فوتبال تکاملی حرفه ای (Pro Evolution Soccer) که به اختصار PES یا پیس خوانده می شود (در کنار FiFA) یکی از دو بازی ویدئویی پرطرفدار فوتبال در سراسر جهان است. PES در ایران هم طرفداران بیشماری دارد. اگر بخواهیم تشبیه کنیم باید بگوییم که در دنیای فناوری PES مانند گوشی های آیفون و FIFA مانند گوشی های اندروید می ماند. انتخاب میان PES و FIFA هم مانند انتخاب بین آیفون و اندروید یا Xbox و PlayStation است. رابطه ی آن ها به گونه ای است که با وجود صدها تفاوت، به طور دقیق نمی توان گفت که یکی بهتر از دیگری است.
هر سال با آمدن نسخه ی جدید PES، بازی قدری بهبود پیدا می کند. پاس های بلند دقیق تر می شوند، تکل از کنار ریسک بیشتری پیدا می کند، سانترها خطرناک تر می شوند و تعداد دفعات سد کردن توپ توسط دروازبان ها اندکی بالا می رود. رفتن از PES به FIFA (یا برعکس) کار آسانی نیست. اگر مدتی یکی از آن ها را بازی کرده باشید، حافظه ی ماهیچه ای شما به آن عادت کرده است. به اصطلاح دستتان به آن عادت کرده و تا بازی دیگر دستتان بیاید قدری طول می کشد.
البته تفاوت های این دو بازی از جنس ویژگی های منحصر به فرد نیست. هر دو بازی یک رویکرد دارند که آن دیکته کردن نحوه ی بازی به کاربر است. سال گذشته بسیاری از سبکِ پاس های کوتاه، سریع و مالکیتی FIFA استقبال کردند. سبکی که در دنیای واقعی توسط بارسلونا مشهور شد. اما PES هم عملکرد چندان متفاوتی از خود نشان نداد، اگر به بازی افراد مختلف در PES دقت کنید متوجه می شوید که هر چه بیشتر PES را بازی می کنند، نسبت به ادامه ی پاس دادن های خود حریص تر می شوند. سوای همه ی این بحث ها، باید گفت که PES 2018 به معنای واقعی کلمه لذت پاس های بلند و حرفه ای را به کاربران می چشاند. این نسخه ی پیس که یک هفته پیش رسما منتشر شد، طوری بر بازی کاربر تاثیر می گذارد که او رفته رفته بیشتر بر توپ های خطرناک ریسکی تکیه کند و هنگامی که از کنار به عمق زمین حریف نفوذ می کند همواره سانتر های شلاقی را در نظر داشته باشد، رویکردی که بازی کاربر را از سبک لیگ قهرمانان اروپا فاصله داده و به سبک لیگ جزیره نزدیک می کند.
از نظر دفاعی، رویکرد PES 2018 دقیقا برعکس است. انجام تکل هایی که حمله ی حریف را متوقف می کند بسیار دشوار شده و در اکثر مواقع با کارت جریمه می شود. با این شرایط، بیشتر کاربران به شیوه های محافظه کارانه ی دفاعی روی می آورند و به جای به کار گیری شدت عمل در گرفتن توپ سعی می کنند با حرکات زیرکانه و غیرقابل پیش بینی توپ را از فورواردهای حریف بگیرند. این سیستم در مجموع مناسب است و تنها نکته ی منفی آن دلتنگی برخی کاربران برای تکل های حساب شده و سرنوشت ساز است.
یکی از مهم ترین مسائل در مورد PES، سازگاری آن با کامپیوترهای شخصی است. PC همواره از نظر سازندگان PES یک مفهوم بیگانه بوده است. مثلا اگر بخواهیم رزولوشن بازی را تغییر دهیم باید به پوشه ای که بازی در آن نصب شده برویم و دنبال فایل های تنظیمات قابل اجرا بگردیم. اما برخلاف سال گذشته، PES 2018 روی PC دقیقا به همان خوبی PS4 و Xbox اجرا می شود. اگر PC از بالاترین سیستم ها برخوردار باشد حتا PES 2018 روی آن بهتر از کنسول ها اجرا می شود. PES 2018 برای آن دسته از کاربرانی که دوست دارند از بازی اسکرین شات های بی نقص بگیرند، به فناوری آنسل Nvidia مجهز است. زمانی بود که FIFA از همه ی بازی های فوتبال بهتر بود اما دیگر اینگونه نیست. در حال حاضر تنها تفاوت عمده ی PES با سطح کیفی FIFA محدودیت های لایسنس آن است.
