23 نکته جالب درباره سریال مختارنامه که قطعا نمی‌دانید

سریال مختارنامه یکی از ماندگارترین سریال‌های تاریخی است که روایتگر قیام بزرگ مختار ثقفی به خونخواهی از امام حسین (ع) و یارانش در واقعه کربلا است. در ادامه برخی نکات سریال مختارنامه که قطعا نمی‌دانید را به شما توضیح خواهیم داد.

سریال تاریخی و جذاب مختارنامه به نویسندگی و کارگردانی داوود میرباقری، یکی از پربیننده‌ترین سریال های تاریخی تلویزیون در یک دهه اخیر محسوب می‌شود. اولین قسمت از سریال مختارنامه در تاریخ 9 مهر 1389 از شبکه 1 سیما به نمایش درآمد و پخش آن تا 7 مرداد 1390 ادامه یافت. این سریال در 40 قسمت 60 دقیقه‌ای ساخته شده است و به عنوان یکی از پربازیگرترین سریال‌های صدا و سیما شناخته می‌شود. قطعا ساخت سریال‌های تاریخی چون مختارنامه، چالش‌های بسیاری را به همراه دارد و این اثر ماندگار، نتیجه تلاش چندین ساله عوامل آن است.

سریال مختارنامه معمولا هر سال و با شروع ماه محرم از شبکه‌های مختلف صدا و سیما و شبکه آی‌فیلم پخش می‌شود و رکورددار بیشترین میزان بازپخش است. اما این سریال دارای حواشی و نکات بسیاری زیادی است که کمتر کسی ممکن است تا به حال به آنها توجه کرده باشد. به همین بهانه در ادامه این مقاله از پلازا برخی نکات سریال مختارنامه که قطعا برایتان جذاب خواهند بود را به شما توضیح می‌دهیم.

آنچه در ادامه می‌خوانید:

• مروری بر سریال مختارنامه
• نکات سریال مختارنامه

مروری بر سریال مختارنامه

سریال ماندگار مختارنامه به نویسندگی و کارگردانی داوود میرباقری، یکی از سریال‌های جذاب تاریخی و مذهبی ساخته شده در صدا و سیمای ایران محسوب می‌شود. میرباقری فیلمنامه مختارنامه را با مشارکت برادر خود حسن میرباقری و محمد بیرانوند نوشته است. این سریال محصول سیما فیلم بوده و به تهیه‌کنندگی محمود فلاح ساخته شده است.

مختارنامه یکی از پربازیگرترین سریال‌های صدا و سیما محسوب می‌شود که با حضور جمعی از بزرگان و بازیگران مطرح سینما و تلویزیون ساخته شده است. فریبرز عرب‌نیا بازیگر نقش اصلی این سریال یعنی مختار ثقفی است که به خوبی از عهده این نقش برآمد و با بازی هنرمندانه خود، جذابیت سریال مختارنامه را دو چندان کرد.

سریال مختارنامه از زمان زخمی شدن امام حسن (ع) و رفتن ایشان به مدائن نزد عموی مختار که حاکم آن شهر است، روایت می‌شود. مختار ثقفی از سوی عموی خود مامور می‌شود تا از جان حسن بن علی محافظت کند. پس از کشته شدن امام حسن مجتبی به دست همسرش جعده، ماجرای سریال به زمان مرگ معاویه، حکومت یزید و در نهایت پنج سال پس از واقعه عاشورا منتقل می‌شود. رشادت‌های اصلی مختار ثقفی در واقع پس از شهادت امام حسین (ع) آغاز می‌شود که مختار به عنوان رهبر چهارمین قیام پس از عاشورا به خونخواهی از امام حسین (ع) و با همراهی یارانش، علیه دشمنان اسلام قیام می‌کند. در جدول زیر می‌توانید فهرست بازیگران اصلی سریال مختارنامه را مشاهده کنید.

