امروزه اغلب مردم با تکنولوژی‌های نامتمرکزی مثل بلاکچین آشنایی دارند اما کمتر کسی از رقیب جدی آن یعنی هدرا هش‌گراف (Hedera HashGraph) صحبت می‌کند. اگر می‌خواهید در مورد این رقیب سرسخت بلاکچین بیشتر بدانید یا قصد دارید روی ارز HBAR سرمایه‌گذاری کنید در ادامه این مطلب از پلازا با ما همراه باشید.
بسیاری از پروژه‌های فعال در حوزه اپلیکیشن‌های نامتمرکز (dApp) و وب ۳ به چیزی فراتر از بلاکچین نیاز دارند. اینجا بود که هدرا هش‌گراف با سرعت و مقیاس‌پذیری بالا متولد شد. تکنولوژی بلاکچین و Hedera HashGraph شباهت‌ها و تفاوت‌های زیادی دارند و بسیاری از افراد آنها را یکسان می‌دانند. در ادامه با مزایای این شبکه و توکن بومی آن یعنی ارز HBAR بیشتر آشنا خواهید شد.
فهرست مطالب
هدرا هش‌گراف (Hedera Hashgraph) چیست؟
هدرا هش‌گراف (Hedera HashGraph) به زبان ساده یک دفتر کل یا لجر عمومی توزیع‌شده است. این دفتر کل قصد دارد به کمک الگوریتمی به نام هش‌گراف، تراکنش‌های شبکه را سریع‌تر و امن‌تر کند. هش‌گراف از مکانیزم اجماعی به نام تحمل خطای بیزانس ناهمزمان (aBFT) استفاده می‌کند. این مکانیزم مبتنی بر ساختار داده‌ای به نام DAG یا گراف جهت‌دار غیرمدور است و در نتیجه سرعت، مقیاس‌پذیری و هزینه به میزان قابل توجهی بهبود می‌یابد.
هدرا هش‌گراف برای انشار تراکنش‌ها از پروتکل گاسیپ (Gossip) یا اصطلاحاً پروتکل شایعه استفاده می‌کند. نودهای این شبکه برای این‌که ترتیب تراکنش‌ها را تعیین کنند از فرایندی به نام رأی‌گیری مجازی استفاده می‌کنند. هدرا هش‌گراف در حوزه‌هایی مثل مدیریت زنجیره تأمین، گیمینگ و تأیید هویت کاربردهای زیادی دارد. در ادامه خواهیم دید که بنیان‌گذاران این پروژه چه کسانی هستند و کارکرد آن چگونه است.
بنیان‌گذاران هدرا هش‌گراف چه کسانی هستند؟
دکتر لیمن برد (Leemon Baird) مخترع اصلی الگوریتم هش‌گراف و بنیان‌گذار پلتفرم هدرا است. او مدرک دکترای علوم کامپیوتر خودش را از دانشگاه کارنگی ملون (CMU) دریافت کرد و تجربه فعالیت در چندین پروژه مربوط به سیستم‌های توزیع‌شده و امنیت سایبری سابقه فعالیت داشت. در حال حاضر او به عنوان سرمایه‌گذار و پژوهشگر ارشد هدرا در حال فعالیت است.
مدیر عامل هدرا هش‌گراف یک مهندس نرم‌افزار به نام منس هارمن (Mance Harmon) است که حدود دو دهه در پست‌های مدیریتی شرکت‌های امنیتی حضور داشت. او هم مثل شریکش در رشته علوم کامپیوتر تحصیل کرده بود و موفق شد مدرک فوق لیسانس خودش را در این رشته از دانشگاه ماساچوست دریافت کند. در حال حاضر شبکه عمومی هدرا توسط اعضای «شورای هدرا» مدیریت می‌شود که می‌توانید اطلاعات و اخبار آن را در این لینک مشاهده کنید.
تاریخچه هدرا هش‌گراف
داستان هدرا هش‌گراف (Hedera Hashgraph) از لیمن برد آغاز شد. او در سال ۲۰۱۵ شرکتی به نام سورلدز (Swirlds) را تأسیس کرد که در حوزه ساخت اپلیکیشن‌های نامتمرکز فعالیت داشت. لیمن به کمک یک تیم مدیریتی و تعدادی سرمایه‌گذار در سال ۲۰۱۷ هدرا هش‌گراف را پایه‌گذاری کرد. البته قبل از آن در سال ۲۰۱۶ این تکنولوژی در یک وایت‌پیپر معرفی شده بود. در مارس ۲۰۱۸ این شرکت رسماً در مقابل بیش از ۵۰ هزار بیننده زنده در تگزاس رونمایی شد و در آگوست همین سال پروژه Hedera Hashgraph توانست با مکانیزم عرضه اولیه، سرمایه مورد نیازش را تأمین کند.
