تازه ترین نسخه از سری بازی های استراتژیک Europa Universalis با عنوان « گهواره ی تمدن » یا Europa Universalis IV: Cradle of Civilization به تازگی توسط کمپانی Paradox رونمایی شد. در این بازی یکی از تمدن های جهان به بازیکن واگذار می شود و او باید ضمن اداره ی کشور خود برای شکوفایی آن تلاش کند. Europa Universalis عمدتا در دوره ی زمانی بین 1400 تا 1800 اتفاق می افتد و عناصری مانند اقتصاد، دیپلماسی، استعمار و رفاه در آن دخالت دارند. « گهواره ی تمدن » در حقیقت یک نسخه ی گسترده از نسخه ی چهارم بازی است که در سال 2013 منتشر شده بود.
گیم پلی بازی به صورت تعامل با نقشه ی جهان است. این نقشه به قسمت های مختلفی تقسیم شده که هر قسمت یک قلمرو یا کشور است. این قلمروها خود به بخش های کوچکتری تقسیم می شوند که استان های یک کشور هستند. هر استان ویژگی های مختلفی دارد و همچنین از نظر شاخص های مختلف با بقیه متفاوت است. یعنی میزان درآمد هر استان، تعداد سربازانی که به ارتش می دهد، پیشرفت در زمینه های مختلف، ساختار قومی و دینی و … متفاوت از دیگر استان های یک کشور است.
Europa Universalis به شدت از نظر تاریخی دقیق ساخته شده است. همانند تاریخ جهان، مرزبندی های کشورها در Europa Universalis می تواند به علت های مختلفی تغییر کند. امپراتوری های مختلف و به قدرت رسیدن یک پادشاه مقتدر، جنگ های قومی و قبیله ای یا تحولات ناشی از دین همگی در تغییر مرز کشورها اثرگذار هستند. Europa Universalis از نظر عمق و محتوا در میان بازی های استراتژیک برجسته است. در این بازی می توانید به روش های مختلف پیروز شوید. ارتش بزرگی درست کنید و سرزمین های دیگر را فتح کنید، روی قدرت داخلی خود کار کنید و به یک ابرقدرت استعماری تبدیل شوید و یا اگر از روش های تهاجمی خوشتان نمی آید آنقدر تجارت خود را قوی کنید تا به غول اقتصادی یک بخش از دنیا بدل شوید و امپراتوری های دیگر در تامین نیازهای خود وابسته ی شما باشند.
یکی از عناصر کلیدی بازی سیاست است. دیپلماسی در این بازی نقش مهمی دارد. اگر به روابط دیپلماتیک با دیگر کشورها توجه نداشته باشید و تنها روی امور داخلی خود تمرکز کنید خیلی زود با بازی های سیاسی کشورهای رقیب از بین می روید. کشورهای مختلف با هم اتحاد تشکیل می دهند و گاهی علیه یک کشور متحد می شوند.
نسخه ی گهواره ی تمدن که به تازگی رونمایی شده، به امپراتوری های خاور نزدیک می پردازد و امپراتوری پارس را به همراه قلمروهای اسلامی وارد بازی کرده است. این نسخه هم به سبک بازی های استراتژیک کمپانی Paradox با آپدیت های رایگانی همراه است که تغییراتی را روی بازی تمامی کاربران ایجاد خواهد کرد.
نسخه ی گهواره ی تمدن اواخر سال 2017 منتشر خواهد شد. قیمت این نسخه در پلتفرم آنلاین 20 دلار تعیین شده است. اما نکته ی مهم به خصوص برای گیمرهای ایرانی این است که در کنار نسخه ی گهواره ی تمدن، نسخه ی دیگری به نام « آپدیت پارس» به زودی برای Europa Universalis منتشر خواهد شد که کاملا رایگان است. کد این نسخه 1.23 است. این به روزرسانی ایران پس از اسلام را وارد بازی می کند و مناطق عربستان، مصر، آناتولی و قفقاز را هم در کنار سرزمین های پارسی وارد Europa Universalis می کند. با اضافه شدن این آپدیت، تجارت میان سرزمین های ایرانی ممکن می شود و عناصری مانند اسلام و عرفان به المان های موجود در بازی افزوده خواهد شد.
بخش های ویژه ی نسخه ی گهواره ی تمدن عبارت اند از:
- حکومت مملوک: امپراتوری بزرگی که در آن بردگان بر اربابان مسلط شده اند. در این کشور سلاطین برای حفظ سلطنت خود بر قدرت فرهنگ تکیه می کنند.
- یزدان سالاری پارسی: ملت های پارسی که در کنار هم یک امپراتوری عظیم را تشکیل می دهند از قدرت ایمان مردم استفاده کرده و شالوده ی تمدن بزرگ خود را پایه ریزی می کنند.
- اتحادیه های قبیله ای: قبیله های گوسفند سیاه و گوسفند سفید در سرزمین ارمنستان و مقدونیه باید برای سلطه و بهره برداری از طایفه های بومی خود را تقویت کنند.
