راهنمای جامع سفر به شیراز | در مسافرت به شیراز از کجا دیدن کنیم؟

بدون شک سفر به شیراز بر هر ایرانی و غیر ایرانی واجب است! با پلازا مکان‌های دیدنی شهر راز را بشناسید و با خوراکی‌ها و سوغاتی‌های شیراز آشنا شوید.

شیراز شهر راز، شهر سروهای سر به فلک کشیده، شهر افسانه‌ای ایران زمین، شهر بهار نارنج و باغ‌های زیبا، شهر حافظ لسان‌الغیب و شیخ اجل، شهر مسجد صورتی و تخت جمشید کوروش کبیر است. گویی خدا خواسته تکه‌ای از بهشت را به ما نشان دهد. عید باستانی نوروز نزدیک است و ایرانی و غیر ایرانی قصد سفر به شیراز را دارند. مکان‌های دیدنی شیراز آنقدر زیاد است که حتی 14 روز تعطیلات برای دیدن آن‌ها کم است. در اینجا سعی کرده‌ایم زیباترین نقاط دیدنی و گردشگری شیراز را به شما معرفی کنیم. شما را با خوراکی‌های خوشمزه شیرازی‌ها و سوغاتی‌های جذابش آشنا کنیم تا هنگام سفر به شیراز طوری برنامه‌ریزی کنید که بتوانید اماکن دیدنی این شهر را ببینید.

موقعیت جغرافیایی شهر شیراز

شیراز، مرکز استان فارس است. ارتفاع آن از سطح دریا 1590 متر است و در 30 درجه و 25 دقیقه عرض جغرافیایی و 37 درجه و 29 دقیقه طول جغرافیایی قرار گرفته است. شیراز تقریبا از چهار طرف توسط کوه‌های نسبتا بلندی محاصره شده است.

سمت شمال کوه چهل مقام، باباکوهی و کوه پشت مله قرار دارد. از سمت شرق کوه قلعه بندر، کوه احمدی و برم دلک دیده می‌شود. در غرب شیراز کوه دراک قرار دارد. این کوه از دور همانند شخصی خوابیده با شکم بزرگ است. به همین دلیل در قدیم شیرازی‌ها به این کوه مستسقی می‌گفتند؛ هرچند هنوز هم این اسم بین شیرازی‌ها رایج است. مستسقی یعنی شخصی که در اثر خوردن آب زیاد شکمش باد کرده است. در جنوب شیراز نیز کوه‌های قره باغ و سبز پوشان است که البته سبزپوشان یک منطقه زیارتی نیز محسوب می‌شود.

در جلگه شیراز دو رودخانه وجود دارد: رودخانه خشک که همان‌طور که از نام آن پیداست در تمامی ایام خشک است و آب خیلی کمی دارد؛ مگر در فصل زمستان که آب‌های زمستانی در آن جمع شده و به سمت دریاچه مهارلو (که به دریاچه صورتی هم معروف است) می‌رود. رودخانه دیگر قره باغ هم از جنوب شیراز می‌گذرد و به دریاچه مهارلو می‌ریزد.

بهترین زمان سفر به شیراز

شیراز شهری چهار فصل است؛ یعنی شما هر فصل از سال که به شیراز بروید، زیبایی‌های منحصربه‌فردی دارد که به جرات می‌توان گفت در هیچ شهر دیگری نمی‌توانید پیدا کنید. البته بعضی وقت‌ها ناآگاهی مسافران از آب و هوای شیراز آن‌ها را غافلگیر می‌کند.

بهار شیراز گاهی بارش‌های ناگهانی و البته بیشتر وقت‌ها آهسته‌ای دارد. پس حتما قبل از سفر به شیراز آب و هوا را چک کنید. آفتاب تابستان شیراز به آفتاب جنگ معروف است؛ اما اگر گرما را دوست ندارید، تابستان به خصوص از اواخر خرداد تا اوایل شهریور فصل مناسبی برای سفر به شیراز نیست. زمستان شیراز چندان هم سرد نیست. دمای هوا در این فصل نهایتا تا 5 درجه سانتیگراد پایین می‌آید.

