پیش بینی قیمت به عنوان یک امر رایج در بازارهای مالی شناخته می‌شود و بازار ارزهای دیجیتال نیز از این قاعده مستثنی نیست. ما شاهد پیش بینی‌های زیادی در این بازار هستیم. اما چرا مردم به دنبال پیش بینی قیمت بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال هستند؟ بسیاری از مردم به دنبال کسب سودهای کلان در مدت زمان بسیار کوتاه هستند و بازار ارزهای دیجیتال ثابت کرده است که پتانسیل انجام این کار را دارد. این موضوع باعث شده است که طرح‌های پامپ و دامپ در ارزهای دیجیتال به وجود بیاید. اما پامپ و دامپ چیست؟ در این مقاله به معرفی این نوع کلاهبرداری و روش‌های مختلف انجام آن می‌پردازیم. با ما همراه شوید.
پامپ و دامپ چیست؟
Pump and Dump نوعی طرح دستکاری قیمت ارزهای دیجیتال است که هدف آن افزایش قیمت یک ارز دیجیتال با استفاده از اطلاعات جعلی خواهد بود. این اطلاعات گمراه کننده و اغراق آمیز است. افرادی که طرح‌های پامپ و دامپ را راه‌اندازی می‌کنند، معمولاً دارای موقعیتی در شرکت (مانند کارمند، مدیر و غیره) هستند و داده‌های قیمتی جعلی و اغراق‌آمیز را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند، به طوری که سرمایه‌گذاران اقدام به خرید احساسی ارز دیجیتال مورد نظر می‌کنند و باعث ایجاد افزایش قیمت می‌شوند.
طرح‌های پامپ و دامپ معمولا ارزهای دیجیتال با ارزش بازار پایین را هدف قرار می‌دهند و افرادی که این طرح‌ها را راه اندازی می‌کنند معمولاً سودهای کلانی به دست می‌آورند و کسانی که در دام این طرح‌ها قرار می‌گیرند متحمل زیان‌های سنگینی می‌شوند. متاسفانه Pump & Dump در حوزه ارزهای دیجیتال بسیار رایج شده است.
بازار ارزهای دیجیتال به جدیدترین مکان برای طرح‌های پامپ و دامپ تبدیل شده است. رشد نجومی قیمت بیت کوین و قیمت اتریوم و سایر ارزهای دیجیتال توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. متأسفانه، کریپتوها برای طرح‌های Pump & Dump به دلیل عدم وجود قانون خاص بسیار مناسب هستند.
در سال 2019، تحقیقاتی در مورد شیوع طرح‌های پامپ و دامپ در بازار ارزهای دیجیتال انجام شد. محققان SSRN بیش از 3700 طرح مختلف را شناسایی کردند که بین ژانویه تا ژوئیه 2018 تبلیغ شده بودند. این تبلیغات مردم را تشویق می‌کرد تا به سرعت ارزهای دیجیتال را خریداری کنند.
تاریخچه پامپ و دامپ
تاریخچه پامپ و دامپ به روزهای اول بازارهای سهام در جهان برمی‌گردد. این نوع دستکاری بازار به طور سنتی توسط سهامداران شرکت‌ها یا معامله گران مختلف انجام می‌شد. این افراد به صورت گروهی اقدام به خرید سهام می‌کردند و با ایجاد فشار خرید، قیمت آنها را بالا می‌بردند و پس از کسب سود مناسب، تمامی سهام خود را فروختند. بعدها با پیدایش و گسترش اینترنت، این نوع فعالیت به صورت آنلاین نیز گسترش یافت. کلاهبرداران می‌توانند صدها و هزاران ایمیل به اهداف خود ارسال کنند و آنها را متقاعد به سرمایه گذاری در انواع بازارهای مالی از جمله ارزهای دیجیتال کنند.
این پیام‌ها معمولا حاوی اطلاعاتی مانند توسعه یک پروژه و در نتیجه افزایش شدید قیمت آن هستند. کلاهبرداران پامپ و دامپ، زمانی که بسیاری از خریداران ارز دیجیتال مورد نظر خود را خریداری کرده‌اند و قیمت آن افزایش یافته است، همه رمزارزهای خود را ناگهانی می‌فروشند. در نتیجه این اقدام، حجم فروش به شدت افزایش می‌یابد و این باعث افت ناگهانی قیمت ارز دیجیتال می‌شود. در نهایت، بیشتر سرمایه گذاران با زیان‌های هنگفتی روبه‌رو می‌شوند.