- پیشه ی ارتشی: دوره ی سربازان مزد بگیر کم کم در حال پایان است و عصر خیزش ارتش ها در حال آغاز شدن است.
- مالیات اقطاع: حکومت های مسلمان می توانند هر 20 سال یکبار مالیات های اضافه ای به مالیات های وضع شده بیفزایند و از قلمرو تحت حاکمیت خود بگیرند.
- رویکرد تجارت: ساخت مراکز تجاری و به خدت گرفتن بازرگانان در کنار بهره بردن از نقاط ویژه ی تجاری باعث می شود توان اقتصادی کشور بالا رود و برتری نظامی پیدا کند.
- مدارس اسلامی: طیف گسترده ای از مراکز آموزشی سنی و شیعه در قلمروهای اسلامی به شاگردان آموزش های منحصربه فردی می دهند و روابط بین الملل را در خاورمیانه دگرگون می سازند.
قبایل گوسفند سفید و گوسفند سیاه که در این بازی در منطقه ی مقدونیه ساکن هستند همان قبیله های ترک آق قویونلو و قرا قویونلو هستند که در دوره ای وارد قلمرو سرزمین پارس شدند و بر ایران مسلط گشتند.
ایران در بازی Europa Universalis در دوره های تاریخی صفویه و افشاریه قرار دارد. استان های بزرگ ایران هم شهرهایی از قبیل شیراز، همدان، قزوین، اصفهان، تبریز، مازندران و یزد هستند. نقشه ی ایران در Europa Universalis را می توانید در تصویر زیر مشاهده نمایید.
مهم ترین رقیب ایران در بازی امپراتوری عثمانی است. ترکان عثمانی سنی هستند و اصلا نسبت به ایرانیان شیعه نظر خوبی ندارند. به همین خاطر بازیکنانی که در بخش ایران هستند باید آماده ی جنگ باشند. بهتر است بازیکن اندازه ی ارتش خود را تا میزان محدودیت تعیین شده گسترش دهد. آنچه در مورد سرزمین پارس اهمیت دارد اداره ی کشور است. بازیکنان برای اینکه به آرامی توسط امپراتوری عثمانی تضعیف نشوند باید هوشمندانه عمل کنند؛ درآمد خود را فزایش دهد و در صورتی که مورد حمله قرار گرفتند پاسخ سختی به دشمن بدهند.
استان خراسان و بلوچستان در بازی بسیار مفید هستند زیرا گروه فرهنگی یکسانی دارند و میزان ناآرامی در آن ها اندک است. استان های ازبک نشین درآمد کمی برای کشور دارند اما به عنوان شاهراه تجاری اهمیت فراوانی دارند. به خصوص شهر سمرقند که بازرگانی هند را به سرزمین های پارسی پیوند می دهد. بازیکن می تواند با باز کردن گروه اندیشه ی دینی، مبلغان مذهبی را به شهرهای مختلف از جمله شهرهای عثمانی و هند بفرستد و مردم سنی و هندو را به مذهب شیعه دعوت کند. ایران در این بازی به نقاط دیپلماتیک زیادی نیاز ندارد زیرا نه یک قدرت دریایی است و نه یک ابرقدرت دیپلماتیک، در عوض موقعیت سرزمین پارس به لحاظ تجاری بسیار خوب است و بازیکن می تواند ایران را به غول اقتصاد شرق تبدیل کند.
فناوری های امپراتوری عثمانی یعنی بزرگ ترین دشمن امپراتوری پارس، سریع تر از ایران پیشرفت می کند زیرا عثمانی ها خود را با اروپا هماهنگ کرده اند. ارتش ایران قطعا کوچک تر و به لحاظ فناوری ضعیف تر از ارتش عثمانی است، به همین خاطر بازیکن باید در رویارویی با ارتش ترکان حرکات هوشمندانه ای انجام دهد.
مشکل دیگری که ممکن است گریبان گیر بازیکنان در منطقه ی پارس شود مغول ها هستند. استان های هندی قلمرو مغولان سربازان زیادی به ارتش این کشور می دهند و پیشرفت در این استان ها مناسب است. خوشبختانه کشور مغولستان به لحاظ تاریخی رقیب سرزمین پارس نیست، به همین خاطر مغول ها تمایل چندانی به جنگ با ایران ندارند. یکی از بهترین استراتژی ها در برابر مغول ها تقویت گروه های شورشی است. فرهنگ ها و قبیله های کوچک زیادی در سرزمین های تحت اشغال مغولان وجود دارد که مستعد شورش هستند.
کلید موفقیت امپراتوری پارس در مقابله با حکومت های شرقی، تجزیه کردن قلمروهای واقع در شرق سرزمین های پارسی است. ایرانیان از این راه می توانند بار دیگر سرزمین های ثروتمند هندی را که روزگاری فتح کرده بودند پس بگیرند.