در ادامه راه، این شرکت در سپتامبر ۲۰۱۹ مین‌نت خودش را راه‌اندازی کرد اما در ابتدا از یک شبکه اجازه‌داده‌شده یا اصطلاحاً پرمیشند (Permissioned) استفاده می‌کرد. اگرچه در ابتدا در تعداد نود (گره) محدودیت داشت اما در ادامه به یک شبکه کاملاً نامتمرکز تبدیل شد. پیشرفت این پروژه ادامه داشت تا این‌که در سال ۲۰۲۱ هدرا هش‌گراف شراکت خودش را با گوگل کلود اعلام کرد. در حال حاضر توسعه‌دهندگان می‌توانند برای ساخت اپلیکیشن‌های نامتمرکز روی هدرا هش‌گراف از زیرساخت‌های گوگل کلود استفاده کنند.
بلاکچین و هدرا هش‌گراف چه تفاوتی دارند؟ برتری هش‌گراف نسبت به بلاکچین چیست؟
با این‌که بلاکچین و هش‌گراف نقاط مشترکی مثل تکنولوژی دفتر کل توزیع شده دارند اما برای این‌که در شبکه به توافق برسند و یکپارچگی دفتر کل را حفظ کنند از مکانیزم‌های کاملاً متفاوتی استفاده می‌کنند. بلاکچین اغلب از مکانیزم‌هایی مثل PoW یا PoS استفاده می‌کند تا به توافق میان نودها برسد اما همان‌گونه که قبلاً هم اشاره کردیم، هش‌گراف از مکانیزم aBFT استفاده می‌کند. همین مکانیزم‌ها تفاوت‌هایی ایجاد می‌کنند که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
۱. تفاوت در ظرفیت و سرعت، اصلی‌ترین مزیت هدرا هش‌گراف
به‌دلیل استفاده از مکانیزم aBFT در هدرا هش‌گراف، شبکه می‌تواند بیش از ۱۰ هزار تراکنش را در ثانیه مدیریت کند و در نتیجه از اغلب پلتفرم‌های بلاکچینی حال حاضر سرعت و توان عملیاتی بیشتری دارد. در مورد این‌که چرا سرعت این شبکه نسبت به بلاکچین بیشتر است در بخش‌های بعد صحبت خواهیم کرد.
۲. تفاوت در تأخیر
تأیید تراکنش‌ها در شبکه هدرا هش‌گراف در عرض چند ثانیه انجام می‌شود، در حالی که این رقم در بسیاری از بلاکچین‌ها در بازه چند دقیقه‌ای قرار دارد. دلیل این تأخیر پایین بیشتر به نحوه تبادل اطلاعات میان نودهای شبکه و استفاده از پروتکل شایعه و مکانیزم رأی‌گیری مجازی برمی‌گردد. از طرفی تعداد نودها هم زیاد است و با پردازش موازی تراکنش‌ها، تأخیر به حداقل مقدار ممکن می‌رسد.
۳. تفاوت در کارمزد شبکه
شبکه هدرا از قابلیت جالبی به نام سفارش‌گذاری منصفانه (Fair Ordering) پشتیبانی می‌کند. این قابلیت به شبکه کمک می‌کند پردازش تراکنش‌ها به منصفانه‌ترین و شفاف‌ترین حالت ممکن انجام شود. کارمزد شبکه با توکن HBAR پرداخت می‌شود که در بخش‌های بعد به آن می‌پردازیم.
۴. تفاوت در امنیت شبکه
الگوریتم هدرا هش‌گراف از مکانیزمی به نام رأی‌گیری مجازی استفاده می‌کند تا با حملاتی مانند حمله سیبیل (Sybil) مقابله کند و امنیت شبکه را افزایش دهد. در این نوع حملات، مهاجم تعداد زیادی گره یا نود جعلی ایجاد می‌کند تا قدرت یا اعتبار سیستم را دچار اختلال کند.
۵. تفاوت در مصرف انرژی شبکه
مکانیزم شایعه برخلاف مکانیزم‌هایی مانند اثبات کار در بلاکچین، محاسبات ریاضی پیچیده‌ای ندارد و در نتیجه شبکه انرژی کمتری را صرف محاسبات و تراکنش‌ها خواهد کرد. از طرفی به‌دلیل حضور تعداد زیادی نود در شبکه، تعادل بار به‌سادگی انجام می‌شود.
