اینترنت ماهواره ای استارلینک؛ اینترنت SpaceX برای موبایل عرضه می‌شود؟

اینترنت ماهواره ای استارلینک در حال حاضر در 45 کشور مختلف به بیش از 1 میلیون کاربر اینترنت می‌رساند. اما اینترنت ماهواره ای SpaceX چیست و آیا در ایران قابل دسترسی است؟

اینترنت ماهواره ای استارلینک وعده چیزی را می‌دهد که تا پیش از این برای دهه‌ها تنها در حد یک رویا باقی مانده بود. دسترسی به اینترنت پرسرعت در تمام نقاط کره زمین. تا به حال هیچ شرکتی نتوانسته به چنین هدف بزرگی دست پیدا کند و به نظر می‌رسد ایده جسورانه ایلان ماسک برای قرار دادن هزاران ماهواره در مدار زمین اولین قدم‌ها را برای فراهم کردن اینترنت در تمام نقاط زمین، با موفقیت برداشته است.

اسپیس ایکس ابتدا در سال 2015 اعلام کرد قصد راه اندازی یک سرویس اینترنت ماهواره‌ای به نام استارلینک را دارد. آن‌ها اکنون پس از نزدیک به 6 سال تلاش و همچنین دریافت 885.5 میلیون دلار کمک بلاعوض از کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا به نظر می‌رسد بیش از پیش به هدف خود که ارائه اینترنت به تمام ساکنان کره زمین است دست پیدا کردند. در این مطلب از پلازا، به معرفی و بررسی اینترنت ماهواره ای ایلان ماسک خواهیم پرداخت.

فهرست مطالب

اینترنت ماهواره ای استارلینک چیست و چگونه کار می کند؟

شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد که چرا اینترنت Starlink در این حد در تمام جهان مورد توجه قرار گرفته است. دلیل آن این است که امروزه در برخی نقاط آمریکا به عنوان یک کشور پیشرفته و ثروتمند شما یا به اینترنت دسترسی ندارید و اگر دسترسی هم داشته باشید سرعت آن بسیار پایین است چه رسد به سایر نقاط جهان و کشورهای در حال توسعه.

برای مثال در برخی نقاط دور افتاده ایالت ورمانت نه امکان برقراری تماس تلفنی وجود دارد و نه از سرویس‌های کابلی یا فیبر نوری خبری است. حتی اینترنت 5G نیز نمی‌تواند راه گشا باشد مگر اینکه دکل‌های مخابراتی بی‌شماری نصب کنید تا بتوانند سیگنال‌ها را در تمام نقاط کوهستان پخش کنند. حتی در این صورت (استفاده از فرکانس پایین 5G) نیز سرعت اینترنت شما در حد 5G نخواهد بود. اینجاست که استارلینک می‌توانند نقش پررنگی ایفا کند.

در ویدیوی زیر ببینید که اینترنت ماهواره ای استارلینک چیست؟

استارلینک با کمک شبکه‌ای از ماهواره‌ها که در مدار نزدیک زمین قرار دارند، سیگنال‌های اینترنت را از فضا برای شما ارسال می‌کنند. در حال حاضر بیش از 3 هزار ماهواره استارلینک در مدار زمین قرار دارند اما برای کامل شدن سیستم به هزاران ماهواره دیگر نیاز است. هر کدام از این ماهواره‌های ایلان ماسک، 260 کیلوگرم وزن دارند و هر راکت فالکن 9 شرکت اسپیس ایکس نیز می‌تواند در هر پرتاب 60 عدد از آن‌ها را به فضا ارسال کند. اسپیس ایکس مجوز ارسال 12 هزار ماهواره را از کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا دریافت کرده و قصد دارد در نهایت و برای تکمیل سرویس خود تا 42 هزار ماهواره را در مدار قرار دهد.

زمانی که این ماهواره‌ها در فضا قرار گرفتند یک آرایه خورشیدی بزرگ از آن‌ها خارج می‌شود تا با جذب نور خورشید توان مورد نیاز ماهواره را تامین کند. افزون بر این خود ماهواره نیز دارای 4 آنتن بزرگ برای ارسال و دریافت سیگنال‌های اینترنت است. همچنین هر ماهواره قادر است در هر لحظه با 4 ماهواره دیگر ارتباط برقرار کند. این ماهواره‌ها دارای پیشرانه‌های یونی هستند که با گاز کریپتون کار می‌کنند. این پیشرانه‌ها به ماهواره کمک می‌کنند مدت طولانی در مدار نزدیک به زمین باقی بمانند.

