Dlt یا دفتر کل توزیع شده در بلاک چین چیست؟

اگر حتی یک مقاله در مورد بلاک چین و نحوه عملکرد آن خوانده باشید، حتما با کلمه «دفتر کل توزیع شده» یا dlt برخورد کرده‌اید. آنچه واضح است رابطه نزدیک بین این اصطلاح و بلاک چین بوده که حتی باعث می‌شود برخی افراد به اشتباه از این دو مفهوم به جای یکدیگر استفاده کنند. اگرچه دفتر کل توزیع شده و بلاک چین ارتباط نزدیکی دارند، اما نمی‌توان آنها را مترادف در نظر گرفت.

در ادامه ابتدا دفتر کل توزیع شده را به طور کامل تعریف می‌کنیم. همچنین در مورد شباهت‌ها و تفاوت‌های فناوری بلاک چین و dlt صحبت خواهیم کرد.

فهرست مطالب

مفهوم دفتر کل توزیع شده در بلاک چین به زبان ساده

دفتر کل توزیع شده یا dlt پایگاهی است که اطلاعات مختلف به صورت غیرمتمرکز در آن ذخیره می‌شود. dlt یک پایگاه داده در فضای مجازی است که توسط شبکه‌ای از چندین کامپیوتر متصل به هم ایجاد می‌شود. یک کپی از این پایگاه داده همیشه در هر رایانه وجود دارد و به دلیل به روز رسانی‌های فوری، اطلاعات آن همیشه در هر رایانه یکسان خواهد بود.

سابقه کلیه تراکنش‌ها مانند انتقال دارایی یا داده در این پایگاه داده ثبت و بایگانی می‌شود. هر تغییری ایجاد شده در این پایگاه داده باید توسط همه رایانه‌های موجود در شبکه تأیید شود. همچنین این دفتر کل توسط هیچ نهاد یا سازمانی نظارت نمی‌شود و تمامی سوابق ثبت شده به دلیل استفاده از الگوریتم‌های رمزنگاری و سایر تکنیک‌ها قابل ردیابی و غیرقابل تغییر هستند.

با این تعاریف حتما متوجه شباهت‌هایی بین dlt و بلاک چین شده‌اید. در بلاک چین، همه داده‌ها بین رایانه‌های مختلف در شبکه به اشتراک گذاشته می‌شوند و برای افزودن یک تراکنش جدید، همه اعضا باید در مورد صحت آن به توافق برسند. در واقع، بلاک چین را می‌توان نوعی دفتر کل توزیع شده در نظر گرفت که ویژگی‌های خاص خود را دارد. به عبارت دیگر، هر بلاک چین یک دفتر کل توزیع شده است، اما هر دفتر کل توزیع شده را نمی‌توان یک بلاک چین در نظر گرفت.

تاریخچه  DLT در بلاکچین چیست؟

تاریخچه dlt به اختراع بیت کوین و چند سال قبل از آن برمی‌گردد. چند سال قبل از تولد بیت کوین، دو نفر به نام‌های استوارت هابر و اسکات استورنتتا در سال 1991 مقاله‌ای با عنوان: “چگونه یک سند دیجیتال ایجاد کنیم” نوشتند.

در سال 1997، این دو نفر نوعی ارز دیجیتال مبتنی بر سیستم Remailer را پیشنهاد کردند که پیام‌ها را به صورت ناشناس ارسال می‌کرد. این مکانیسم بسیار شبیه بیت کوین است که در آن تراکنش‌ها به جای پول ارسال می‌شود. بعداً، در سال 2002، دیوید مازیرس و دنیس شاشا راهی برای ایجاد یک فایل قابل اعتماد روی یک سرور غیرقابل اعتماد پیشنهاد کردند.

سرانجام، در سال 2008، ساتوشی ناکوموتو کاغذ سفید یا وایت پیپر بیت کوین را نوشت. شبکه بیت کوین موفق شد با استفاده از یک مکانیسم همتا به همتا بدون نیاز به اعتماد، سیستمی از تراکنش‌های آنلاین مستقیم بسازد. در این مقاله، ساتوشی یک نسخه کاملاً همتا به همتا از پول نقد دیجیتالی را معرفی کرد که امکان پرداخت الکترونیکی و آنلاین را به طور مستقیم بین طرفین بدون مراجعه به موسسات مالی فراهم می‌کرد. به این ترتیب نیاز به اعتماد به شخص ثالث از بین رفت. با اختراع بیت کوین، سایر شبکه‌های DLT مبتنی بر بلاک چین مانند اتریوم ایجاد شدند.

مفهوم و توضیح دفتر کل توزیع شده

در بخش قبل یک تعریف کلی از دفتر کل توزیع شده ارائه دادیم. برای درک مفهوم این فناوری بهتر است با ذکر مثال dlt را توضیح دهیم.

از زمان‌های قدیم، یک دفترچه یادداشت بزرگ برای نوشتن موارد مهم استفاده می‌شد. به عنوان مثال، پدربزرگ‌های ما برای پیگیری حساب‌هایشان در مغازه‌ دفتری از تمام پول‌های ارسالی و دریافتی نگه می‌داشتند. با معرفی کامپیوترها و دیجیتالی شدن فرایندهای مختلف، دفاتر فیزیکی به تدریج جای خود را به نرم افزارهای کامپیوتری مانند مایکروسافت اکسل دادند.

