آشنایی کاربران با بازار ارزهای دیجیتال معمولاً با بیت کوین و اتریوم است. اما هرچه تجربه بیشتری در این بازار داشته باشید، بیشتر با اصطلاحات جدید و ارزهای دیجیتال جدید مواجه خواهید شد. به این ترتیب، یک سوال مطرح میشود: هزاران پروژه بلاک چین و ارزهای دیجیتال که پس از بیت کوین به وجود آمدهاند کدامند؟ و تفاوت بین کوین و توکن چیست؟ برای درک بهتر این پروژههای ارز دیجیتال، دو عبارت کوین و توکن به کاربران کمک میکند. در این مقاله از پلازا نشان میدهیم توکن چیست به بررسی تفاوت کوین و توکن میپردازیم و به طور کامل در مورد توکن توضیح میدهیم.
توکن چیست؟
توکن استفاده منحصر به فردی از یک پلتفرم قرارداد هوشمند مانند اتریوم است. پلتفرمهای قراردادهای هوشمند، مانند بلاک چین اتریوم، به کاربران اجازه میدهند تا توکنهایی را ایجاد و مدیریت کنند که مشتقات بلاک چین هستند. در واقع، برای ایجاد یک توکن، نیازی به طراحی و کدنویسی آن از ابتدا ندارید. بلکه کافی است از یک قرارداد هوشمند مانند اتریوم برای ایجاد آن استفاده کنید. این روش ساخت یکی از برجسته ترین نقاط تمایز بین کوین و توکن است.
به عنوان مثال، ارز دیجیتال Tether ERC20 یک توکن مبتنی بر بلاک چین اتریوم است. ERC20 پروتکلی برای ایجاد توکن در بلاک چین اتریوم است. یکی از مهمترین ویژگیهای توکنهایی که از یک پروتکل استفاده میکنند این است که میتوان آنها را با یکدیگر مبادله کرد.
پروژههای توکن بخش مهمی از بازار ارزهای دیجیتال را در اختیار گرفتهاند. سودمندی این پروژهها این است که برای اکوسیستم و پلتفرم اصلی نیز درآمد ایجاد میکنند. به این ترتیب کارمزد هر تراکنش یک توکن با ارز دیجیتال بومی بلاک چین پرداخت میشود. به عنوان مثال، ارز دیجیتال دای مبتنی بر ERC20 برای هر تراکنش، اتریوم را به عنوان کارمزد از کاربران دریافت میکند.
چرا توکنها ایجاد شدند؟
همانطور که تا این قسمت از مقاله گفتیم، کوین دارای بلاک چین خاص خود است، اما توکن را میتوان بر روی پلتفرم بلاک چین دیگری ایجاد کرد. این تفاوت بین کوینها و توکنها است که ویژگیهای مهم آنها را مشخص میکند. عملاً کمتر از یک ساعت طول میکشد تا یک توکن دیجیتال ایجاد شود و هر کسی که دانش کافی از بلاک چین و قراردادهای هوشمند داشته باشد میتواند آن را ایجاد کند.
با این حال، ایجاد یک توکن برای موفقیت و ثروتمند شدن در بازار ارزهای دیجیتال کافی نیست. هر توکن (مانند کوین) باید در بین کاربران پذیرفته شود و در بازار ارزشمند تلقی شود. یکی از دلایل ایجاد توکن، هزینه طراحی و کدگذاری یک بلاک چین اختصاصی است که ممکن است امنیت آن کافی نباشد. در عوض، استفاده از یک هاست امن و قابل اعتماد مانند اتریوم این نگرانیها را از بین میبرد.
بسیاری از پروژههای ارز دیجیتال ترجیح میدهند ابتدا ارز دیجیتال خود را بر روی پلتفرم یک بلاک چین دیگر راه اندازی کنند و اگر حضور موفقی در بازار داشتند، یک بلاک چین اختصاصی برای آن بنویسید. بایننس کوین یکی از این پروژهها بود. ارز BNB ابتدا روی پلتفرم ERC20 شروع به کار کرد و سپس بایننس بلاک چین BEP2 خود را برای آن نوشت. برخی از پروژهها مانند تتر نیز به جای طراحی یک بلاک چین اختصاصی، از چندین بلاک چین برای میزبانی استفاده میکنند. استیبل کوین تتر بر روی پلتفرم بلاک چین اتریوم، ترون و بایننس فعالیت میکند و از ظرفیت بلاک چینهای مختلف در پروژه خود استفاده کرده است.
کاربرد توکنها و انواع آن
کوینها معمولا واسطه پرداخت هستند. برای مثال بیتکوین یا اتریوم معمولاً تنها به عنوان یک ارز دیجیتالی شناخته میشوند که ارزش مادی دارد. اما توکنها، به ویژه توکنهای موفق، با هدف و کاربرد ایجاد میشوند. به عنوان مثال، توکن تتر که توسط یک دلار آمریکا پشتیبانی میشود، با هدف حفظ ارزش سرمایه فعالان بازار در برابر نوسانات ایجاد شد.
توکنهایی که با حضور خود بتوانند نیازی را برآورده کنند و خدمات مفیدی ارائه دهند، شانس بیشتری برای حضور در بازار سرمایه دارند. به طور کلی سه نوع توکن در بازار وجود دارد:
توکنهای کاربردی
به عنوان مثال، اگر بلیط فیلم را از طریق سیستم بلاک چین خریداری کنید، در واقع یک توکن خریداری کردهاید. توکنهای Utility خدمات خاصی را ارائه میدهند که فقط در شبکه خودشان قابل استفاده هستند. به عنوان مثال، توکن Vethor که بر روی پلت فرم بلاک چین Vechain کار میکند، به عنوان هزینه و سوخت شبکه استفاده میشود.
