نئو نوآر یکی از سبکهای جالب و مهیج فیلمسازی است که طرفداران بسیاری دارد. در این مقاله قصد داریم بهترین فیلم های نئو نوآر را به شما معرفی کنیم.
فیلم های نئو نوآر (Neo-noir) دارای مضامین تاریک، جنایی و مهیج هستند. نئو نوآر اصطلاحی است که اکنون آنقدر گسترده شده است که برای توصیف تقریبا هر فیلم هیجانانگیز، شیک و مدرن مورد استفاده قرار میگیرد. نئو نوآر را میتوان سبک امروزی و معاصر ژانر «نوآر» در نظر گرفت. ساخت فیلم های نوآر در دهه 40 و 50 میلادی بسیار رایج بود و به صورت سیاه و سفید تولید میشدند. فیلم های نئو نوآر نیز مانند فیلمهای نوآر هستند و تنها جلوههای بصری و شیوههای ساخت آنها کمی پیشرفتهتر شده است. در ادامه این مقاله سبک فیلمسازی نئو نوآر و بهترین فیلم های نئو نوآر تاریخ سینما را به شما معرفی میکنیم. با پلازا همراه باشید.
آنچه در ادامه میخوانید
فیلم نئو نوآر چیست؟
سبک نئو نوآر را میتوان حالت احیا شده ژانر فیلم نوآر در نظر گرفت. اصطلاح فیلم نوآر در سال 1955 توسط ریموند بورد (Raymond Borde) و ایتین چائومتون (Étienne Chaumeton) منتقدین فرانسوی مطرح شد. سبک نوآر برای ساخت فیلمهای جنایی دهه 1940 و 1950 میلادی مورد استفاده قرار میگرفت که عمدتا در ایالات متحده تولید میشدند و از محیط بصری هنر تزیینی یا آرت دکو (Art Deco) استفاده میکردند. ترجمه این ژانر تحت عنوان فیلم تاریک (Dark movie) بیان شده است که نشانگر مفهومی شوم و تیره است، اما همچنین یک سبک سینمایی را نیز بیان میکند.
ژانر فیلم نوآر شامل درامهای جرم و جنایی هالیوود است. فیلم های نئو نوآر نیز دارای سبکی مشابه به فیلمهای نوآر است؛ اما با مضامین، محتوا، سبک، عناصر بصری و رسانهای جدیدتر و بهروزشدهتری ساخته شدهاند تا بتوانند مخاطبان بیشتری را به خود جذب کنند. کارگردانان فیلم های نئو نوآر در استفاده از زوایای دوربین، برهم کنش نور و سایهها، کادربندی، تار شدن خطوط میان خیر و شر، خوب و بد و بنمایههایی مانند انتقام، بدگمانی و فاصلهگذاری به مفهوم «نوآر کلاسیک» اشاره میکنند.
بهترین فیلم های نئو نوآر
حال که با مفهوم سبک فیلمسازی نئو نوآر آشنا شدید، در این بخش بهترین فیلم های نئو نوآر را به شما معرفی میکنیم.
1. فیلم هفت – Se7en
- سال ساخت: 1995
- امتیاز آیامدیبی: 8.6/10
- کارگردان: دیوید فینچر (David Fincher)
- بازیگران: برد پیت، مورگان فریمن، گوئینت پالترو و…
یکی از مهمترین و معروفترین فیلمهای نئو نوآر، تریلر جنایی و روانشناختی هفت محسوب میشود. داستان آن درباره دو کارآگاه است که به دنبال یک قاتل سریالی هستند؛ قاتلی که از هفت گناه کبیره به عنوان نشانههایی در جنایاتش استفاده میکند. فیلم Se7en مورد توجه منتقدان قرار گرفت و در شصت و هشتمین مراسم اسکار، برای جایزه بهترین تدوین فیلم نامزد شد.