هدف طرح های پامپ و دامپ کدام بازار است؟
طرح‌های پامپ و دامپ معمولاً ارزهای دیجیتال با حجم بازار پایین را در صرافی‌هایی که معاملات فرابورس را ارائه می‌دهند انتخاب می‌کنند، زیرا قوانین کمتری در مورد این نوع معاملات وجود دارد. همچنین، در این بازارها دستکاری قیمت بسیار آسان‌تر است و به سرمایه کمتری در کریپتوهای با ارزش بازار کوچک نیاز دارد.
این نوع کلاهبرداری می‌تواند توسط هر کسی که به یک حساب تجاری آنلاین دسترسی دارد انجام دهد. این افراد می‌توانند دیگران را تشویق به خرید ارز دیجیتالی کنند که «آماده شلیک برای رفتن ماه» است! سپس خود این افراد (معمولاً به صورت گروهی) یک خرید سنگین از آن ارز دیجیتال (که حجم بازار کمی دارد) انجام می‌دهند و در نتیجه قیمت آن بالا می‌رود. با مشاهده افزایش قیمت این ارز دیجیتال، مردم به سمت آن هجوم می‌آورند و سرمایه زیادی را در آن می‌ریزند. سپس طراحان این پامپ و دامپ تمام ارزهای خود را می‌فروشند و قیمت را پایین می‌آورند.
روش های رایج پامپ و دامپ
یکی از رایج ترین روش‌های دستکاری قیمت این است که کلاهبرداران از طریق تلگرام، اینستاگرام، دیسکورد و هر نوع شبکه اجتماعی برای معامله گران و سرمایه گذاران پیام می‌فرستند و از آنها می‌خواهند به گروه‌های خود بپیوندند. این گروه‌ها معمولاً از سرمایه‌گذار حق عضویت بین ۵۰ تا ۲۵۰ دلار طلب می‌کنند و برخی دیگر از گروه‌ها نیز از معامله‌گر می‌خواهند که افراد دیگری را برای پیوستن به گروه وارد گروه کند. این گروه‌ها معمولاً به عنوان گروه‌های فروش سیگنال به معامله گران عمل می‌کنند.
یکی از معروف‌ترین نمونه‌های گروه‌های سیگنال (در واقع پامپ و دامپ) که باعث ضرر مردم می‌شود، تیلور کادل است که با سفارش خرید توکن‌های DigixDAO از بایننس، در 30 ثانیه 5000 دلار از دست داد! در سال 2018، صرافی بایننس نیز توکن‌هایی را با ارزش بازار پایین فهرست کرد و گروه‌های پامپ و دامپ از این موضوع به نفع خود استفاده کردند. قیمت DigixDAO به طور ناگهانی سقوط کرد و هرگز بهبود نیافت. کادل پس از این اتفاق ناگوار گفت:
چنین طرح‌هایی تاجران فقیر را تشویق می‌کند تا زمانی که قیمت به هدف خود برسد، خرید کنند. البته این اتفاق هرگز نمی‌افتد و قبل از آن کلاهبرداران قیمت را پایین می‌آورند. متأسفانه بسیاری از افراد به دنبال سود زیاد در مدت زمان کوتاه هستند. این انگیزه باعث شده است که گروه‌ها و کانال‌هایی تشکیل شود و با ارائه سیگنال‌های خرید و فروش به مردم کمک کنند تا به سود بالایی برسند!
آیا می‌توان به سیگنال ها اعتماد کرد؟
البته برخی از این کانال‌ها سیگنال‌های بسیار خوبی ارائه می‌دهند و توانسته‌اند طرفداران زیادی پیدا کنند. اما بسیاری از کانال‌های فعال در این زمینه نیز از مردم سوء استفاده می‌کنند و فقط به فکر جیب خود هستند. ابتدا باید با سیگنال آشنا شد، در واقع سیگنال یک پیام خرید یا فروش است که بر اساس تحلیل به کاربران پیشنهاد می‌شود. با توجه به نوسانات زیاد در بازار ارزهای دیجیتال و وجود تحلیل‌های مختلف، به خاطر داشته باشید که سیگنال‌ها ممکن است به هر دلیلی محقق نشود. پس اگر از سیگنالی استفاده می‌کنید حتما به این فکر کنید که در صورت تحقق نیافتن آن تمام سرمایه خود را از دست نمی‌دهید.
معمولاً سیگنال‌های ارائه شده در بازار ارزهای دیجیتال شامل مواردی مانند قیمت خرید، قیمت فروش (ممکن است چندین قیمت هدف ارائه شود) و توقف ضرر است.