توکنهای امنیتی
برخی از توکنها به عنوان حقوق مالکیت یک دارایی دیجیتال یا غیر دیجیتال استفاده میشود. این دارایی میتواند سهام یک شرکت یا سند مالکیت یک خانه باشد. این نوع توکنها در نتیجه افزایش نگرانی دولتها در مورد نظارت بر داراییها شکل گرفتند. توکنهای امنیتی که به آنها توکن اوراق بهادار نیز میگویند، به مردم حق توزیع داراییها را میدهند.
توکنهای تراکنش
یکی از انواع رایج توکنها، توکن تراکنش است. این توکنها اغلب مانند ارزهای سنتی عمل میکنند و برای خرید و فروش کالا و خدمات مناسب هستند. کوینهای پایدار مانند دای یا تتر از جمله این توکنها هستند.
توکن های حکومتی
یکی از مهمترین انواع توکنها، توکنهای معاملاتی هستند. داشتن این نوع توکن، حق مشارکت در شبکه را برای کاربر ایجاد میکند. به عنوان مثال، کامپ (COMP)، یک ارز دیجیتال مبتنی بر اتریوم است که امکان وام دادن به کاربران را فراهم میکند. این توکن یک پروژه DeFi است که در سال 2020 آغاز شده است.
البته باید به این نکته اشاره کنیم که طبقه بندی توکنها فقط برای سهولت درک روش کار آنها است و هر توکن لزوماً در یکی از این دستهها قرار نمیگیرد یا ممکن است در دو دسته تعریف شود.
مهم ترین بلاک چینهای میزبان توکن کدامند؟
در حال حاضر اتریوم با بلاک چین ERC20 محبوب ترین بلاک چین برای میزبانی توکنها است. بسیاری از توکنهای محبوبی که با آنها سر و کار دارید بر اساس پلتفرم ERC20 هستند. کریپتوکارنسی تتر (USDT)، Maker (MKR) و EOS از جمله این توکنها هستند.
جالب است بدانید که ارز دیجیتال ترون در مراحل اولیه فعالیت خود بر روی پلتفرم اتریوم نیز فعالیت میکرد و پس از مدتی، بلاک چین خود را طراحی کرد. بعد از اتریوم، ترون، کاسموس و تزوس بلاک چینهای محبوبی برای توکنها هستند.
هدف از ایجاد توکن چیست؟
حالا ممکن است این سوال به ذهن شما خطور کند که چرا شرکتها به جای ایجاد شبکه بلاک چین خود از بلاک چین سایر ارزهای دیجیتال استفاده میکنند؟
دلیل ایجاد توکنها به طور کلی در تامین امنیت و کاهش هزینهها خلاصه میشود. ایجاد یک بلاک چین به دانش فنی، زمان و هزینه بالا نیاز دارد، اما سازمانها میتوانند توکن خود را با سطح معینی از دانش برنامه نویسی و با هزینه کمتر تنها در چند ساعت با استفاده از smart contracts در بلاک چین میزبان ایجاد کنند.
در واقع مدیران پس از ایجاد توکن و ارائه نقشه راه یا نقشه راه و مسیر مشخص آن، اعتماد لازم را نسبت به پروژه خود ایجاد میکنند و تامین مالی پروژه از طریق انواع عرضه اولیه فروش توکن به افراد انجام میشود. به این ترتیب مسیر ایجاد یک بلاک چین اختصاصی تا حدودی هموارتر میشود.
توکنها چگونه ساخته میشوند؟
ایجاد توکن در پلتفرمی که از قراردادهای هوشمند و زبانهای برنامه نویسی سطح بالا استفاده میکند امکان پذیر است. به طوری که میتوان یک دستگاه را در کمتر از یک ساعت و با هزینه بسیار کم تولید کرد، اما باید توجه داشت که ساخت آن لزوماً به معنای ارزشمند بودن آن نیست. برای این منظور توسعه دهندگان با استفاده از برنامه نویسی خاص و بر اساس استانداردهای تعیین شده توسط شبکه بلاکچین مورد نظر، قراردادی هوشمند ایجاد کرده و در شبکه پیاده سازی میکنند.
هنگامی که توسعه دهندگان در حال ایجاد توکن هستند، میتوانند تصمیم بگیرند که چند واحد تولید کنند. با این روش، توکنها در ازای ارزهای فیات یا ارزهای دیجیتال قبل از راه اندازی فروخته میشوند. پس از تولید توکنها، با توجه به امکاناتی که برای آن طراحی شده است، در پلتفرم مورد نظر فعال میشوند.
توکنهای کاربردی چگونه عمل می کنند؟
توکن کاربردی اولین نوع توکن ارز دیجیتال است و به آن توکنی گفته میشود که میتوان از خدمات و محصولات ارائه شده توسط پروژه استفاده کرد. این توکنها در مرحله اول برای جذب سرمایه و پیشبرد اهداف فنی پروژه ایجاد میشوند و پس از نهایی شدن محصول پروژه، کاربرد اصلی خود را نشان میدهند.
یکی از معروف ترین توکنهای کاربردی، توکن “BAT” است. این توکن بر روی شبکه ارز دیجیتال اتریوم ساخته شده است و به عنوان یک ابزار پرداخت و پاداش در مرورگر غیرمتمرکز Brave عمل میکند. بسیاری از توکنهای مربوط به پروژههای متاورس و بازیهای بلاک چین از نوع کاربردی هستند که برای خرید و فروش زمین و سایر موارد در محیط متاورس و بازی استفاده میشود.