۶. تفاوت در سازگاری با قوانین
معماری هدرا هش‌گراف به‌گونه‌ای است که با قوانینی مثل احراز هویت مشتری (KYC) یا قوانین ضد پول‌شویی (AML) کاملاً سازگاری دارد. به همین دلیل سازمان‌ها و شرکت‌ها هم به‌راحتی و بدون مشکل قانونی می‌توانند از آن استفاده کنند.
هدرا هش‌گراف چگونه کار می‌کند؟
برای توضیح کارکرد هدرا هش‌گراف فرض کنید یک کلاینت قصد دارد تراکنشی را انجام دهد. کلاینت ابتدا یک تراکنش ایجاد می‌کند. در ادامه کلاینت این تراکنش را به صورت رمزنگاری شده امضا می‌کند و اگر بخواهد تراکنش سریع‌تر انجام شود، آن را روی حداکثر کارمزد قرار می‌دهد. کارمزد تراکنش‌ها در شبکه با ارز HBAR پرداخت می‌شود. پس از تکمیل فرایند امضا، تراکنش با استفاده از پروتکل شایعه به نودهای شبکه هدرا ارسال می‌شود.
نود دریافت‌کننده پس از تأیید تراکنش، آن را به یک رویداد (Event) اضافه می‌کند. سپس این رویداد را با استفاده از پروتکل Gossip About Gossip به نودهای دیگر ارسال می‌کند تا به توافق برسند. در ادامه هر کدام از نودها به صورت جداگانه، یک برچسب زمانی برای رویداد بدست می‌آورند. این برچسب زمانی بر اساس میانگین زمان دریافت رویداد توسط نودهای شبکه محاسبه می‌شود.
برای این‌که نودها به توافق برسند از مکانیزمی به نام رأی‌گیری مجازی استفاده می‌شود. در این مکانیزم هرکدام از نودهای شبکه به ترتیبی که تراکنش‌ها انجام شده‌اند یک رأی به مجموعه‌ای تصادفی از نودها ارسال می‌کنند. این کار آنقدر انجام می‌شود که نودها در مورد ترتیب تراکنش‌ها به توافق برسند. پس از این‌که توافق صورت گرفت، تراکنش مورد نظر به دفتر کل یا لجر شبکه اضافه می‌شود. این دفتر کل اطلاعات تمام تراکنش‌های انجام‌شده در شبکه را به صورت DAG در خودش دارد و همه نودهای شبکه یک نسخه از آن را در اختیار دارند.
هدرا هش‌گراف چه کاربردهایی دارد؟
به لطف مزایایی که هدرا هش‌گراف (Hedera HashGraph) در بخش سرعت، کارمزد و مقیاس‌پذیری دارد می‌توانید در حوزه‌های مختلفی مانند مدیریت زنجیره تأمین، توکنیزه کردن دارایی یا پرداخت از آن استفاده کنید. تعداد کاربردها بسیار زیاد است و در این بخش به چند مورد به صورت خلاصه اشاره می‌کنیم.
۱. تبدیل دارایی به توکن (توکنیزه کردن)
شبکه هدرا از قابلیتی به نام سرویس توکن (Token Service) پشتیبانی می‌کند. این سرویس به شما کمک می‌کند توکن‌ها و ان‌اف‌تی‌های مورد نظرتان را به‌راحتی بسازید و مدیریت کنید. به همین دلیل نیازی نیست هزینه زیادی برای کارمزد پرداخت کنید و پیکربندی قراردادهای هوشمند بسیار ساده است.
۲. کاهش تقلب و کلاهبرداری
در شبکه هدرا امکان مشاهده رویدادها و تراکنش‌های ثبت‌شده به صورت آنی وجود دارد. با استفاده از این اطلاعات می‌توانید مدل‌ها و الگوهای تحلیلی ایجاد کنید که وقوع تقلب و کلاهبرداری را تا حد زیادی کاهش دهید. این کار در اغلب بلاکچین‌ها عملی نیست چون معمولاً تأخیر زیادی دارند و امکان دریافت اطلاعات به صورت لحظه‌ای وجود ندارد.
۳.ایجاد بستر پرداخت روی هدرا هش‌گراف
در بخش‌های قبل گفتیم که سرعت بالا یکی از ویژگی‌های اصلی شبکه هدرا است و در نتیجه برای پرداخت بهترین گزینه محسوب می‌شود. سرعت این شبکه به‌حدی بالاست که می‌توانیم آن را با شبکه‌های قدرتمندی مثل ویزا (VISA) مقایسه کنیم.
