ژانر علمی-تخیلی یکی از کمرنگ‌ترین ژانرهای سینمای ایران است که شاید تعداد فیلم علمی تخیلی ایرانی به انگشتان دو دست هم نرسد. در این مقاله به معرفی لیست فیلم و سریال علمی تخیلی ایرانی می‌پردازیم.
ژانر علمی-تخیلی (Sci-fi) یا به طور کامل Science fiction از ژانرهای پرطرفدار جهان است که در سراسر دنیا طرفداران زیادی نیز دارد. هرساله تعداد زیادی از آثار با این موضوع ساخته شده و تبدیل به پربیننده‌ترین یا پرفروش‌ترین‌ها می‌شوند. این فیلم‌ها و سریال‌ها عموما در موضوعات: تکنولوژی، سفر به فضا، سفر در زمان، جهان‌های موازی، جهان‌های ماورایی، آخرالزمان و… روایت می‌شوند.
اما سوال اینجاست که چند فیلم علمی تخیلی ایرانی داریم؟ چند سریال علمی تخیلی ایرانی تاکنون ساخته شده است؟ در جواب این سوال‌ها ممکن است حتی به تعداد انگشتان دو دست هم فیلم و سریال به ذهنمان نرسد. اصولا سینما، تلویزیون و فرهنگ ایران به سمتی رفته که فقط آثار اجتماعی، واقع‌گرایانه و طنز در آن به چشم می‌خورد. از این رو در این مقاله پلازا مروری بر آثار علمی-تخیلی ایرانی خواهیم داشت.
فهرست مطالب
فیلم های علمی تخیلی ایرانی
در ادامه به معرفی 5 عنوان از فیلم های علمی تخیلی ایرانی خواهیم پرداخت.
1. فیلم علمی تخیلی ایرانی «من زمین را دوست دارم»
- سال تولید: 1372
- ژانر: کمدی، خانوادگی
- کارگردان: ابوالحسن داوودی
- نویسنده: پیمان قاسم‌خانی
- بازیگران: علیرضا خمسه، بهزاد خداویسی، آتنه فقیه نصیری، فریبرز عرب‌نیا، منوچهر حامدی و زنده یاد محمود بهرامی
«من زمین را دوست دارم» از جمله بهترین فیلم های علمی تخیلی ایرانی به کارگردانی ابوالحسن داوودی و نویسندگی پیمان قاسم‌خانی که شاید بسیاری از مخاطبان جوان در کودکی با آن خاطره داشته باشند. این فیلم علیرغم ژانر کمدی و خانوادگی خود به خوبی توانست فضای علمی-تخیلی خود را نشان دهد و مهمتر از همه کاراکتر «خپیت» با بازی علیرضا خمسه برای مخاطب دوست داشتنی شود. این فیلم شروع بسیار خوبی برای آثار ایرانی در این ژانر بود اما به همین یک فیلم محدود شد.
داستان درباره مردی گرفتار به نام خسرو که راننده تاکسی است، روایت می‌شود. شبی خسرو با موجودی عجیب که ظاهر انسان اما رفتارهای غریب دارد، روبه‌رو می‌شود. موجود شاد است و نام خود را خپیت می‌گذارد. کم‌کم فاش می‌شود که خپیت در واقع از سیاره خود ترد شده و به زمین آمده است. تفاوت او با زمینیان مشکلاتی برای خودش و خسرو به وجود می‌آورد.
2. فیلم «سیزده گربه روی شیروانی»
- سال تولید: 1382
- ژانر: کمدی، فانتزی
- کارگردان: علی عبدالعلی‌زاده
- نویسنده: علی عبدالعلی‌زاده
- بازیگران: محمدرضا گلزار، محمدرضا شریفی‌نیا، مهناز افشار، مریلا زارعی، حسام نواب صفوی، زنده یاد سیروس گرجستانی و…
«سیزده گربه روی شیروانی» یک فیلم سینمایی علمی تخیلی ایرانی به کارگردانی و نویسندگی علی عبدالعلی‌زاده است که فیلمنامه آن را با کمک فرزانه شبانی و مجید فرازمند نوشت. این اثر بسیار پربازیگر بود و به خاطر استفاده خلاقانه از جلوه‌های ویژه بصری در جشنواره فجر جایزه و همچنین موسیقی آن مورد توجه قرار گرفت.