اهمیت استفاده از توکنهای امنیتی چیست؟
در این قسمت به بررسی دسته دیگری از توکنهای ارز دیجیتال به نام «توکنهای امنیتی» میپردازیم. برخلاف توکنهای کاربردی که ارزش خود را از استفادههایشان میگیرند، توکنهای دارایی ارزش خود را از سایر داراییهای دنیای واقعی به دست میآورند.
در واقع، توکن امنیتی رمزی است که یک دارایی واقعی را وارد دنیای بلاک چین میکند. دلیل ایجاد توکن امنیتی استفاده از ویژگیهای خاص فناوری بلاک چین است. با استفاده از این فناوری امنیت و شفافیت توکن امنیتی مربوط به یک سهم یا سایر اوراق بهادار فراهم میشود و علاوه بر آن امکان سرمایه گذاری در داراییهای گران قیمت توسط سرمایه گذاران خرد فراهم میشود.
به عنوان مثال، فرض کنید یک اثر هنری ۱۰ میلیون دلار ارزش دارد. در دنیای واقعی نمیتوان مالکیت این اثر را به هزاران سرمایه گذار کوچک واگذار کرد، اما در فضای بلاک چین به راحتی میتوان یک اثر را به چندین توکن ارز دیجیتال تقسیم کرد تا کاربران بتوانند بخشی از نقاشی را در اختیار داشته باشند. با خرید هر یک از آنها طبیعی است که یک موسسه یا سازمان برای حفظ اثر اولیه و معتبر در نظر گرفتن توکنها باید از این فرآیند حمایت کند.
نوع دیگری از توکن امنیتی وجود دارد که در آن شرکتها و سازمانها سهام شرکت خود را بدون ثبت رسمی توسط ارگانهای رسمی و دولتی به عموم مردم میفروشند. در این حالت خریداران توکنها سهامداران شرکت هستند و ارزش توکن آنها با تغییرات ارزش شرکت تغییر میکند. این دسته از توکنها که به «توکنهای سهام» معروف هستند نمونه موفقی نداشتهاند و به دلیل ریکوینای قانونی کمتر مورد توجه سرمایه گذاران قرار گرفتهاند.
توکنهای با ارزش ثابت چه کاربردهایی دارند؟
توکنهای ارزش ثابت یا استیبل کوینها دستهای از توکنهای ارز دیجیتال پرکاربرد هستند که ارزش آنها در مقایسه با یک دارایی در دنیای فیزیکی ثابت است. بسیاری از این ارزهای دیجیتال ارزش خود را در برابر ارزهای فیات مانند دلار و یورو ثابت نگه میدارند، اما استیبل کوینهایی با ارزش ثابت در برابر سایر داراییها مانند طلا نیز وجود دارد.
استیبل کوینها با ارزش دلار ثابت، کاربرد بیشتری نسبت به انواع دیگر استیبل کوینها دارند. این استیبل کوینها بر اساس روشی که برای ساخت استفاده میشود به انواع مختلفی تقسیم میشوند. در ادامه به بررسی سه دسته اصلی توکن ارز دیجیتال با پشتیبانی ثابت میپردازیم.
استیبل کوین متمرکز
این استیبل کوینها توسط شرکتهای متمرکز ایجاد میشوند. پشتوانه این نوع استیبل کوینها به صورت دلار یا سایر داراییهای فیزیکی نگهداری میشود و سازمانها و نهادهای دولتی بر عملکرد آنها نظارت دارند. تتر (USDT)، کوین بیس دلار (USDC) و بایننس دلار (BUSD) از شناخته شدهترین استیبل کوینهای متمرکز هستند.
استیبل کوینهای متمرکز به دلیل کنترلهای بین المللی که روی آنها وجود دارد، برای استفاده در فضای بلاک چین مناسب نیستند. به عنوان مثال، سازمان پشتیبانی ارز دیجیتال تتر میتواند داراییهای استیبل کوین کاربر را در صورت تمایل دولت ایالات متحده مسدود کند تا کاربران نتوانند از آن استفاده کنند.
استیبل کوین با پشتیبانی ارز دیجیتال
این نوع از استیبل کوینها غیرمتمرکز هستند و بر اساس قراردادهای هوشمند مربوط به DeFi یا امور مالی غیرمتمرکز ایجاد میشوند. DAI معروف ترین استیبل کوین است که توسط ارز دیجیتال پشتیبانی میشود که بر روی پلتفرم MakerDAO ایجاد شده است. در این روش، افراد ارزهای رمزنگاری شده خود را در قرارداد هوشمند قفل میکنند و استیبل کوین را به عنوان درصدی از ارزش روزانه آن توکنها دریافت میکنند.
اگر ارزش ارزهای دیجیتال وثیقه کاهش یابد و ارزش وثیقه به مبلغ وام دریافتی نزدیک شود، قرارداد هوشمند وثیقه کاربر را برای حفظ ارزش استیبل کوینهای ایجاد شده نقد میکند. این نوع استیبل کوین از جمله کوینهای پایدار قابل اعتماد در فضای ارزهای دیجیتال است و مدیریت قوانین آنها بر عهده شبکه است.
استیبل کوین الگوریتمی
این دسته از کوینهای پایدار توسط داراییهای فیزیکی یا دیجیتالی پشتیبانی نمیشوند و از الگوریتمهای ریاضی و اقتصادی برای ثابت نگه داشتن ارزش خود استفاده میکنند. الگوریتمها و روشهای مختلفی برای ایجاد این نوع توکنها وجود دارد. استیبل کوین “UST” پلتفرم “Terra” یکی از استیبل کوینهای الگوریتمی شناخته شدهای است که در چند ماه گذشته ارزش خود را به صفر رسانده است.
