هفته گذشته پتنت جدیدی از اپل منتشر شد. این پتنت بیشتر به «فناوری بیومتریک در احراز هویت» مربوط است و در آن، اپل از احتمال وجود همزمان سیستم‌های تأیید هویت «فیس آیدی و تاچ آیدی» در آیفون‌های نسل بعد خبر می‌دهد.
سیستم‌های امنیتی بیومتریک در حال حاضر عمدتا از این سه روش استفاده می‌کنند: «سنسور اثر انگشت»، «اسکنر عنبیه چشم» و فناوری «تشخیص چهره». گوشی های هوشمند رده بالا، فقط به داشتن یکی از سیستم‌های امنیتی بیومتریک بسنده نکرده‌اند. مثلا گلکسی اس 9 سامسونگ از هر سه فناوری برای احراز هویت کاربر استفاده می‌کند. می‌دانیم یکی از آسیب‌شناسی‌های مربوط به فناوری‌های احراز هویت بیومتریک این است که هرگونه مغایرت بین آنچه از قبل به عنوان ویژگی‌های بیومتریک در گوشی ثبت شده است با آنچه کاربر در هر بار استفاده از دستگاه به آن ارائه می‌کند، باعث عدم توانایی کاربر برای ورود به سیستم می‌شود. در نتیجه، کاربر باید مجددا تلاش کند تا هویت او بالاخره تأیید شود یا اینکه باید از فناوری تایید هویت دیگری استفاده کند.
این هفته اداره ثبت اختراعات اروپا (European Patent Office) دو درخواست عمده ثبت اختراع از سوی اپل را که مربوط به فناوری‌های تأیید هویت بیومتریک است، منتشر کرد. این پتنت‌ها به طور خاص در مورد به کارگیری همزمان دو فناوری فیس آیدی (Face ID) و تاچ آیدی (Touch ID) در یک گوشی آیفون است.
تأیید هویت بیومتریک از اطلاعات مربوط به فیزیک کاربر مثل، چهره، عنبیه چشم یا اثر انگشت استفاده می‌کند و یک روش مناسب و کارآمد برای تأیید هویت کاربران دستگاه‌های الکترونیکی است. احراز هویت بیومتریک اجازه می‌دهد تا یک دستگاه به سرعت و به راحتی هویت کاربرش را تأیید کند.
البته اپل در بخشی از این پتنت یادآور می‌شود:
تکنیک‌های پیاده‌سازی احراز هویت بیومتریک با استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی به طور کلی اندکی دست‌و‌پاگیر است. به عنوان مثال، وقتی کاربر از فناوری تشخیص چهره استفاده می‌کند لازم است تا اطلاعات مربوط به چهره‌اش در هر بار استفاده از دستگاه دقیقا مطابق با اطلاعات ثبت شده در دستگاه باشد. هرگونه انحراف از همگرایی بین این‌ها اغلب منجر به نتیجه منفی می‌شود؛ در نتیجه، کاربر یا باید چند بار مراحل تأیید هویت را طی کند یا به صورت اختیاری از استفاده از فناوری بیومتریک اجتناب کند.
به همین دلیل است که اپل فناوری تشخیص چهره سه بعدی (3D Face ID) را معرفی کرد که در آن کاربر نیاز دارد تا سر خود را بچرخاند تا بدین ترتیب دوربین‌های عمق واقعی آیفون بتوانند از زوایای متعدد، چهره کاربر را اسکن کنند و بدین ترتیب احتمال نتیجه منفی را کاهش دهند.
اپل اشاره می‌کند که استفاده از چنین روش‌ها و رابط‌هایی می‌توانند از ورود اطلاعات غیر ضروری یا تکراری به دستگاه‌های کامپیوتری مانند گوشی‌های هوشمند و ساعت‌های هوشمند جلوگیری کند، البته ساعت‌های هوشمند اپل با دیگر پتنت‌های مربوط به خودشان هم پشتیبانی می‌شوند.
در حالی که 99 درصد از مستندات این پتنت‌ها مربوط به تنظیمات استفاده از فناوری تشخیص چهره و استفاده از آن در سناریوهای مختلف است، اپل یک بار در این پتنت به شماره 1061 به فناوری تاچ آیدی هم اشاره می‌کند و می‌گوید که احراز هویت بیومتریک (به عنوان مثال، تاچ آیدی و فیس آیدی) می‌تواند از طریق یک یا چند حسگر بیومتریک در دستگاه در دسترس باشد و نمایشگر دستگاه الکترونیکی می‌تواند از هر دو روش برای تأیید هویت کاربر استفاده کند.