بزرگترین مزیت ماهواره های استارلینک نیز همین موضوع یعنی قرار داشتن در مدار نزدیک زمین است. این مدار در فاصله 550 کیلومتری از سطح زمین قرار دارد. به این ترتیب به اندازه قابل توجهی از تاخیر در ارسال و دریافت سیگنال کاسته می‌شود. به خصوص در مقایسه با ماهواره‌های تلویزیونی که در فاصله 35 هزار کیلومتری زمین قرار دارند.

اینترنت ماهواره ای برای موبایل

در حال حاضر اینترنت ماهواره ای SpaceX تنها با تجهیزات مخصوص مثل مودم و روتر این کمپانی قابل استفاده است. اما این کمپانی اعلام کرده از سال آینده و با پرتاب نسل دوم ماهواره‌های خود، قصد دارد اینترنت خود را برای گوشی‌های موبایل نیز عرضه کند.

البته این طرح فعلا در مرحله آزمایشی قرار دارد و مشخص نیست در نهایت استارلینک می‌تواند اینترنت خود را به‌صورت مستقیم برای گوشی‌های موبایل عرضه کند یا خیر. به گفته ایلان ماسک، عملیاتی کردن چنین ایده‌ای کار آسانی نیست چرا که ماهواره‌های این شرکت با سرعت بیش از 27 هزار کیلومتر برساعت در مدار در حال حرکت هستند و باید سیگنال بسیار ضعیف گوشی‌های هوشمند را از سطح زمین شناسایی کنند.

استارلینک قصد دارد در مرحله اول این سرویس را از سال 2024، با همکاری شرکت مخابراتی T-Mobile و استفاده از شبکه آن‌ها کلید بزند. همچنین در ابتدای کار تنها امکان ارسال پیام‌های متنی وجود خواهد داشت. به گفته مدیران استارلینک، در این مرحله بین زمان ارسال و دریافت پیام حدود نیم ساعت یا بیشتر تاخیر وجود دارد.

اما به گفته ماسک، با توجه به مشخصات ماهواره‌ها و این سرویس از نظر نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، در آینده امکان برقراری چند تماس صوتی به‌صورت همزمان، ارسال و دریافت پیام‌های متنی به‌صورت لحظه‌ای و گشتن در وب (به‌صورت محدود) نیز وجود خواهد داشت؛ با این حال این ایده هنوز توسط هیچ شرکتی عملیاتی نشده و بسیاری از جنبه‌های آن تئوری هستند. باید دید در آینده، ایده اینترنت ماهواره ای برای موبایل تا چه اندازه رنگ واقعیت به خود خواهد گرفت.

سرعت اینترنت ماهواره ای استارلینک چقدر است؟

سرعت اینترنت استارلینک براساس وبسایت Ookla و در جریان چهار ماه پایانی سال 2021، به بیش از 100 مگابیت برثانیه در 15 کشور مختلف رسیده است. میانگین سرعت در آمریکا نیز 105 مگابیت برثانیه و همچنین میانگین سرعت آپلود نیز 12 مگابیت برثانیه بوده است. شاید در مقایسه با اینترنت ثابت، این سرعت خیلی زیاد به‌نظر نیاید ولی در مقایسه با اینترنت ماهواره‌ای دیگر شرکت‌ها مثل Viasat و HughesNet، این سرعت 6 برابر بیشتر است.

به گفته وبسایت استارلینک، در طی چند ماه آینده در بیشتر کشورها، سرعت بین 50 تا 150 مگابیت و Latency نیز بین 20 تا 40 میلی‌ثانیه خواهد بود. البته در وبسایت اینترنت ماهواره ای استارلینک، گفته شده ممکن است کاربران چندین ثانیه نیز ارتباط خود را کاملا از دست بدهند. با این حال و به گفته آن‌ها، طی چند سال آینده و با اضافه شدن تعداد ماهواره‌ها، راه‌اندازی ایستگاه‌های زمینی بیشتر و بهبود نرم‌افزاری این شبکه، این مشکلات نیز برطرف خواهند شد.