مکانیسم ثابت نگه داشتن ارزش دلاری توکنهای «UST» در این پلتفرم با ایجاد و سوزاندن توکنهای «UST» و کوینهای «لونا» انجام شد. روش کار به این صورت است که اگر ارزش استیبل کوین به زیر یک دلار برسد، دارندگان این توکن میتوانند با سوزاندن ارز خود کوینهای لونا دریافت کنند. مزیت کاربر از این فرآیند این است که میتواند استیبل کوین خود را به جای زیر یک دلار با قیمت یک دلار خرج کند و از فرصت آربیتراژ برای کسب سود استفاده کند.
در این صورت با سوزاندن بخشی از کوینهای استیبل، ارزش توکن دوباره به یک دلار میرسد. از سوی دیگر، اگر ارزش استیبل کوین پلتفرم به بالای 1 دلار برسد، دارندگان توکن لونا میتوانند با سوزاندن توکنهای خود، استیبل کوینهای شبکه را به قیمت 1 دلار دریافت کنند. در این صورت افزایش عرضه استیبل کوین باعث میشود که ارزش توکن دوباره به یک دلار برسد. سرمایه گذاران همچنین میتوانند از فرصت آربیتراژ برای کسب سود استفاده کنند.
راههای دیگری برای ایجاد یک استیبل کوین الگوریتمی وجود دارد. توکنهای عرضه متغیر، نوع دیگری از کوینهای پایدار هستند که سعی میکنند با تغییر عرضه توکن، اثر تورم روی توکنها را جبران کنند. روشهای الگوریتمی نسبتا جدید هستند و شکست پروژه لونا نشان داد که هنوز زمان استفاده عمومی از این استیبل کوینها فرا نرسیده است.
توکنهای مستقل چیست؟
در بخش قبل متوجه شدیم که توکنهای با ارزش ثابت چیست و چگونه ساخته میشوند. در این قسمت به بررسی یکی از اصلی ترین انواع توکنها یعنی توکن Sovereignمیپردازیم. یکی از مهمترین ویژگیهای پروژههای ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز بودن آنهاست. در بلاک چینهایی با الگوریتمهای اجماع اثبات کار که از استخراج ارز دیجیتال برای رسیدن به اجماع و ایجاد ارزهای دیجیتال جدید استفاده میکنند، تمرکززدایی شبکه به گرههای کامل شبکه بستگی دارد.
هر چه گرههای کامل در شبکه یا قدرت پردازش ماینرها بین کاربران مختلف از سراسر جهان توزیع شود، شبکه غیرمتمرکزتر خواهد بود. با بررسی این سوال که بیت کوین چگونه کار میکند، میتوانید نحوه غیرمتمرکز بودن شبکه بیت کوین را بررسی کنید. در زنجیرههای بلوکی با الگوریتم اثبات سهام، عدم تمرکز شبکه از طریق توزیع توکنهای شبکه اندازهگیری میشود. هر چه تعداد آدرسهای دارای توکنهای پروژه بیشتر باشد و آدرسهای دارای تعداد کوینهای زیادی در شبکه بیشتر باشد، شبکه غیرمتمرکز تر خواهد بود.
تمرکززدایی در پلتفرمهای کاربردی تنها به الگوریتم اجماع گرهها و اعتباردهندهها وابسته نیست. کاربران باید بتوانند در توسعه پلتفرم نقش داشته باشند و برنامههای خود را برای توسعه پلتفرم با سایر کاربران شبکه به اشتراک بگذارند یا به پیشنهادهای تهیه شده توسط دیگران رأی موافق یا مخالف بدهند. برای دستیابی به این هدف، سازمانهای غیرمتمرکز خودگردان یا DAO با توکنهای خاص خود ایجاد شدهاند.
توکن های حکومتی، نوعی توکن مستقل
«توکنهای حکومتی» دقیقاً برای این منظور ایجاد شد. کاربران دارای توکنهای حاکمیتی پروتکل میتوانند پیشنهادات مورد نظر خود را به جامعه شبکه ارسال کنند یا به پیشنهادات ارائه شده توسط دیگران رأی دهند. اگر پیشنهادی مورد قبول اکثریت جامعه قرار گیرد، برای اجرا به تیم توسعه ارجاع داده میشود. توجه داشته باشید که یک پلتفرم ارز دیجیتال میتواند چندین توکن داشته باشد که هر کدام نقشی دارند.
به عنوان مثال، دو توکن “Dai”DAI و “Maker”MKR در پلتفرم MadeDao وجود دارد، توکن اول یک کوین پایدار و توکن دوم یک توکن مستقل است. بنابراین دارندگان توکن دای نقشی در توسعه و مدیریت پروژه ندارند. از سوی دیگر، برخی از کوینها و توکنها همزمان چندین نقش دارند. به عنوان مثال، کوین “اتم” (ATOM) در بلاک چین Cosmas هم نقش اعتبار سنجی با استیکینگ ارز دیجیتال و هم نقش توکن حاکمیتی را برای مدیریت و توسعه پلتفرم ایفا میکند.
توکنهای قابل تعویض و غیر قابل تعویض چیست؟
در قسمت قبل به این سوال پاسخ دادیم که چه نوع توکنهایی بر اساس کاربرد توکنهای ارز دیجیتال هستند. در این قسمت توکنها را از نظر ماهیت آنها ارزیابی میکنیم. توکنها را میتوان به دو دسته توکنهای قابل تعویض و توکنهای غیر قابل تعویض (NFT) تقسیم کرد.