پشت پرده سیگنال های پامپ و دامپ چیست؟
با توجه به انگیزه افراد برای کسب سود، کانال‌های سیگنالینگ ارز دیجیتال در طول زمان افزایش یافته است. در این میان، سوء استفاده‌کنندگانی نیز هستند که با برنامه‌ریزی دقیق از این بستر استفاده کرده و سیگنال‌هایی را با هدف پر کردن جیب خود ارائه می‌کنند. بیشتر این سیگنال‌ها برای سکه‌ها و توکن‌هایی ارائه می‌شود که حجم معاملات کمی در 24 ساعت دارند. همانطور که قبلا ذکر کردیم، سیگنال دهنده یک سکه یا توکن را انتخاب می‌کند که قیمت آن به راحتی قابل کنترل و دستکاری است.
توکن‌هایی در این فضا وجود دارد که درصد مالکیت آنها بیش از 50 درصد متعلق به یک یا دو آدرس است. این نوع ارزهای رمزپایه معمولاً دارای ارزش بازار پایینی هستند و به راحتی می‌توان قیمت آنها را با هزینه نسبتاً کمی کاهش داد. اما زمانی که بیش از 50 درصد توکن‌ها متعلق به یک یا دو آدرس باشد، صاحبان آدرس‌ها به راحتی می‌توانند با تبلیغات مردم را تشویق به سرمایه گذاری کنند و سپس تمام توکن‌های خود را بفروشند. در این نوع پامپ و دامپ، کلاهبردار نیازی به سرمایه گذاری در توکن ندارد. چون او صاحب پروژه است و هر زمان که بخواهد می‌تواند Pump & Dump را انجام دهد.
پامپ و دامپ را افراد مشهور نیز می‌توانند انجام دهند. به این صورت که این شخص در تلویزیون، توییتر و سایر رسانه‌ها در مورد ارز خاصی تبلیغ و یا در مورد آن صحبت می‌کند و با توجه به تاثیر مثبت یا منفی صحبت‌های این فرد معروف، قیمت توکن افزایش یا کاهش می‌یابد. نمونه بارز این نوع پامپ و دامپ، ایلان ماسک است که سخنان و توییت‌های او تاثیر فوق‌العاده‌ای بر قیمت دوج‌کوین و بیت‌کوین داشت.
چگونه سیگنال های جعلی پامپ و دامپ را بشناسیم؟
در بازار ارزهای دیجیتال، سکه‌ها و توکن‌هایی وجود دارند که حجم مبادلات آنها 1000 دلار یا حتی کمتر در 24 ساعت است. در واقع کلاهبرداری که به دنبال پامپ و دامپ است این ارز دیجیتال را با توجه به سرمایه‌ای که دارد انتخاب کرده و مقداری از آن را با توجه به استراتژی خود تهیه می‌کند. سپس روز و ساعت را در کانال خود مشخص می‌کند و از کاربران می‌خواهد که در ساعت مشخص شده اقدام به خرید این ارز کنند. با گذشت زمان کاربران بیشتری به این بازی اضافه می‌شوند و صف تشکیل می‌شود و قیمت افزایش بیشتری را تجربه می‌کند. در نهایت سیگنال دهنده سکه‌های خود را به قیمت مورد نظر با قیمتی چند برابر قیمت خرید خود در حجم بالا می‌فروشد.
در این سناریو و سناریوهای مشابه، طراح پامپ و دامپ سود زیادی خواهد برد و کاربران متضرر خواهند شد. تعداد گروه‌هایی که از چنین سناریوهایی استفاده می‌کنند بسیار زیاد است و روز به روز در حال افزایش است. این گروه‌ها به «گروه‌های پامپ و دامپ» معروف هستند. سیگنال‌های خرید و فروش بر اساس تحلیل تکنیکال و بنیادی ارائه می‌شود. تحلیل تکنیکال بر اساس الگوهای قیمتی اخیر و گذشته بازار، تحلیل بنیادی بر اساس اخبار و رویدادهای مهم است.
نکته اصلی تشخیص سیگنال‌های جعلی چیست؟
مهم ترین نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که در بازار ارزهای دیجیتال، تحلیل تکنیکال به تنهایی نمی‌تواند به سود شما کمک کند. در این بازار عوامل زیادی در قیمت تاثیرگذار هستند که یکی از آن عوامل نهنگ‌ها هستند. نهنگ‌ها افرادی هستند که تعداد زیادی رمزارز دارند. تا جایی که بتوانند بر بازار اثر بگذارند. نهنگ‌ها با استراتژی‌های مختلف بازار را به سمتی که دوست دارند هدایت می‌کنند و با وجود فعالیت نهنگ‌ها در بازار ارزهای رمزپایه، باید بسیار مراقب سرمایه خود باشید.