اما اگر بار اول است که به شیراز سفر می‌کنید، پیشنهاد ما این است که حتما فصل بهار به شیراز بیایید. بیشتر مردم، شیراز را با بوی خوش بهار نارنج می‌شناسند. می‌خواهید این پدیده بی‌نظیر را از نزدیک لمس کنید؟ بهترین زمان سفر به شیراز فصل اردیبهشت است؛ زمانی که بهارنارنج‌ها آهسته آهسته به زمین می‌ریزند و نقطه به نقطه شهر پر از بوی خوش بهار نارنج می‌شود. اگر می‌خواهید با خیال راحت از زیبایی‌های شیراز، شهر راز، لذت ببرید، اردیبهشت ماه بهترین زمان است؛ چراکه از شلوغی شهر در تعطیلات عید هم خبری نیست و خیلی راحت و بی‌دردسر می‌توانید به همه مکان‌های تاریخی، فرهنگی و هنری این شهر باستانی بروید، بدون اینکه نگران صف‌های طولانی باشید.

یکی دیگر از دلایل سفر به شیراز در ماه اردیبهشت، مراسم و جشن‌هایی است که در این ماه در شیراز برگزار می‌شود. 15 اردیبهشت روز شیراز است و به همین مناسبت مراسم‌هایی برگزار می‌شود. شیراز تنها شهری است که یک روز به نام خودش در تقویم دارد. یکی از مراسمات جالب، به پرواز در آوردن 15 بالن است که از کشورهای مختلف آورده شده‌اند.

جاذبه های دیدنی شهر شیراز

وقتی به شیراز می‌رسیم، نمی‌توانیم مبهوت فضای شاعرانه‌اش نشویم. شیراز همانطور که از لقبش پیداست، شهر رازهای سربه‌مهر است. مکان‌های دیدنی آن همانند قابی خوش رنگ و لعاب در چشم هر بیننده‌ای می‌درخشد و این مصراع جناب حافظ شیرازی الحق که گویای بی‌مثال بودن شیراز است: «خوشا شیراز و وضع بی‌مثالش».

جالب است بدانید که سال‌هاست شیراز رتبه اول گردشگری را به دست آورده است. مردم خونگرم و مهربان، طبیعت دل‌چسب، آثار باستانی و فرهنگی و مکان‌های زیارتی، همگی از ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد شیراز هستند. سخن گفتن از شیراز کار سختی است؛ چون همه از غرب تا شرق کره زمین آن را خوب می‌شناسند.

در ادامه سعی کرده‌ایم بهترین و مهم‌ترین و پربازدیدترین جاذبه‌های دیدنی شیراز را با توصیه‌هایی کارآمد کنار هم بگذاریم و به‌ شما معرفی کنیم. اگر برای عید می‌خواهید برنامه سفر به شیراز بچینید، در ادامه با ما باشید.

شاهچراغ

شاهچراغ، آرامشی‌ست در کنار کاشی‌های فیروزه‌ای. آرامگاه احمد بن موسی کاظم، برادر امام رضا معروف به شاهچراغ در شهر شیراز قرار دارد. اگر به شیراز رفتید، پیشنهاد می‌کنیم اول از همه به این مکان زیبا بروید و دل‌هایتان را دمی چند سبک کنید. البته از نوای دلنشین نقاره زن‌های حرم در تعطیلات نوروز نیز بهره‌مند می‌شوید.

هوای خنک و دلنشین آخر شب‌های شیراز در حیاط شاهچراغ با منظره پرواز کبوترها بر روی گنبد فیروزه‌ای رنگ، آینه‌ کاری‌ها و گچ‌بری‌های ظریف و شیشه‌های رنگارنگ این حرم مطهر را در هیچ کجای جهان تجربه نخواهید کرد.

