در دنیای وب و اشتراک گذاری صفحات وب دانستن تفاوت بین هاست و سرور بسیار مهم است. شاید در ظاهر این دو اصطلاح تفاوت چندانی نداشته باشند و گاهی هم به جای یکدیگر استفاده شوند. اما در ادامه این سوال مطرح میشود که چرا دو اصطلاح برای آن وجود دارد. از این رو ما در این مطلب سعی داریم تا به زبانی ساده فرق بین هاست با سرور را بیان کنیم.
زمانی که اندکی جزئی‌تر وارد دنیای وب و اینترنت می‌شوید با اصول و اصطلاحات اولیه متفاوتی برخورد خواهید کرد. شاید در نگاه اول این اصطلاحات بسیار سخت و پیچیده باشند و یادگیری آنها دور از دسترس به نظر برسد. اما با کمی کنکاش و بررسی قطعاً به جواب سوال‌های خود خواهید رسید.
هاست و سرور نیز از جمله همین موارد است که شاید بسیار پیچیده به نظر برسند و دانستن مفهوم و همچنین تفاوت‌های آنها فقط مختص کارشناسان آی‌تی باشد. اما فهمیدن تفاوت هاست و سرور چندان پیچیده نیست و ما در این مطلب قصد داریم بسیار ساده و درعین حال اصولی فرق بین هاست با سرور را تشریح کنیم. پس در ادامه با پلازا با تماشای ویدیوی بررسی فرق هاست و سرور همراه باشید.
در ادامه می‌خوانید:
سرور چیست؟
سرور یک ابزار سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری است که به دیگر دستگاه‌های متصل به شبکه خدمات میدهد. سرور میتواند چند کلاینت (نرم‌افزار یا سخت‌افزاری که خدمات سرور را دریافت میکند) را به هم متصل کند و هر کلاینت نیز میتواند همزمان به چند سرور متصل شود.
این امکان وجود دارد که سرور و کلاینت در یک دستگاه یا جدا از هم باشند. سرورها بسته به خدماتی که ارائه می‌دهند در چند دسته قرار می‌گیرند:
- وب سرور: سروری است که فایل‌های HTML یا صفحات وب را در اختیار مرورگرهای وب قرار میدهد. وب سرورها صفحات وب را ذخیره و نگه‌داری می‌کنند و به محض اینکه یک کاربر از طریق مرورگر، درخواست دسترسی به این صفحات را داشت، آن را در اختیارش قرار می‌دهند.
- فایل سرور: فایل سرور کامپیوتری است که به یک شبکه متصل شده و وظیفه ذخیره‌سازی و مدیریت فایل‌ها را برعهده دارد. سایر کامپیوترهای متصل به شبکه، برای دسترسی به فایل‌های مدنظرشان به سرور فایل سرور متصل می‌شوند.
- سرور مرکز داده: این سرورها کامپیوترهای قدرتمندی هستند که داده‌های ذخیره شده مربوط به یک شبکه متشکل از کاربران و دستگاه‌ها را ذخیره و مدیریت می‌کنند. این سرورها در ذخیره‌سازی، مدیریت، بازیابی، بروزرسانی و اعمال تغییرات در فایل‌ها نقش دارند.
- سرور ایمیل: سرورهایی که پیام‌های الکترونیکی یا همان ایمیل را ارسال می‌کنند. هر زمان که شما یک ایمیل ارسال می‌کنید، آن ایمیل برای آنکه به‌دست طرف مقابل برسد، ظرف چند ثانیه از چندین سرور ایمیل عبور میکند.
- سرور کاربردی: این سرورها از نرم‌افزار ها میزبانی و خدمات مربوط به آنها را در اختیار سایر کاربران قرار می‌دهند. هدف اصلی آنها ارائه محتوای ثابت و متغیر است.
- سرورهای ارتباطی: این سرورها خدمات ارتباطی میان کاربرانی که می‌خواهند در یک شبکه، فایل‌ها را بین دو کامپیوتر انتقال دهند، ارائه می‌کنند.
- سرورهای پراکسی: این سرورها در حقیقت درگاهی هستند که کاربر را به اینترنت متصل می‌کنند. آنها بین کاربر و وبسایتی که از آن بازدید میکند قرار می‌گیرند و بسته به نیاز کاربر می‌توانند حریم خصوصی و امنیت وی را حفظ کنند. این سرورها می‌توانند مانع از حمله هکرها به شبکه‌های خصوصی شوند و در کنار این موارد، در ساخت فایروال برای شبکه نیز نقش مهمی دارند.
- سرور چاپ: سرور چاپ دستگاهی است که به شما این امکان را میدهد یک چاپگر را با چندین کامپیوتر به اشتراک بگذارید.
