درباره تفاوت الکل طبی و صنعتی چه می‌دانید؟ اتانول و متانول دو نوع الکل کاملا متفاوت هستند و در این مقاله قصد داریم تفاوت آنها را مورد بررسی قرار دهیم.
تفاوت الکل طبی و صنعتی عمدتا در نوع ساختار شیمیایی، تاثیرات، نحوه تولید و کاربردهای آنها خلاصه می‌شود. در این روزها و با شیوع ویروس کرونا، میزان مصرف الکل طبی و صنعتی بسیار زیاد شده است و افراد از این الکل‌ها برای ضدعفونی دست، سطوح و غیره استفاده می‌کنند. اما عدم آگاهی کافی از تفاوت‌های عمده الکل طبی و صنعتی موجب بروز حوادث بسیاری شده است و افراد زیادی این دو نوع مختلف الکل را به جای یکدیگر استفاده کرده‌اند و متاسفانه این امر باعث بروز اتفاقات ناگوار و حتی مرگ و میر در میان مردم شده است. متانول و اتانول دو نوع مختلف الکل هستند که ظاهرا شبیه یکدیگرند؛ اما از لحاظ ساختاری و کاربرد، تفاوت‌های بسیاری باهم دارند.
در ادامه این مقاله تفاوت الکل طبی و صنعتی را به طور کامل مورد بررسی قرار می‌دهیم و کاربردهای هریک از آنها را نیز توضیح خواهیم داد. با پلازا همراه باشید.
- الکل اتانول چیست؟
- الکل متانول چیست؟
- تفاوت الکل طبی و صنعتی چیست؟
- تولید
- تاثیرات محیطی و اجتماعی
- کاربردها
- نحوه تشخیص اتانول از متانول
الکل اتانول چیست؟
اتانول (Ethanol) یک ترکیب شیمیایی یا یک الکل ساده با فرمول شیمیایی CH5HO است. اتانول یک مایع فرار، قابل اشتعال، بی‌رنگ و با بوی مشخص است. این ترکیب شیمیایی، یک ماده روان‌گردان است و ماده اصلی فعال موجود در نوشیدنی‌های الکلی محسوب می‌شود. اتانول به طور طبیعی از طریق تخمیر قند توسط مخمرها و یا از طریق فرآیندهای پتروشیمی تولید می‌شود و معمولا به عنوان یک داروی تفریحی مصرف می‌شود.
اتانول همچنین دارای کاربردهای پزشکی است و برای گندزدایی و ضدعفونی کردن نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ترکیب به صورت گسترده به عنوان یک حلال شیمیایی و یا برای انجام آزمایشات شیمیایی علمی و همچنین در ترکیب سایر ترکیبات آلی مورد استفاده قرار می‌گیرد و ماده‌ای حیاتی است که در انواع مختلف صنایع تولیدی از آن استفاده می‌شود. اتانول همچنین به عنوان یک منبع سوخت جایگزین نیز مصرف می‌شود.
متانول (Methanol) که به عنوان متیل الکل نیز شناخته می‌شود، یک ماده شیمیایی با فرمول CH3OH است. امروزه متانول عمدتا به صورت صنعتی با هیدروژناسیون مونوکسید کربن تولید می‌شود. متانول ساده‌ترین الکل است که از یک گروه متیل متصل به یک گروه هیدروکسیل تشکیل شده است. این ماده یک مایع قابل اشتعال سبک، فرار، بی‌رنگ و با بویی مشخص شبیه به اتانول است.
مقادیر کمی متانول در بدن انسان‌های نرمال و سالم وجود دارد. در یک مطالعه مشخص شد که به طور میانگین 4.5 بخش در میلیون (ppm) متانول در هر تنفس بازدم افراد وجود دارد. میانگین متانول درون‌زا در بدن انسان برابر با 0.45 گرم در روز ممکن است از پکتین موجود در میوه متابولیزه شود. یک کیلوگرم سیب می‌تواند 1.4 گرم متانول تولید کند. متانول توسط باکتری‌های بی‌هوازی و فیتوپلانکتون تولید می‌شود.