ایلان ماسک نیز در فوریه سال گذشته در توییتی مدعی شده بود سرعت دانلود تا پایان سال 2021 به 300 مگابیت برثانیه نیز خواهد رسید اما حالا که در سال 2022 هستیم، این میزان سرعت فقط در مناطق محدود و در زمان‌های خاصی قابل دسترسی است. همچنین با توجه به افزایش کاربران استارلینک طی چندین ماه گذشته، سرعت کلی آن نیز برای خیلی از کاربران به‌خصوص در آمریکای شمالی کاهش پیدا کرده است. استارلینک امیدوار است از اوایل سال 2023 و با ارسال نسل دوم ماهواره‌های خود بتواند این مشکل را برطرف کند.

اینترنت ماهواره ای SpaceX فعلا در مرحله آزمایشی قرار دارد و ممکن است خیلی قابل اتکا نباشد. زیرا از آنجایی که هنوز تعداد ماهواره‌ها کافی نیست، ممکن است سرعت سرویس اینترنت استارلینک شما بسته به محل قرارگیری ماهواره‌ها کم و زیاد شود. حتی در برخی اوقات ارتباط برای چند میلی‌ثانیه قطع می‌شود. به همین دلیل مثلا اگر در حال مکالمه ویدیویی از طریق اسکایپ باشید ممکن است بسته به کیفیت ارتباط دیش شما با ماهواره‌ها، در برخی اوقات تصویر کیفیت مناسبی نداشته باشد یا ارتباط کاملا قطع شود. این موضوع در قبال تماشای آنلاین فیلم‌ها و گیمینگ نیز صادق است.

مورد بعدی که می‌تواند در ارتباط شما با ماهواره‌ها تاثیر گذار باشد آب و هوا است. همانطور که پیشتر گفتیم خود دیش دارای یک سیستم گرمایشی است که مانع از نشستن برف روی آن می‌شود. این ویژگی در هوای برفی بسیار کاربردی است و به این ترتیب دیگر نیازی نیست مانند دیش‌های تلویزیونی مدام برف را از روی آن پاک کنید. با این همه در هنگام کولاک یا بارش شدید باران، پهنای باند می‌تواند تا نصف هم کاهش پیدا کند.

مناطق تحت پوشش اینترنت استارلینک

با وجود وعده‌های استارلینک مبنی بر عرضه این سرویس به تمام کره زمین تا پاییز امسال، خرید و نصب اینترنت ماهواره ای استارلینک در حال حاضر تنها در مناطق محدودی از برخی کشورها امکان‌پذیر است. با این حال با افزایش شمار ماهواره‌ها، انتظار می‌رود مناطق تحت پوشش اینترنت ماهواره ای SpaceX نیز افزایش پیدا کنند.

در حال حاضر اینترنت ماهواره ای استارلینک در 45 کشور مختلف قابل دسترسی است. فنلاند، جامائیکا و ژاپن در کنار مالت، نروژ و کلمبیا آخرین کشورهایی بودند که اینترنت استارلینک برای آن‌ها فعال شد. نقشه زیر که در وبسایت استارلینک در دسترس است، مناطق تحت پوشش اینترنت این سرویس را نشان می‌دهد.

در حال حاضر تنها 20 درصد از 42 هزار ماهواره‌ای که اسپیس‌اکس برای استارلینک درنظر گرفته، وارد مدار شدند. هنوز بسیاری از کشورها جزو مناطق تحت پوشش اینترنت استارلینک نیستند. استارلینک برای تحت پوشش قراردادن تمام کره زمین، احتیاج به حداقل 10 هزار ماهواره دیگر دارد. اما مناطقی که به‌رنگ آبی کم‌رنگ هستند از جمله برخی مناطق خود آمریکا و همچنین عراق، پاکستان، امارات، عربستان، یمن، ترکمنستان و آذربایجان که همگی در اطراف ایران هستند، در لیست انتظار قرار دارند و از سال 2023 تحت پوشش قرار می‌گیرند. مناطق خاکستری مثل روسیه، ایران، افغانستان، چین و سوریه نیز فعلا جزو برنامه‌های اسپیس‌ایکس نیستند.