هاست چیست؟
هاست در تعریف کلی، هر دستگاهی است که به یک شبکه متصل میشود. مثلا گوشی، لپ‌تاپ یا کامپیوتر شما که به شبکه وای‌فای خانه متصل هستند، یک هاست به‌حساب می‌آیند. اما در تعریف تخصصی‌تر، از هاست برای اشاره به‌وب هاستینگ یا خدمات میزبانی وب استفاده میشود.
وب هاستینگ به‌طور خلاصه فرایندی است که در آن شما یک فضا در شبکه جهانی وب خریداری یا اجاره می‌کنید تا وبسایت خود را در آن فضا در دسترس قرار دهید. محتوای وبسایت شما سپس از کامپیوترتان روی یک وب سرور قرار می‌گیرد و آن سرور نیز محتوا را پس از قرار دادن در اینترنت در اختیار کاربران قرار میدهد. شرکت‌های ارائه دهنده خدمات هاستینگ نیز خدمات خود را در بسته‌ها و انواع مختلفی به‌فروش می‌رسانند.
در حقیقت انتخاب از میان انواع خدمات هاستینگ شباهت زیادی به انتخاب یک دفتر کار دارد. مثلا اینکه آیا یک فضای کار اشتراکی برایتان مناسب است یا یک دفتر اختصاصی و جداگانه؟ آیا می‌خواهید فضای کارتان را گسترش دهید و انتظار دارید، افراد زیادی در دفتر شما آمد و شد داشته باشند؟ علاوه بر این باید به مواردی مثل دسترسی آسان، اینترنت پرسرعت و دیگر خدماتی که ممکن است در یک دفتر کار به آنها نیاز داشته باشید هم فکر کنید. انواع خدمات وب هاستینگ نیز به همین ترتیب بسته به نیازهای مختلف ارائه می‌شوند و به‌طور کلی 3 نوع هستند:
- هاست اشتراکی (سرور اشتراکی): این نوع هاست درست مثل اجاره کردن یک دفتر کار اشتراکی در یک ساختمان اداری شلوغ است. شما به یک میز، اینترنت، آشپزخانه و پرینتر و تمام خدمات دسترسی دارید ولی تمام آنها را با سایر افراد به‌اشتراک می‌گذارید. حق ندارید تغییری در دفتر بدهید و مثلا یک وایت‌برد روی دیوار نصب کنید. این نوع هاست به‌دلیل قیمت پایین، برای وبسایتهای کوچک مناسب هستند. هاست‌های اشتراکی داخل ایران بسته به امکانات و مشخصات ماهانه بین 8 تا 77 هزار تومان و هاست‌های اروپایی بین 12 تا 100 هزار تومان قیمت دارند.
- سرور مجازی (VPS): یک گزینه بهتر از هاست اشتراکی است. این هاست‌ها مثل واحدهای جداگانه در یک ساختمان اداری هستند. دفتر کار شما کاملا از بقیه جدا است و کمتر به آنها کار دارید و میتوانید هر تغییری که بخواهید هم در دفتر خود اعمال کنید. هاست‌های مجازی داخل ایران نیز بسته به امکانات و مشخصات ماهانه بین 100 هزار تومان تا 2 میلیون تومان و هاست‌های مجازی خارجی بین 125 هزار تومان تا 1 میلیون تومان قیمت دارند.
- سرور اختصاصی: سرورهای اختصاصی درست مثل اجاره کردن کل یک ساختمان برای دفتر کار شما هستند. هزینه بیشتری دارند و بهترین انتخاب برای سایت‌های پربازدیدی که به‌سرعت و عملکرد سایت اهمیت می‌دهند، به‌حساب می‌آیند. از آنجایی که کل ساختمان در اختیار شما است، هم فضای زیادی در اختیار دارید و هم هر قسمت را هرطور که می‌خواهید میتوانید تغییر دهید. سرورهای اختصاصی داخل ایران ماهانه بین 2 تا 5 تومان قیمت دارند. سرورهای خارجی نیز بسته به مشخصات از ماهی 1 میلیون تومان شروع می‌شوند و برخی از آنها به ماهیانه حدود 77 میلیون تومان هم می‌رسند.
بررسی تفاوت های هاست و سرور
شبکه کامپیوتری یا Network مجموعه‌ای از دستگاه‌های به هم متصل است که می‌توانند با هم ارتباط برقرار کنند و همچنین منابع خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. از طرفی هاست (Host) و سرور (Server) دو اصطلاح رایج در شبکه‌های کامپیوتری است. هاست دستگاهی است که به شبکه متصل میشود و اطلاعات و منابع را به اشتراک میگذارد. این دستگاه میتواند یک کامپیوتر رومیزی، لپ تاپ، تبلت یا تلفن هوشمند باشد. به طور خلاصه نقش هاست به اشتراک گذاری و مصرف منابع و اطلاعات موجود در شبکه است.