1. آغاز و پایان فیلمبرداری

یکی از نکات سریال مختارنامه زمان آغاز و پایان فیلمبرداری آن است. مراحل فنی و تدارکات اولیه برای فیلمبرداری سریال مختارنامه از مهرماه 1381 آغاز شد و تا شهریور ماه 1382 ادامه یافت. این سریال بعد از پایان تدارکات اولیه، وارد مراحل پیش تولید شد و فیلمبرداری آن پس از گذشت 6 ماه و به شیوه 35 میلی‌متری در بیابان‌های کاشان آغاز شد. 1430 نفر نیروی انسانی درگیر این پروژه بودند و ضبط آن از فروردین 1383 شروع شد و حدود 7 سال به طول انجامید.

2. بازیگران اصلی و فرعی

یکی دیگر از نکات سریال مختارنامه تعداد بالای بازیگران اصلی و فرعی آن است. این سریال 110 بازیگر اصلی و 400 بازیگر فرعی دارد و در 700 سکانس مختلف ساخته شده است. جالب است بدانید که 100 سکانس از این سریال نیز مربوط به 5 جنگ بزرگ و مهم آن است.

3. بودجه سریال مختارنامه

داوود میرباقری کارگردان این سریال در همایش قیام تا قیام، بودجه صرف شده برای ساخت مختارنامه را 20 میلیارد تومان اعلام کرد.

4. لوکیشن ها

بخش اعظمی از دکورهای فیلمبرداری سریال مختارنامه در منطقه احمدآباد مستوفی در جنوب غربی تهران ساخته شده است و این دکورها شامل 3 شهر کوفه، مدائن و مکه است. عوامل این سریال برای ضبط سکانس‌هایی که به نخل و رودخانه نیاز بود، به مدت 6 ماه به آبادان و روستاهای اطراف آن نقل مکان کردند. سکانس‌های جنگی سریال مختارنامه نیز در شهرستان شاهرود و در حوالی جاده ابر فیلمبرداری شده است. ورامین و شهرک سینمایی دفاع مقدس نیز از دیگر لوکیشن‌های این سریال محسوب می‌شوند.

5. نشان دادن چهره حضرت ابوالفضل (ع)

یکی دیگر از نکات سریال مختارنامه که حواشی زیادی را به دنبال داشت، تصمیم بر نشان دادن چهره حضرت ابوالفضل (ع) بود. نشان دادن چهره یک امام معصوم قرار بود برای اولین بار در سریال مختارنامه اتفاق بیفتد و بازیگر آن نیز انتخاب شد. کاوه فتوحی جوانی 20 ساله بود که برای این نقش برگزیده شد، اما این موضوع با واکنش‌های منفی از سوی علما و مراجع تقلید از جمله آیت‌الله حسین وحید خراسانی مواجه شد. این واکنش‌های منفی در نهایت منجر به تعویق یک هفته‌ای پخش مختارنامه و محو شدن چهره کاوه فتوحی شد.

6. رابطه مختار و ابراهیم مالک اشتر

یکی دیگر از نکات سریال مختارنامه که شاید کمتر کسی بداند این است که مختار و ابراهیم مالک اشتر که در ابتدا با یکدیگر هم پیمان بودند، در میانه راه دچار اختلاف می‌شوند. اما این اختلاف در سریال مختارنامه تحریف و به هیچ وجه به آن اشاره نشد. نکته جنجالی دیگر درباره ابراهیم مالک اشتر این است که بر خلاف آنچه در سریال دیدیم، این شخصیت پس از کشته شدن مختار توسط سپاه مصعب بن زبیر در کوفه، با مصعب بیعت کرد.

اما در مختارنامه نشان داده شد که ابراهیم برای دفاع و خونخواهی مختار با دشمنان وارد جنگ شد. در حالی که مختار پس از شکست اولیه خود از سپاه مصعب با ارسال چندین نامه از ابراهیم درخواست کمک کرد، اما او در پیوستن به مختار تعلل کرده و در نهایت نیز برای کمک به او اقدامی نکرد.