۴. ساخت اپلیکیشن‌های وب ۳
اپلیکیشن‌های وب ۳ معمولاً به تراکنش‌های لحظه‌ای و به‌روزرسانی آنی اطلاعات نیاز دارند و شبکه Hedera HashGraph این قابلیت را در اختیار آنها قرار می‌دهد. جالب است بدانید که هدرا، کیت‌های توسعه مختلفی برای انواع زبان‌های برنامه‌نویسی در نظر گرفته است تا با هر نوع مهارتی بتوانید اپلیکیشن‌های وب ۳ را بسازید.
۵. استفاده در سیستم‌های تشخیص هویت
شبکه هدرا برای ذخیره‌سازی یا تأیید اطلاعات هویتی مانند شناسنامه، داده‌های بیومتریک کاربرد زیادی دارد. از طرفی به دلیل امنیت بالای شبکه می‌تواند دقت تأیید هویت افراد را بیشتر کند و کلاهبرداری در این زمینه را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
کدام یک از پروژه‌ها از هدرا هش‌گراف استفاده می‌کنند؟
با عرضه کیت توسعه Hedera HashGraph تعداد اپلیکیشن‌های نامتمرکز یا dApp روی این شبکه بیشتر شد و در این بخش تعدادی از این پروژه‌ها را معرفی خواهیم کرد.
۱. مارکت Hearo.fm
Hearo.fm یک مارکت جهانی روی شبکه هدرا هش‌گراف است که فعالان حوزه موسیقی می‌توانند آثار خودشان را مستقیماً به طرفداران خودشان نمایش دهند یا بفروشند. به نقل از بنیان‌گذار Hearo.fm، هدرا هش‌گراف تنها تکنولوژی بود که برای استریم موزیک از ریزپرداخت (Micropayment) پشتیبانی می‌کرد.
۲. پلتفرم Alto.io
Alto.io یک پلتفرم گیمینگ است که بازیکنان، تولیدکنندگان محتوا و توسعه‌دهندگان بازی می‌توانند دارایی‌های کریپتویی خودشان را معامله کنند. نکته جالب اینجاست که امکان تبادل این دارایی‌های کریپتویی بین بازی‌ها و کاربران مختلف وجود دارد. سرعت شبکه هدرا یکی از ویژگی‌های کلیدی بود که این پلتفرم به آن نیاز داشت.
۳. مارکت Cryptotask
مارکت Cryptotask پلتفرمی برای فریلنسرها و مشتریان آن‌هاست. در این پلتفرم مشتریان می‌توانند کارهایی مثل نوشتن نقدوبررسی محصولات را به فریلنسرها بسپارند. البته این پلتفرم ابتدا روی مین نت اتریوم پیاده‌سازی شد ولی با شناخت پتانسیل‌های هدرا هش‌گراف تصمیم گرفتند به این شبکه نقل مکان کنند.
ارز HBAR چیست و چه ویژگی‌هایی در هدرا هش‌گراف دارد؟
ارز HBAR توکن بومی شبکه هدرا هش‌گراف است و برای پرداخت تراکنش‌های شبکه به آن نیاز دارید. علاوه بر این برای استفاده از سرویس‌ها و منابع شبکه هدرا هم از این توکن کاربردی استفاده می‌شود. بخش زیادی از توکن‌های HBAR به شورای هش‌گراف که مسئولیت اداره شبکه را برعهده دارند تخصیص داده شده است. در میان شرکت‌های حاضر در این شورا نام‌های بزرگی مثل آی‌بی‌ام و بویینگ به چشم می‌خورد.
قیمت ارز HBAR در لحظه نگارش این مطلب با قیمت ۰.۰۴۶۴۲ دلار در حال معامله است. حداکثر عرضه این توکن ۵۰ میلیارد عدد است و حدود یک میلیارد دلار از سهم بازار را در اختیار دارد. در حال حاضر این توکن از نظر سهم بازار در رتبه ۳۳ قرار دارد و از نظر حجم معاملات هم رتبه ۹۳ را به خودش اختصاص داده است.