2. فیلم سینمایی مظنونین همیشگی – The Usual Suspects
- سال ساخت: 1995
- امتیاز آیامدیبی: 8.5/10
- کارگردان: برایان سینگر (Bryan Singer)
- بازیگران: استیون بالدوین، کوین اسپیسی، گابریل بیرن و بنیسیو دل تورو
فیلم The Usual Suspects یکی از مهیجترین فیلمهای ساخته شده در این ژانر است که میتواند عنوان برترین فیلم نئو نوآر خارجی را بگیرد. این فیلم در جشنواره کن 1995 از میدان رقابت خارج شد و ابتدا در چند سالن سینما به اکران درآمد. این اثر در طول اکران در سینماها توانست مخاطبان بسیاری را جذب کند و بعدها به صورت گستردهتری به نمایش درآمد. کریستوفر مککوری (Christopher McQuarrie) نویسنده این فیلم برنده جایزه اسکار بهترین فیلمنامه اصلی و کوین اسپیسی (Kevin Spacey) نیز به خاطر بازی هنرمندانهاش در این فیلم برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد. انجمن نویسندگان آمریکا فیلمنامه The Usual Suspects را به عنوان 35امین فیلمنامه برتر تمام دوران معرفی کرد.
فیلم The Usual Suspects درباره یک گروه خلافکار حرفهای است که یک کشتی حمل بار را در بندر لسآنجلس منفجر میکنند. یکی از اعضای این گروه تبهکار به نام «وربال کینت» توسط پلیس دستگیر میشود. او در فرآیند بازجویی، اطلاعات جالبی را از این گروه و اقداماتش در اختیار پلیس قرار میدهد.
3. فیلم سینمایی یادگاری – Memento
- سال ساخت: 2000
- امتیاز آیامدیبی: 8.4/10
- کارگردان: کریستوفر نولان (Christopher Nolan)
- بازیگران: گای پیرس، کری-ان ماس و جو پانتولیانو
فیلم Memento یکی از فیلمهای جذاب و خوش ساخت دیگر در ژانر نئو نوآر است. این فیلم ابتدا در 57امین جشنواره بینالمللی فیلم ونیز و سپس در ایالات متحده آمریکا به نمایش در آمد و از سوی منتقدین مورد تحسین قرار گرفت. فیلم Memento جوایز متعددی از جمله جایزه اسکار بهترین فیلمنامه غیراقتباسی و جایزه اسکار بهترین تدوین را دریافت کرده است. این اثر اکنون به عنوان یکی از بهترین آثار نولان و همچنین یکی از بهترین فیلمهای دهه 2000 شناخته میشود. کتابخانه ملی کنگره آمریکا در سال 2017 فیلم Memento را به عنوان یک اثر تاریخی و فرهنگی مهم قلمداد کرد و آن را برای قرار دادن در فهرست ملی ثبت فیلم برگزید.
فیلم Memento روایتگر داستان مردی به نام «لئونارد شلبی» است که بر اثر وقوع یک حادثه، حافظه کوتاه مدت خود را از دست داده است. لئونارد با وجود این مشکل سعی میکند با استفاده از برخی عکسها و یادداشتهای خودش، شخصی که همسرش را به قتل رسانده، پیدا کند.
4. فیلم سینمایی محله چینی ها – Chinatown
- سال ساخت: 1974
- امتیاز آیامدیبی: 8.2/10
- کارگردان: رومن پولانسکی (Roman polanski)
- بازیگران: جک نیکلسون و فی داناوی
فیلم Chinatown یکی از بهترین فیلم های نئو نوآر محصول کشور آمریکا است. Chinatown یک فیلم جنایی، رمزآلود و مهیج است که در زمان خودش بسیار خوش درخشید و جزء یکی از ماندگارترین فیلمهای ژانر نئو نوآر است. این فیلم در سال 1991 توسط کتابخانه ملی کنگره آمریکا برای قرار گرفتن در فهرست ملی ثبت فیلم ایالات متحده آمریکا به عنوان یک اثر فرهنگی و تاریخی مهم برگزیده شد و غالبا به عنوان یکی از بزرگترین و برترین فیلمهای تمام دوران شناخته میشود.
این عنوان از لیست بهترین فیلم های نئو نوار تاریخ همچنین در چهل و هفتمین دوره جوایز اسکار، نامزد دریافت 11 جایزه اسکار شد و موفق به اخذ جایزه اسکار بهترین فیلمنامه غیراقتباسی شد. فیلم Chinatown در مراسم جایزه گلدن گلوب نیز برای بهترین درام، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول زن و بهترین فیلمنامه مورد تقدیر و ستایش قرار گرفت. بنیاد فیلم آمریکا نیز در سال 2008 این اثر را به عنوان دومین عنوان در میان 10 فیلم رمزآلود و برتر خود قرار داد.
