استارت آپها برای تامین سرمایه اولیه پروژههای خود ارز دیجیتال میخرند، عرضه اولیه ارز دیجیتال (Initial Coin Offering) را انجام میدهند. به این ترتیب افراد مختلف مبالغ سرمایه گذاری را در اختیار صاحبان پروژه قرار میدهند و در ازای آن توکن بلاک چین پروژه جدید را دریافت میکنند. این روش تا حدودی شبیه به عرضه اولیه عمومی (IPO) است. در این مقاله از پلازا به این سوال پاسخ میدهیم که ICOچیست و چگونه آن را بخریم.
فهرست مطالب
مفهوم ICO یا عرضه اولیه ارز دیجیتال به زبان ساده
عرضه اولیه ارز دیجیتال (ICO) یک روش جمع آوری سرمایه و فرصت سرمایه گذاری است که در آن توکنها (همان ارزهای دیجیتال) یک پروژه قبل از راه اندازی پروژه فروخته میشود و مردم میتوانند برای سرمایه گذاری در آن توکن خریداری کنند.
در آینده، توکنهای یک پروژه مبتنی بر بلاک چین در یک ICO استفاده خواهند شد که در صورت موفقیت پروژه، ارزش آنها را از نظر تئوری افزایش میدهد.
مشارکت کنندگان با استفاده از سایر ارزهای دیجیتال (اغلب بیت کوین یا اتریوم) یا ارزهای رایج (دلار یا یورو) در پروژه سرمایه گذاری میکنند و در ازای پول خود توکنهایی دریافت خواهند کرد. یک ICO شباهتهای زیادی با عرضه اولیه عمومی (IPO) دارد.
تاریخچه ICO وعرضه اولیه ارز دیجیتال چیست؟
برخلاف تصور عموم، عرضه اولیه ارزهای دیجیتال با اتریوم آغاز نشد! اولین ICO در جولای 2013 توسط شخصی به نام J.R. ویلت برگزار کرد. آقای ویلت، بنیانگذار پلتفرم MasterCoin، ابتدا پروژه خود را در فروم bitcointalk به عموم ارائه کرد. این پلتفرم نسخه کاملتر و جذاب تری از پلتفرم بیت کوین بود. صرافی غیرمتمرکز و توکن بومی، امکان شرط بندی غیرمتمرکز و دیگر ویژگیهای جالب این پلتفرم، آن را به موضوع داغ در انجمنهای ارزهای دیجیتال تبدیل کرده است.
اما جالب بودن برای یک پلتفرم کافی نیست! ویلت برای ساخت این پلتفرم به پول نیاز داشت، بنابراین تصمیم گرفت توکنهای MasterCoinرا پیش فروش کند. ویلت برای تشویق سرمایهگذاران اعلام کرد که تعدادی از ویژگیهای این پلتفرم تنها برای کسانی در دسترس خواهد بود که توکنهای مسترکین را خریداری کردهاند.
مجموع سرمایهای که ویلت از این کار دریافت کرد حدود 4740 بیت کوین بود که در آن زمان حدود 500000 دلار ارزش داشت. پس از MasterCoin، پروژههای کوچک و بزرگ دیگری شروع به ارائه توکن به عنوان پیشنهاد اولیه کردند و این روش به عنوان روشی برای افزایش سرمایه در پروژههای ارز دیجیتال رایج شد.
اتریوم نیز یکی از پروژههایی بود که یک سال پس از MasterCoin تاسیس شد و فروش توکنهای خود را از طریق ICO آغاز کرد. با توجه به شرایطی که امروز در بازار ارزهای دیجیتال شاهد آن هستیم، سرمایه گذاران عرضه اولیه ارز دیجیتال اتریوم سود خوبی به دست آوردند، اما افراد کمی از MasterCoin یا ارزهای مشابه آن اطلاع دارند. بنابراین، اگر پروژه ارائه شده در ICO را به طور کامل تحقیق نکنید، ممکن است سرمایه خود را از دست بدهید.