تفاوت الکل طبی و صنعتی چیست؟
همانطور که گفتیم تفاوت الکل طبی و صنعتی عمدتا در نوع ساختار شیمیایی، تاثیرات، نحوه تولید و کاربردهای آنها است. در این بخش برخی تفاوت‌های عمده متانول و اتانول را بررسی خواهیم کرد.
تولید
در موضوع تفاوت الکل طبی و صنعتی یکی از مهمترین بخش‌ها، پروسه تولید این دو ماده است. اتانول در کارخانه‌ها با تخمیر قندها به الکل تولید می‌شود. بزرگ‌ترین مواد اولیه برای تولید اتانول در ایالات متحده، محصولات کشاورزی و نشاسته‌ای مختلف مانند ذرت، جو و سیب زمینی شیرین است. در حالی که مواد اولیه مورد استفاده برای تولید اتانول به طور معمول با توجه به شرایط بازار متغیر است، اما پالایشگاه‌های زیستی بسیاری ساخته شده‌اند تا اتانول را به طور خالص، فرآوری کنند. در حال حاضر متداول‌ترین مواد مورد استفاده برای تولید اتانول در اروپا ذرت، چغندرقند و گندم هستند.
- استخراج قند از مواد اولیه
- تخمیر
- تقطیر
- آب‌گیری
این فرآیند با توجه به مواد اولیه مورد استفاده، ممکن است متغیر باشد.
اما تولید متانول که معمولا به عنوان «الکل چوب» شناخته می‌شود، متفاوت است و در ابتدا با تقطیر مواد اولیه چوب تولید می‌گردد. پیشرفت‌های فناوری در دهه 1920 و مجددا در دهه 1970 روند تولید متانول را تغییر داد. امروزه در درجه اول برای تولید متانول، مواد اولیه گاز طبیعی مورد نیاز هستند. گاز طبیعی از طریق چندین مرحله از جمله استفاده از کاتالیزورها، فشار و گرمای زیاد فرآوری می‌شود تا اینکه در نهایت به عنوان متانول مایع تولید شود.
تاثیرات محیطی و اجتماعی
اتانول اگرچه برخلاف متانول، برای انسان به طور جدی سمی و خطرناک نیست، اما در مورد کاربرد آن به عنوان سوخت جایگزین بحث‌ها و گفتگوهای زیادی صورت گرفته است. استفاده سالانه بیش از 5 میلیارد بوشل (معادل هشت گالن) ذرت برای تولید اتانول، بخش قابل توجهی از محصولات زراعی ایالات متحده را تشکیل می‌دهد که اگر برای تولید اتانول استفاده نشوند، می‌توانند به عنوان ماده غذایی مصرف شوند و این امر باعث افزایش قیمت ذرت در سراسر جهان می‌شود.
علاوه بر این، برخی محققان به این نتیجه رسیدند که تولید اتانول نسبت به آنچه که در محصول نهایی تولید می‌شود، انرژی بیشتری مصرف می‌کند و این امر منجر به مصرف بیشتر انرژی و انتشار آن می‌شود.
کاربردها
متداول‌ترین مصرف از اتانول فرآوری‌شده برای سوخت وسایل نقلیه موتورهای احتراق داخلی است. حجم بسیاری از بنزین موجود در ایالات متحده با 10 الی 15 درصد اتانول مخلوط شده است. وسایل نقلیه «سوخت انعطاف‌پذیر» می‌توانند با میزان 85 درصد اتانول و 15 درصد بنزین و یا به طور کامل با اتانول خالص کار کنند. در سال 2010 بیش از 13 میلیارد گالن اتانول در ایالات متحده تولید شد و ظرفیت تولید همچنان رو به افزایش است. کاربردهای اتانول عبارتند از:
- اتانول به دلیل خاصیت ضد باکتریایی و ضد قارچ آن در بسیاری از ضدعفونی کننده‌های دست و دستمال مرطوب پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- در موارد مسمومیت با اتیلن گلیکول یا مسمومیت با متیل الکل، اتانول اغلب به عنوان پادزهر تجویز می‌شود.