آدرس: انتهای خیابان حضرتی، خیابان 9 دی

حافظیه

یکی از دلایل اصلی سفر هر ایرانی و غیر ایرانی به شیراز، بازدید از آرامگاه حافظ لسان‌الغیب است. حافظیه در هر ساعت از شبانه روز هوای خاص خودش را دارد. اما به جرات می‌توان گفت حافظیه در شب، حال و هوای دیگری دارد. فضای آرام باغ، چای‌خانه سنتی، صنایع دستی شیراز در کنار مقبره این شاعر بزرگ ایرانی، فضایی شاعرانه و معنوی به وجود آورده است که دل هر بیننده‌ای را به لرزه می‌اندازد. گوشه‌ای دنج مشرف به آرامگاه پیدا کنید، دیوان حافظ بخوانید و از ته دل بوی بهار نارنج را به درون ریه‌هایتان بکشید. سمت شمالی مقبره، پیرمردی حافظ دیوان حافظ می‌نشیند و پیشنهاد ما این است اگر می‌خواهید فال بگیرید، به وی رجوع کنید، فال بگیرید و تفسیرش را از پیرمرد خوش زبان بخواهید. مطمئنا پس از آن دیگر هیچ فال حافظی به دلتان نخواهد نشست.

آدرس: بخش جنوبی دروازه قرآن، حد فاصل چهار راه ادبیات و چهار راه حافظیه

سعدیه

آرامگاه شیخ اجل، شیخ سعدی، کنار باغ دلگشا است و  فاصله چندانی با حافظیه ندارد. سعدیه باغی آرام و دلنشین پر از درختان بهار نارنج است که آرامگاه آبی فیروزه‌ای شیخ اجل در مرکز آن قرار دارد. در گذشته این مکان، محل عبادت سعدی و یارانش بوده است. اطراف آرامگاه مزین به اشعاری از این شاعر نامدار ایرانی است که می‌توانید دور تا دور آن بپرخید و شعر بخوانید.

جلوی رواق سعدی، حوضی قرار دارد که مردم شیراز معتقدند با پرتاب سکه به درون آن به حاجتشان می‌رسند. بی‌شک وجود قناتی در عمق ده متری آرامگاه تعجب شما را برمی‌انگیزد. می‌گویند سعدی حوضچه‌هایی از سنگ مرمر ساخته بوده که آب قنات به درون آن‌ها می‌ریخته است. شست و شو در این حوض به خصوص شب چهارشنبه سوری از رسومات مردم شیراز قدیم بوده است. آب قنات به حوضچه ماهی، سمت چپ آرامگاه می‌ریزد و با 28 پله به آرامگاه وصل می‌شود.

آدرس: انتهای خیابان بوستان، مجاور باغ دلگشا

مجموعه زندیه و بازار وکیل

مسجد وکیل، حمام وکیل، ارگ کریمخانی، بازار وکیل، عمارت کلاه فرنگی همگی کنار هم قرار دارند و برای دیدن آن‌ها لازم نیست سرتاسر شهر را طی کنید. کریمخان زند برای ساختن ارگ، معماری نظامی و معماری مسکونی را با هم به کار برده است؛ چون ارگ، خانه پادشاه بوده و باید از ضریب امنیتی بالایی برخوردار می‌بود.

در شمال شرقی بازار، چندین کاروانسرای قدیمی به نام‌های روغنی، گمرک و احمدی وجود دارد که در ورودی آن‌ها در درون بازار است. هر یک از این کاروانسرا‌ها دارای چندین حجره می‌باشند و هر کدام از آن‌ها حسی ناب از افتخار ایرانی بودن به انسان می‌دهند.

حمام وکیل از پیشرفته‌ترین معماری‌های زمان خود برخوردار بوده است. کار جالب میراث فرهنگی شیراز برای این بنا قرار دادن مجسمه‌های مومی زیبا به شکل نمادین است که مردم قدیم را هنگام حمام کردن و برگزاری مراسمات حمام رفتن عروس و داماد و غیره نشان می‌دهد.

مجموعه زندیه خود به تنهایی دارای جاذبه‌های مختلفی است. بازار وکیل به عنوان مرتفع‌ترین بازار کشور، معماری عظیم هفت ساله ارگ کریمخانی و مقبره کریمخان زند در موزه پارس از مهم‌ترین بخش‌های این آثار است.