داستان فیلم Chinatown درباره کارآگاه خصوصی به نام « جیک گیتس» است که متخصص افشاگری روابط پنهانی است. جیک گیتس روزی توسط زنی که خود را به جای خانم «مالوری» معرفی کرده است، برای افشاگری روابط پنهانی همسر او آقای مالوری استخدام میشود.
5. فیلم محرمانه لس آنجلس – L.A. Confidential
- سال ساخت: 1997
- امتیاز آیامدیبی: 8.2/10
- کارگردان: کرتیس هنسن (Curtis Hanson)
- بازیگران: کوین اسپیسی، راسل کرو، گای پیرس و کیم بیسینگر
L.A. Confidential یکی دیگر از برترین فیلم های ژانر نئو نوآر و جنایی است که در زمان اکران توانست 126 میلیون دلار در سراسر جهان به دست آورد و از سوی منتقدان مورد تحسین قرار گرفت. L.A. Confidential نامزد دریافت 9 جایزه اسکار از جمله بهترین فیلم و همچنین برنده دو جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن و جایزه اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی شد. کتابخانه ملی کنگره آمریکا در سال 2015 نیز این عنوان را برای قرار دادن در فهرست ملی ثبت فیلم به عنوان یک اثر تاریخی و فرهنگی مهم برگزید.
روند داستانی فیلم L.A. Confidential در دهه 1950 و در شهر لسآنجلس آغاز میشود. این فیلم روایتگر داستان سه پلیس در لسآنجلس است که درگیر یک پرونده قتل میشوند و این پرونده در طول انجام تحقیقات پلیسی بسط پیدا میکند و پای مسائل دیگری نیز به آن باز میشود. این سه پلیس در این فیلم در صدد افشای حقایق رازآلود این پرونده هستند.
6. فیلم شهر گناه – Sin City
- سال ساخت: 2005
- امتیاز آیامدیبی: 8/10
- کارگردان: فرانک میلر (Frank Miller) و رابرت رودریگز (Robert Rodriguez)
- بازیگران: جسیکا آلبا، بنیسیو دل تورو، بریتانی مورفی و…
شهر گناه نیز در لیست برترین فیلم سینمایی نئو نوآر قرار میگیرد که بر اساس رمانی گرافیکی به همین نام ساخته شده است. بخش بیشتر این فیلم بر اساس اولین، سومین و چهارمین کتابها در سری کامیک بوکهای اصلی فرانک میلر نوشته شده است. داستان فیلم Sin City درباره 4 شخصیت متفاوت است که در حالی که سعی دارند مشکل شخصیشان را حل کنند و با خشونت و فساد جاری در شهر بجنگند، با یکدیگر برخورد میکنند. ادامهای برای این فیلم با نام Sin City: A Dame to Kill For نیز در سال 2014 ساخته شد که همانند فیلم اول مورد توجه بینندگان و منتقدان قرار نگرفت.
7. فیلم جاده مالهالند – Mulholland Drive
- سال ساخت: 2001
- امتیاز آیامدیبی: 7.9/10
- کارگردان: دیوید لینچ (David Lynch)
- بازیگران: نائومی واتس، لورا هرینگ و جاستین ثرو
فیلم Mulholland Drive نیز یک فیلم نئو نوآر معمایی و هیجانانگیز آمریکایی است که در زمان اکران، فروش خوبی داشت و مورد تحسین منتقدان قرار گرفت. دیوید لینچ برای ساخت این فیلم برنده جایزه اسکار بهترین کارگردانی شد و علاوه بر آن نیز توانست جایزه بهترین کارگردانی جشنواره کن را نیز از آن خود کند.
فیلم Mulholland Drive داستان زنی با موهای مشکی است که بر اثر تصادف در جاده مجروح شده و حافظه خود را از دست میدهد. این زن خود را به خانهای در کنار جاده مالهالند میرساند و در آنجا پنهان میشود. چندی بعد شخصی به نام «بتی» برای بازیگر شدن از کانادا به لسآنجلس و به خانه خاله خود میآید. همان خانهای که زن مو مشکی در آن پنهان شده است. بتی پس از دیدن این زن سعی میکند به او کمک کند تا هویت خود را پیدا کند.