با پیشرفت علم در زمینه رمزنگاری و ظهور الگوریتم‌های جدید، فناوری جدیدی به نام «دفتر کل توزیع‌شده» ارائه شد. این فناوری بانک اطلاعاتی برای ثبت و بایگانی تراکنش‌های مختلف است و هیچ شخص یا سازمان ثالثی آن را رصد نمی‌کند. در dlt چندین کامپیوتر به صورت شبکه‌ای به هم متصل شده‌اند و اطلاعات را در خود ذخیره می‌کنند. در واقع، این دفتر کل در یک مکان ثابت ذخیره نمی‌شود، بلکه در رایانه‌های مختلف پخش شده است.

دفتر کل توزیع شده دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که آنها را از یک دفتر کل معاملاتی سنتی متمایز می‌کند. به زبان ساده، دفتر کل توزیع شده ما را قادر می‌سازد تا روابط جدیدی را در دنیای مجازی ایجاد کنیم که قبلاً امکان پذیر نبود. مهم ترین ویژگی چنین روابطی این است که ما به واسطه‌هایی مانند بانک، موسسات حقوقی وغیر نیاز نخواهیم داشت.

ایده دفتر کل توزیع شده از کجا آمد؟

وقتی به معایب دفتر کل سنتی نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که چرا چیزی به نام دفتر کل توزیع شده پدید آمده است. دفتر کل سنتی (متمرکز) کاستی‌هایی داشت و هنوز هم دارد.DLT  برای حل این کاستی‌ها مطرح شد. بزرگترین مشکلاتی که متوجه دفتر کل سنتی یا متمرکز هستند به شرح زیر خواهند بود:

• امنیت پایین: از آنجایی که اطلاعات شما روی یک سرور مرکزی است، امکان حمله به آن سرور و سرقت اطلاعات وجود دارد. همچنین ممکن است سرور دچار نقص فنی یا حادثه‌ای مانند آتش سوزی شود و اطلاعات شما از بین برود. حتی ممکن است مرکزی که اطلاعات شما را ذخیره و نگهداری می‌کند، داده‌های شما را بدون اجازه به دیگران بفروشد یا در اختیار موسسه یا سازمان دیگری قرار دهد. یکی از معروف‌ترین نمونه‌های آن متا (فیسبوک سابق) است که این شرکت اطلاعات کاربران خود را به شرکت‌های تبلیغاتی دیگر می‌فروخت و در آن زمان سر و صدای زیادی به پا کرد.
• هزینه‌های بالا: اگر می‌خواهید امور بانکی و نقل و انتقالات خود را انجام دهید، باید این کار را از طریق اشخاص ثالث انجام دهید که این فرایند هزینه بر است.
• سرعت پایین: افزایش زمان فرآیند نیز مشکلی است که به دلیل وجود شخص ثالث به وجود می‌آید.
• عدم شفافیت: یک دفتر کل متمرکز به شما اجازه نمی‌دهد دقیقاً آنچه را که اتفاق می‌افتد درک کنید. زیرا اطلاعاتی که افراد خاص در اختیار دارند متمرکز بوده و برخی دیگر از جزئیات امور مطلع نیستند. بنابراین اگر یک بانک یا نهاد متمرکز بخواهد مرتکب کلاهبرداری یا تراکنش‌های غیرقانونی شود، می‌تواند بدون اطلاع شما این کار را انجام دهد.

تفاوت بین دفتر کل توزیع شده و بلاک چین چیست؟

بلاک چین تنها یکی از انواع دفتر کل توزیع شده یا dlt است و نمی‌توان هر دفتر کل توزیع شده را بلاک چین در نظر گرفت. همانطور که قبلا ذکر شد، تفاوت اصلی بین این دو فناوری این است که بلاک چین فقط یک نوع دفتر کل توزیع شده محسوب می‌شود. در بلاک چین، تراکنش‌ها در بلوک‌های به هم پیوسته ذخیره می‌شوند. در حالی که دفتر توزیع شده مجبور نیست این کار را انجام دهد. به عبارت دیگر، بلاک چین می‌تواند نوع متفاوتی از دفتر کل توزیع شده باشد که در آن، داده‌ها و تراکنش‌ها به صورت بلوک‌های زنجیره‌ای به هم متصل نیستند و از معماری متفاوتی استفاده می‌کنند.

به عنوان مثال، پلتفرم Corda را در نظر بگیرید که یک دفتر کل توزیع شده است اما نمی‌توان آن را مانند سایر بلاک چین‌ها، یک بلاک چین در نظر گرفت. در این سیستم، هر تراکنش مانند یک زنجیره به تمام تراکنش‌هایی که به آن وابسته است متصل می‌شود، اما برخلاف بلاک چین، این تراکنش‌ها در بلوک‌های مختلف قرار نمی‌گیرند. به عبارت ساده‌تر، تراکنش‌های روی بلاک چین در ابتدا در بلوک‌هایی قرار می‌گیرند که فوراً تأیید می‌شوند، در حالی که در کوردا هر تراکنش به صورت جداگانه بررسی خواهد شد.

