پپسی در طول 127 سال از یک کسب و کار فرعی در داروخانه یک شهر کوچک به یکی از بزرگترین کمپانی های جهان تبدیل شده و هم اکنون 100 شرکت مختلف زیرمجموعه آن هستند. در این مقاله به تاریخچه این برند می‌پردازیم.
برند پپسی (Pepsi) یکی از معروف‌ترین برندهای دنیا است. معروفیت این شرکت بیشتر از همه به خاطر تبلیغات خلاقانه و همچنین رقابتش با شرکت رقیب یعنی کوکا کولا است. این کمپانی از اولین روزهای شروع فعالیت خود در یک داروخانه در کارولینای شمالی توانسته به برندی مطرح در جهان تبدیل شود و محصولاتش را تقریبا در تمام کشورهای دنیا عرضه کند.
شرکت پپسی امروزه به یکی از بزرگترین کمپانی‌های دنیا در حوزه صنعت غذایی تبدیل شده و در سال 2012 توانسته با فروش محصولات خود در بیش از 200 کشور جهان نزدیک به 1 میلیارد دلار درآمد داشته باشد. این کمپانی پس از نستله دومین شرکت بزرگ فعال در حوزه محصولات غذایی و نوشیدنی به حساب می‌آید. پپسی در سال 2018 توانسته بود 12 میلیارد دلار سودآوری داشته باشد.
اما این کمپانی چگونه توانست از یک کسب و کار کوچک به یکی از شناخته‌شده‌ترین برندهای جهان تبدیل شود؟ در این مقاله با پلازا باشید تا به این سوال پاسخ دهیم.
آنچه در ادامه می‌خوانید:
تاریخچه شرکت پپسی
موسس و مالک شرکت پپسی کیلب بردهم بود که در سال 1893 میلادی کار تولید نوشیدنی را شروع کرد. بردهم علاقه زیادی به داروسازی و بهبود سلامت جامعه داشت و به همین دلیل در سال 1886 در دانشگاه مریلند تحصیلات خود را شروع کرد و توانست از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شود. او سپس در شهر نیوبرن داروخانه بردهم را تاسیس کرد و مانند بسیاری از داروخانه‌های زمان خود علاوه بر دارو و محصولات بهداشتی در داروخانه خود نوشیدنی نیز می‌فروخت؛ اما بر خلاف بقیه، بردهم نوشیدنی‌ها را خودش تولید می‌کرد.
او نوشیدنی‌های خود را تحت عنوان «نوشیدنی برد» به مشتریان می‌فروخت. این نوشیدنی‌ها از ترکیب شکر، آب، کارامل، روغن لیمو، جوز هندی و دانه کولا ساخته شده بودند و پس از اینکه به یکی از محبوب‌ترین محصولات داروخانه تبدیل شدند، بردهم باید یک اسم مناسب برایشان انتخاب می‌کرد. او در نهایت تصمیم گرفت نوشیدنی‌های خود را با برند پپسی-کولا به فروش برساند. او نام پپسی را با الهام از آنزیم پپسین که یکی از پروتئین‌های بدن است ساخت.
تا تابستان سال 1903 بردهم نام پپسی-کولا را به عنوان یک نشان تجاری به نام خود ثبت کرده بود و نوشیدنی‌های خود را به دیگر داروخانه‌ها و فروشندگان در کارولینای شمالی می‌فروخت. این نوشیدنی‌ها در دیگر نقاط این ایالت نیز با استقبال زیادی مواجه شدند؛ به طوری که در دیگر ایالت‌ها هم حرف از این نوشیدنی جدید زده می‌شد. بردهم در سال 1905 برای تامین تقاضای زیاد بازار دو کارخانه در شهرهای شارلوت و دورهام تاسیس کرد و تا سال 1910 تقاضا برای پپسی-کولا آنقدر زیاد شده بود که 300 تولیدی دیگر در 24 ایالت آمریکا مشغول ساخت نوشیدنی‌های این برند شده بودند.