مسجد صورتی یا مسجد نصیر الملک

مطمئنا در اینستاگرام مسجدی رنگارنگ را دیده‌اید که به شدت مورد توجه توریست‌هاست. مسجد نصیر الملک معروف به مسجد صورتی در شیراز قرار دارد. این مسجد به دلیل بازی رنگ و نوری که دارد، جلوه فوق‌العاده و کم‌نظیری ایجاد کرده است. موقع سفر به شیراز دیدن رنگ‌ها هنگام طلوع خورشید را از دست ندهید. مسجد نصیر الملک تنها مسجدی‌ست که در آن رنگ صورتی به کار رفته و نامش را هم از این ویژگی به ارث برده است.

آدرس: بلوار لطفعلی خان زند، محله گود عربان

باغ های شیراز

باغ‌های زیبا و چشم‌نواز شیراز در بهار و به خصوص اردیبهشت، مطمئنا مدهوشتان می‌کند. عطر بهار نارنج، گل رز و گل‌های محمدی عقل و هوش را از سرتان می‌برد و بی‌اختیار شما را به سمت باغ‌های سرسبز و بی‌نظیر این شهر زیبا می‌کشد.

باغ ارم

ارم به راستی تکه‌ای از بهشت است؛ مامن درخت‌های رز و بهار نارنج و سروناز که به آن‌ها دخترهای شیراز می‌گویند. باغ ارم به دلیل داشتن گونه‌های گیاهی متنوع به باغ گیاه شناسی تبدیل شده است. عمارت بی‌نهایت زیبای ارم در قسمت شمالی باغ واقع شده است و گچ بری‌های ظریف و بی‌نهایت زیبای آن شما را تا ساعت‌ها سرگرم خواهد کرد.

آدرس: میدان ارم، خیابان ارم

باغ دلشگا

باغ دلگشا به دوره ساسانیان مربوط می‌شود و سرتاسر از درختان بهار نارنج است. اگر می‌خواهید از بوی بهارنارنج بیهوش نشوید، اردیبهشت به این باغ نروید! عمارت سه طبقه وسط این باغ مربوط به دوره زندیه است؛ اما شبیه به معماری کاخ‌های ساسانیان است.

آدرس: دامنه کوه فهندژ، شمال شرق شیراز، انتهای خیابان بوستان، جنب آرامگاه سعدی

باغ عفیف آباد

باغ عفیف آباد یا باغ گلشن از قدیمی‌ترین باغ‌های شیراز است. این باغ در زمان قاجار توسط میرزا علی خان قوام الملک خریداری شد. با به تخت نشستن پهلوی این باغ به فرح پهلوی هدیه داده شد و پس از آن ارتش جمهوری اسلامی آن را خریداری کرد. امروزه عمارت زیبای آن به موزه اسلحه در طبقه اول و موزه عبرت (حاوی وسایل خاندان پهلوی) در طبقه دوم تبدیل شده است. حوض زیبا و بزرگی روبه‌روی این باغ قرار دارد که دیدن آن از درون عمارت خالی از لطف نیست. یکی از معماری‌های جالب این بنا وجود حفره‌ای در بخشی از این خانه بزرگ است که عدسی دارد و می‌توان رفت و آمد افراد از درب ورودی را کنترل کرد. اگر به این باغ رفتید، تماشای این آیفون تصویری را از دست ندهید.

آدرس: بلوار ستارخان، انتهای خیابان عفیف آباد

تخت جمشید (پرسپولیس)

بعید است کسی را پیدا کنید که نام تخت جمشید را نشنیده باشد. تخت جمشید نماد تاریخ و فرهنگ غنی ایران است. بزرگترین بنای ایران، تخت جمشید در 60 کیلومتری شهر شیراز و نزدیکی شهر مرودشت قرار دارد. تخت جمشید نماد اتحاد و یکپارچگی ایران زمین است.

پاییز و بهار در این مکان جلوه ویژه‌ای دارد. زمستان و تابستان نیز می‌توان به آنجا سفر کرد؛ البته اگر سرما و گرمای زیاد اذیتتان می‌کند، شاید این دو فصل برای بازدید مناسب نباشند. با این حال فراموش نکنید که فصل بهار و تعطیلات نوروز مملو از جمعیت است و حتی ممکن است نوبت به ورود شما نرسد.

