شاید وقتی‌که کلمه PnL به گوشتان می‌خورد با خود بگویید که این کلمه چقدر عجیب و غریب است! اما مفهوم PnL مخفف کلمات Profit and Loss می‌باشد. به طور کلی منظور از این مفهوم میزان سود و یا زیانی است که در طول فعالیت‌های سرمایه گذاری مختلف به دست می‌آیند. درواقع به بیانی دیگر PnL نشان از تفاوت میان بهای تمام شده، دارایی خریداری شده و ارزش فعال همان دارایی در بازار است. بنابراین می‌توان گفت که اگر ارزش بازار فعلی بالاتر از هزینه موردنظر باشد، PnL مثبت خواهد بود و نشان دهنده سود دریافتی است. اما بالعکس اگر ارزش فعلی بازار سرمایه گذاری موردنظر کمتر از قیمت تمامی شده آن باشد، PnL منفی محاسبه می‌شود و نشانی از ضرر تریدر در معاملات خواهد بود. اما سوالی که ممکن است برایتان ایجاد شود این است که منظور از PnL در ترید رمزارزها چیست؟ چه تفاوتی میان این مفهوم در بازار رمزارزها با سایر بازارهای مالی دارد؟ در ادامه همراه پلازا باشید تا به بررسی دقیق از مفهوم پی‌ان‌ال بپردازیم.
منظور از PnL در دنیای کریپتو
همانطور که پیش‌تر گفته شد PnL مخفف اصطلاح Profit and Loss است. این اصطلاح برای توصیف مقدار پولی که در معاملات ارز دیجیتال بدست آورده یا از دست داده‌اید به کار می‌رود. درواقع این مفهوم در دنیای کریپتو، ابزاری مهم برای آگاهی از استراتژی‌های معاملاتی در اختیار سرمایه گذاران قرار می‌دهد.
در بازار ارزهای دیجتال به مانند سایر بازارهای مالی، درصورتی‌که PnL مثبت باشد، نشان دهنده سود سرمایه گذار و هنگامی‌که PnL منفی باشد نشان دهنده ضرر او خواهد بود. به طور کلی متخصصین برای محاسبه این مفهوم یک بازه زمانی را مشخص می‌کنند. به عنوان مثال یک روز، یک ماه یا حتی یک سال را انتخاب می‌کنند و تاثیر آن را در طول الگوهای معاملاتی شناسایی می‌کنند. در ادامه براساس همین شناسایی، استراتژی‌های مالی خود را برای سود حداکثری یا زیان حداقی تنظیم می‌کنند.
توجه کنید که تفاوت اصلی مفهوم PnL میان بازارهای مالی و سنتی در نحوه محاسبه و فرکانس دهی گزارش است.
تفاوتی مهم میان بازار مالی و سنتی
در بازارهای مالی سنتی، PnL به شکلی فصلی یا سالانه محاسبه می‌شود و به طور کلی برای سنجش مالی سرمایه گذارها در دوره موردنظر به کار می‌رود و درنهایت با کسر هزینه سرمایه گذاری از درآمد حاصله، سرمایه گذاری محاسبه می‌شود. عدد نهایی نشان خواهد داد که آیا استراتژی موردنظر، بازده کلی مناسبی را می‌تواند فراهم کند؟
اما در دنیای ارز دیجیتال اینگونه نیست. پی‌ان‌ال براساس بازه‌های زمانی بسیار کوتاه‌تری، معمولا به طور روزانه، محاسبه می‌شود. اما سرمایه گذاران یا تریدرها می‌توانند براساس اهداف خود این بازه زمانی را با توجه به ساعت و دقیقه نیز محاسبه کنند.
توجه کنید که امروزه باتوجه به فضای بازار ارزهای دیجیتال، ماهیت تصمیم گیری سریع اهمیت بسیاری زیادی دارد.
PnL محقق شده و محقق نشده چیست؟
علاوه بر مفهوم سود و ضرر در بازار ارزهای دیجیتال، مفهوم سومی با نام PnL محقق شده و محقق نشده نیز وجود دارد. همانطور که خودتان بهتر می‌دانید پی‌ان‌ال محقق نشده برای پوزیشن‌های معاملاتی و نمایش سود یا زیان این معاملات به کار می‌رود اما پی‌ان‌ال محقق شده یا به عبارتی تحقق یافته برای پوزیشن معاملاتی بسته و سود و زیان حال از نوسانات بازار روی دارایی استفاده می‌شود.