توکن قابل تعویض به گروهی از توکنهای ارز دیجیتالی اطلاق میشود که ارزش هر کدام از آنها با یکدیگر برابر است. این ژتونها را میتوان نوعی اسکناس دانست. به عنوان مثال، یک اسکناس 1 دلاری را میتوان با اسکناس یک دلاری دیگر در هر کجای دنیا معاوضه کرد و ارزش جفت آن یکسان است. میتوان گفت که کوینهای مربوط به بلاک چین نیز قابل مبادله هستند و هر کوین بیت کوین مشابه و قابل مبادله با سایر کوینها است.
توکنهای غیرقابل مبادله دسته دیگری از توکنها هستند که بیشتر با نام «NFT» شناخته میشوند و هر کدام از آنها ارزش متفاوتی نسبت به سایر ارزهای همرده دارند. توکنهای غیرقابل تجارت را میتوان با آثار هنری مقایسه کرد. همانطور که آثار هنری هر کدام ویژگیها و ارزشهای خاص خود را دارند و دو اثر از یک هنرمند ارزشهای متفاوتی دارند، توکنهای غیرقابل تجارت نیز منحصر به فرد هستند.
استاندارد ساخت این دو نوع توکن با یکدیگر متفاوت است که در قسمت توکن استاندارد بیشتر به آن خواهیم پرداخت. توکنهای قابل مبادله و غیرقابل تعویض، بر اساس تفاوتهای ماهیتشان، کاربردهای متنوعی را نشان میدهند. توکنهای قابل مبادله به عنوان وسیله پرداخت، حاکمیت و ذخیره ارزش استفاده میشوند.
در مقابل، توکنهای غیرقابل تعویض برای نمایش آثار هنری، مجموعهها، موسیقی و تمام داراییهای فیزیکی منحصربهفرد در دنیای دیجیتال استفاده میشوند. ماهیت منحصر به فرد NFT به کاربران امکان تعریف هویت، دامنه مجازی، ایجاد داراییهای مجازی و گسترش فضای فعالیت دیجیتال را میدهد.
استاندارد توکن چیست؟
از مطالب قسمت قبل متوجه شدیم که توکن چیست و چگونه ساخته میشود. علاوه بر این، این سوال که انواع توکنها چیست از نظر ماهیت و کاربرد نیز مورد بررسی قرار گرفت. در این بخش تمرکز اصلی بر روی استانداردهای ایجاد توکن در قراردادهای هوشمند است. فرض کنید در بلاک چینهایی با قابلیت ایجاد قراردادهای هوشمند، هیچ محدودیتی برای توسعه دهندگان و برنامه نویسان وجود ندارد. در این صورت کاربران میتوانند با استفاده از دانش برنامه نویسی قراردادهای هوشمند و قابلیتهای آن، پلتفرمهای خود را طراحی کرده و توکنهای مورد نظر خود را ایجاد کنند.
این رویکرد یک مشکل اساسی دارد. اگر همه توسعه دهندگان بخواهند به میل خود توکنهای ارز دیجیتال ایجاد کنند، ارتباط قراردادهای هوشمند با یکدیگر و با شبکه بسیار دشوار خواهد بود. در چنین شرایطی، برای تعامل یک قرارداد با قرارداد دیگر، توسعه دهندگان باید با ساختار قرارداد هوشمند پروژه آشنا باشند و سپس با نوشتن کد خاصی با آن ارتباط برقرار کنند. با افزایش تعداد توکنها و قراردادهای درگیر در پروژه، انجام چنین کاری عملا غیرممکن است.
استاندارد قرارداد هوشمند
استانداردهای توکن برای حل این مشکلات و تعریف ساختارهایی برای ایجاد انواع مختلف توکن تعریف شده است. در واقع این استانداردها مجموعه قوانینی هستند که امکان توسعه توکنهای ارز دیجیتال را در پلتفرمهای مختلف فراهم میکند. استاندارد توکن زیرمجموعه استانداردهای قرارداد هوشمند است.
استانداردهای قراردادهای هوشمند برای توسعه راحت و منظم قراردادها ایجاد شده است و مواردی مانند نامگذاری، تعریف توکن و قالبهای قابل قبول در قراردادهای هوشمند را شامل میشود. بلاک چینهای مختلف استانداردهای خاص خود را دارند که در انتقال توکنهای ارز دیجیتال نیز استفاده میشود.
توکن استاندارد در بلاک چین اتریوم
بلاک چین اتریوم به عنوان اولین پلتفرم قرارداد هوشمند، استانداردهای توکن متفاوتی را برای قراردادهای هوشمند خود ایجاد کرده است و سایر بلاک چینها نیز استانداردهای خود را از مدل ایجاد شده توسعه دادهاند. استانداردهای توکن در شبکه اتریوم به عنوان «درخواست اتریوم برای اظهار نظر»، به اختصار «ERC» و یک عدد برای اشاره به آنها شناخته میشوند. استانداردهای زیادی در شبکه اتریوم تعریف شده است که در ادامه به بررسی مهمترین آنها میپردازیم:
- استانداردERC-20: این استاندارد برای ایجاد توکنهای قابل تعویض استفاده میشود. بیشتر توکنهای معروف شبکه اتریوم مانند «LINK»، «CELR» و «BAT» از این نوع هستند.
- استانداردERC-721: این استاندارد برای ایجاد توکنهای غیر قابل تعویض استفاده میشود. توکنهای ایجاد شده با این استاندارد دارای یک شناسه منحصر به فرد در شبکه اتریوم هستند و نمیتوان آنها را به واحدهای کوچکتر تقسیم کرد.
- استانداردERC-1155: با استفاده از این استاندارد امکان ایجاد هر دو نوع توکن وجود دارد. این استاندارد امکان تجمیع معاملات و کاهش کارمزد آنها را فراهم میکند.