- چندین داروی غیر قابل حل در آب اغلب در اتانول حل می‌شوند. به عنوان مثال، اتانول (در غلظت‌های مختلف از 1٪ تا 25٪) به عنوان حلال برای برخی از مسکن‌ها و دهانشویه‌ها استفاده می‌شود.
- این ترکیب به دلیل قابلیت حل کردن ترکیبات قطبی و غیر قطبی به عنوان یک حلال در آزمایشگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- اتانول ماده اولیه بسیاری از نوشیدنی‌های الکلی است که به صورت خوراکی مصرف می‌شود و به عنوان یک داروی روان‌گردان عمل می‌کند. با این وجود، باعث ایجاد اختلال در برخی عملکردهای شناختی و حرکتی می‌شود و به عنوان یک عامل مختل‌کننده در دستگاه عصبی مرکزی (CNS) عمل می‌کند.
- پزشکان و متخصصان اعلام کرده‌اند که برای ضدعفونی کردن دست و سطوح می‌توانید از اتانول استفاده کنید. این ماده نیازی به ترکیب شدن با آب را ندارد؛ اما اگر غلظت آن بالای 70 درصد باشد، باید با آب مورد استفاده قرار گیرد.
کاربردهای متانول نیز شامل موارد زیر است:
- از متانول به طور گسترده در تولید اسید استیک و فرمالدئید استفاده می‌شود.
- به منظور جلوگیری از مصرف تفریحی اتانول، متانول اغلب به عنوان ماده‌ای مصنوعی و غیر طبیعی به آن اضافه می‌شود.
- این ترکیب همچنین به عنوان ضد یخ (افزودنی که برای پایین آوردن نقطه انجماد یک مایع استفاده می شود) در بسیاری از کانال‌های ارتباطی با خطوط لوله استفاده می‌شود.
- در فرآیند جداسازی ماکرو مولکول‌ها از متانول به عنوان یک عامل جدا کننده استفاده می‌شود.
- برای افزایش نیرو و قدرت برخی موتورها نیز از مخلوط آب و متانول استفاده می‌شود.
- از متانول در تولید هیدروکربن‌ها، الفین‌ها و برخی ترکیبات معطر استفاده می‌شود.
نحوه تشخیص اتانول از متانول
از آنجا که اتانول و متانول از لحاظ شکل ظاهری و رنگ و بو بسیار شبیه به یکدیگر هستند، برای تشخیص این دو ترکیب شیمیایی از یکدیگر، یک راه بسیار ساده وجود دارد.
برای اینکه تشخیص دهید الکلی که خریداری کرده‌اید الکل صنعتی یا الکل طبی است، باید مقداری از آن را بر روی یک قاشق بریزید و آن را بر روی شعله قرار دهید. اگر شعله حاصل از آن به رنگ «آبی» درآمد، یعنی الکل شما الکل طبی یا همان اتانول است؛ اما اگر شعله به رنگ «زرد» درآمد، الکل شما الکل صنعتی یا متانول است.
ما در این مقاله تفاوت الکل طبی و صنعتی را به طور کامل مورد بررسی قرار دادیم. الکل طبی (اتانول) و الکل صنعتی (متانول) از لحاظ ساختاری، نحوه تولید و نوع مصرف تفاوت‌های عمده‌ای با یکدیگر دارند. مصرف این دو الکل به جای هم می‌تواند موجب بروز حوادث جبران‌ناپذیری شود. الکل طبی اغلب ضدعفونی کننده سطوح و دست و یا نوشیدن استفاده می‌شود. این روزها و با شیوع ویروس کرونا برخی افراد شروع به نوشیدن اتانول به منظور ضدعفونی بدن خود کرده‌اند. متخصصان و پزشکان انجام این کار را به لحاظ علمی کاملا رد کرده‌اند و اذعان دارند که نوشیدن الکل به هیچ عنوان تاثیری در پیشگیری از ابتلا به کرونا ندارد و می‌تواند باعث مرگ افراد شود.