از دیگر دفترهای توزیع شده می‌توان به فناوری “Tangle” مورد استفاده در پروژه آیوتا اشاره کرد. مانند بلاک چین، Tangle یک نوع دفتر کل توزیع شده محسوب می‌شود و شرکتی به نام “IOTA Foundation” آن را برای استفاده در پروژه خود توسعه داده است.

مزایای دفتر کل توزیع شده یا dlt چیست؟

یک دفتر کل توزیع شده یا dlt مزایای بسیار زیادی در اختیار کاربران قرار می‌دهد.  دفتر کل توزیع شده ایمن‌تر، شفاف‌تر و کارآمدتر از روش‌های سنتی عمل می‌کند.

برای درک بهتر مسئله، مزیت بزرگ دفتر کل توزیع شده را با استفاده از یک مثال توضیح خواهیم داد. به عنوان مثال، در یک شرکت خصوصی با شعبه‌های متعدد، کارمندان باید هر پول ارسالی و دریافتی را پیگیری کنند. به طور معمول، چنین شرکتی می‌تواند وبسایتی ایجاد کند که کارکنان می‌توانند به آن مراجعه کرده و با استفاده از فرم‌های موجود در سایت، برای ارسال و رسید ثبت نام کنند.

در این شرایط تمام اطلاعات در یک مکان که معمولا سرورهای شرکت ارائه دهنده وبسایت هستند ذخیره می‌شود. مشکل این است که اگر امنیت سرورها به خطر بیفتد، احتمال درز اطلاعات محرمانه وجود دارد و شرکت ارائه دهنده خدمات باید مورد اعتماد باشد. از سوی دیگر، همه نمی‌توانند تمام ارسال‌ها و دریافت‌های ثبت‌شده را ببینند و اگر فردی اطلاعات اشتباهی را ثبت کرده باشد، هیچکس به جز مدیران از آن مطلع نخواهد شد.

حال اگر از دفتر کل توزیع شده استفاده کنیم، هر ارسال و دریافت پول ثبت شده به صورت تراکنش در دفتر کل ذخیره می‌شود. یک نسخه از این دفتر بر روی رایانه هر یک از کارکنان شرکت وجود دارد و هر تراکنشی که در آن ثبت می‌شود باید مورد تایید همه اعضا باشد. به این ترتیب حتی اگر یک یا چند کارمند بخواهند با همکاری یکدیگر اطلاعات نادرست را ثبت کنند، سایر اعضا آن را تایید نمی‌کنند.

تمام تراکنش‌های تایید شده قبلی نیز برای همه کارمندان قابل مشاهده است و چیزی برای پنهان کردن وجود ندارد. علاوه بر این، در صورت بروز مشکل در رایانه یک یا چند کارمند، اطلاعات از بین نمی‌رود، زیرا همان نسخه از اطلاعات در رایانه سایر اعضا وجود دارد.

مزیت دیگر این است که هیچ کس نمی‌تواند اطلاعات ثبت شده در این دفتر را تغییر دهد. هنگامی که یک تراکنش توسط اکثر رایانه‌ها تأیید شده و در دفتر کل ثبت می‌شود، دیگر امکان ویرایش یا تغییر آن وجود ندارد.

کاربرد دفتر کل توزیع شده در دنیای ارزهای دیجیتال

مشاغل خصوصی و سازمان‌های دولتی می‌توانند از دفتر کل توزیع شده یا dlt برای مواردی مانند ثبت اسناد، رای گیری، صدور گذرنامه وغیره استفاده کنند.

فناوری دفتر کل توزیع شده این پتانسیل را دارد که روال کاری شرکت‌ها، موسسات و سازمان‌های دولتی و خصوصی را تغییر دهد. سازمان‌های دولتی می‌توانند از این فناوری برای اخذ مالیات، صدور گذرنامه، ثبت اسناد، رای گیری و مواردی از این قبیل استفاده کنند و از تمامی مزایای ذکر شده برخوردار شوند.

ناگفته نماند که فناوری دفتر کل توزیع شده در عین داشتن مزایای بی شمار، هنوز در مراحل ابتدایی خود قرار دارد و توسط شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف در حال مطالعه و ارزیابی است. با این حال، فناوری دفتر کل توزیع شده بهترین جایگزین برای روش‌های سنتی نگهداری اطلاعات خواهد بود.

Dlt، یک فناوری منحصر به فرد

دفتر کل توزیع شده یا dlt پایگاه داده‌ای برای ذخیره اطلاعات و تراکنش‌هایی است که به صورت غیر متمرکز در چندین رایانه ذخیره می‌شوند. بلاک چین نوع خاصی از دفتر کل توزیع شده است. دلیل استفاده از دفتر کل توزیع شده به جای پایگاه داده معمولی، امنیت، شفافیت و کارایی بالای آن است که در ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین شاهد آن هستیم.