استاندارد ضد آب IP68 چیست و چه تفاوتی با IP67 دارد؟

در این مقاله بطور جامع نحوه کدگذاری در استاندارد IP را بررسی و مفاهیمی چون استاندارد ضد آب IP67 و همچنین استاندارد ضد آب IP68 و تفاوت بین آنها را تشریح می‌کنیم.

در تبلیغات شرکت‌های مختلف الکترونیکی بسیار شنیده‌اید که یک محصول، ضد آب یا مقاوم در برابر نفوذ گرد و غبار است. احتمالا عکس‌ها و ویدئوهای زیادی هم دیده‌اید که یک ساعت هوشمند زیر آب در حال کار کردن است و یا گوشی هوشمندی در یک لیوان آب سرنگون می‌شود. اما چیزی که برای مخاطبان و مشتریان اهمیت دارد میزان صحت این ادعاهاست. برای اطمینان از ضدآب بودن یک محصول، برای اطمینان از ضدآب بودن یک محصول، از استاندارد بین‌المللی تحت عنوان Ingress Protection استفاده می‌شود. اکثر گوشی‌های پرچم‌دار دارای استاندارد IP68 هستند. اما این استاندارد دقیقا به چه معنی است؟ در ادامه با پلازا همراه باشید تا ببینیم IP68 چیست و چه کاربردی برای ما دارد.

فهرست مطالب

استاندارد IP به چه معناست؟

کمیته بین المللی الکتروتکنیک (IEC) در سال‌های اخیر استانداردی را توسعه داده که به وسیله آن برای تمامی وسایل الکترونیکی می‌توان درجه‌ای از مقاومت را مشخص ساخت. این استاندارد که به صورت جدولی از اعداد منتشر شده به استاندارد IP معروف و معیاری برای سنجش مقاومت هر وسیله الکترونیکی در برابر پدیده‌های مختلف است.

IP مخفف کلمه Ingress Protection به معنی محافظت در برابر نفوذ است. در واقع استاندارد IP یک کد است که با بررسی هر وسیله الکترونیکی به آن اختصاص داده می‌شود و درجه مقاومت آن را در برابر جامدات و مایعات مشخص می‌کند. البته در دنیای گوشی‌های هوشمند در بسیاری از مواقع صرفا محافظت در برابر نفوذ آب را در نظر می‌گیرند و از آن با نام استاندارد ضد آب بودن گوشی نیز نام می‌برند که باید توجه داشت ضد آب بودن یکی از پارامترهای بکار برده شده در این استاندارد است و در کنار آن مقاومت در برابر نفوذ ذرات جامد و گرد و غبار نیز مطرح است.

نحوه کدگذاری در استاندارد IP چگونه است؟

نحوه کدگذاری در استاندارد IP بر خلاف تصور بسیار ساده و قابل فهم است. استاندارد IP با دو حرف ابتدایی IP و همچنین دو عدد در ادامه آن مشخص می‌شود که هر عدد نماینده مقاومت در برابر یکی از انواع مواد مختلف است.

عدد اول: مقاومت در برابر جامدات

دو حرف ابتدایی در استاندارد IP همواره ثابت بوده و عدد اول بعد از این دو حرف نشان دهنده مقاومت دستگاه در برابر نفوذ جامدات مختلف است. به این ترتیب که از عدد صفر که به معنی عدم محافظت است آغاز شده و با افزایش عدد به میزان مقاومت در برابر نفوذ جامدات ریزتر افزوده می‌شود و نهایتا به عدد ۶ ختم می‌شود که نشان دهنده ماکزیمم مقاومت دستگاه در برابر گرد و غبار بسیار ریز خواهد بود.

جدول استاندارد IP برای تشریح عدد اول به صورت زیر است:

عدد دوم: مقاومت در برابر مایعات

عدد دوم در استاندارد IP مربوط به مقاومت گوشی در برابر آب است. در واقع عدد دوم همان استاندارد ضد آب بودن گوشی است که بصورت جداگانه از ۰ به معنی عدم مقاومت در برابر هر قطره آب شروع می‌شود و تا عدد ۹ که به معنی مقاومت گوشی در برابر نفوذ آب با فشار و دمای بالا است، ادامه می‌یابد. توجه کنید که منظور کمیسیون IEC در مورد مایعات فقط و فقط آب است و تاکید شده که تست‌ها نیز فقط در مورد آب انجام گرفته و برای مایعات دیگر هیچ تضمینی برای مقاومت گوشی وجود ندارد.

