تفاوت انیمه و انیمیشن و کارتون در چیست؟

آیا درباره تفاوت انیمه و انیمیشن چیزی می‌دانید؟ تا سال‌ها افراد هر تصویر متحرکی را کارتون و برای رنج سنی خردسال و کودک تصور می‌کردند. در ادامه این مطلب با توضیح فرق انیمه و انیمیشن و کارتون همراه شما هستیم.

پس از اینکه کمپانی والت دیزنی (The Walt Disney Company) تولیدات خود را به جهانیان نشان داد و پس از آن برنامه‌های کودک به صورت تصاویری متحرک ساخته شدند، تا سال‌ها مردم آنها را کارتون می‌پنداشتند. اما جالب است بدانید که کارتون‌ها عمدتا برای رنج سنی کودک و خردسال تولید شده‌اند و نمی‌توان هر تصویر متحرکی را کارتون نامید.

انیمیشن‌ها، انیمه‌ها، استاپ موشن‌ها، موشن گرافیک‌ها، کارتون‌ها و…. همگی تصاویری متحرک هستند اما آیا از فرق انیمه و انیمیشن و کارتون خبر دارید؟ در ادامه این مقاله پلازا سری به دنیای تصاویر محترک می‌زنیم و درباره اینکه تفاوت انیمه و انیمیشن چیست و کارتون اصولا چه معنایی دارد؟ صحبت خواهیم کرد.

فهرست مطالب:

تعریف کارتون، انیمیشن و انیمه

در بخش اول با معنا و تعریف کارتون، انیمه و انیمیشن آشنا می‌شویم.

کارتون چیست؟

پیش از اینکه به مبحث فرق کارتون و انیمیشن و یا تفاوت بین انیمه و کارتون بپردازیم، ابتدا باید با معنای کارتون آشنا شویم. کارتون به گونه‌ای از تصویرسازی، که معمولا ثابت و گاهی متحرک است، گفته می‌شود. کارتون‌ها در سبک غیرواقعی یا نیمه واقعی به تصویر کشیده می‌شوند. معنای لغوی کارتون در طول تاریخ مدام تغییر کرده و امروزه به دو مبحث اطلاق می‌شود:

• تصویر یا مجموعه‌ای از تصاویر که به قصد طنز، کاریکاتور و یا شوخی کشیده می‌شوند و ثابت هستند.
• تصاویر متحرک برای که برای جان‌بخشی به دنباله‌ای از تصاویر متکی است.

هنرمندان دسته اول کارتونیست و کاریکاتوریست‌ها هستند و هنرمندان دسته دوم را انیماتور می‌نامند. کارتون‌های دسته اول را در روزنامه‌ها و مجلات می‌یابید، اگر این تصایر با شوخی و طنز همراه باشند معمولا با نام کاریکاتور شناخته می‌شوند.

دسته دوم، یعنی تصاویر متحرک، شامل فیلم‌ها و برنامه‌های کارتونی است که معمولا برای بچه‌ها ساخته می‌شود و در آن به جای استفاده از آدمیان و اشیا، تصاویر را نقاشی می‌کنند. ازمشهورترین کارتون‌ها می‌توانیم به کارتون تام و جری اشاره کنیم.

انیمیشن چیست؟

تشخیص تفاوت انیمه و انیمیشن و همچنین تفاوت انیمیشن و کارتون، اگر با مفهوم انیمیشن آشنا باشیم، خیلی دشوار نیست. انیمیشن یا پویانمایی، متدی است که در آن تصاویر پشت سر هم قرار می‌گیرند تا این توهم ایجاد شود که تصویر در حال حرکت است. در انیمیشن‌‌های سنتی تصاویر با دست روی کاغذ کشیده می‌شدند ولی امروزه ترسیم تصاویر با استفاده از کامپیوتر انجام می‌شود. به هنرمندان این گروه نیز انیماتور گفته می‌شود.