- استانداردERC-777: این استاندارد به توسعه دهندگان اجازه میدهد تا ویژگیهای جدیدی را به توکنها اضافه کنند. به عنوان مثال، با استفاده از این استاندارد، میتوان قرارداد میکسر را به توکن اضافه کرد تا تراکنشهای حفظ حریم خصوصی ایجاد شود.
در بلاک چینهای دیگری که از ایجاد توکن با استفاده از قراردادهای هوشمند پشتیبانی میکنند، عنوان استانداردها با مراجعه به شبکه مورد نظر و اعداد مشخص شده برای اتریوم مشخص میشود. به عنوان مثال، توکنهای قابل مبادله در شبکه Tron توسط استاندارد “TRC-20” مشخص شدهاند.
اهمیت استاندارد توکن چیست؟
در خرید و فروش ارز دیجیتال توجه به استانداردهای توکن هنگام ارسال توکن از بستر معاملاتی به کیف پول ارز دیجیتال و بالعکس ضروری است. هر توکن یا کوین ارز دیجیتال ممکن است در چندین بلاک چین وجود داشته باشد. به همین دلیل لازم است استاندارد توکن برای فرستنده و گیرنده توکن یکسان باشد.
کاربران معمولا سعی میکنند از استانداردهای مختلفی برای انتقال توکنها استفاده کنند. دلیل این امر هزینه متفاوت انتقال توکنها در بلاک چینهای مختلف و سرعت ارسال و تایید آنهاست. به عنوان مثال، امکان انتقال استیبل کوین Tether در شبکههای بلاک چین مختلف مانند اتریوم، بایننس، ترون، پلیگون و فانتوم وجود دارد.
انتخاب بین یکی از این بلاک چینها و استانداردهای آنها به عهده کاربر است، اما نکته مهم این است که استاندارد مورد استفاده برای ارسال توکن باید با استاندارد گیرنده ارز دیجیتال یکسان باشد. در غیر این صورت توکنهای ارسالی به مقصد نخواهند رسید و در اکثر موارد امکان بازیابی آنها وجود نخواهد داشت. استاندارد TRC-20 برای شبکه Tron، استاندارد ERC-20 برای شبکه اتریوم، استاندارد BEP2 برای شبکه Binance، استاندارد BEP-20 برای شبکه زنجیره هوشمند Binance و استاندارد BTC برای شبکه بیت کوین.
انتقال توکن بر اساس استاندارد
گاهی اوقات هدف شما استفاده از یک توکن در یک پلتفرم خاص است که در این صورت باید توکن را به بلاک چین درخواستی منتقل کنید. اگر انتقال توکن از پلتفرم معاملاتی به کیف پول یا بالعکس انجام شود، میتوانید از بلاک چینهایی با کارمزد پایین مانند Tron و Polygon استفاده کنید. توجه داشته باشید که پلتفرمهای معاملاتی از تمام بلاک چینها و استانداردهای انتقال همه ارزها پشتیبانی نمیکنند.
به عنوان مثال، ممکن است ارز دیجیتال Tether در شبکه بایننس را در کیف پول خود داشته باشید و بخواهید آن را به پلتفرم معاملاتی ارسال کنید که از استاندارد توکن بایننس پشتیبانی نمیکند. در این شرایط امکان انجام این کار وجود ندارد و برای تغییر شبکه توکن و انتقال باید از پلتفرم دیگری استفاده کنید.
رپد توکن چیست؟
در قسمتهای قبل به بررسی این سوال پرداختیم که توکنها از نظر کاربرد و ماهیت کدامند. رپد توکن یکی دیگر از انواع توکن ارز دیجیتال است که در قسمتهای قبلی به آن پرداخته نشد. “Token Wrapped” رمزارزی است که به عنوان نماینده یک کوین در یک شبکه متفاوت ایجاد و استفاده میشود.
به طور معمول، کاربران امکان استفاده از بیت کوین در شبکه اتریوم را ندارند، زیرا مالکیت کوینهای بیت کوین توسط کاربران تنها در بلاک چین آن قابل بررسی است. این یک مشکل اساسی برای فناوری بلاک چین است زیرا اجازه استفاده از وجوه در بازار در بلاک چینهای مختلف را نمیدهد. رپد توکن یکی از راه حلهای پیشنهادی برای حل این مشکل است.
روند ایجاد رپد توکن
روند ایجاد رپد توکن به شرح زیر است: ابتدا کوینهای شبکه به طور محرمانه در کیف پولهای داخلی قفل میشوند. سپس به ازای هر کوین قفل شده در شبکه اصلی، معادل رپد توکن در قرارداد هوشمند شبکه هدف ضرب میشود. این توکن جدید ارزشی برابر با کوین اصلی دارد و تنها تفاوت آن قابلیت استفاده در بلاک چین مقصد است.
در صورتی که کاربر بخواهد رمز رپید را به کوین اصلی تبدیل کند، میتواند توکن را در قرارداد هوشمند تعریف شده بسوزاند و معادل آن را در شبکه اصلی دریافت کند. از جمله معروف ترین توکنهایی که مورد حمله قرار گرفته است، توکن “WBTC” است که معادل بیت کوین در شبکه اتریوم است. این توکن با استاندارد «ERC-20» ساخته شده است و بنابراین امکان استفاده از آن در انواع پلتفرمهای مالی غیرمتمرکز بلاک چین اتریوم وجود دارد.