جدول استاندارد IP برای تشریح عدد دوم به صورت زیر است:

حرف X به جای عدد

در مواقعی ممکن است در کد اختصاصی مربوط به استاندارد IP یک گوشی از حرف X به جای یکی از دو عدد استفاده شود. اینکار بیشتر برای عدد اول یعنی مقاومت گوشی در برابر جامدات بکار برده می‌شود. مثلا اگر با کدی به مانند IPX8 برخورد کردید، به این معنی است که گوشی مورد نظر از آخرین استاندارد ضد آب بودن گوشی‌ها بهره می‌برد، اما اطلاعات کمپانی در مورد مقاومت آن در برابر جامدات کامل نیست و شرکت سازنده تمایلی به ارائه گزارشات مربوط به این بخش نداشته است.

تفاوت بین استاندارد ضد آب IP67 و IP68 چیست؟

با بررسی جدول استاندارد IP اکنون می‌خواهیم بدانیم که تفاوت IP67 و IP68 در چیست؟

دستگاه‌های با استاندارد ضد آب IP68 و استاندارد ضد آب IP67 هر دو به لطف عدد ۶ در بخش جامدات از حداکثر مقاومت در برابر گرد و خاک و ریزگردها بهره می‌برند و تفاوت اصلی در بخش مربوط به کسب استاندارد ضد آب بودن آنهاست. هر وسیله الکترونیکی با کسب استاندارد ضد آب IP67 می‌تواند به مدت ۳۰ دقیقه در آب به عمق ماکزیمم ۱ متر دوام بیاورد.

اما یک گجت با استاندارد ضد آب IP68، قادر است در عمق بیش از ۱ متر، در آب دوام بیاورد؛ با این حال، سازمان ICE مدت زمان مشخصی برای این سطح اعلام نکرده است. این استاندارد به این معنی است که دستگاه می‌تواند در عمق بالای ۱ متری دوام بیاورد ولی مدت زمان و عمق دقیقی که دستگاه قادر به تحمل آن است، توسط شرکت سازنده اعلام می‌شود.

برای مثال گوشی‌های آیفون اپل، مثل آیفون ۱۵ پرو مکس، دارای استاندارد IP68 هستند اما می‌توانند به مدت ۳۰ دقیقه در عمق حداکثر ۶ متری دوام بیاورند. در سوی دیگر گوشی‌های پرچم‌دار سری گلکسی S سامسونگ نیز دارای همین استاندارد هستند ولی حداکثر می‌توانند در عمق ۱.۵ متری به مدت ۳۰ دقیقه، دوام بیاورند.

در استاندارد ضد آب IP68، میزان مقاومت با توجه به نوع وسیله الکترونیکی و کمپانی سازنده آن متفاوت است و هر شرکت با توجه به تکنولوژی مورد استفاده خود سعی می‌کند مقاوم‌ترین گوشی در برابر آب را به بازار ارائه کند.

از کجا بفهمیم گوشی ضد آب است؟

اگر شما از علاقمندان به گوشی‌های ضد آب هستید و دوست دارید یکی از آنها را داشته باشید، می‌بایست کمی هوشمندانه‌تر به قضیه نگاه کنید. همانطور که گفته شد تا به امروز گوشی‌های زیادی با استاندارد ضد آب IP68 و همچنین استاندارد ضد آب IP67 وارد بازار شده‌اند و همگی در تبلیغات خود ادعاهای زیادی از ضد آب بودن را مطرح می‌کنند.

قدم اول این است که شما فرق بین کلمه ضد آب (Waterproof) با مقاوم در برابر آب (Water-resistant) را به خوبی بدانید. این دو کلمه از لحاظ معنایی بسیار با یکدیگر متفاوت هستند. در واقع ضد آب بودن به معنی پایداری و مقاومت دائم یک دستگاه در برابر آب است. اما مقاوم در برابر آب یا Water-resistant به این معنی است که یک دستگاه تا مدت زمان مشخصی، می‌تواند در برابر نفوذ آب مقاومت کند.

بسیاری از گوشی‌ها، ساعت‌های هوشمند، تبلت‌ها و حتی بلندگوهای بی سیم، مقاوم در برابر آب هستند و حداکثر در مدت زمان مشخصی می‌توانند در برابر آب مقاوم باشند.

با این تفاسیر برای فهمیدن ضد آب بودن یک گوشی، ابتدا باید در صفحه مشخصات آن در وبسایت شرکت سازنده به کد IP دستگاه نگاه کنیم تا استاندارد IP آن را مشخص کنیم. همچنین می‌توانید به صفحه مشخصات گوشی در وبسایت GSMArena نیز مراجعه کرده و استاندارد IP را از آنجا ببینید. برای مثال صفحه زیر، صفحه مشخصات گوشی گلکسی S24 اولترا در GSMArena است.

همانطور که مشخص است، این گوشی دارای استاندارد IP68 است و به گفته سازنده تا ۳۰ دقیقه در عمق ۱.۵ متری دوام می‌آورد.