داستان فیلم در سرزمین سومارای جایی خارج از زمین روایت می‌شود. فرمانروای این سرزمین در ازای فرزند دار شدن، به اهریمن قول می‌دهد که او همسر اولین دخترش را انتخاب کند. اهریمن نیز برای تصاحب فرمانروایی «عودکا» مردی ترسو را برای این کار انتخاب می‌کند. عودکا به زمین گریخته است اما نمی‌تواند از سرنوشت بگریزد.
3. فیلم علمی تخیلی ایرانی «یک فراری از بگبو»
- سال تولید: 1390
- ژانر: کمدی، خانوادگی
- کارگردان: هاتف علیمردانی
- نویسنده: هاتف علیمردانی
- بازیگران: علی صادقی، سحر ولدبیگی، رضا شفیعی‌جم، یوسف صیادی و سروش صحت
«یک فراری از بگبو» اثر بعدی است که در لیست فیلمهای علمی تخیلی ایرانی قرار می‌گیرد. ژانر اصلی این فیلم کمدی است و هاتف علیمردانی سعی کرده تا برای پیشبرد بهتر این اثر از بازیگران طنز محبوب در کنارهم استفاده کند. داستان این اثر درباره یک موجود فضایی است که از سیاره‌ای دیگر وارد زمین شده و انطباق دادن خود با انسان‌های زمین را کاری دشوار می‌بیند.
4. فیلم «سفر زمان»
- سال تولید: 1391
- ژانر: کمدی، فانتزی
- کارگردان: امیرشهاب رضویان
- نویسندگان: محسن نبوی، تهمینه بهرام‌علیان و امیرشهاب رضویان
- بازیگران: رضا بهبودی، سیاوش چراغی‌پور، امیرعلی طیرانی، پارمیدا مقدم، محمدرضا شیرخانلو و خسرو احمدی
«سفر زمان» یکی دیگر از فیلم های علمی و تخیلی ساخت ایران است که به کارگردانی امیرشهاب رضویان و همکاری او با دو نویسنده دیگر ساخته شد. این اثر در واقع برای کودک و نوجوان طراحی شده و مناسب آنها است. داستان فیلم درباره پسری به نام امیر است که پدرش مجبور شده تا برای آقای فراست کار کند. پدر امیر یک عروسک‌ساز و انیمیشن‌ساز حرفه‌ای است اما آقای فراست با او رفتار خوبی ندارد و این امیر را رنج می‌دهد. روزی پدربزرگ امیر به او چراغی هدیه می‌دهد و امیر می‌فهمد که چراغ غولی در خود دارد. با کمک چراغ پسر در زمان سفر کرده و می‌رود تا آینده خود را ببیند.
5. فیلم علمی تخیلی ایرانی «تورنا 2»
- سال تولید: 1397
- ژانر: کمدی، فانتزی
- کارگردان: سید جواد هاشمی
- نویسنده: سید جواد هاشمی
- بازیگران: اکبر عبدی، کامران تفتی، ارسلان قاسمی، الناز حبیبی، بهنوش بختیاری و عباس جمشیدی فر
«تورنا 2» یک فیلم سای فای ایرانی به کارگردانی و نویسندگی سید جواد هاشمی است که در ژانر کودک و نوجوان ساخته شد. سید جواد هاشمی از ابتدای حرفه خود، علاقه‌اش را به ژانر کودک بارها نشان داد در ژانر فانتزی نیز فعالیت‌هایی داشت. فیلم تورنادو این بار پا را فراتر از ژانر فانتزی گذاشت و وارد قلمرو علمی تخیلی شد.
داستان این اثر درباره پرفسوری است که توانسته یک رستوران بسازد و آن را تبدیل به سفینه کند. چهار نوجوان شر و شیطان کاری می‌کنند که سفینه زودتر از زمان تعیین شده حرکت کند. این سفینه در سرزمینی عجیب و ناشناخته فرود می‌آید که باعث می‌شود این چهار همسفر رازهای عجیبی کشف کنند که آنها را در دردسر می‌اندازد.
سریال های علمی تخیلی ایرانی
به جرعت می‌توان گفت که صنعت سریال سازی و تلوزیون ایران با وجود داشتن پتانسیل بالا در ساخت این نوع آثار، کاملا کم کاری کرده است.