یکی از فاکتورهایی که کمک زیادی به مالک شرکت پپسی یعنی کیلب بردهم در طول این دهه کرد، تصویب قانون غذا و دارو در کنگره در سال 1907 بود. بر اساس این قانون استفاده از ترکیبات شیمیایی خطرناک در غذا و دارو ممنوع شد. از آنجایی که نوشابه پپسی تنها با استفاده از ترکیبات طبیعی ساخته می‌شد، بسیاری از کسانی که تا به حال از آن استفاده نمی‌کردند نیز تصمیم گرفتند از نوشیدنی‌های پپسی کولا استفاده کنند؛ چراکه تنها جایگزین سالم و طبیعی برای دیگر نوشیدنی‌های آن زمان بود. به این ترتیب بخش بسیار بزرگی از بازار در اختیار برند پپسی قرار گرفت.
برند پپسی پس از موفقیت‌های پی‌درپی خود تصمیم گرفت در کار بازاریابی و تبلیغات کمپانی نیز تغییراتی بدهد. تا آن زمان نوشابه پپسی با شعار «نشاط انگیز، تقویت کننده، کمک به هضم غذا» به عنوان محصولاتی که در هضم غذا مفید بودند تبلیغ می‌شدند، ولی در سال 1913 شرکت تصمیم گرفت از چهره‌ها و اشخاص معروف برای تبلیغات خود استفاده کند. آنها در این سال بارنی اولدفیلد که یک راننده مسابقات اتوموبیل‌رانی بود را به عنوان سفیر خود استخدام کردند. اولدفیلد در آن سال‌ها به خاطر شعار شرکت پپسی یعنی «پپسی بنوشید، شما را راضی می‌کند» معروف شده بود.
در جریان جنگ جهانی اول قیمت شکر از 3 سنت به 28 سنت افزایش پیدا کرد و بردهم بر این باور بود که قیمت‌ها از این هم بیشتر می‌شوند. از همین رو او مقدار زیادی شکر خریداری و در انبارهای خود ذخیره کرد. اما بعد از جنگ قیمت شکر به اندازه بسیار زیادی کاهش پیدا کرد و بردهم ماند و انبارهایی پر از شکر که ارزش خود را از دست داده بودند. پپسی کولا در سال 1923 ورشکست شد و بردهم نیز دوباره به داروخانه خود در نیوبرن برگشت.
این کمپانی پس از اینکه توسط سرمایه‌گذاران مختلف دست به دست شد، در نهایت در سال 1931 توسط کمپانی لفت خریداری شد. اما در این دوران تازه رکود بزرگ شروع شده بود و رییس کمپانی لفت و مالک شرکت پپسی، جی گوت نیز در آن وضعیت بد اقتصادی نتوانست پپسی را به روزهای اوج خودش برگرداند.
گوت دست به تغییراتی در قیمت و استراتژی فروش محصولات پپسی زد. او در سال 1934 تصمیم گرفت هر بطری 12 اونسی نوشیدنی را با قیمت تنها 5 سنت به فروش برساند. این در حالی بود که کمپانی رقیب یعنی کوکاکولا هر بطری 6 اونسی خود را با قیمت 5 سنت می‌فروخت. شعار شرکت پپسی در آن زمان «دو برابر با هر سکه 5 سنتی» بود.
در دهه 40 والتر مک به عنوان مدیرعامل پپسی انتخاب شد. مک متوجه شد پپسی در تبلیغات خود یا کاملا سیاه پوستان را نادیده می‌گیرد یا با کلیشه‌های نژادی آنها را نشان می‌دهد. تا پیش از آن بسیاری از شرکت‌های آمریکایی به شکل گسترده‌ای سیاه پوستان را نادیده می‌گرفتند و به این ترتیب از سود زیادی که می‌توانستند از فروش محصولاتشان به این بخش از جامعه آمریکا دریافت کنند گذر می‌کردند. پپسی یکی از اولین شرکت‌هایی بود که در طول دوران جداسازی نژادی در آمریکا از سیاه پوستان برای تبلیغ محصولات خود استفاده کرد. آنها همچنین تیمی از فروشندگان تماما سیاه پوست را تشکیل دادند تا در نقاط مختلف آمریکا محصولاتشان را تبلیغ کنند.
این در حالی بود که جداسازی نژادی و قوانین جیم کرو در آن زمان همچنان در آمریکا اجرا می‌شدند و به همین دلیل والتر مک و همکارانش با دردسرهای زیادی مواجه شدند. با این وجود پپسی توانست با مواضع ضد نژادپرستانه خود از بی‌میلی کوکاکولا به استخدام سیاه پوستان و همچنین حمایت‌های مدیرعامل آن از فرماندار نژادپرست آن زمان جورجیا انتقاد کند و در نتیجه سهم خود از بازار را در دهه 50 به اندازه قابل توجهی افزایش دهد.