ساده ترین راه برای تشخیص طرح پامپ و دامپ افزایش ناگهانی و غیرقابل توضیح در قیمت یک توکن ناشناخته است. همچنین می‌توانید حجم تراکنش‌های ارزهای دیجیتال را از طریق ابزار CoinCheckup انتخاب کنید و ببینید کدام توکن‌ها پتانسیل پامپاژ و دامپ را دارند. همچنین، اگر تبلیغات زیادی در مورد یک ارز دیجیتال با ارزش بازار پایین مشاهده کردید، مشکوک باشید.
اگر به دنبال کسب سود از بازار ارزهای دیجیتال هستید، به جای استفاده از سیگنال، روش‌های تحلیلی را بشناسید و یاد بگیرید. در این صورت به راحتی می‌توانید سیگنال‌های خوب را تشخیص دهید و حتی استراتژی خود را در خرید و فروش پیاده کنید.
راه هایی برای جلوگیری از گرفتار شدن در دام پامپ و دامپ
کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) چندین توصیه به سرمایه گذاران ارائه می‌دهد تا از گرفتار شدن در این طرح‌ها جلوگیری کنند. در ادامه برخی از مهم‌ترین توصیه‌ها آورده شده است:
مراقب پیشنهادات سرمایه گذاری ناخواسته باشید
اگر با پیامی ناخواسته حاوی «فرصت سرمایه گذاری» مواجه شدید مراقب باشید. زمینه‌های کلاهبرداری زیادی در صفحات اجتماعی وجود دارد و کلاهبرداران می‌توانند از طرق مختلف مانند ایمیل، نظر یا پیام مستقیم، تماس تلفنی و غیره با شما تماس بگیرند. این پیام‌ها را نادیده بگیرید و گول سودهای نجومی آنها را نخورید.
مراقب خطوط قرمز باشید
آیا سرمایه گذاری پیشنهادی خیلی خوب به نظر می‌رسد؟ آنها به شما قول “سود مطمئن” می‌دهد؟ برای سرمایه گذاری تحت فشار هستید؟ اینها همه تاکتیک‌های رایجی هستند که توسط کلاهبرداران استفاده می‌شود و باید به عنوان خط قرمز در نظر گرفته شوند.
مراقب کلاهبرداری های طعمه دار باشید
اینها کلاهبرداری‌هایی هستند که از دیگران به عنوان طعمه برای رسیدن به اهداف خود استفاده می‌کنند. این کلاهبرداران از نام افراد و گروه‌های معروف در زمینه ارزهای دیجیتال سوء استفاده می‌کنند. یعنی ممکن است افرادی که تاثیر زیادی در جامعه و مردم دارند بگویند که اگر فلان فرد یا گروه خاصی این سرمایه گذاری را مطرح کند باید درست و قانونی باشد. این یکی از کثیف ترین انواع کلاهبرداری است.
تحقیق کنید
قبل از سرمایه گذاری، بدون توجه به اینکه چه کسی آن را پیشنهاد داده است، حتماً تحقیق خود را در مورد پروژه انجام دهید. یافتن اطلاعات در مورد شرکت‌ها و پروژه‌های قانونی آسان است. زیرا آنها اطلاعات را به صورت شفاف در اختیار همه قرار می‌دهند. اما پروژه‌های کلاهبرداری اطلاعات ناقص یا ضعیفی را ارائه می‌دهند.
آیا پروژه‌های P&Dدر دنیای ارزهای دیجیتال قابل اجتناب هستند؟
اگرچه همیشه افرادی هستند که به دنبال سوء استفاده از تازه واردان هستند، اما این بدان معنا نیست که اجتناب از این شیوه‌های تقلب غیرممکن است. بهترین ابزار برای جلوگیری از گرفتار شدن در این برنامه‌ها این است که آموزش ببینید و به پیشنهادهایی که خیلی خوب به نظر می‌رسند اعتماد نکنید. از FOMO دوری کرده و به راحتی می‌توانید از این نوع دام‌ها جلوگیری کنید. همچنین درگیر حرص و طمع نشوید.