تخت جمشید یا پرسپولیس در دامنه کوه مهر بنا شده است. به نظر می رسد که انتخاب کوه مهر یا رحمت به دلیل تقدس آن بوده است؛ چراکه در دوره‌های مختلف، تدفین‌های گوناگونی در این کوه انجام شده است. گورهای مخروطی لاشه سنگی، گورهای حفر شده در سنگ‌های مکعبی و یا حفره‌های محل نگهداری استخوان نشان از تنوع مراسم تدفین در هر دوره‌ای بوده است.

اگر در عید نوروز برنامه سفر به شیراز دارید، مطمئنا بازدید از تخت جمشید را هم از دست نخواهید داد. برنامه‌ریزی کنید که صبح اول وقت راهی شوید تا نوبت به شما هم برسد. پیشنهاد می‌کنیم از راهنماهای تور محلی استفاده کنید تا تخت جمشید را به درستی و با حوصله و به طور کامل برای شما توضیح دهند.

آدرس: 60 کیلومتری شیراز، حاشیه شهرستان مرودشت

مقبره کوروش کبیر (پاسارگاد)

پاسارگاد تقریبا به فاصله 1 ساعتی از تخت جمشید قرار دارد. مجموعه پاسارگاد شامل بخش‌هایی نظیر مقبره کوروش، دروازه، بار عام، کاخ، کاروانسرا و غیره است. مهم‌ترین و پربازدیدترین بخش این مجموعه، مقبره کوروش کبیر است که بیشتر وقت‌ها مردم به دیدن آرامگاه کوروش بزرگ بسنده می‌کنند و به مسیر‌های دورتر برای دیدن بقیه مجموعه نمی‌روند. اما در زمان‌های شلوغ و پر توریست مانند عید نوروز تسهیلاتی مانند ماشین و ون‌های توریستی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. می‌توان گفت یکی از دلایل اصلی سفر به شیراز هر توریستی بازدید از مقبره بزرگترین پادشاه همه دوران‌هاست.

اگر به مقبره کوروش رفتید، پیشنهاد می‌کنیم حتما از بقیه مناطق دیدنی مجموعه پاسارگاد هم دیدن کنید. یکی از جالب‌ترین مکان‌های پاسارگاد که به ثبت یونسکو نیز رسیده است وجود باغ شاهی است که دستور ساخت آن زیر نظر کوروش صورت گرفته است. این باغ مادر باغ‌های ایرانی نامیده می‌شود.

آدرس: کیلومتر 120 جاده شیراز، سعادت شهر

مجموعه گردشگری روستای قلات

سفر به شیراز تنها محدود به بافت شهری آن نمی‌شود. روستای قلات در 36 کیلومتری شمال غربی شیراز واقع شده است و اگر می‌خواهید یک روز را به دور از شلوغی شهر سپری کنید، روستای سرسبز و زیبای قلات بهترین گزینه است. هر زمان از سال که به آنجا بروید، توریست‌هایی از سرتاسر دنیا را در آنجا می‌بینید. هر فصل این روستا زیبایی‌های منحصربه‌فردی دارد.

تا زمانی که وارد قلات نشده‌اید از بیرون اصلا متوجه زیبایی‌های آن نخواهید شد. اما به محض وارد شدن به روستا، متوجه چشمه آب سرازیر شده از دامنه کوه می‌شوید.

روستای قلات قدمت چند هزار ساله دارد. یک کلیسای قدیمی نیز در دامنه کوه و میان درختان سر به فلک کشیده بنا شده است. وجود آسیاب‌های آبی، گورستان روستا و حکاکی‌ها و حجاری‌های آن خودش نوعی ایجاد جاذبه کرده است. از همه مهمتر بنای قلعه قزل ارسلان است که از ثروت‌های تاریخی روستای قلات در شیراز به شمار می‌رود.

خوردنی های شیراز

قطعا شما هم آوازه خوشگذرانی‌های شیرازی‌ها را شنیده‌اید. اگر به شیراز سفر کنید، این حس لذت از زندگی را در آن‌ها خواهید دید. یکی از خوش‌گذرانی‌های آن‌ها، غذاهای خوشمزه‌ای است که در آنجا پیدا می‌شود. اگر به شیراز رفتید و خوراکی‌ها و غذاهای خوشمزه آنجا را نخوردید، سفرتان نیمه کاره مانده است.