انواع پیش فروش و عرضه اولیه ارز دیجیتال در دنیای کریپتو
به طور کلی میتوان عرضه اولیه ارز دیجیتال را بسته به نوع سرمایه گذار به دو دسته تقسیم کرد:
ICO خصوصی
فقط تعداد معینی از سرمایه گذاران میتوانند در یک عرضه اولیه خصوصی شرکت کنند. این سرمایه گذاران معمولاً شامل شرکتهای معروف، مؤسسات مالی یا افراد مشهور هستند.
ICO عمومی
این نوع سرمایه گذاری دموکراتیک تر است زیرا همه میتوانند در آن مشارکت کنند. هر فردی با هر میزان سرمایه میتواند شرکت کرده و سرمایه مورد نیاز پروژه را تامین کند.
کلاهبرداری شدید در هنگام پیش فروش و عرضه اولیه ارز های دیجیتال
حقیقت این است که در حالی که ICOها ایده جالبی هستند و میتوانند بسیار سودآور باشند، متاسفانه در بیشتر موارد یا کلاهبرداری هستند یا ایدههای جاه طلبانه توسعه دهندگان آنها محقق نمیشود و هیچ پاسخی به سرمایه گذاران نمیدهد.
در سال 2017، بسیاری از سرمایه گذاران عاشق رویای ثروتمند شدن یک شبه با سرمایه گذاری در ICOهایی شدند که ادعا میکردند همه مشکلات جهان را حل میکنند. از آنجایی که در اکثر کشورهای جهان قوانین خاصی در مورد ICO وجود ندارد و ICO یک فرآیند کاملا آنلاین است و نیازی به بازدید شخصی نیست، روشی که تیم اتریوم برای جذب سرمایه استفاده میکند اکنون به یک ایده کلاهبرداری تبدیل شده است.
کلاهبرداران به راحتی با نوشتن چند مقاله بلندپروازانه در مورد یک ایده رویایی و طراحی یک وب سایت متقلبانه، سرمایه گذاران ناآگاه را فریب میدهند. از آنجایی که مبلغ سرمایه گذاری به صورت ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین و اتریوم است، به دلیل نیمه ناشناس بودن تراکنشهای ارز دیجیتال، ردیابی آنها بسیار دشوار است و تقریباً پس از ارسال پول، نباید انتظار بازگشت آن را داشت.
طبق آخرین تحقیقات، حدود 90 درصد از تمام ICOهای راه اندازی شده در سال 2017 یا کلاهبرداری بودند یا پس از کار نکردن لغو شدند. امروزه به دلیل خطراتی که ICOها میتوانند برای سرمایه گذاران به همراه داشته باشند و بی اعتمادی به این نوع از جمع سپاری، روشهای دیگری برای جایگزینی آنها ابداع شده است.
روش های جایگزین پیش فروش ارز دیجیتال
روشهای جایگزین برای جلوگیری از کلاهبرداری در ICOها معرفی شده اند، اما در حال حاضر تنها دو تا سه مورد از این روشها در مقیاس بزرگ قابل اجرا هستند. دو روش جایگزین اصلی که امروزه به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از:
عرضه اولیه صرافی (IEO)
Initial Exchange Offering (IEO) مشابه ICO است با این تفاوت که در یک صرافی بزرگ ارز دیجیتال برگزار میشود و سرمایه گذاران برای خرید توکن به صرافی میروند.
برخلاف Initial Coin Offering که مستقیماً توسط یک تیم پروژه برگزار میشود، عرضه اولیه صرفی در واقع توسط یک صرافی از طرف یک استارت آپ مدیریت میشود و هدف آن افزایش سرمایه در ازای فروش توکن است.
بسیاری از صرافیهای ارزهای دیجیتال شروع به پذیرش IEO کردهاند که بایننس در این راه پیشتاز است. از آنجایی که صرافیهای اصلی ارزهای دیجیتال قبل از انجام پیش فروش توکن، بررسی لازم را انجام میدهند، خطر کلاهبرداری با این روش تا حد زیادی کاهش مییابد زیرا تبادل زیادی بین سرمایه گذاران و تیم توسعه وجود دارد.