جزئیات بیشتر درمورد PnL محقق نشده یا تحقق نیافته
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، PnL محقق نشده به سود و زیان و مقدار تقریبی ناشی از نوسانات بازار در موقعیت‌های باز یا بسته نشده اشاره دارد. درواقع بیایید تصور کنید که رمز ارزی را با قیمت دقیق و مشخصی خریداری کرده‌اید و همچنان پوزیشن خود را در حالت باز نگه داشته‌اید در چنین شرایطی برای محاسبه دقیق سود یا زیان نهایی، قیمت لحظه‌ای ارز دیجیتال مورد محاسبات دقیقی قرار می‌گیرد. اما توجه کنید از آن‌جایی که قیمت رمزارزها به طور لحظه‌ای در حال تغییر است، سود و زیان شما نیز متغیر خواهد بود، به همین جهت به سود و زیان نهایی، محقق نشده یا تحقق نیافته گفته می‌شود.
توجه کنید که برای پی‌ان‌ال محقق نشده به فاکتورهایی همچون قیمت خرید یک رمز ارز و قیمت لحظه‌ای رمز ارز پس از باز شدن بازار نیاز خواهید داشت.
جزئیات بیشتر درمورد PnL محقق شده یا تحقق یافته
منظور از پی‌ان‌ال محقق شده یا تحقق یافته، میزان سود و زیان قطعی شما در یک معامله است. این مقدار از پی‌ان‌ال در شرایط و زمانی محاسبه می‌شود که پوزیشن معاملاتی خود را به طور کامل بسته باشید و برای محاسبه نهایی آن نیز به قیمت بسته شدن پوزیشن و باز شدن آن نیاز پیدا خواهید کرد. اما لازم است که توجه کنید که پی‌ان‌ال محقق نشده بر روی شرایط پی‌ان‌ال محقق شده نهایی تاثیری نمی‌گذارد و منظور از پی‌ان‌ال تحقق یافته همان PnL نهایی و نشان دهنده سود و زیان واقعی شما پس از بسته شدن یک پوزیشن معاملاتی خواهد بود.
توجه کنید که اگر از جمله دارندگان پوزیشن‌های لانگ هستید، باید هر روز و به مدت هر 8 ساعت یکبار، هزینه فاندینگ را پرداخت یا دریافت کنید. هنگامی‌که فرآیند جمع آوری و پرداخت به طور کامل انجام شد، حداقل یک واحد پی‌ان‌ال محقق شده و واقعی می‌تواند تسویه شود.
پی‌ان‌ال را چگونه می‌توان محاسبه کرد؟
پس از آشنایی با انواع PnL، حال بهتر است تا با نحوه محاسبه آن نیز آشنا شوید. ابتدا لازم است تا تریدر یا سرمایه گذار تراز شروع دوره‌ی موردنظر خود را مشخص و شناسایی کند(توجه کنید که این تراز معاملاتی می‌تواند همان موجودی فعلی حساب شما باشد) و سپس بایستی معاملاتی را که در طول یک دوره انجام شده‌اند مشخص کند و برای هر معامله مبنای هزینه، مقدار و قیمت ارز دیجیتال موردنظر خود را تعیین کند. منظور از مبنای هزینه همان قیمت خرید ارز دیجیتال، مقدار همان مقدار و میزان ارز دیجیتال خریداری شده و قیمت نیز همان قیمتی است که ارز دیجیتال در هنگام معامله به فروش رسیده یا خریداری شده است.
پس از انجام مراحل بالا، لازم است تا از فرمول زیر برای محاسبه پی‌ان‌ال استفاده کنید:
تعداد کوین × (قیمت فروش – قیمت خرید)
PnL حاصل از طریق فرمول بالا، میزان سود یا زیان خالص برای معامله موردنظر را به شما نشان می‌دهد. برای محاسبه پی‌ان‌ال کل بایستی کل سود یا زیان معاملات را باهم جمع کنید. تصور کنید که شما 10 رمز ارز کاردانو را با قیمت 30 دلار به ازای هر واحد خریداری کرده‌اید. حال هر یک از واحدهای موردنظر را به قیمت 50 دلار به فروش می‌رسانید. PnL موردنظر شما به شکل زیر محاسبه خواهد شد:
(50-30) × ۱۰ = 200
پس می‌توان نتیجه گرفت که شما از معامله، میزان 200 دلار سود کرده‌اید. ممکن است برایتان سوال شود که برای پی‌ان‌ال محقق نشده چطور باید محاسبات را انجام دهیم؟ برای این کار لازم است تا به جای قیمت فروش در فرمول بالا، قیمت لحظه‌ای ارز دیجیتال موردنظر را قرار دهید.
محاسبه پی‌ان‌ال موردنظر در دیگر معاملات
علاوه بر فرمول بالا، شما برای محاسبه پی‌ان‌ال در معاملات اسپات، فیوچرز و مارجین به فرمول‌های دیگری نیازمند هستید.