دومین توکن معروف سریع با نماد “WETH” در شبکه اتریوم ایجاد شده است. توجه داشته باشید که اتریوم کوین یک توکن استاندارد «ERC-20» نیست و نمیتواند مستقیماً در بسیاری از پلتفرمهای DeFi استفاده شود. رپد اتریوم میتواند به عنوان یک توکن استاندارد “ERC-20” در همه این پلتفرمها استفاده شود.
توکن سوزی چیست؟
توکن سوزی یکی از پرکاربردترین اصطلاحات در ارز دیجیتال است که برای اشاره به تخریب بخشی از توکنهای صادر شده یک پروژه به کار میرود. آدرسهای بدون کلید خصوصی برای رایت توکنها استفاده میشوند. فرآیند به این صورت است که توکنها به آدرس مورد نظر ارسال میشوند و همه کاربران قادر به دیدن آن هستند، اما از آنجایی که آدرس مورد نظر کلید خصوصی ندارد، هیچکس قادر به استفاده مجدد از توکنها نیست.
توکن سوزی، توکنهای در گردش پروژههای ارز دیجیتال را کاهش میدهد و در نتیجه ارزش و قیمت توکن را افزایش میدهد. سوزاندن توکن دلایل مختلفی دارد که از مهمترین آنها میتوان به تنظیم میزان توکن در عرضه و ثبات قیمت توکنها اشاره کرد. در برخی از پروژههای ارز دیجیتال، توکن سوزی به عنوان یک روش اجماع استفاده میشود. معمولا بخشی از توکنهای موجود در اختیار تیم یا بخشی از کارمزدهای دریافتی برای تراکنشها در فرآیند سوزاندن توکن مصرف میشود و توکن سوزی به هیچ وجه از میزان توکنهای کاربران عادی کم نمیکند.
مزیت ساخت توکن نسبت به کوین چیست؟
بررسی و مقایسه تفاوت بین کوینها و توکنها مزیت بزرگ ایجاد یک توکن جدید را نشان داد. از آنجایی که توسعهدهنده دپ و توکن مجبور نیست بلاک چین خود را ایجاد کند، در زمان و هزینه زیادی صرفهجویی خواهد شد. توسعهدهندگان در این زمان از ارزهای دیجیتال در برنامههای خود بهره میبرند، در حالی که از تمام ویژگیهای امنیتی کوین بومی بلاک چین انتخابی بهره میبرند.
پول و زمان تنها چیزهایی نیستند که با ایجاد توکن به جای کوین صرفه جویی میکنند. اگر بجای dapp و توکن یک بلاک چین و کوین ایجاد کنید، باید ماینرهای جدیدی برای تایید تراکنشهای این شبکه پیدا کنید. در همین حال، طبق توضیحات بالا، ماینرهای آنها با پرداخت مبلغ مشخصی در قالب کوین بلاک چین استفاده شده، تراکنشهای مربوط به توکن شما را نیز اعتبارسنجی میکنند.
ناتوانی در یافتن تعداد زیادی ماینر برای شبکه شما به این معنی است که در برابر حملات سایبری آسیب پذیر است. از سوی دیگر، مردم ترجیح میدهند عضو یک شبکه قدرتمند باشند. به همین دلیل است که این روزها یافتن اعضای یک بلاک چین جدید بسیار دشوار است.
کوین چیست؟
به هر ارز دیجیتالی که دارای بلاک چین مستقل و پایدار باشد، مانند بیت کوین، کوین گفته میشود. این مهمترین تفاوت بین کوین و توکن است. کوینها از ابتدا طراحی و روانه بازار میشوند. مانند نوشتن یک سیستم عامل اختصاصی برای کامپیوتر شما. هر بلاک چین با هدف خاصی طراحی خواهد شد. به عنوان مثال، بیت کوین یک فروشگاه ارز دیجیتال با ارزش است که هدف آن مقاومت در برابر متمرکز شدن بانکها است. ارز دیجیتال بیت کوین دارای بلاک چین بیت کوین خاص خود است.
پروژههای کوین معمولاً از فناوریهای گذشته یا سایر ارزهای دیجیتال الهام میگیرند. اما برای بوت کردن، آنها از ابتدا طراحی شدهاند. اتریوم نیز به همین ترتیب شکل گرفت. Vitalik Buterin با بررسی بیت کوین و نقاط ضعف آن، ارز دیجیتالی را طراحی کرد که بهتر و سریعتر از بیت کوین کار میکند. ارز دیجیتال بومی اتریوم یک پلت فرم قرارداد هوشمند است که بر روی بلاک چین کار میکند. اتریوم علاوه بر تمرکز بر دادههای مالی، بر سایر برنامههای کاربردی مستقل، از بازی گرفته تا شبکههای اجتماعی، تمرکز دارد.
تفاوت بین کوین و توکن از نظر کیف پول
یکی از تفاوتهای مهم بین توکنها و کوینها، کیف پول برای ذخیره این داراییهای دیجیتال است. هر کوین به یک کیف پول اختصاصی با آدرس اختصاصی نیاز دارد که در یک بلاک چین منحصر به فرد قرار دارد. این بدان معناست که کیف پول بیت کوین و اتریوم کاملاً از یکدیگر جدا هستند و به عنوان مثال امکان ارسال داراییهای بیت کوین به آدرس اتریوم وجود ندارد.
این قانون در مورد توکنها صدق نمیکند. شما میتوانید توکنی مانند ERC20 Tether را به هر آدرسی در این شبکه ارسال کنید. گاهی اوقات ممکن است این دارایی در کیف پول آنلاین شما نمایش داده نشود، اما تراکنش تایید شده و قابل دسترسی خواهد بود، هرچند گاهی اوقات نیاز به دانش فنی دارد.