عرضه اولیه توکن امنیتی (STO)
عرضه اولیه توکن امنیتی (STO) یکی دیگر از روشهای افزایش سرمایه در دنیای ارزهای دیجیتال است که شباهت زیادی به ICO دارد، اما با ویژگیهایی که ریسک را برای سرمایه گذاران کاهش میدهد، احتمالا به زودی جایگزین روشهای قبلی خواهد شد.
به زبان ساده، این روش نیازمند ثبت توکنها به عنوان اوراق بهادار است که این امر مستلزم طی مراحل قانونی خواهد بود. با توجه به اینکه قانون اصالت مالکیت اوراق بهادار را تضمین میکند، سرمایه گذاران STO با توجه به میزان سرمایه گذاری خود نقش قانونی و رسمی در توسعه بیشتر پروژه دارند و توسعه دهندگان و تیم پروژه نیز دارای اعتبار قانونی هستند. در این روش ریسک سرمایه گذاری تا حد زیادی کاهش مییابد و تعهد توسعه دهندگان بسیار معتبرتر است.
مزایا و معایب عرضه اولیه ارز دیجیتال ICO
مزایا و معایب ICO به شرح زیر هستند:
مزایای عرضه اولیه ارز دیجیتال چیست؟
- آنلاین بودن این رویداد به سرمایه گذاران این امکان را میدهد که به راحتی در آن حضور پیدا کرده و توکنهای دریافتی خود را به راحتی و از راه دور در کمترین زمان خرید و فروش کنند.
- توکنها به راحتی و به سرعت به پول نقد تبدیل میشوند و سرمایه گذاران نیازی به نگرانی در مورد تبدیل به پول نقد ندارند.
- شرکت در رویداد عرضه اولیه ارز دیجیتال به دلیل محبوبیت و جایگاه روزافزون ارزهای دیجیتال در اقتصاد جهانی، بازدهی سریع و بالایی را برای سرمایه گذاران به همراه خواهد داشت.
معایب عرضه اولیه ارز دیجیتال به زبان ساده
- نوسانات بالای ارزهای دیجیتال میتواند سرمایه سرمایه گذار را در مدت زمان بسیار کوتاهی از بین ببرد.
- تا به امروز، چندین کلاهبرداری در رویدادهای ICO صورت گرفته است.
- احتمال شکست پروژه و از دست رفتن سرمایه وجود دارد.
تفاوت بین عرضه اولیه ارز دیجیتال ICO و IPO چیست؟
قبلاً اشاره کردیم که ICO روشی مشابه IPO یا عرضه اولیه سهام است. در یک IPO، شرکتهای خصوصی زمانی که تصمیم به تغییر و توسعه کسبوکار خود میکنند، عمومی میشوند. به این ترتیب سهام شرکت را میفروشند و سرمایه گذارانی که سهام را میخرند با صاحبان شرکت شریک تجاری میشوند.
در نگاه اول، ICO ممکن است یک IPO آنلاین به نظر برسد و هیچ تفاوتی بین این دو رویداد وجود ندارد. با این حال، در واقع، عرضه اولیه ارز دیجیتال اساساً با عرضه اولیه سهام متفاوت است و تفاوتهای آن به شرح زیر خواهد بود:
- ICO به صورت آنلاین انجام میشود.
- ICO برای ضمانت به حداقل سرمایه نیاز ندارد.
- ICO به مجوز خاصی نیاز ندارد.
- تبدیل کردن توکنهای ICO به پول نقد بسیار سادهتر از فروش سهام است.
- با ICO، سرمایه گذاران در پروژه شرکت نمیکنند و فقط از توکنهای بلاک چین آن سود میبرند (سرمایه گذاران مجاز به اظهار نظر در مورد مسائل مدیریتی نیستند)
- ریسک سرمایه گذاری در رویدادهای ICO بسیار بیشتر از IPO است.
- قانون عرضه سهام سختتر از عرضه ارز دیجیتال است و IPO به صورت قانونیتر اجرا میشود.
- توکنها و سهامها نیز از نظر حقوقی تفاوت زیادی دارند. توکن هیچ ارزش ذاتی یا پشتوانهای ندارد، اما طبق قانون، اوراق بورس دارای ضمانت قانونی است.