انیمیشن زیرمجموعه‌های بسیاری دارد ولی در حالت کلی به 3 دسته تقسیم می‌شود:

• انیمیشن‌های سنتی: بیشتر انیمیشن‌های دهه 20 میلادی به این شیوه ساخته شده و بسیار محبوب بودند. در این شیوه تصاویر با دست روی کاغذ ترسیم می‌شوند. مانند انیمیشن سفیدبرفی و هفت کوتوله. این مجموعه خود شامل 4 زیرمجموعه است. در انیمیشن‌های سنتی که بیشتر دو بعدی هستند، کاراکترها روی نوعی کاغذ شفاف رسم می‌شوند و برای تولید سکانس‌ها، هر یک از فریم‌ها باید رسم شود. سپس آن را روی یک پس زمینه ثابت قرار می‌دهند و با این کار تعداد دفعاتی که یک فریم باید دوباره رسم شود کاهش می‌دهند.
• استاپ موشن: در این شیوه با استفاده از مواد واقعی کاراکترها را می‌سازند، سپس با تغییر وضعیت آنها و عکس گرفتن از هر وضعیت، عکس‌ها پشت سر هم قرار گرفته و این توهم را به وجود می‌آورند که تصویر در حال حرکت است. این مجموعه 12 زیرشاخه دارد و از مشهورترین آثار در این سبک می‌توانیم به انیمیشن عروس مردگان 2005، و انیمیشن فرار مرغی اشاره کنیم.
• کامپیوتری: انیمیشن‌های کامپیوتری با استفاده از کامپیوتر و به صورت دوبعدی یا سه بعدی ترسیم می‌شوند. انیمیشن Up (2009) و مجموعه انیمیشن‌های داستان اسباب بازی نمونه‌هایی از انیمیشن کامپیوتری است. این نوع از انیمیشن را می‌توان جانشین دیجیتالی برای استاپ موشن و انیمیشن‌های سنتی دانست. در این نوع انیمیشن به جای یک مدل فیزیکی یا رسم شده، یک معادل دیجیتالی فریم به فریم استفاده می‌شود. انیمیشن کامپیوتری برای نشان دادن حرکت، یک تصویر را بر روی مانیتور کامپیوتر نشان می‌دهد و بارها با یک تصویر مشابه جدید جایگزین می‌کند که مدت کمی پیش رفته است.

انیمه چیست؟

انیمه همان انیمیشنی است که خاستگاه آن ژاپن است. در ژاپن، واژه انیمه به تمامی آثار انیمیشنی فارغ از سبک یا خاستگاه خود اطلاق می‌شود. خارج از ژاپن، انیمه صرفا به انیمیشن‌های ژاپنی گفته می‌شود. انیمه‌ها معمولا با الهام از مانگاها، رمان‌های ساده و بازی‌های ویدئویی ساخته می‌شوند. برخی از مشهورترین انیمه‌ها عبارتند از: فوتبالیست‌ها (1986-1987)، بابا لنگ دراز (1990)، حمله به تایتان (2009-2021) و نام تو (2016). انیمه یک رسانه متنوع است که با روش‌های خاصی که در پاسخ به فناوری‌های جدید سازگار شده است تولید می‌شود. در مقایسه با انیمیشن، در تولید یک انیمه معمولا کمتر بر روی حرکت کاراکترها و بیشتر به جزئیات و ویژگی‌های دیگر توجه می‌شود. صنعت انیمه از بیش از پانصد شرکت تولید از جمله استودیوهای بزرگ ژاپنی مانند Studio Ghibli تشکیل شده است که حضوری قوی در صنعت انیمیشن دارد و مجموعه خود را به قالب‌های مختلف رسانه گسترش داده است و آثار آن‌ها با استقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه شده و جوایز متعددی را دریافت کرده است.

تفاوت بین انیمه و کارتون و انیمیشن

در این قسمت با تفاوت بین این 3 سبک آشنا می‌شویم.

تفاوت انیمه با انیمیشن

مهمترین فرق انیمه با انیمیشن در خاستگاه آنان است. انیمه به تمامی انیمیشن‌های ژاپنی اطلاق می‌شود. نکته‌ای که باید در نظر داشته باشیم این است که انیمه توجه بیشتری به جزئیات صحنه، بک‌گراند و شخصیت‌ها دارد، در حالی که در انیمیشن اینگونه نیست. دیگر تفاوت انیمه و انیمیشن در موضوع آنان است. انیمه‌ها اغلب موضوعات پیچیده و بالغانه‌ای دارند، در حالی که موضوعات انیمیشن معمولا ماجراجویی و فکاهی است.

