دانشمندان توانستهاند در اعماق جهان هستی فسیل ستارهای را به صورت ابر گازی کشف کنند. آنها قدمت این فسیل فضایی را آغاز جهان هستی و بیگ بنگ (انفجار بزرگ) تخمین میزنند.
در اعماق جهان هستی، فسیلهایی درون ابرهای گازی قرار دارند و دانشمندان توانستهاند آنها را کشف کنند. این فسیل ها به زمان انفجار بزرگ یا همان بیگ بنگ (Big Bang) مربوط هستند. اولین ستارههایی که در جهان هستی به وجود آمدند، میلیونها سال پیش خاموش شدند، اما هنوز آثار آنها در فضا وجود دارد و در میان ابرهایی از گاز و به صورت فسیل فضایی قرار گرفتهاند. دانشمندان بر این باور هستند که یکی از این انواع فسیل را یافتهاند.
محققان دانشگاه سوئینبرن در ملبورن استرالیا با تلسکوپهای قدرتمند خود توانستند به اکتشافهای باستانی در زمینه ستارهشناسی در فضا بپردازند. آنها ابر متراکمی از گاز را در اعماق هستی کشف کردند که در تماس با عناصر سنگین بدون تغییر و دستنخورده باقی مانده بود و نشان میداد که یک نوع فسیل قدیمی از زمان انفجار بزرگ یا همان بیگ بنگ است.
فسیل فضایی
چگونه میتوان یک فسیل فضایی را پیدا کرد؟ جهان هستی جشن تولدهای زیادی را برای خودش برگزار کرده و میتوان گفت که حدود 13.7 میلیارد سال از زمان آغاز هستی میگذرد. در طول گذشت زمان، ستارههای زیادی به دنیا آمده و از بین رفتهاند. برخی از ستارهها در پایان عمر خود با انفجاری بزرگ روبرو میشوند و به اصطلاح ابرنواختر (Supernova) میشوند. این انفجار عظیم ذرات فلزی بسیاری را ایجاد میکند و هنگامی که دانشمندان به درون فضا مینگرند، اغلب ابرهایی از گاز را مییابند که با این مواد پوشیده شده است. در 13.7 میلیارد سال گذشته، ستارههای زیادی منفجر شده و از بین رفتهاند و به همین خاطر، ذرات باقیمانده زیادی در ابرهای گازی وجود دارد.
پروفسور مایکل مورفی یکی از محققین ارشد این تحقیقات گفت: «در بررسیهای خود، در واقع بقایایی از اولین ستارههای جهان هستی را یافتهایم.» ابرهای گازی که دارای بقایای اولین ستارههای جهان هستند، میتوانند تقریبا دستنخورده باقی مانده باشند. به همین خاطر، میتوان آثاری از بقایای عناصر سنگین را در آنها ردیابی کرد.
اما نمونه فسیل یافت شده دارای سطح قابل شناسایی از ذرات زباله هستی نیست و کاملا پاک بوده است و همین امر نشان میدهد که این فسیل مربوط به اوایل ایجاد هستی است و به مدت 1.5 میلیارد سال بعد از انفجار بزرگ دستنخورده باقی مانده است.
آقای مورفی گفت:
این اکتشاف جدید که به نظر نوعی ابر خالی است، اهمیت بسیار زیادی دارد. ما میخواهیم بدانیم که آیا چنین ابرهایی میتوانند به مدت میلیاردها سال باقی بمانند بدون آنکه با ذرات باقیمانده از نسلهای مختلفی از ستارهها آلوده شوند یا خیر.
تا پیش از این اکتشاف، تنها دو ابر گازی کشف شده بود و آن اکتشافها تقریبا تصادفی بودند. تیم تحقیقاتی مورفی با جستجوی فعال در میان ابرهای گازی و نشان دادن این مسئله که آنها تحت تاثیر عناصر سنگین قرار نگرفتهاند، توانسته نشان دهد که جستجو برای اکتشاف آنها امکانپذیر است.
مورفی گفت:
حالا توانستهایم ثابت کنیم که میتوان به صورت ساماندهی شده به جستجوی این انواع فسیل پرداخت. واقعا شانس کشف این مسئله را داریم که بفهمیم این نمونهها تا چه حد کمیاب یا فراوان هستند. این مسئله برای درک بهتر این که اولین کهکشانهای هستی چگونه پدید آمدهاند، بسیار مهم و حیاتی است.
اولین ستارهها
این اولین باری نیست که این ابرهای گازی بسیار قدیمی، به محققان دانشگاه سوئینبرن در کشف حقایقی جدید کمک کردهاند. در سال 2016، تیم تحقیقاتی مذکور توانست با استفاده از یک تلسکوپ بسیار بزرگ در شیلی، یک ابر گازی تقریبا دستنخورده را پیدا نماید.
مورفی گفت:
این مسئله ثابت کرد که میتوانیم به جستجوی ابرهایی از این دست و همین طور ابرهایی کاملا دستنخورده، مانند چیزی که کشف کردهایم، بپردازیم. این امر امکانپذیر است و کشف ابرهای متراکم این چنینی نشان از اولین ستارههای جهان هستی دارند.
البته، باید دلایلی هم باشد که نشان دهد چرا این ابرهای گازی تا این حد بدون آلودگی و ذرات اضافی هستند و این دلایل نیز بسیار هیجانانگیز خواهند بود.
یکی از احتمالات آن است که این ابر با ذرات یکی از اولین ستارههای جهان هستی آلوده شده و تنها بقایایی از عناصر سنگین در آن وجود دارند که با تلسکوپهای تیم تحقیقاتی مورد نظر کشف نشدهاند. احتمال دیگر آن است که ابر گازی مورد نظر برای اولین بار در کهکشان حرکت کرده، به همین خاطر هنوز زمان مانده تا با بقایای ستارهها آلوده شود.
مورفی در توضیح این مسئله گفت:
این احتمالی بسیار هیجانانگیز است، چون درک این مسئله که چنین ابرهای گازی چطور توانستهاند کهکشانهای بزرگ را پر کنند مسئلهای بسیار بزرگ در علم اخترفیزیک است.
قصد داریم تا این احتمال را با نقشهگذاری کهکشانهای دیگر نزدیک آن ابر در آینده مورد بررسی قرار دهیم.
به همین خاطر، جستجوی اولین نشانهها در سراسر کهکشان و جهان هستی همچنان ادامه دارد. با ما در بخش نظرات پلازا همراه باشید.