در حال حاضر تنها گوشی‌های پرچمدار کمپانی‌های مختلف مجهز به حداکثر استاندارد ضد آب بودن گوشی یا همان IP68 Certificate هستند. این یعنی دایره وسیعی از گجت‌ها هنوز به این فناوری مجهز نیستند تا حق انتخاب‌های متعدد پیش روی ما باشد.

بالاترین استاندارد ضدآب کدام است؟

بالاترین سطحی که در استاندارد IP وجود دارد، IP69K است. این استاندارد به این معنی است که دستگاه کاملا در برابر نفوذ گرد و غبار و آب مقاوم است. در این استاندارد دستگاه می‌تواند در برابر پاشیدن آب با فشار و حرارت بالا در هر زاویه‌ای مقاومت داشته باشد. این استاندارد البته بیشتر در صنایع غذایی و برای دستگاه‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد اما در طول چند سال گذشته گوشی‌های زیادی نیز با پیروی از این استاندارد عرضه شده‌اند که از میان آن‌ها می‌توان به گوشی‌های نوکیا XR21 و یا یولفون آرمور ۲۴ اشاره کرد.

آیا استاندارد ضد آب دیگری نیز وجود دارد؟

استاندارد IP یک طبقه بندی رایج برای بررسی میزان مقاومت گجت‌ها مخصوصا گوشی موبایل در دنیاست، اما استانداردهای دیگری نیز برای این منظور وجود دارد. مثلا با استاندارد ATM نیز می‌توان مقاومت دستگاه‌های مختلف مثل وسایل پوشیدنی (ساعت هوشمند) را بررسی کرد. ATM مخفف کلمه اتمسفر یا فشار جو است، اما چیزی که استاندارد ATM به ما می‌دهد در واقع مقدار فشار آبی است که یک وسیله الکترونیکی می‌تواند تحمل کند. برای مثال یک ساعت هوشمند با 5ATM تا عمق ۵۰ متری آب به کار خود ادامه می‌دهد، یا یک گوشی هوشمند با 1ATM تا عمق ۱۰ متری آب مقاومت می‌کند.

همچنین گاهی نیز از نماد Bar در این سیستم استفاده می‌شود که آن نیز میزان فشار آب در واحد بار است که کاملا با اتمسفر برابر است. یعنی یک گوشی 1Bar مقاومت خود را تا عمق ۱۰ متری آب حفظ می‌کند. در کنار همه اینها سازمان ISO نیز برای بیان میزان مقاومت گجت‌ها در برابر نفوذ آب، استانداردهای ویژه‌ای را تعیین کرده است که امروزه توسط بسیاری از شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. با این ‌وجود اکثر گجت‌ها مثل ساعت‌های هوشمند و مچ‌بندهای سلامتی، به این استانداردها پایبند نیستند و به همین علت، گواهی ISO را دریافت نمی‌کنند. محصولات الکترونیکی امروزی همواره در پی آن هستند که به گواهی IP تجهیز شوند.

سخن پایانی

گرچه استاندارد ضد آب IP یک استاندارد جهانی است، اما توجه کنید که هرگز نباید با اعتماد کامل به اعداد و ارقام آن دست به کارهای عجیب بزنید. دلیل آن هم وجود شرایط آزمایشگاهی ثابتی است که برای تست و بررسی در نظر گرفته می‌شود. یعنی همه آزمایشات در دمای اتاق و در آب شفاف و زلال بدون حرکت انجام می‌گیرند و تفاوت بسیاری بین شرایط آزمایشگاهی و آنچه در واقعیت اتفاق می‌افتد وجود دارد. مثلا فشار آب با حرکت آب تغییر می‌کند و دمای هوا نیز روی نیروی اعمال شده از طرف آب تاثیر زیادی می‌گذارد. پس هرگز برای تست کردن مقاومت گوشی‌تان (حتی با وجود بهره بردن از استاندارد ضد آب IP68) آن را به درون آب فرو نبرید. استاندارد IP برای یک گوشی صرفا به دلیل کم کردن نگرانی‌های شما در مورد استفاده از آن زیر باران یا کنار استخر یا چنین مکان‌هایی است.

با این وجود داشتن یک گوشی یا ساعت هوشمند مجهز به استاندارد ضد آب IP خیالمان را از بابت اتفاقات ناگهانی و ناراحت کننده مثل ریختن آب به روی آنها یا لیز خوردن و افتادن سهوی آنها در آب راحت می‌کند. اتفاقات این چنینی چندبار برای شما پیش آمده است؟ آیا تجربه‌ای تلخ مانند این‌ها داشته‌اید؟ یا نه گوشی هوشمندی دارید که به استاندارد IP68 مجهز است و خیالتان راحت است؟ نظرات خود را با ما در پلازا در میان بگذارید؛ مشتاق شنیدن آنها هستیم.