تفاوت دیگری که انیمه و انیمیشن با هم دارند، حرکت شخصیت‌ها و کاراکترها است. انیمیشن به معنای حرکت کردن است و به همین ترتیب نیز انیماتورها از آرایه‌های حرکتی ثابت با تغییرات کم استفاده می‌کنند. درواقع، حرکت‌ کاراکتر‌ها در انیمیشن یکپارچه و نرم‌تر خواهد بود. از طرفی دیگر، حرکت در انیمه‌ها به آن یکپارچگی و نرمی نیست، اما نمی‌توان آن را ضعیف خواند.

حرکت شخصیت‌ها و کاراکترها در انیمه تکراری بوده و معمولا از تنوع کمتری نیز برخوردار است. بنابراین هنگامی که یک شخصیت صحبت می کند، اکثرا چند تار موی متحرک و یک حرکت خفیف دهان خواهید دید. در انیمیشن‌ها می‌توانید ببینید که صحبت کردن، غذا خوردن و راه رفتن بسیار نرم‌تر و متنوع‌تر است.

همانطور که گفتیم، انیمیشن و انیمه از نظر محتوا نیز با هم متفاوتند. در انیمه می‌توانید هنر، تاریخ و فرهنگ ژاپن را ببینید. سبک محتوایی انیمه بیشتر با مضمون تیره و مناسب برای بزرگسالان است، اما انیمیشن برای کودکان هستند. البته چند فیلم انیمیشنی برای بزرگسالان وجود دارد اما به تاریکی انیمه نیستند.

فرق انیمه و کارتون

خب تفاوت انیمه با کارتون نسبتا فاحش است. برخی از تفاوت‌های بین انیمه و کارتون با تفاوت‌های بین انیمه و انیمیشن یکسان است. برای مثال در کارتون‌ها، به اندازه انیمه‌ها، به جزئیات صحنه و شخصیت‌ها توجه نمی‌شود. همچنین در کارتون و انیمیشن تمرکز بیشتری بر حرکات است، در حالی که در انیمه اینگونه نیست.

دیگر تفاوت بین انیمه و کارتون در موضوعات و مخاطب آنها است. با توجه به اینکه انیمه معمولا برای مخاطبین بزرگسال ساخته می‌شود، به موضوعات پیچیده‌تری می‌پردازد.

انیمه بیشتر روی مسائل مهم زندگی یا چیزهایی که بیشتر به احساسات انسانی گره خورده است تمرکز می‌کند و مضامین خشونت آمیز و جنسی بیشتری دارد. کارتون‌ها عموما برای خنداندن مردم ساخته می‌شوند و به همین دلیل کودکانه‌تر هستند. اما مخاطب کارتون‌ها اغلب کودکان هستند، در نتیجه موضوعاتی که یک کارتون بدانها می‌پردازد بسیار ساده‌تر و طنزآمیزتر است.

تفاوت دیگری که انیمه و کارتون می‌توانند با هم داشته باشند، این است که کارتون‌ها معمولا کوتاه هستند. آن‌ها اغلب بین 5 تا 10 دقیقه طول می‌کشند. درحالی که هر انیمه حداقل 20 دقیقه زمان دارد. ویژگی‌های بصری انیمه و کارتون نیز با هم متفاوت است. برخی ممکن است فکر کنند که انیمه و کارتون آرت و نقاشی شبیه به هم دارند درحالی که اصلا این طور نیست.

در انیمه‌ها ویژگی‌های فیزیکی شخصیت‌ها، بسیار اغراق‌آمیزتر و خارق‌العاده‌تر از کارتون‌ها هستند. کاراکترها در انیمه چشم‌های بزرگ‌تر و دهان‌های کوچک‌تر استایل جذاب‌تری دارند. درحالی که در کارتون ممکن است شخصیت‌ها بیشتر به واقعیت نزدیک باشند.

فرق کارتون و انیمیشن

شاید بدیهی‌ترین فرق کارتون و انیمیشن مخاطبان آن باشند. کارتون معمولا برای کودکان ساخته می‌شود (گرچه در بسیاری از مواقع از سوی بزرگسالان نیز استقبال زیادی از آن می‌شود) ولی مخاطب انیمیشن هم کودکان و هم بزرگسالان هستند. دومین فرق کارتون و انیمیشن موضوع آنها است. انیمیشن ممکن است برای بزرگسالان ساخته شود، پس طبیعتا موضوع آن نیز جدی و بالغانه است؛ در حالی که یک کارتون برای کودکان با موضوعاتی چون ابرقهرمانان، حیوانات انسان‌نما و رمز و رازها سر و کار دارد.