قوانین ضد پامپ و دامپ
در بازارهای سهام سنتی، فعالیت‌های پامپ و دامپ نظارت و ممنوع است و اغلب مشمول جریمه و مجازات زندان می‌شوند. در اسپانیا، کمیسیون ملی اوراق بهادار و بورس (CNVM) به دقت چنین رفتاری را در بازارهای سنتی زیر نظر دارد. به همین دلیل چنین اقداماتی مطابق مقررات رفتار مالی مجازات می‌شود. با این حال، این قوانین فقط برای بازارهای سنتی اعمال می‌شود و ارزهای دیجیتال در حال حاضر خارج از این چارچوب هستند. در واقع، این قوانین به دلیل ماهیت پویا با ارزهای دیجیتال همسو نیستند.
کدام ارزهای دیجیتال پامپ و دامپ شده‌اند؟
بیشتر اخبار مربوط به پامپ و دامپ ارزهای دیجیتال در شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام و دیسکورد منتشر می‌شود و صرافی‌هایی با حجم معاملات بالا مانند بایننس، بیت ترکس و یوبیت برای این فعالیت‌ها محبوبیت بیشتری دارند.
همانطور که احتمالا می‌دانید گروه‌های پامپ و دامپ هرمی زیادی در زمینه ارزهای فعال وجود دارد که یکی از معروف ترین آنها «سیگنال پامپ بزرگ» نام دارد که باعث P&Dهای متعددی در این بازار شده است. این گروه که از دسامبر 2017 شروع به کار کرد، بیش از 104000 عضو در Dixword و 72000 عضو در تلگرام دارد و به عنوان یکی از بزرگترین گروه‌های پامپ و دامپ در این صنعت شناخته می‌شود.
ما عضویت در چنین کانال‌هایی را توصیه نمی‌کنیم و عواقب و زیان‌های ناشی از شرکت در این گونه فعالیت‌ها بر عهده خود کاربران خواهد بود. وظیفه ما به عنوان یکی از رسانه‌های خبری و آموزشی این است که همه اتفاقات حوزه ارزهای دیجیتال را به اطلاع عموم برسانیم. بنابراین قبل از اقدام، تحقیق کامل انجام دهید.
بر اساس تحقیقات دانشجویان دانشگاه رم که مقاله آن در سایت Researchgate منتشر شده است، یکی از بزرگترین تاثیرات این گروه مربوط به پامپ و دامپ ارزهای دیجیتال در سال 2018 است که در این حادثه 32 ارز دیجیتال آسیب دیده‌اند. P&D که 27 مورد از آنها در صرافی Binance و 5 مورد دیگر در Cryptopia انجام شد. در این عملیات بیش از 82 میلیون دلار در 6 دقیقه اول و در کل این P&D بیش از 267 میلیون دلار جابه جا شد.
یکی از موفق ترین پامپ‌ها و دامپ‌های این گروه مربوط به ارز SingularDTV با نماد SNGLS در تاریخ 10 می2018 است که در این رویداد ارزش ارز رمزنگاری SNGLS طی 9 ساعت به شدت افزایش یافت و حجم معاملات آن به 36750000 دلار رسید.
سخن پایانی
پامپ (Pump) زمانی اتفاق می‌افتد که یک ارز دیجیتال در مدت زمان کوتاهی رشد بسیار زیادی داشته باشد و نمودار قیمت آن به شدت بالا رود. دامپ(Dump) ارز دیجیتال برعکس پامپ است و یک ارز دیجیتال در مدت زمان کوتاهی کاهش بسیار زیادی دارد و نمودار قیمت آن نیز رو به پایین خواهد بود. این پامپ و دامپ ممکن است با شایعات یا اخبار و یا تبلیغات گسترده در شبکه‌های اجتماعی رخ دهد.
برای اینکه درگیر کلاهبرداری ناشی از پامپ و دامپ نشوید به طور کلی سعی کنید روی توکن‌هایی که حجم بازار کمی دارند یا حجم معاملات 24 ساعته بسیار پایینی دارند، سرمایه گذاری نکنید. هرگز عجله نکنید؛ هر چیزی که خیلی خوب به نظر برسد قطعاً یک مشکلی دارد. طرح‌های پامپ و دامپ مردم را با وعده‌های سودهای متعدد فریب می‌دهند و پس از خریدار ارز دیجیتال و افزایش قیمت، کلاهبرداران توکن‌های خود را با سود زیادی می‌فروشند و قیمت را پایین می‌آورند. تنها بازنده این طرح‌ها سرمایه گذاران هستند. در این مقاله مفهوم Pump & Dump، روش‌ها و راه‌های تشخیص و جلوگیری از این طرح دستکاری قیمت را توضیح دادیم. امیدواریم این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.