در جریان جنگ جهانی دوم برند پپسی به یکی از نوشیدنی‌های اصلی سربازان آمریکایی که در کشورهای مختلف درگیر جنگ بودند تبدیل شده بود و از این طریق توانست به بازارهای جهانی نیز راه پیدا کند. پپسی در دهه‌های پس از آن همچنان به رشد خود ادامه داد و در اوایل دهه 60 بیشتر توجه خود را به نسل اول جوانانی که پس از جنگ جهانی به دنیا آمده بودند معطوف کرد.
پپسی که کم کم شکل یک کمپانی بزرگ را به خود می‌گرفت، در دهه 70 به تهدیدی جدی برای کوکاکولا تبدیل شد. حتی در سال 1974 اولین شرکت آمریکایی بود که محصولات خود را در شوروی تولید و در بازار این کشور به فروش می‌رساند. برای خواندن داستان برند کوکا کولا می‌توانید به این مقاله از پلازا مراجعه کنید.
در طول دهه‌های 70 و 80 تبلیغات خلاقانه پپسی همچنان در جذب جوانان و نوجوانان و همچنین مشتریان قدیمی موفق عمل می‌کردند. در سال 1984 پپسی توانست مایکل جکسون را که در اوج دوران فعالیت خود بود به عنوان سفیر خود استخدام کند. موزیک ویدیوهای مایکل جکسون که پپسی در آنها محصولات خود را تبلیغ می‌کرد آنقدر موفقیت‌آمیز بودند که این کمپانی را مجاب کردند دیگر موسیقیدان‌ها و چهره‌های شاخص مثل تینا ترنر و جو مونتانا را نیز برای تبلیغ محصولات خود استخدام کنند.
محصولات شرکت پپسی
امروزه علاوه بر پپسی کولا که از اولین محصولات این کمپانی بود، مشتریان می‌توانند به نوشیدنی‌های بدون قند و کالری این کمپانی که تحت عنوان Diet Pepsi به فروش می‌رسند هم دسترسی داشته باشند. همچنین انواع دیگری مثل نوشیدنی‌های بدون کافئین و شربت ذرت با طعم گیلاس یا وانیل نیز از محصولات شرکت پپسی به شمار می‌آیند. پپسی علاوه بر این با خرید برند گیترید به بازار سودآور نوشیدنی‌های ورزشی و انرژی‌زا نیز ورود پیدا کرده و در کنار آن با برند آکوآفینا به فروش آب معدنی و نوشیدنی‌های استارباکس می‌پردازد.
مدیر و مالک شرکت پپسی
برند پپسی در حال حاضر دارای بیش از 263 هزار کارمند است و نزدیک به 100 شرکت مختلف از زیر مجموعه‌های آن هستند. دفتر مرکزی این شرکت در شهر هریسون در ایالت نیویورک قرار دارد. ایندرا نویی تا سال 2018 با 1.45 میلیون سهم بزرگترین سهامدار پپسی و به شکلی مالک شرکت پپسی به حساب می‌آمد. نویی که علاوه بر پپسی از اعضای هیئت مدیره آمازون نیز هست، از سال 2006 تا 2019 به عنوان مدیرعامل این شرکت فعالیت می‌کرد و نقش بسیار پررنگی در تغییر ساختار پپسی و تبدیل آن از یک برند نوشیدنی به یک شرکت بزرگ و برجسته در زمینه محصولات غذایی داشت. او در سال 2019 سکان هدایت این کمپانی را به رامون لاگوآرتا که اولین مدیرعامل اسپانیایی یک شرکت آمریکایی است سپرد.
پپسی که اکنون 127 سال از زمان تاسیسش می‌گذرد به یک کمپانی معتبر و شناخته‌شده در سطح جهان تبدیل شده است. این کمپانی توانسته از یک شرکت ورشکسته در دهه 30 به کمپانی تبدیل شود که در سال 2018 بیش از 64 میلیارد دلار سود داشت. پپسی در طی چندین دهه اخیر به کمپانی بدل شده که کیلب بردهم هرگز تصورش را هم نمی‌کرد. به نظر می‌رسد روند رو به رشد پپسی به این زودی‌ها متوقف نشود و شاهد گسترش و توسعه بیشتر این کمپانی با مدیریت جدید آن باشیم.