8. فیلم رانندگی – Drive
- سال ساخت: 2011
- امتیاز آیامدیبی: 7.8/10
- کارگردان: نیکلاس ویندینگ رفن (Nicolas Winding Refn)
- بازیگران: رایان گاسلینگ، کری مولیگان، برایان کرانستون و…
رانندگی میتواند عنوان برترین فیلم سینمایی نئو نوآر در سالهای اخیر را بگیرد. فیلمنامه آن توسط حسین امینی، فیلمنامهنویس ایرانی، بر اساس رمانی به همین نام از جیمز سالیس (James Sallis) نوشته شده است. در این فیلم رایان گاسلینگ (Ryan Gosling) در نقش یک راننده بدلکار هالیوود کار میکند که به زن جوان همسایهاش علاقمند شده است. فیلم Drive در جشنوارههای زیادی از جمله جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد و نیکلاس ویندینگ رفن جایزه بهترین کارگردانی را گرفت. در هشتاد و چهارمین مراسم اسکار نیز نامزد جایزه بهترین تدوین صدا شد. منتقدان کارگردانی، فیلمبرداری، هنرنمایی بازیگران، جلوههای ویژه، سکانسهای اکشن و موسیقی فیلم رانندگی را ستودند.
9. فیلم دختری با خالکوبی اژدها – The Girl with the Dragon Tattoo
- سال ساخت: 2011
- امتیاز آیامدیبی: 7.8/10
- کارگردان: دیوید فینچر
- بازیگران: دنیل کریگ، رونی مارا، کریستوفر پلامر و…
فیلم دختری با خالکوبی اژدها بر اساس رمانی به همین نام نوشته استیگ لارسن (Stieg Larsson) ساخته شده و فیلمنامه آن را استیون زایلیان (Steven Zaillian) نوشته است. داستان آن درباره روزنامه نگاری با بازی دنیل کریگ (Daniel Craig) است که سعی دارد پرده از راز ناپدید شدن دختری ثروتمند بردارد و در این راه از هکری جوان کمک میگیرد. در مراسم اسکار فیلم The Girl with the Dragon Tattoo برای 5 جایزه نامزد شد و در نهایت جایزه بهترین تدوین فیلم را گرفت.
10. فیلم تقاطع میلر – Miller’s Crossing
- سال ساخت: 1990
- امتیاز آیامدیبی: 7.7/10
- کارگردان: برادران کوئن (Coen brothers)
- بازیگران: گابریل بیرن، مارسیا گی هاردن، جان تورتورو و…
فیلم تقاطع میلر که میتواند عنوان برترین فیلم سینمایی نئو نوآر گنگستری را بگیرد، درباره مقابله دو گروه گنگستری و رهبران آنها است. در سال 2005 مجله Time فیلم Miller’s Crossing را در لیست 100 فیلم برتر جهان قرار داد. این فیلم جوایز مهمی نگرفته است، اما همواره یکی از بهترین فیلم های نئو نوآر محسوب میشود.
11. فیلم دهشت زده – Blood Simple
- سال ساخت: 1984
- امتیاز آیامدیبی: 7.6/10
- کارگردان: جوئل کوئن (Joel Coen)
- بازیگران: جان گتز، فرانسیس مکدورمند، هالی هانتر و دن هدایا
فیلم Blood simple یکی دیگر از فیلمهای ساخته شده موفق در ژانر نئو نوآر است. عنوان این فیلم از رمان خرمن سرخ (Red Harvest) نوشته دشیل همت (Dashiell Hammett) گرفته شده است که اصطلاح «Blood simple» در آن، ذهنهای ترسناک و خطرناک افراد را پس از گذراندن مدت زمان طولانی در موقعیتهای خشونتآمیز توصیف میکند.
فیلم Blood simple از فهرست برترین فیلم های نئو نوآر تاریخ سینما، داستان زنی به نام «جولیان مارتی» است که از رابطه پنهانی همسرش با زنی دیگر خبردار میشود و شخصی به نام «وایسر» را استخدام میکند تا این دو نفر را به قتل برساند که در طول این مسیر حوادث هیجانانگیز و غیرقابل پیشبینی اتفاق میافتند.
12. فیلم خداحافظی طولانی – The Long Goodbye
- سال ساخت: 1973
- امتیاز آیامدیبی: 7.5/10
- کارگردان: رابرت برنارد آلتمن (Robert Bernard Altman)
- بازیگران: الیوت گولد و استرلینگ هایدن
فیلم The Long Goodbye یکی از جالبترین فیلمهای ساخته شده در ژانر نئو نوآر است که فیلمنامه آن بر اساس رمان خداحافظی طولانی، اثر ریموند چندلر (Raymond Chandler) نوشته شده است. این فیلم درام، جنایی و معمایی در دهه 1970 توانست با استقبال گستردهای از سوی مخاطبان رو به رو شود.