امروزه تک تک بازی های الکترونیکی فوتبال، روش های بسیار زیادی در زمینه ی نحوه ی بازی دارند. این روش ها آنقدر گسترده هستند که اغلب کاربران را گیج می کنند و پرداختن به آن ها اصلا ممکن نیست. یکی از برجسته ترین خصوصیات انحصاری PES حالت Master Team است. امسال ویژگی سینماتیکی (حرکت تصویر) این حالت از نو تعریف شده است، با این وجود تجربه ی آن تفاوت چندانی با نسخه های قبل ندارد. اما ساخت یک تیم بزرگ و شروع کردن با بازیکنان بی نام و نشان همواره کاری لذت بخش و سرگرم کننده است. PES 2018 یک سورپرایز بزرگ هم دارد؛ حالت انتخاب رندوم (Random Selection mode) پس از یک دهه حذف شدن بار دیگر به PES برگشته است. روند حالت انتخاب رندوم ساده است، ابتدا یک سری بازیکن به صورت تصادفی به دو رقیب داده می شود. سپس یک سری نقل و انتقال شروع می شود و به کاربران اجازه می دهد تیمشان را به سلیقه ی خود تغییر دهند. در این نقل و انتقال هر کاربر می کوشد ستاره های تیم حریف را صید کند و در عین حال ستاره های تیم خود را نگه دارد. این حالت به خوبی امکان یک مسابقه ی سر بر سر با دوستان را به کاربر می دهد و لذت فراوانی را به دنبال دارد، به خصوص اگر لوییس سوارز را در لحظه ی آخر بقاپی و رقیب از عصبانیت جوش بیاورد.
از طرف دیگر، امسال PES حالتی دارد به نام « اسطوره شوید » (Become a Legend mode). در این حالت کاربر به عنوان یک بازیکن فوتبال بازی را انجام می دهد و سعی می کند رفته رفته در کار خود پیشرفت کند. البته PES امسال کنترل سختی برای بازی گذاشته است. دو بار فشار دادن دکمه ی سمت راست – بالا برای درخواست پاس واقعا عجیب است. این را که کنار موفقیت غافلگیر کننده ی FIFAی داستان – محور امسال بگذاریم، کاملا مشخص می شود که PES امسال پشت سر FIFA جای دارد.
ضعف دیگر PES 2018، بازی آنلاین است. من شخصا هر بار که وارد بخش مسابقه ی آنلاین شدم، بازی چند دقیقه نا امیدانه در جستجوی کسی بود تا مرا همبازی او کند. در بیشتر موارد انتظار من آنقدر طولانی می شد که تصمیمم را عوض می کردم و به جای مسابقه ی آنلاین با کامپیوتر بازی می کردم. در نهایت وقتی موفق شدم حریفی برای خودم پیدا کنم، متوجه شدم آن ها خیلی حرفه ای تر از کسانی مثل من هستند و به قول گزارشگران ایرانی 5 – 0 در هم کوبیده شدم! در PES 2018 هم مثل سال های گذشته، حالت PvP ( بازیکن به بازیکن) بیش از دیگر حالت ها، محبوبِ کاربران است. البته باید گفت که جامعه ی کاربران FIFA با استعدادتر هستند و اگر به فوتبال علاقه دارید و مصرانه به دنبال مسابقه دادن هستید، چه به صورت آنلاین و چه به صورت آفلاین، بهتر است سراغ FIFA بروید.
من در این تحلیل PES 2018 بارها به FIFA اشاره کردم. سرنوشت این دو بازی را محکوم کرده که تا همیشه به دنبال رسیدن به یکدیگر باشند. کونامی و EA ، سازندگان PES و FIFA در سال های گذشته مدام به رقیب چشم داشتند تا ببینند از چه خلاقیتی استفاده کرده و از او عقب نمانند. کاربران هم سال به سال در مورد اینکه کدام بهتر است تغییر عقیده می دهند و هرکس دلایل خود را دارد. با این تفاسیر، این تحلیل کامل نمی شود، مگر اینکه تا آخر این ماه مروری هم روی کارنامه ی رقیب (یعنی FIFA) داشته باشم.
گذشته از همه این رقابت ها، در مورد PES 2018 باید گفت، بهترین PESی است که تا کنون روی PC وجود داشته است. جدا از بازی آنلاین، کونامی امسال کارنامه ی خوبی در زمینه ی PES بر جای گذاشته. البته کاربران همیشه جای گله و شکایت دارند اما حس کلی آن ها از تجربه ی PES 2018، رضایت و کیفیت است.