قیمت اینترنت ماهواره ای استارلینک

اینترنت ماهواره ای ایلان ماسک رایگان نیست. این چیزی است که حتما قبلا هم حدس زده بودید. برای خرید اینترنت استارلینک در ابتدا باید 499 دلار برای خرید تجهیزات مثل دیش و دیگر موارد پرداخت می‌کردید. سپس باید هر ماه 99 دلار برای خرید اشتراک خود کنار می‌گذاشتید. اما به‌تازگی قیمت اینترنت استارلینک افزایش پیدا کرده است و حالا هر ماه باید برای خرید اشتراک 110 دلار بپردازید.

همچنین برای خرید تجهیزات اینترنت استارلینک هم باید 599 دلار خرج کنید. البته این قیمت‌ها برای اشتراک عادی هستند. استارلینک یک اشتراک پرمیوم هم دارد که به گفته آن‌ها سرعت بیشتر و عملکرد بهتری ارائه می‌کند. هزینه اینترنت ماهواره ای استارلینک پرمیوم 2500 دلار برای خرید تجهیزات و ماهیانه هم 500 دلار برای خرید اشتراک است. با این قیمت‌ها، حداقل در حال حاضر اینترنت ماهواره ای استارلینک خرید خیلی به‌صرفه‌ای نیست.

نحوه استفاده از اینترنت استارلینک

اما نحوه اتصال به اینترنت استارلینک چگونه است؟ تمام تجهیزاتی که شما برای راه اندازی اینترنت ماهواره ای استارلینک نیاز دارید در همان پک 599 دلاری برایتان ارسال خواهد شد. این پک شامل یک دیش، سه‌پایه، یک کابل 30 متری و یک مودم اینترنت ماهواره ای استارلینک است که از طریق کابل به دیش متصل می‌شود. حتی لازم نیست کابل را به دیش وصل کنید، همه چیز از قبل نصب و آماده شده است.

دیش به طور خودکار خودش را در جهت درست تنظیم می‌کند و دارای یک سیستم گرمایشی برای از بین بردن برف و جلوگیری از یخ زدن است. این دیش با کمک یک کابل مخصوص که از قبل به آن متصل شده و قابل جداسازی نیست فعالیت می‌کند. این کابل نه‌تنها سیگنال‌های اینترنت ماهواره ای برای موبایل را به روتر می‌رساند بلکه برق مورد نیاز دیش را هم تامین می‌کند. به همین جهت اگر به هر دلیلی این کابل آسیب ببیند نمی‌توانید به راحتی آن را جایگزین کنید.

برخلاف دیش‌های تلویزیونی، نحوه استفاده از اینترنت استارلینک بسیار آسان است. فقط کافی است دیش را روی سه پایه نصب کنید و آن را خارج از خانه و در جایی که هیچ شاخه درخت یا اجسام دیگر مانع برقراری ارتباط آن با ماهواره‌ها نباشند قرار داده و روتر را به برق وصل کنید. سپس فقط کافی است از طریق اپلیکیشن استارلینک آنلاین شوید. این برنامه دارای ابزارهای مختلفی برای انجام تست سرعت، ریبوت کردن تجهیزات، ارائه اطلاعات مربوط به ارتباط شما با ماهواره‌ها و همچنین یک حالت واقعیت افزوده است که با کمک آن می‌توانید بهترین محل را برای قرار دادن دیش پیدا کنید.

اما شاید سخت‌ترین مرحله راه اندازی اینترنت استارلینک پیدا کردن محل مناسب برای دیش باشد. هر مانعی که بین دیش و آسمان قرار داشته باشد می‌تواند مانع از برقراری ارتباط شود. حتی درختانی که ممکن است 30 یا 40 متر از شما دور باشند. خوشبختانه در اپلیکیشن استارلینک اگر مانعی وجود داشته باشد می‌توانید جهت آن را مشاهده و با جابه جایی دیش مشکل را برطرف کنید.