چگونه تشخیص دهیم یک پیش فروش ارز دیجیتال ICO معتبر است؟
اگر به تازگی وارد دنیای ارزهای دیجیتال شدهاید و تجربه زیادی در این زمینه ندارید؛ برای تأیید صحت عرضه عرضه اولیه ارز دیجیتال، باید از کارشناسان ارزهای دیجیتال کمک بگیرید.
صاحبان پروژه باید به طور کامل شناسایی شوند. وجود سایت معتبر برای ارائه وایت پیپر و سایر اطلاعات، فعالیت مستمر و شفاف اعضای اصلی در شبکههای اجتماعی، حضور افراد مطرح در حوزه ارزهای دیجیتال در تیم استارتاپی و معرفی پروژه از طریق افراد و کانالهای قابل اعتماد نکاتی هستند که باید به آنها توجه کرد.
وایت پیپر پروژه را با دقت بخوانید و مرور کنید. این یادداشت باید به طور دقیق و جامع اهداف پروژه و نقشه راه را تشریح کند. کاغذ سفید نباید برای شما ابهاماتی داشته باشد. اهداف ذکر شده در کاغذ سفید باید واقعی و ملموس باشد. اگر کاغذ سفید پروژه اهداف نامناسبی را ارائه میدهد، پس به هیچ وجه نباید به این پروژه اعتماد کنید.
وعده سودهای نجومی و غیرواقعی بدون شک حکایت از بطلان پروژه دارد. همه پروژههای مالی و اقتصادی برای پیشبرد زمان نیاز دارند. وعده پولدار شدن یک شبه همیشه مشکل ساز بوده است.
وجود سرمایه گذاران برجسته در حوزه ارزهای دیجیتال نکته مثبتی برای هر پروژهای است. افرادی که نام و آدرسی در دنیای رمزنگاری دارند، بدون شک در پروژههای قابل اعتماد سرمایه گذاری خواهند کرد. همچنین میتوان بررسی کرد که آیا افراد فعال در این حوزه به این پروژه اشاره و تایید کردهاند یا خیر.
در سایتهای معتبری که ICOها را رتبه بندی میکنند، نام پروژه مورد نظر خود را جستجو کنید ICOBench، ICODorps، ICOMarks برخی از این وب سایتها هستند.
Pre-ICO چیست؟
در نهایت باید به Pre-ICO یا پیش فروش عرضه اولیه ارزهای دیجیتال نیز اشاره کرد. در این صورت استارت آپها بخشی از توکنهای بلاک چین خود را با قیمت بسیار پایین میفروشند تا سرمایه لازم برای تبلیغ و راه اندازی پروژه خود را به دست آورند. با استفاده از این روش میتوانند با کسب درآمد اولیه و جذب سرمایه بیشتر در ICO پروژه را در مقیاس وسیع تری راه اندازی کنند.
در این حالت تعداد توکنها بسیار محدود است و میتوان در عرض چند ثانیه عرضه آنها به پایان رساند. پیش خرید یک توکن معمولاً سود زیادی را برای سرمایه گذاران به همراه دارد. اگر مهارت و دانش شرکت در عرضه اولیه ارز دیجیتال را دارید، میتوانید برای کسب سود بیشتر در پیش فروش نیز شرکت کنید.
در نهایت، استارتاپ باید یک تالار گفتگو و فضای باز برای به اشتراک گذاری اطلاعات و نظرات داشته باشد تا سرمایه گذاران بتوانند نظرات افراد مختلف را در مورد آن بیاموزند.
آیا عرضه اولیه ارز دیجیتال ICO برای سرمایه گذاری مناسب هستند؟
اگر اطلاعات کافی و اولیه در مورد سکه مورد نظر خود دارید، ICOها یا عرضه اولیه ارز دیجیال میتوانند گزینه خوبی برای سرمایه گذاری باشند. اما پیش از هر نوع سرمایه گذاری به خوبی در مورد پروژه تحقیق کنید تا به سود برسید.