بیوگرافی اورسن ولز ؛ کارگردان سینمای کلاسیک

اورسن ولز بازیگر، کارگردان، نویسنده و تهیه کننده آمریکایی بود که یکی از بزرگ‌ترین فیلمسازان تاریخ سینما به حساب می‌آید. با بیوگرافی اورسن ولز همراه ما باشید.

اورسن ولز (Orson Welles) زاده 6 می 1915 (15 اردیبهشت 1294) و درگذشته 10 اکتبر 1985 (18 مهر 1364) بازیگر، کارگردان، نویسنده و تهیه کننده آمریکایی بود. او بیشتر برای آثار نوآورانه در رادیو، تئاتر و سینما معروف است. اورسن ولز در دهه بیست زندگی‌اش، تعداد زیادی تئاتر پرمخاطب از جمله مکبث با بازیگرانی آفریقایی-آمریکایی و سزار شکسپیر را کارگردانی کرد. سبک متمایز کارگردانی او به علت ویژگی‌هایی مانند فرم روایی و غیر خطی داستان، استفاده از نورپردازی‌ مبتکرانه سایه روشن، زوایای غیر معمول فیلمبرداری و تکنیک‌های خاص صدابرداری بود.

اولین فیلم او همشهری کین (Citizen Kane) محصول سال 1941 بود. فیلم همشهری کین اورسن ولز به طور مداوم در ردیف بزرگ‌ترین فیلم‌های ساخته شده در تاریخ سینما قرار دارد. او بازیگری در نقش چارلز فاستر کین، کارگردانی، نویسندگی و تهیه کنندگی این فیلم را برعهده داشت. ولز در تئاتر، رادیو و سینما اجراهای بسیاری داشت. او به خاطر صدای بم و مردانه‌اش معروف بود. وی سه بار ازدواج کرد و سه دختر حاصل این ازدواج‌ها بود. با زندگینامه اورسن ولز همراه پلازا باشید.

آنچه در ادامه می‌خوانید:

بیوگرافی اورسن ولز

اوایل زندگی

جورج اورسن ولز (George Orson Welles) در 6 می 1915 (15 اردیبهشت 1294) در کنوشا، ویسکانسین آمریکا به دنیا آمد. او فرزند ریچارد هد ولز و بئاتریس لوسی ایو بود. او یک برادر بزرگ‌تر داشت که به علت عقب ماندگی ذهنی در کودکی به یک مرکز نگهداری سپرده شده بود. ولز با وجود ثروتمند بودن خانواده‌اش، با سختی‌های زیادی در کودکی‌اش روبه‌رو شد. در سال 1919 پدر و مادرش از هم جدا شدند و به شیکاگو نقل مکان کردند. پدرش که به عنوان مخترع چراغ دوچرخه ثروت زیادی به دست آورده بود، الکلی شد و سر کار نمی‌رفت. مادرش برای اینکه از پس خرج‌های خود و پسرش بربیاید، در یک انستیتو در شیکاگو پیانو می‌نواخت.

ولز مادرش را در نه سالگی بر اثر هپاتیت از دست داد. پس از مرگ مادر، ولز موسیقی را کنار گذاشت و تصمیم بر این شد که تابستان را با خانواده واتسون در روستایی در نیویورک سپری کند. او مدت کوتاهی را در مدرسه دولتی گذراند و سپس نزد پدرش بازگشت تا با او زندگی کند.

زندگینامه نویس، فرنک بردی می‌گوید:

در طول سه سالی که اورسون با پدر الکلی خود زندگی می‌کرد، اطرافیان تعجب می‌کردند از این که چه کسی از چه کسی مراقبت می‌کند!

روجر هیل، آموزگار و دوست مادام‌العمر ولز می‌گوید:

از برخی جهات، او هرگز جوانی نکرد.