7. شخصیت واقعی مختار ثقفی

درباره شخصیت واقعی مختار ثقفی نکات متفاوتی در برخی منابع ذکر شده است که نشان می‌دهند این شخصیت آن چنان که در سریال مختارنامه نشان داده شده است، عاری از خطا و اشتباه نیست. شخصیت مختار در این سریال یک شیعه راستین و وفادار به اهل بیت نشان داده شده است، در حالی که برخی منابع مخالف آن هستند. با وجود این تناقضات، مختار ثقفی در نهایت توانست انتقام ظلمی که به خاندان پیامبر شده بود را بگیرد و در این راه به شهادت رسید.

8. آغاز قیام

مختار ثقفی برای آغاز قیام خود در جهت خونخواهی از امام حسین (ع)، نزد حضرت زین‌العابدین (ع) رفت و از ایشان رخصت خواست، اما امام مختار را مردی سودجو و فرصت طلب می‌دانستند و به او رخصت ندادند. اما در برخی منابع نقل شده است، زمانی که مختار سر شمر را برای امام فرستاد، ایشان فرمودند: «امروز حق به حقدار رسید». این تناقض در واقعیت و آنچه که در سریال دیده‌ایم، از جمله نکات جنجالی سریال مختارنامه بوده که حاکی از تحریف برخی حقایق است.

9. فرقه کیسانیه

مختار در جهت مشروعیت بخشیدن به قیام بزرگ خود، پس از امام حسن (ع) نزد پسر سوم ایشان یعنی «محمد حنیفه» رفت و با وی بیعت کرد و فرقه جدیدی را بنا نهاد. مختار برای انتخاب نام این فرقه از «کیسان» لقبی که حضرت علی (ع) به او داده بود، الهام گرفت و فرقه شیعه جدید خود را «کیسانیه» نام نهاد. کیسان در لغت به معنای هوش و فراست است.

10. همراهی با عبدالله بن زبیر

مختار ثقفی در ابتدای شروع قیام خود با عبدالله بن زبیر که در مکه خلافت می‌کرد همراه شده بود، اما پس از مدتی دچار اختلاف شدند و مختار راه خود را از زبیران جدا کرد.

11. حوادث بعد از شهادت مختار

حکومت و قیام مختار ثقفی با حمله مصعب بن زبیر به پایان رسید و مختار در نهایت به محاصره سپاه زبیران درآمد و به شهادت رسید. یک سال پس از شهادت مختار، والی حجاز و عراق «حجاج بن یوسف ثقفی» به مکه حمله کرد و آنجا را به خاک و خون کشاند. او ماموریت ناتمام مختار را به پایان رساند و پسران ظالم زبیر را کشت.

12. رابطه فامیلی مختار و عمر سعد

برخی روحانیون و مورخان به بعضی از مضامین عنوان شده در سریال مختارنامه انتقاد داشتند. یکی از انتقادهای آنان این بود که هیچگونه روایت معتبر و موثقی مبنی بر رابطه فامیلی مختار با عمر سعد وجود ندارد.

13. ممنوعیت پخش در برخی کشورها

یکی دیگر از مهم‌ترین نکات سریال مختارنامه ممنوعیت پخش این سریال تلویزیونی در برخی کشورها مانند عربستان و یمن بود. در مصر نیز برای مقابله با سریال مختارنامه، یک مجموعه توهین‌آمیز و ضد اسلامی ساخته شد و ایران نیز نسبت به این مجموعه واکنش تندی نشان داد.

14. بازیگر نقش امام حسین (ع)

یکی دیگر از نکات سریال مختارنامه مربوط به سکانس‌های بخش کربلا است. در این سکانس‌ها فردی به عنوان امام حسین (ع) نشان داده شد که بازیگر آن «رضا میرباقری» برادر کوچک‌تر داوود میرباقری است. رضا میرباقری از اهالی شهرستان شاهرود است که پیش از مختارنامه، تجربه بازیگری و قرار گرفتن در مقابل دوربین را نداشت. البته به دلیل بازی کردن نقش امام حسین (ع)، چهره او در مختارنامه نشان داده نشد.