1. سریال علمی تخیلی ایرانی «مسافران»
- سال تولید: 1388
- ژانر: کمدی، اجتماعی
- کارگردان: رامبد جوان
- نویسندگان: پیمان قاسم خانی، مهراب قاسم خانی، خشایار الوند، حمید برزگر، علیرضا ناظر فصیحی و سروش صحت
- بازیگران: رامبد جوان، حمید لولایی، حسن معجونی، سحر دولتشاهی، شقایق دهقان و نصرالله رادش
اولین اثری که در بین سریال های علمی و تخیلی تلوزیون ایران باید معرفی کنیم، «مسافران» است. این سریال در زمانه‌ای وارد تلوزیون ایران شد که کمتر کسی به آثار تخیلی اهمیت می‌داد و همه به دنبال طنزهایی روان و ساده مانند کارهای رضا عطاران یا طنزهای تلخ و اجتماعی مانند کارهای مهران مدیری بودند. رامبد جوان با ساخت مسافران با یک تیر چند نشان را زد و علاوه بر نشان دادن یک اثر علمی-تخیلی جذاب، به نقد اجتماعی و فرهنگی نیز پرداخت. مسافران بدون اغراق از زمان خودش جلوتر بود و هیچ سریالی تا سال‌ها نتوانست در متفاوت بودن با آن رقابت کند.
داستان این مجموعه تلویزیونی درباره دو برادر به نام‌های فرید و فرخ افروخته بود که خانه‌ای برای اجاره دادن داشتند. یک خانواده چهار نفره که ادعا می‌کنند از سوئد آمده‌اند، برای اجاره خانه نزد آنها می‌آیند. ابتدا فرید به کارهای عجیب این افراد شک می‌کنند و کم‌کم می‌فهمد این خانواده در حقیقت اهل سیاره‌ای دیگر هستند.
2. سریال «قورباغه»
- سال تولید: 1399
- ژانر: جنایی، درام، دلهره‌آور، معمایی
- کارگردان: هومن سیدی
- نویسنده: هومن سیدی
- بازیگران: نوید محمدزاده، صابر ابر، فرشته حسینی، سحر دولتشاهی و…
«قورباغه» از فهرست سریالهای علمی و تخیلی ایرانی نیز محسوب می‌شود. هرچند که ماهیت اصلی این سریال تاریک هومن سیدی جنایی است اما در خود محتوایی علمی-تخیلی نیز دارد. این سریال حتی می‌توانست، موفق‌تر از چیزی که هست بشود اما از نیمه راه محتوای علمی-تخیلی کمرنگ‌تر شده و به سراغ کلیشه آثار ایرانی در نشان دادن سیاهی جامعه و درونیات انسان رفت. داستان این سریال درباره نوری مردی بود که با دسترسی به ماده مخدری خاص می‌توانست افراد را وادار به اطاعت از خود کند.
3. سریال علمی تخیلی ایرانی «روزی روزگاری مریخ»
- سال تولید: 1401
- ژانر: کمدی، فانتزی
- سازندگان: محسن چگینی، پیمان قاسم خانی
- نویسندگان: پیمان قاسم خانی، مهراب قاسم خانی، امیر مهدی ژوله و امیر برادران
- بازیگران: سام درخشانی، ویشکا آسایش، امیر نوروزی، امیر کاظمی و…
بازهم در لیست سریال و فیلم علمی تخیلی ایرانی نام پیمان قاسم خانی را می‌بینیم. «روزی روزگاری مریخ» از آثار شبکه نمایش خانگی و جدید بود که در سال 1401 پخش شد و پس از سال‌ها به موضوعی کاملا علمی-تخیلی در قالب کمدی پرداخت. داستان این سریال درباره آینده روایت می‌شود که سفر انسان به مریخ ممکن شده و ناصر یک قمارباز بدشانس را می‌بینیم که گرفتار شده است. از طرف دیگر بانو لونا در مریخ، انتظاز بسته‌ای مهم را می‌کشد که به دستش برسد. حال ناصر باید بزرگترین قمار زندگی‌اش را انجام دهد.
کلام آخر
به پایان مقاله معرفی سریال و فیلم علمی تخیلی ایرانی رسیدیم. همان‌طور که دیدید تعداد آثار تولید شده در این ژانر کمتر از انگشتان دو دست است در حالی‌که اکثر آنها با موفقیت روبه‌رو شده‌اند. نکته بعدی این است که ژانر علمی-تخیلی حتی اگر در ایران تولید شود فقط مناسب کودکان و یا در ژانر طنز خواهد بود. به نظر شما علت کمرنگ بودن این ژانر در کشورمان چیست؟ لطفا نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید. از همراهی شما سپاس‌گزاریم.
.svg){kind=avatar}