سال های مدرسه

در سپتامبر 1926، ولز وارد مدرسه علوم دینی پسرانه و گران قیمت تاد شد که در آنجا با آموزگارش راجر هیل آشنا شد. هیل فضای آموزشی خاصی را برای ولز فراهم کرد که به تجربیات خلاقانه او در زمینه تئاتر و نمایش بسیار کمک کرد. ریچارد فرنس منتقد نوشت:

تاد تجارب ارزشمند بسیاری را برای ولز فراهم کرد. وی توانست در فضایی آکنده از تشویق و پذیرش به کاوش و آزمایش بپردازد. علاوه بر تئاتر، آن مدرسه، ایستگاه رادیویی داشت که ولز اولین اجرای رادیویی، اقتباسی از شرلوک هولمز را آنجا تجربه کرد.

در 28 دسامبر 1930، زمانی که ولز 15 ساله بود، پدرش بر اثر نارسایی قلبی و کلیوی در هتلی در شیکاگو درگذشت. کمی قبل از مرگ پدر، ولز به پدرش گفته بود که دیگر به دیدنش نمی‌رود؛ زیرا اعتقاد داشت که این کار، او را از نوشیدن الکل بازمی‌دارد. در نتیجه، اورسون خود را مقصر مرگ پدرش می‌دانست. پس از آن ولز، موریس برنشتاین را به عنوان سرپرست قانونی خود انتخاب کرد.

در سال 1931، پس از فارغ‌التحصیلی از تاد، ولز بورسیه دانشگاه هاروارد شد، اما او به جای ثبت‌نام در دانشگاه، به سفر رفت! ولز برای چند هفته در انستیتوی هنر شیکاگو نزد بوریس آنیسفلد درس خواند که او را به دنبال کردن نقاشی ترغیب می‌کرد.

زندگی شخصی اورسن ولز

روابط و خانواده

اورسن ولز چهار ازدواج داشت و از این ازدواج‌ها صاحب سه فرزند دختر شد. وی اولین بار در سال 1934 با ویرجینیا نیکولسون، هنرپیشه اهل شیکاگو ازدواج کرد. ویرجینیا پس از 6 سال در پی خبردار شدن از رابطه ولز و دولورس دل ریو، هنرپیشه مکزیکی، از او طلاق گرفت.

ولز و دولورس یک سال بعد، وقتی که ولز مشغول کارگردانی تئاتر Native Son بود، رابطه خود را علنی کردند. آن‌ها در فیلم Journey into Fear با یکدیگر همبازی شدند. رابطه آن‌ها به دلیل خیانت‌های ولز به پایان رسید و مدت کوتاهی پس از آن، در سال 1943 ولز با ریتا هیورث ازدواج کرد.

آن‌ها در نوامبر 1947 طلاق گرفتند. ولز در آخرین مصاحبه خود که شب قبل از مرگش ضبط شده بود از هیورث به عنوان عزیزترین و شیرین‌ترین زن دنیا یاد کرد و گفت:

بسیار خوش شانس بودم که مدت زمان بیش‌تری از دیگر مردان زندگی‌اش، کنارش بودم.

در سال 1955 ولز با بازیگر ایتالیایی، پائولا موری ازدواج کرد و دیگر هیچ‌گاه طلاق نگرفت.

ویژگی های فیزیکی اورسن ولز

زندگینامه نویس، پیتر نوبل ولز را این گونه توصیف می‌کند:

چهره‌ای باشکوه و مردانه، با قد یک متر و 83، خوش تیپ با چشمانی درخشان و تن صدایی مردانه و جذاب.

اورسن ولز در زمان کودکی مستعد بیماری‌هایی مثل دیفتری، سرخک، سیاه سرفه و مالاریا بود. او از نوزادی از سردردهای سینوسی، آسم و کمردرد رنج می‌برد که بعدها مشخص شد علتش ناهنجاری‌های مادرزادی ستون فقرات بوده است. وی به علت کف پای صاف، از درد پا و مچ پا در طول زندگی‌اش رنج می‌برد. بردی نوشت:

به علت تمایلش به مصرف الکل و تنباکو، هر چه پیرتر می‌شد، سلامتی‌ او رو به وخامت می‌رفت.