اینترنت ماهواره ای SpaceX برای ایران

فعلا پوشش اینترنت ماهواره ای SpaceX تنها در نقاط انگشت شماری از کره زمین وجود دارد؛ با این حال ایلان ماسک اخیرا و با انتشار توییتی خبر از فعال‌سازی این سرویس برای ایران را داده است. به گفته او استارلینک در حال حاضر در ایران قابل دسترسی است.

البته که تنها تحت پوشش قرار گرفتن اینترنت ماهواره ای استارلینک در ایران کافی است. همانطور که در این مطلب نیز ذکر کردیم، شما نیاز به تجهیزات مخصوصی که اسپیس‌ایکس ارائه می‌کند، مثل دیش و مودم، دارید و از طرف دیگر نیز قرار نیست اینترنت ماهواره ای رایگان برای ایران ارائه شود؛ به همین خاطر هم باید علاوه بر تجهیزات، اشتراک نیز خریداری کنید.

همچنین بخوانید :

راهنمای نصب و راه اندازی اینترنت استارلینک

با توجه به دلار 39 هزار تومانی باید حدود 24 میلیون تومان برای خرید دستگاه اینترنت ماهواره ای استارلینک هزینه کنید و این تازه گذشته از حق اشتراک آن است. اما حتی اگر از نظر مالی و راه اندازی اینترنت استارلینک نیز مشکلی نداشته باشید از نظر قانونی هنوز وضعیت اینترنت استارلینک در ایران مشخص نیست.

دبیر شورای عالی فضای مجازی، ابوالحسن فیروزآبادی، ابتدا در ماه بهمن سال گذشته خبر از تشکیل ”کارگروه مواجه با اینترنت ماهواره‌ای” داد و گفت ”با آمدن این نوع اینترنت ممکن است کل شبکه ملی اطلاعات زیر سوال برود”. او همچنین گفت باید برای شرکت‌هایی که اینترنت ماهواره ارائه می‌کنند مقرراتی تدوین شود و کسانی که می‌خواهند از اینترنت ماهواره‌ای استفاده کنند نیز باید مجوز دریافت کنند.

همچنین عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در واکنش به توییت ایلان ماسک گفته بود که این شرکت در صورتی که بخواهد در ایران فعالیت کند باید ضوابط داخلی را رعایت کند و به همین دلیل هم بعید است به زودی این سرویس فعال شود.

با این همه، مشکل اصلی کماکان عدم دسترسی به تجهیزات و همچنین امکان خرید اشتراک در داخل ایران است. بسیاری از کارشناسان نیز بر این باور هستند که توییت ایلان ماسک بیشتر برای جلب توجه و تبلیغ اینترنت ماهواره‌ای استارلینک بوده است و او به‌خوبی از مشکلاتی که برای عملیاتی کردن این سرویس در ایران وجود دارد، آگاه است.

احتمالا این مطالب رو هم دوست داشته باشید

بیوگرافی ایلان ماسک ؛ نابغه ثروتمند مشهور و پر حاشیه ...

محسن امیری01 خرداد 1402 22:30

داستان برند اسپیس ایکس (SpaceX) ؛ از رویا تا واقعیت سفر ...

تیم پلازا14 بهمن 1398 14:00

سوالات متداول

1. آیا اینترنت ماهواره ای ایلان ماسک رایگان است؟

خیر. برای خرید تجهیزات باید 599 دلار و برای خرید اشتراک نیز باید ماهیانه 110 دلار پرداخت کنید.

2. اینترنت استارلینک چیست؟

استارلینک یک سرویس اینترنت ماهواره‌ای است که سیگنال‌های اینترنت را از طریق ماهواره‌هایی که در مدار زمین دارد برای نقاط مختلف کره زمین ارسال می‌کند. کاربران سپس با استفاده از یک دیش مخصوص، می‌توانند سیگنال‌ها را دریافت و به اینترنت متصل شوند.

3. جرم اینترنت ماهواره ای چیست؟

استفاده از اینترنت ماهواره‌ای جرم نیست. در حال حاضر نیز بسیاری از خطوط کشتیرانی، ایستگاه‌های نفت و گاز و سازمان‌ها در داخل کشور از این نوع اینترنت استفاده می‌کنند. اما امکان خرید اینترنت ماهواره ای خانگی فعلا در اختیار کاربران عادی قرار نگرفته است.

سخن پایانی