در سوی مقابل سرور یک قطعه سخت افزاری است که نقش خدمات دهنده دارد. در واقع سرور میتواند به سیستم‌هایی که از قبل به شبکه متصل شده‌اند خدمات ارائه دهد. به طور خلاصه سرور امکانات مختلفی را برای سایر دستگاه‌های موجود در شبکه فراهم میکند. به عنوان مثال سرور فایل‌های موجود در شبکه را ذخیره و مدیریت میکند. در حالی که نقش هاست به اشتراک گذاری همین فایل‌های موجود در شبکه است.
فرق هاست و سرور ؛ هاست بخرم یا سرور؟
به عنوان آخرین و اصلی ترین نکته باید بدانید که مهمترین فرق هاست با سرور در این است که هر سرور خودش به تنهایی میتواند یک هاست باشد، اما همه هاست‌ها سرور نیستند. از طرفی سرور خدمات را به سایر دستگاه‌های موجود در اینترنت ارائه میکند. برعکس هاست به سازمانها و مشاغل اجازه میدهد وبسایتهای خود را به صورت آنلاین اجرا کنند. وظایف اصلی سرورهای وب شامل ذخیره سازی، پردازش و تحویل صفحات وب است. در حالیکه اهداف اصلی هاست شامل میزبانی وبسایت، راه اندازی و نگه داشتن کل سایت در سرورهای خود است. بنابراین هر وبسایتی برای آنلاین بودن به خدمات میزبانی از جمله هاست و سرور نیاز دارد.
به عنوان بخش دیگری از تفاوت های مهم بین هاست و سرور باید در نظر داشته باشید که اگر لازم شود می‌توان سرور را به اینترنت متصل کرد. اما هاست باید به اینترنت متصل باشد. تفاوت دیگر بین هاست و سرور این است که سرور منابع و خدمات را فقط به اشتراک میگذارد در حالی که هاست میتواند منابع را به اشتراک بگذارد و در عین حال منابعی را از سرورهای دیگر به کار گیرد و مورد استفاده قرار دهد. این یعنی هاست برای انتقال اطلاعات میتواند از سوئیچ‌ها، روترها و شبکه‌های دیگر نیز استفاده کند.
سوالات متداول
1. تفاوت هاست اشتراکی با سرور اختصاصی چیست؟
فرق اصلی بین آنها نوع سروری است که از وبسایت شما میزبانی میکند. در هاست اشتراکی وبسایت شما در یک سرور و در کنار سایر سایتها میزبانی میشود، اما در سرور اختصاصی، سایت شما یک سرور جداگانه و انحصاری در اختیار خواهد داشت.
2. هاست اشتراکی بهتر است یا سرور اختصاصی؟
بزرگترین مزیت هاست اشتراکی قیمت پایین آن است. همچنین سرورهای اشتراکی توسط ارائه دهنده هاست، مدیریت می‌شوند و هزینه تعمیر و نگه‌داری کمتری دارند چرا که هزینه‌ها بین تمام کاربران تقسیم میشود. اما از طرف دیگر تمام منابع مثل قدرت پردازنده، رم و حافظه نیز بین تمام کاربران تقسیم خواهد شد و همچنین اگر سایر سایتها استفاده درستی از آدرس IP سرور نداشته باشند، ممکن است سرور در معرض خطر قرار بگیرد. از طرف دیگر سرور اختصاصی هزینه بالاتری دارد ولی تمام منابع آن در اختیار شما است. در نتیجه سایت شما سرعت بسیار بالاتری دارد و میتوانید هرطور که خواستید سرور را مدیریت کنید. با این حال علاوه بر هزینه بالا، سرور اختصاصی نیاز به دانش فنی بالا و همچنین هزینه‌های جداگانه برای نگه‌داری و بروزرسانی دارد.
3. تفاوت اصلی بین هاست و سرور چیست؟
هر سرور خودش به تنهایی میتواند یک هاست باشد، اما همه هاست ها سرور نیستند. با استفاده از سرور شما میتوانید صفحات وبسایت خود را در آن بارگذاری و ذخیره کنید. برعکس هاست به سازمانها و مشاغل اجازه میدهد وبسایتهای خود را به صورت آنلاین اجرا کنند. سرور منابع و خدمات را فقط به اشتراک میگذارد در حالی که هاست میتواند منابع را به اشتراک بگذارد و در عین حال منابعی را از سرورهای دیگر به کار گیرد و مورد استفاده قرار دهد.
سخن پایانی
در پایان شما میتوانید نظرات خود را درباره هاست و سرور و فرق بین هاست با سرور با ما در میان بگذارید. آیا از قبل تفاوت هاست و سرور مجازی را می‌دانستید؟ تهیه کدام یک را مناسب‌تر می‌دانید؟ اگر زمانی قصد داشته باشید کسب و کار شخصی خود را راه‌اندازی کنید چه تصمیمی خواهید گرفت؟ از هاست اشتراکی شروع می‌کنید یا نه، تفکرات بزرگتری دارید و سرور شخصی خود را می‌خواهید؟ نظرات خود را در قسمت کامنت‌ها وارد کنید تا ما و مخاطبان پلازا از آنها استفاده کنیم.