در 13 سالگی قد او به بیش از 1.83 متر و وزن 61 کیلوگرم رسیده بود و موهای قهوه‌ای و چشمانی سبز داشت. اما در اواخر عمر وزنش به 125 کیلوگرم هم رسید و برای همیشه چاق ماند.

اعتقادات مذهبی

هنگامی که پیتر بوگدانوویچ از اورسن ولز در مورد عقاید مذهبی‌اش پرسید، ولز پاسخ داد: «این مسایل به شما ربطی ندارد» و او به اشتباه فکر کرد که ولز کاتولیک است. گرچه خانواده ولز دیگر به مذهب معتقد نبودند، اما نسل‌های قبلی آنان پروتستان، کوئیکر و پیوریتن بودند. در آپریل 1982، وقتی از او در مورد اعتقادات مذهبی پرسیدند، پاسخ داد:

سعی می‌کنم مسیحی باشم. در واقع من هرگز دعا نمی‌کنم، زیرا نمی‌خواهم خدا را خسته کنم.

اواخر زندگی‌اش، وقتی از او در مراسم مقدس الهی در کلیسا دعوت شد، او پاسخ داد:

من واقعا به خاطر این پیشنهاد ممنونم، اما من یک آتئیست هستم.

اما اورسن هرگز در طول زندگی و آثارش به اعتقادات مذهبی دیگران توهین نکرد.

اعتقادات سیاسی

ولز از ابتدای کار خود از نظر سیاسی فعال بود. او همیشه در طول زندگی خود چپگرا بود و جهت گیری سیاسی خود را «مترقی» می‌نامید. وی منتقد صریح نژادپرستی و تفکیک نژادی در ایالات متحده بود. او طرفدار پر و پا قرص فرانکلین روزولت بود و اغلب در رادیو در حمایت از سیاست مترقی سخنرانی می‌کرد. او در انتخابات 1944 در حمایت از روزولت کمپین تشکیل داد. در دهه 1980، ولز همچنان روزولت را تحسین می‌کرد، اما دوران ریاست جمهوری او را نیز به عنوان یک «نیمه دیکتاتوری» توصیف کرد.

در سال 1970 در اتریش، ولز در هنگام پیاده‌روی هیتلر را ملاقات کرد. او گفت که هیتلر هیچ تاثیری در او ایجاد نکرد و گویی فاقد هویت بود. در همان سال، ولز هجونامه‌ای را در مورد ظهور رئیس جمهور ریچارد نیکسون قرائت کرد. وی همچنین عضو مادام‌العمر انجمن بین‌المللی شعبده بازان بود.

فیلم های اورسن ولز

سایر فیلم های اورسن ولز را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید.

فیلم اتللو اورسن ولز همانطور که از نامش پیداست بر اساس نمایشنامه شکسپیر ساخته شده بود و نسبتا موفق بود. همچنین فیلم محاکمه اورسن ولز بر اساس رمان معروف فرانتس کافکا ساخته شده بود و خود ولز معتقد بود این اثر بهترین فیلم اوست.

مرگ اورسن ولز

عصر 9 اکتبر 1985، ولز آخرین مصاحبه خود را با باربارا لیمینگ ضبط کرد و در مورد زندگی خود صحبت کرد. این مصاحبه تبدیل به یک بخش نوستالژیک در تاریخ سینما شد؛ زیرا او صبح روز بعد در اثر حمله قلبی درگذشت. جسد او توسط راننده‌اش پیدا شد.

مراسم تشییع جنازه خصوصی با حضور پائولا موری، سه دخترش (این اولین بار بود که سه دخترش یکدیگر را می‌دیدند) و تعدادی از دوستان صمیمی ولز برگزار شد. جوزف کوتن بعدها در مورد مرگ ولز نوشت:

من می‌دانم که احساسات او در مورد مرگش چه بود. او مراسم تشییع جنازه نمی‌خواست. او می‌خواست بدون هیاهو در مکانی کوچک در اسپانیا به خاک سپرده شود.