فرق کارتون و انیمیشن در هنرمندان آنها نیز هست. به هنرمند انیمیشن صرفا انیماتور گفته می‌شود، درحالی که هنرمند کارتون می‌تواند انیماتور، کارتونیست و یا کاریکاتوریست باشد.

نکات قابل توجه‎

با وجود همه تفاوت‌ها بین کارتون، انیمیشن و انیمه باید این نکته را در نظر داشت که گاهی اوقات این کلمات با هم همپوشانی دارند. برای مثال با وجود فرق کارتون و انیمیشن، همچنان بسیاری از انیمیشن‌های 1 بعدی مانند سفید برفی و هفت کوتوله، کارتون محسوب می‌شوند. و یا این نکته که اصلی‌ترین تفاوت انیمه و انیمیشن، در خاستگاه آنها است و از لحاظ تکنیکی معمولا شباهت‌های فراوانی با هم دارند. به علاوه گرچه اشاره شد که کارتون معمولا برای گروه سنی کودکان است، اما این موضوع همیشگی نیست و برای مثال کارتون خانواده سیمپسون‌ها مشخصا برای بزرگسالان ساخته شده است.

برای اینکه تفاوت بین انیمه و کارتون و انیمیشن را بهتر به خاطر بسپارید، می‌توانید برای هرکدام یک مثال فراموش‌نشدنی در نظر بگیرید. مثلا معروفترین کارتون، کارتون تام و جری است. مشهورترین انیمه، اگر حدود 30 سال و به بالا دارید فوتبالیست‌ها و آن‌شرلی با موهای قرمز است. اگر جوانتر هستید به انیمه سریالی وان پیس، ناروتو یا دفترچه مرگ فکر کنید. در مورد انیمیشن نیز انیمیشن داستان اسباب بازی، موانا و در جستجوی نمو را به خاطر بسپارید.

چرا تعصبات بر روی متفاوت بودن انیمه زیاد است؟

حتما وقتی در حال وب‌گردی یا مرور فضای مجازی هستید، می‌شنوید که طرفداران انیمه بسیار بر روی اینکه تصویر متحرک موردعلاقه آنها حتما با لفظ انیمه خطاب شود، تعصب دارند. این مسئله از دو زاویه می‌تواند مورد بررسی قرار داده شود.

زاویه اول این است که بله. انیمه واقعا بسیار متفاوت با مفهوم انیمیشنی که بین مردم شهرت دارد، است. در واقع انیمیشن‌ها بیشتر در ذهن عموم آثاری همچون سیندرلا، سفیدبرفی، در جست و جوی نمو و… هستند. حال اینکه انیمه‌ها اصلا آن دنیای سبک و رویایی انیمیشن‌های متداول را ندارند. درست است که دسته‌ای از انیمه‌ها مناسب کودکان هستند اما تعداد زیادی از آنها مانند اتک آن تایتان، برزرک، کیمیاگر تمام فلزی و… محتوایی دارند که حتی برای بزرگسالان نیز گاها بسیار سنگین هستند. از این رو باید بگوییم‌، انیمه در معنای عام نمی‌تواند با انیمیشن در معنای عام یکسان تلقی شود.

اما زاویه دوم ماجرا این است که انیمه یک لغت ژاپنی و کوتاه شده لغت انگلیسی انیمیشن محسوب می‌شود. بنابراین باید اینطور گفت که انیمه در معنای لغوی خود تمام آثار صرف نظر از سبک، استایل و محتوای آن را شامل می‌شود. در واقع انیمه یعنی انیمیشن ژاپنی و زیرمجموعه انیمیشن است.

نتیجه‌گیری ما در این مبحث این است که هم تعصبات هواداران درست است و هم منطق پشت اینکه انیمیشن و انیمه در لغت به یک معنا هستند، می‌تواند صحیح باشد و هر دو دسته درباره این موضوع حق دارند.

سخن پایانی

اکنون که تفاوت انیمه و انیمیشن را فهمیدیم، و با تفاوت‌های بین کارتون با انیمه و انیمیشن آشنا شد  یم، احتمالا راحت‌تر بتوانید میان این سه گزینه تفاوت قائل شوید. شما به کدام سبک بیشتر علاقه دارید؟ به نظر شما هر سبک چه ویژگی خاصی دارد که آن را متمایز  می‌کند؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.