کوین و توکن؛ نبردی برای پیشرفت در دنیای کریپتو
به طور کلی تفاوت بین کوین و توکن را میتوان در چند جمله خلاصه کرد:
- کوینها بلاک چین مخصوص به خود را دارند، اما توکنها از پلتفرم سایر بلاک چینها برای فعالیت خود استفاده میکنند.
- کوینها معمولا فقط یک واسطه برای تراکنشها هستند، اما توکنها کاربردهای مختلفی در شبکه دارند.
- هر کوین به یک کیف پول و آدرس اختصاصی نیاز دارد، اما توکنها را میتوان در هر آدرسی در بلاک چین میزبان ذخیره کرد.
- هزینههای شبکه در کوینها از خود کوین گرفته میشود، اما هزینههای توکن معمولاً از ارز دیجیتال اصلی بلاک چین کسر میشود.
مزایای کوین ها
کوینها در واقع ارزهای الکترونیکی هستند که ویژگیهای پول را به صورت غیرمتمرکز در بر میگیرند.
- قابل انتقال هستند.
- میتوان آنها را تقسیم و جایگزین کرد.
- قابل قبول در امور پرداخت.
- قابل استخراج است و عرضه محدودی دارد.
- آنها یک بلاک چین اختصاصی دارند و دائمی هستند.
- به مالکان این حق داده میشود که در توکن بلاک چین خود شرکت کنند.
چرا دانستن تفاوت بین کوین و توکن مهم است؟
اگر یکی از معامله گران و معامله گران با تجربه در بازار ارزهای دیجیتال هستید، باید با انواع توکنها مانند توکنهای NFT یا توکنهای متاورس آشنا باشید و تفاوت کوین و توکن را بدانید و اهمیت آنها را درک کنید. اگر با این موضوعات آشنایی ندارید، مشخص است که هنوز تجربه لازم برای حضور کامل در بازار ارزهای دیجیتال را ندارید.
اهمیت دانستن تفاوت بین یک کوین و یک توکن در این است که هر یک از آنها دو اصل متفاوت دارند. برای بررسی و ارزیابی یک ارز دیجیتال باید اطلاعات بنیادی مختلف مرتبط با آن را ارزیابی کنید که یکی از مهمترین آنها ارزیابی شبکه بلاک چین آن است. در این مرحله اول، باید بدانید که آیا ارز دیجیتال شما کوین است یا توکن.
آیا کوین بهتر از توکن است؟
امروزه این سوال اکثر کاربران ارز دیجیتال است که کوین بهتر است یا توکن. 90 درصد توکنها با هدفی غیر عالی و به نفع توسعه دهندگان ایجاد میشوند و 90 درصد کوینها برای اهداف عالی و برای دستیابی به مزایای ویژه برای کاربران ایجاد میشوند. این موضوع میتواند برای تعیین اینکه آیا کوین بهتر از کوین است یا توکن کافی است. اما لازم به یادآوری است که این موضوع باید به صورت ویژه مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد.
وی در پاسخ به این سوال که کدام کوین یا توکن بهتر است؟ ما میتوانیم کوینها را برتر بدانیم اما به شکلی خاص میتوانیم توکنی را معرفی کنیم که برتری زیادی نسبت به کوین دارد. به عنوان مثال، تتر یک استیبل کوین است که به صورت توکن بر روی پلتفرم اتریوم نصب شده است. در حالی که در رتبه بندی ارزهای دیجیتال بعد از بیت کوین و ارز دیجیتال اتریوم قرار میگیرد و در واقع شرایط بهتری نسبت به درصد قابل توجهی از کوینها دارد.
چگونه بفهمیم که ارز دیجیتال کوین است یا توکن؟
در وب سایت Coinmarketcap میتوانید با انواع کوینها و توکنها آشنا شوید. برای اطلاع از توکن یا کوین بودن یک ارز دیجیتال میتوانید به صفحه آن در وب سایت Coin Market Cap مراجعه کرده و اطلاعات منتشر شده در مورد آن را مطالعه کنید. به عنوان مثال، ارز دیجیتال Aave را در نظر بگیرید.
با مراجعه به وب سایت مربوطه در بالای صفحه، در کنار نام ارز رمزنگاری شده و پس از تعیین رتبه آن بر اساس ارزش بازار، وضعیت آن را نیز نشان میدهد. با توجه به تصویر گرفته شده از این وب سایت مشخص است که Aave یک توکن است و کلمه Token نیز در آن درج شده است. همین اطلاعات در مورد سایر ارزهای دیجیتال نیز در وب سایت Coin Market Cap منتشر شده است. برای مثال در کنار نام بیت کوین علامت اختصاری BTC نشان دهنده کوین بودن آن است. بنابراین، برای هر یک از ارزهای رمزنگاری شده، به راحتی میتوانید با مراجعه به وب سایت Coin Market Cap اطلاعات خوبی در مورد توکن یا کوین بودن آنها به دست آورید.
سخن پایانی
کوین یک ارز دیجیتال است که دارای بلاک چین خاص خود است، در حالی که یک توکن توسط قراردادهای هوشمند در یک پلت فرم بلاک چین ایجاد میشود. در این مقاله به بررسی این سوال پرداختیم که انواع توکنها از نظر ماهیت و کاربرد چیست. توکنها به دو نوع قابل تعویض و غیر قابل تعویض تقسیم میشوند. از نظر کاربرد، توکنها را میتوان به دستههای کلی توکنهای کاربردی، توکنهای حاکمیتی، توکنهای ارزش ثابت و توکنهای امنیتی تقسیم کرد. همچنین در مورد مزایای کوینها توکنها صحبت کردیم و تفاوتهای این دو را مورد بحث قرار دادیم. امیدواریم این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.