محاسبه PnL در معاملات اسپات
پیش از هر چیزی نیاز هست که توضیح مختصری در ارتباط با معاملات اسپات بدهیم. به طور کلی منظور از معاملات اسپات شرایطی است که افراد درگیر در معامله به شکلی مستقیم با یکدیگر قرارداد می‌بندند. از طرف دیگر هیچگونه قراردادی برای تحویل دادن دارایی‌ها در آینده‌ای نه چندان دور توسط معامله کنندگان درنظر گرفته نمی‌شود. برای معاملات اسپات شما می‌توانید از همان فرمول تعداد کوین × (قیمت فروش – قیمت خرید) استفاده کنید.
محاسبه PnL در معاملات فیوچرز و مارجین
معاملات مارجین به طور کلی به معنا خرید یا فروش دارایی‌ها با استفاده از وام است. در چنین معاملاتی، شما به عنوان یک سرمایه گذار بایستی برای خرید یا فروش دارایی موردنظر خود، به بانک مبلغی را در قالب پیش پرداخت ارائه دهید و در ازای آن مبلغ بیشتری را از طریق وام از بانک دریافت کنید. به طور کلی این معاملات عموما توسط سرمایه گذارانی استفاده می‌شود که خواستار سرمایه گذاری در بازار هستند اما سرمایه لازم برای انجام این کار را در اختیار ندارند.
اما منظور از معاملات فیوچرز، توافقی دوطرفه برای خرید و فروش دارایی با قیمتی مشخص در زمانی معین است. در چنین معاملاتی، زمان تاریخ انقضا یا تاریخ تسویه و قیمت دو پارامتر بسیار مهم محسوب می‌شوند. درواقع در چنین بازار معاملاتی، تریدرها قرارداد خرید یا فروش دارایی موردنظر خود را در زمان و با قیمتی مشخص بین یکدیگر تنظیم می‌کنند و بعد از آن دیگر قیمت لحظه‌ای در هنگام معامله تاثیری بر روی قرارداد نخواهد گذاشت.
اما بایستی توجه کنید که پی‌ان‌ال برای معاملات مارجین و فیوچرز، در دو طبقه قراردادهای معکوس و خطی و برای خرید و فروش با فرمول‌های متفاوتی محاسبه می‌شود.
PnL برای قرارداد معکوس
قرارداد معکوس به قراردادهایی در دنیای ارز دیجیتال گفته می‌شود که در آن به جای خرید و فروش مستقیم ارز دیجیتال، تعهدی بین دو طرف بسته می‌شود. درنهایت یک سمت تعهد می‌دهد تا اگر قیمت تغییر کند، بایستی مبلغ مشخصی را به طرف دیگر پرداخت کند. به عنوان مثال قرارداد معکوس برای ارز دیجیتالی همچون بیت کوین به شکلی طراحی می‌شود که که اگر قیمت ارز دیجیتال کاهش پیدا کند، یکی از طرفین به طرف دیگر بایستی مبلغ مشخصی را پرداخت کند؛ این نوع قراردادها عموما در بازارهای مالی با ریسک بسیار بالا و به دلیل نوسان قیمت دارایی‌های ارز دیجیتال استفاده می‌شوند.
- عموما PnL محقق نشده در قراردادهای معکوس برای معاملات خرید با فرمول زیر محاسبه می‌شود:
مبلغ قرارداد فعلی × ارزش قرارداد فعلی × (معکوس قیمت تخمین زده شده در زمان انجام معامله – معکوس میانگین قیمت باز شدن بازار)
- اما PnL محقق شده در قراردادهای معکوس برای معاملات خرید با روش فرمول زیر محاسبه می‌شود:
مبلغ قرارداد موردنظر × ارزش قرارداد موردنظر × (معکوس میانگین قیمت بسته شدن بازار فعلی – معکوس میانگین قیمت باز شدن بازار برای انجام معامله)
- PnL محقق نشده در قراردادهای معکوس برای معاملات فروش با فرمول زیر محاسبه می‌شود:
مبلغ قرارداد شما × ارزش قرارداد × (معکوس میانگین قیمت باز شدن بازار موردنظر – معکوس قیمت تخمین زده شده در هنگام معامله)
- PnL محقق شده در قراردادهای معکوس برای معاملات فروش با فرمول زیر محاسبه می‌شود:
مبلغ قرارداد × ارزش قرارداد × (معکوس میانگین قیمت باز شدن بازار – معکوس میانگین قیمت بسته شدن بازار)
جمع بندی
اطلاع از فرآیند محاسبه پی‌ان‌ال برای هر تریدر یا سرمایه گذار ارز دیجیتالی ضروری است. امروزه این ابزار به افراد کمک می‌کند تا بینش بهتری از سود و زیان خود در استراتژی‌های معاملاتی کسب کنند. در این مقاله تلاش کردیم تا توضیحات مفصلی درمورد این مفهوم به شما عزیزان بدهیم تا از آن در استراتژی معاملاتی خود استفاده کنید.