این فیلم برتر نئو-نوآر روایتگر داستان کارآگاهی به نام «فیلیپ مارلو» است که سعی دارد به دوست صمیمیاش که همسر خود را به قتل رسانده و اکنون در بازداشت به سر میبرد، کمک کند تا او را از این مخمصه نجات دهد.
13. فیلم شکارچی انسان – Manhunter
- سال ساخت: 1986
- امتیاز آیامدیبی: 7.2/10
- کارگردان: مایکل مان (Michael Mann)
- بازیگران: ویلیام پترسن، کیم گرایست، جوآن آلن و…
فیلم Manhunter بر اساس رمان Red Dragon نوشته توماس هریس (Thomas Harris) ساخته شده و درباره یک مامور FBI است که به دنبال قاتلی سریالی است و در این راه باید از دشمن دیرینهاش، دکتر هانیبال لکتر کمک بگیرد. فیلم شکارچی انسان اولین اقتباس از رمانهای هانیبال لکتر و مشخصا رمان Red Dragon بود. در سال 2002 اقتباس دیگری با نام Red Dragon نیز از همین کتاب ساخته شد. این عنوان در زمان انتشارش چندان فروش خوبی نداشت، اما حالا بعد از سالها بیشتر مورد توجه علاقمندان سینما قرار گرفته است.
14. فیلم غرب رد راک – Red Rock West
- سال ساخت: 1993
- امتیاز آیامدیبی: 7/10
- کارگردان: جان دال (John Dahl)
- بازیگران: نیکلاس کیج، دنیس هاپر و لارا فلین بویل
فیلم Red Rock West اثر موفق دیگری به سبک نئو نوآر محسوب میشود که محصول کشور آمریکا است. این عنوان در جشنواره بینالمللی فیلم تورنتو با استقبال خوبی مواجه شد و توانست توجه مخاطبان بسیاری را به خود جلب کند.
فیلم Red Rock West از بهترین فیلم های نئو نوار دنیا، روایتگر داستان مردی به نام «مایکل» است که مدتها است به دنبال کار میگردد، اما نمیتواند شغلی خوب و مناسب برای خود پیدا کند. روزی به شهر کوچک «رد راک» میرود و وارد یک کافه میشود. صاحب کافه، مایکل را با یک قاتل و جنایتکار حرفهای اشتباه میگیرد و برای کشتن همسرش، مبلغ 5000 دلار را به او پیشنهاد میدهد.
15. فیلم کوچه کابوس – Nightmare Alley
- سال ساخت: 2021
- امتیاز آیامدیبی: 7/10
- کارگردان: گیرمو دل تورو (Guillermo del Toro)
- بازیگران: بردلی کوپر، کیت بلانشت، تونی کولت و…
یکی از جدیدترین فیلم ها که در لیست برترین فیلم سینمایی نئو نوآر قرار میگیرد، فیلم کوچه کابوس است که در ترکیب با ژانرهای تریلر و روانشناختی ساخته شده است. این فیلم دومین اقتباس از رمانی به همین نام نوشته ویلیام لیندزی گرشام (William Lindsay Gresham) محسوب میشود. داستان آن درباره مردی بلندپرواز است که در یک کارناوال کار میکند و گذشته اسرارآمیزی دارد و در تلاش است تا حرفهاش را گسترش دهد. در نود و چهارمین مراسم اسکار، فیلم Nightmare Alley نامزد 4 جایزه، از جمله جایزه بهترین فیلم شد. برای دانلود این اثر میتوانید به این مطلب مراجعه کنید.
کلام آخر
ما در این مقاله بهترین فیلم های نئو نوآر سینما را به شما معرفی کردیم. همانطور که خواندید سبک نئو نوآر را میتوان حالت احیا شده ژانر فیلم نوآر در نظر گرفت. فیلمهای نئو نوآر فیلمهایی معمایی، جنایی، رازآلود و هیجانانگیز هستند که مخاطبان بسیاری دارند. شما کدامیک از فیلمهای معرفی شده در این مقاله را تماشا کردهاید؟ به نظر شما برترین فیلم سینمایی نئو نوآر کدام عنوان است؟ لطفا نظرات خود را در بخش ارسال دیدگاه با ما در میان بگذارید.