مهمتر از همه، پتنت FIGS که در تصویر زیر نشان داده شده است، گزینه‌ای را شان می‌دهد که اگر فیس آیدی درست عمل نکند، از تاچ آیدی استفاده خواهد کرد و اگر آن نیز نتواند درست عمل کند، یعنی در شرایط شکست هر دو روش تأیید هویت بیومتریک، دستگاه استفاده از رمز عبور را پیشنهاد می‌دهد. البته این موضوع در حد ایده اپل است که یا ممکن است با توجه به مقبولیت و محبوبیت فناوری تشخیص چهره سه بعدی عملا در آیفون‌های بعدی وارد نشود و یا احتمال دارد که مانند گوشی‌های رده بالای دیگری مثل «هواوی میت 20 آر اس پورشه» از ترکیب هر دو فناوری بیومتریک تأیید هویت استفاده کند.
همانطور که در نمودارهای پتنت اپل 7R ،7S و فلوچارت 8B می‌توانید ببینید، اپل روند نصب فناوری فیس آیدی را در این تصاویر نشان می‌دهد.
در زیر تصویری از گوشی هوشمند هواوی میت 20 آر اس پورشه (Huawei Mate 20 RS Porsche) را می‌بینید که نشان می‌دهد این گوشی از هر دو فناوری بیومتریک تأیید هویت بهره میبرد.
از زمان معرفی آیفون 10 همراه با فناوری تشخیص چهره و دوربین TrueDepth، توجه سازندگان به فناوری‌های سه‌بعدی افزایش پیدا کرده است. «فناوری سنسورهای سه بعدی» علاوه بر اینکه برای تشخیص چهره برای تأیید هویت به کار می‌رود، کاربران را قادر می‌سازد تا بتوانند انیموجی‌های جذاب از چهره خودشان تهیه کنند. بقیه پرونده پتنت اپل در خصوص هر سناریو قابل تصوری است که با استفاده از فناوری فیس آیدی در ساخت انیموجی‌ها می‌توان استفاده کرد و همچنین توضیحاتی در خصوص خرید آنلاین آن‌ها یا از فروشگاه‌های خرده فروشی ارائه می‌دهد. می‌توان گفت که بیش از 150 پتنت وجود دارد که هر کدام درباره جنبه‌ای کاربردی از فناوری تشخیص چهره هستند.
این پتنت به شماره 2018/226265 توسط اپل در اواخر ژانویه 2018 در اروپا ثبت شد و در تاریخ 13 دسامبر 2018 منتشر شد. در ادامه توجه شما را به چند نکته جانبی جلب می‌کنیم:
تصاویری که در پرونده پتنت اپل نشان داده شده‌اند، آن‌هایی هستند که در مدل آیفون قدیمی مجهز به تاچ آیدی و فیس آیدی، آمده‌اند. اپل نمی‌خواهد یک مدل آیفون 10 را به آزمونگرهای پتنت‌ها و دیگران نشان دهد تا آن‌ها بتوانند طراحی نسل بعدی آیفون را ببینند. موضوع دوم اینکه این پتنت، نوعی پتنت کاربردی (utility patent) است و جزئیات طراحی را نشان نمی‌دهد. در این پتنت، مهندسان اپل فقط باید یک مفهوم از این گوشی هوشمند ارائه کنند. تاریخ این پتنت برمی‌گردد به سال 2017، که نشان می‌دهد اپل حتی قبل از عرضه آیفون 10، به فکر استفاده از این سیستم تأیید هویت بوده است ولی جزئیات مربوط به طراحی نسل بعد آیفون را به شکل راز مخفی نگه داشته است.
دومین پتنت ثبت اروپا به شماره 2018/226265 که 16 دسامبر منتشر شد، می‌گوید کاربرانی که گوشی‌های آن‌ها مجهز به فناوری فیس آیدی است باید بر روی دکمه کناری مدل‌های مختلف آیفون 10 دبل کلیک کنند تا خریدشان نهایی شود، زیرا فعلا این روش در حال اجرا است.
افزودن روش دوم بیومتریک می‌تواند به اندازه تقویت سیستم فعلی تأیید هویت گوشی‌های مجهز به فناوری فیس آیدی، ساده باشد و این هم برای کاربران و هم برای خرده‌فروشان بهتر است. اینکه چرا اپل دنبال استاندارد جدید برای احزار هویت بیومتریک نرفته است، در این زمان ناشناخته است. امیدوار بودیم که دومین پتنت ثبت شده در اروپا چنین حرکتی را از سوی اپل تایید کند، اما اپل پتنت خودش را به روش فعلی محدود کرد.
کلام آخر
خبر خوب این است که نخستین پتنت اپل که در این گزارش پوشش داده شد، در واقع نشان می‌دهد که رابط های تایید هویت بیومتریک دوگانه، می‌تواند در آیفون‌های آینده تعبیه شود، همانطور که در گوشی‌های هوشمند رده بالای هواوی پورشه و گوشی‌های هوشمند مختلف سامسونگ (اثر انگشت، تشخیص چهره و اسکن عنبیه چشم) وجود دارد. با ما در بخش نظرات پلازا همراه باشید.