از کجا ارز HBAR بخرم؟
تعداد صرافی‌های خارجی که ارز HBAR را عرضه می‌کنند زیاد نیست و بعضی از آنها با ایرانیان مشکل دارند. خوشبختانه این توکن در بسیاری از صرافی‌های ارز دیجیتال ایرانی قابل خریداری است و امکان پرداخت ریالی هم وجود دارد. برای پیدا کردن این صرافی‌ها کافیست عبارت «خرید HBAR» را در گوگل جستجو کنید. از طرفی اگر به صرافی‌های متمرکز علاقه ندارید می‌توانید از صرافی نامتمرکز شبکه هدرا هش‌گراف یعنی ساسر سواپ (SaucerSwap) استفاده کنید. برای استفاده از این صرافی خرید ارز دیجیتال HBAR می‌توانید از این لینک وارد شوید. علاوه بر این می‌توانید لیست صرافی‌های خارجی را از این لینک مشاهده کنید.
چه کیف پول‌هایی برای نگهدرای ارز HBAR مناسب‌اند؟
برای نگهداری ارز HBAR می‌توانید هم از کیف پول‌های سخت‌افزاری و هم از کیف پول‌های نرم‌افزاری استفاده کنید. اگر قصد دارید از کیف پول سخت‌افزاری استفاده کنید کیف‌هایی مثل لجر نانو ایکس یا لجر نانو اس پلاس گزینه‌های مناسبی هستند. برای کیف پول نرم‌افزاری هم می‌توانید گزینه‌های خوبی مثل اتمیک ولت، اگزودوس و اج ولت را انتخاب کنید. بعضی از این کیف پول‌ها مثل اتمیک از قابلیت استیک ارز HBAR هم پشتیبانی می‌کنند. برای دانلود این کیف پول‌ها می‌توانید از لینک‌های زیر استفاده کنید.
روند قیمت ارز HBAR از ابتدا تا امروز
ارز HBAR هم مثل اغلب ارزهای دیجیتال بازار فراز و نشیب‌های خاص خودش را داشته است. طبق اطلاعات صفحه هدرا هش‌گراف در سایت کوین‌مارکت‌کپ، سقف تاریخی قیمت در ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۱ و با قیمت ۰.۵۷۰۱ دلار به ثبت رسیده است. این ارز کف تاریخی خودش با قیمت ۰.۰۱۰۰۱ را در سوم ژانویه ۲۰۲۰ دید. با توجه به قیمت فعلی این ارز در زمان نگارش حدود ۳۵۰ درصد از کف تاریخی خودش فاصله گرفته است اما تا رسیدن به سقف تاریخی باید راه زیادی را طی کند. روند قیمتی ارز HBAR در نمودار زیر کاملاً مشخص است.
پیش‌بینی آینده هدرا هش‌گراف؛ روی HBAR سرمایه‌گذاری کنم؟
برای پیش‌بینی آینده هدرا هش‌گراف (Hedera HashGraph) به چند نکته باید توجه کنیم. شراکت این پروژه با کمپانی‌های بزرگی مثل IBM و بویینگ اولین علامت اعتبار بالای پروژه است. از طرفی پروژه دائماً در حال بهبود و پیشرفت است و تا حد زیادی می‌توان روی آینده درخشان آن حساب کرد.
در حال حاضر هنوز هم پتانسیل‌های واقعی این پروژه شناخته نشده است و در آینده‌ای نزدیک بسیاری سازمان‌ها برای رفع نیازهای غیرمتمرکز خودشان از این پروژه استفاده خواهند کرد. علاوه بر این شبکه هدرا رقیب بزرگی برای پروژه‌های بلاکچینی محسوب می‌شود و در بسیاری از بخش‌ها عملکرد بهتری دارد. به هر حال اگر قصد سرمایه‌گذاری روی ارز HBAR را دارید باید در کنار این آینده روشن، نکات مربوط به مدیریت سرمایه و ریسک در بازار ارزهای دیجیتال را حتماً رعایت کنید.
سخن پایانی
بدون شک شبکه هدرا یکی از رقبای جدی بلاکچین است و باید منتظر باشیم و ببینیم شرکت‌ها و سازمان‌ها کدام مورد را ترجیح می‌دهند. در این مقاله سعی کردیم تا حد امکان و به ساده‌ترین شکل ممکن شما را با پروژه درخشان هدرا هش‌گراف (Hedera HashGraph) و ویژگی‌های آن آشنا کنیم. ارز HBAR با این‌که کاربردهای درون‌شبکه‌ای دارد اما نوسانات قیمتی آن برای کسب سود یا سرمایه‌گذاری قابل بررسی است. آیا شما حاضرید روی این پروژه سرمایه‌گذاری کنید؟ اگر پاسخ شما منفی است دلیل خودتان در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.