کوتن به همین علت از حضور در مراسم یادبود ولز خودداری کرد. در عوض پیامی فرستاد حاوی دو بیت آخر یکی از غزل‌های شکسپیر:

اما در لحظه‌ای که من به تو فکر می‌کنم، دوست عزیزم، تمام فقدان‌ها و غم‌ها پایان یافته‌اند.

ولز وصیت کرده بود که جسدش را بسوزانند. خاکسترش به اسپانیا برده شد و در گودالی پوشیده شده از گل در روستای محل زندگی یکی از دوستان قدیمی ولز خاک شد.

نکات جالب درباره اورسن ولز

در این قسمت ده نکته درباره اورسن ولز، این کارگردان نابغه خواهید خواند:

• او در پیاده‌روی مشاهیر هالیوود دو ستاره دارد. اولین ستاره در بلوک 6400 بلوار هالیوود واقع شده که به پاس آثارش در رادیو است. دومین ستاره در بلوک 1600 خیابان واین قرار دارد که به پاس آثارش در سینما است.

• او یک سالن تئاتر تاسیس کرد. در سال 1937، ولز سالن تئاتر مرکوری با 625 صندلی را در برادوی تاسیس کرد. در این سالن 9 تئاتر و 22 برنامه رادیویی تولید شد.

• ولز یک شعبده‌باز بود. اورسن ولز عضو انجمن شعبده‌بازان آمریکایی و برادران شعبده‌باز بین‌المللی بود و در چندین همایش، ترفندهای جادویی خود را اجرا کرد.

• او جایزه اسکار خود را اهدا کرد. در سال 1941، برای فیلم همشهری کین، اورسن ولز جایزه اسکار بهترین فیلمنامه را از آن خود کرد. در زمان فیلمبرداری فیلم The Othe Side of the Wind 1970 که هرگز مراحل ساختش به پایان نرسید، ولز توانایی پرداخت دستمزد فیلمبردار خود کری گریور را نداشت. او تنها جایزه اسکار خود را به عنوان دستمزد به گریور داد.

• او برای تردد در شهر نیویورک یک آمبولانس استخدام کرد. زمانی که ولز با برنامه‌های رادیویی زیادی در مناطق مختلف شهر مشغول بود، برای جابه‌جایی از مکانی به مکان دیگر در منهتن پرترافیک، به وسیله‌ای مطمئن نیاز داشت.

• او می‌خواست نقش دون کورلئونه را بازی کند. حضور ولز در فیلم پدرخوانده در نقش دون کورلئونه قطعی بود؛ اما کارگردان فرانسیس فورد کوپولا بیش‌تر دلش با مارلون براندو بود.

• او برای بهترین بازیگر مرد نامزد جایزه اسکار شد. ولز برای بازی در نقش جان فاستر کین در فیلم Citizen Kane 1941 نامزد اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد شد. او این جایزه را به گری کوپر برای نقشش در فیلم Sergeant York، فیلمی که در هیچ لیستی جز برترین‌ها نیست، باخت.

• وعده غذایی مورد علاقه او دو استیک نادر و نوشیدنی اسکاچ بود و این غذاهای گران قیمت، غذای بسیار معمولی ولز بودند.

• او کارهای ناتمام بسیاری داشت. اورسن ولز در طول زندگی حرفه‌ای خود 13 فیلم سینمایی را به پایان رساند. هنگام مرگش 15 کار ناتمام داشت.

• ولز یک بار در یک نشست در رستوران پینک، 18 هات داگ را همزمان خورد.

در این مقاله به این سوال پاسخ دادیم که اورسن ولز کیست و مروری هم بر آثار این هنرمند داشتیم.
نظرات ارزشمند خود را در مورد بیوگرافی اورسن ولز و فیلم‌های او با ما به اشتراک بگذارید.