15. حواشی تیتراژ پایانی

یکی از حواشی جنجالی دیگر سریال مختارنامه که واکنش‌های منفی بسیاری را از سوی علما به همراه داشت، پخش تک‌خوانی لالایی یک خانم جنوبی است که در تیتراژ پایانی این سریال پخش شد. بسیاری از علما اذعان داشتند که صدای آواز خواندن یک زن نباید از رسانه ملی پخش شود و این موضوع حواشی زیادی را به دنبال داشت. البته این خانم بعدها در مصاحبه‌ای اعلام کرد که برای پخش این لالایی از او اجازه نگرفتند و شکایتی هم در این مورد ندارد.

16. حوادث سر صحنه

سریال مختارنامه برخلاف دارا بودن سکانس‌های جنگی و اکشن، یکی از کم حادثه‌ترین مجموعه‌های تاریخی محسوب می‌شود. تنها آسیب قابل توجه در هنگام فیلمبرداری مختارنامه، متوجه فریبرز عرب‌نیا شد و اسبی که سوار آن بود به صورت ناگهانی حرکات عجیب و غریبی از خود نشان داد و به چشم عرب‌نیا ضربه زد و موجب زخم شدن بالای ابروی این بازیگر شد.

17. حضور مرحوم روح‌الله داداشی

مرحوم روح‌الله داداشی از قوی‌ترین مردان ایران نیز قرار بود در این سریال به ایفای نقش بپردازد. زنده‌یاد داداشی حتی برای بازی در این سریال، تست گریم هم داد، اما در نهایت حضور وی در مختارنامه میسر نشد.

18. حضور پسر داوود میرباقری

«حامد میرباقری» پسر داوود میرباقری علاوه بر دستیار پدرش در پشت صحنه، نقش «ثابت» پسر مختار و «وهب نصرانی» یکی از هفتاد و دو شهید کربلا را در این سریال ایفا کرد.

19. رضا کیانیان و نقش عبدالله بن زبیر

رضا کیانیان برای بازی در نقش «عبدالله بن زبیر» مقدار زیادی وزن اضافه کرد و با گریم بسیار سنگینی در این سریال ظاهر شد و به خوبی توانست از عهده این نقش برآید.

20. تقدیر از همسر کارگردان

مسئولان رسانه ملی برای اولین بار در تاریخ ساخت یک سریال تلویزیونی، از همسر داوود میرباقری کارگردان سریال مختارنامه به دلیل چندین سال صبر و شکیبایی، تقدیر به عمل آوردند.

21. بازی رایانه ای سریال مختارنامه

سریال مختارنامه یکی از نخستین مجموعه‌های تلویزیونی است که نسخه بازی رایانه‌ای آن ساخته و پخش شد.

22. جا به جایی میرباقری به دلیل فیلمبرداری

داوود میرباقری به دلیل وقت‌گیر بودن رفت و آمد به محل فیلمبرداری، مدتی در احمدآباد مستوفی منزلی را اجاره کرد و در همان جا مستقر شد تا بتواند بخش عمده‌ای از زمان و انرژی خود را صرف این سریال کند.

23. حذف سکانس های خشونت بار

سکانس نمایش سر بریده قاتلان امام حسین (ع) در بازپخش سریال مختارنامه سانسور و از پخش مجدد آنها جلوگیری شد. برخی سکانس‌های دیگر که یاران مختار، سر افرادی چون عبیدالله بن زیاد، عمر سعد و شمر را برای او آوردند نیز در نسخه اولیه سریال مختار نمایش داده شد، اما این سکانس‌ها در بازپخش آن حذف شدند.

ما در این مقاله حواشی جالب و برخی نکات سریال مختارنامه را به شما توضیح دادیم. این سریال یکی از ماندگارترین سریال‌های تاریخی است که روایتگر قیام بزرگ مختار ثقفی به خونخواهی از امام حسین (ع) و یارانش در واقعه کربلا است. مختارنامه برای اولین بار در سال 1389 از شبکه یک سیما به نمایش درآمد و با استقبال بسیار خوبی از سوی مخاطبان مواجه شد. این سریال هر ساله در ایام محرم از شبکه‌های مختلف، بازپخش می‌شود و رکورد بیشترین تعداد بازپخش در میان سریال‌های تلویزیونی را در اختیار دارد.