معروف‌ترین غذای شیراز، کلم پلو است. در شهر خودتان هم می‌توانید کلم پلو بپزید یا تهیه کنید؛ اما قطعا نوع اصیل و خوشمزه آن را در شیراز پیدا می‌کنید. کلم پلو (با کلم قمری) و سبزی‌های معطر و کوفته‌های کوچک قلقلی همراه با سالاد شیرازی (از نوع اصیل و شیرازی آن) یک غذای خوشمزه برای نهارتان در شیراز خواهد بود.

فالوده شیرازی اصل را در شیراز بخورید. این دسر خوشمزه شیرین سرد که از رشته‌های نشاسته و شکر و یخ زیاد تهیه شده را می‌توان با طعم‌های مختلف از جمله آبلیمویی، زعفرانی، آلبالویی، گلاب و عرقیات دیگر امتحان کرد.

بهترین فالوده فروشی یا به قول شیرازی‌ها پالوده فروشی کجاست؟ بی‌شک بهترین و خوشمزه‌ترین و اصیل‌ترین فالوده را می‌توان پشت ارگ کریمخان زند پیدا کرد. هر موقع برنامه بازدید از مجموعه کریمخان زند داشتید، یک سر هم به فالوده فروشی‌ها بزنید.

شکر پلو، دوپیازه آلو، آش سبزی، قنبر پلو، کلوچه مسقطی شیرازی، کوفته هلو و دمپخت شیرازی از دیگر غذاهای محلی شیرازی هستند که می‌توانید آن‌ها را نیز در شهر راز امتحان کنید.

خرید سوغات شیراز

قطعا در کنار بازدید از اماکن بی‌نظیر شیراز، به فکر خرید سوغاتی‌های شیراز نیز هستید. بهتر است بدانید سوغاتی‌های شیرازی به دو بخش خوردنی و صنایع دستی تقسیم می‌شود.

سوغاتی های خوراکی شیراز

کلوچه مسقطی، نان یوخه، بادام سوخته، آبلیمو و عرقیات از جمله سوغاتی‌های خوراکی شیراز است که می‌توانید تهیه کنید و به عنوان سوغاتی به شهر خود ببرید. بهترین سوغاتی‌های خوراکی را می‌توانید در بازارهای سنتی و قدیمی شیراز پیدا کنید.

صنایع دستی شیراز

مطمئنا هر شهر و استانی نوعی صنایع دستی دارد که معرف همان شهر است. شیراز، شهر هنر هم از این قاعده مستثنی نیست. قلم زنی‌های روی فلزات مختلف مثل طلا، مس و نقره را می‌توانید در شیراز پیدا کنید. معرق کاری، مینا کاری، منبت کاری روی چوب و خاتم کاری از دیگر آثار هنرمندان شیرازی است. بهترین مکان برای خرید این گونه سوغاتی‌ها سرای مشیر است که از بازار وکیل راه دارد. از صنایع دستی دیگر شیراز می‌توان به قالی فارس بافت و گبه نیز اشاره کرد. آن‌ها را می‌توانید از بازار وکیل تهیه کنید.

جمع بندی

مکان‌های دیدنی شیراز کم نیست. زیبایی شهر راز فراتر از چند بنای تاریخی و فرهنگی است. شیراز را باید زندگی کرد. برای سفر به شیراز که به بهشت بهار نارنج‌ها معروف است برنامه‌ریزی کنید. در این مقاله سعی کردیم معروف‌ترین مکان‌های دیدنی شیراز را معرفی کنیم؛ اما مطمئنا جاهای دیدنی شیراز آنقدر زیاد است که با این زمان کم نمی‌توان از همه آن‌ها دیدن کرد. یکبار سفر به شیراز آنچنان مجذوبتان خواهد کرد که باز هم شما را به سوی خود خواهد خواند. پس نگران نباشید؛ در سفر بعدی و البته فصلی دیگر بقیه مکان‌های دیدنی را هم خواهید دید. شما به شیراز سفر کرده‌اید؟ اهل شیراز هستید؟ نظرات خود را با ما و بقیه خوانندگان پلازا در میان بگذارید.