نظرسنجی بهترین سریال های مناسبتی تاریخ تلویزیون ؛ از خانه به دوش تا پایتخت !

سریال های مناسبتی همواره جزو پربیننده‌ ترین سریال های تلویزیون محسوب می‌شوند. در این پرونده ویژه به بهترین سریال های مناسبتی محرم ، نوروز، رمضان و دهه فجر پرداخته‌ایم. همراه پلازا باشید.

سریال های مناسبتی تلویزیون همیشه اهمیت بسیار بالایی برای مدیران دارد و اغلب برای ساخت و تولید این سریال‌ها هم بودجه بیشتری هزینه و هم حساب ویژه‌ای روی پربیننده شدن این سریال‌ها باز می‌کنند. به همین دلیل برای ساخت سریال های مناسبتی اغلب از هنرمندان و کارگردانان کارکشته و امتحان پس داده دعوت می‌شود تا اثری درخور تحویل مخاطبان بدهند.

از اوایل دهه هشتاد تلویزیون ساخت و پخش سریال های مناسبتی را به یک روال هرساله تبدیل کرد و کم کم مخاطبان عادت کردند که در هر مناسبت، سریالی ویژه آن مناسبت از شبکه های تلویزیون تماشا کند. در این پرونده همراه پلازا باشید تا پرمخاطب ترین سریال های ماه مبارک رمضان ، نوروز، محرم و دهه فجر را با هم مرور و یادآوری کنیم.

آنچه در ادامه خواهید خواند:

بهترین سریال های نوروزی تلویزیون

در ادامه تعدادی از پربیننده ترین سریال های نوروز را با هم مرور می‌کنیم.

خوش رکاب

• سال تولید: 1381
• کارگردان: علی شاه حاتمی
• بازیگران: محمد کاسبی، مریم سعادت، پویا امینی، امیر نوری، مونا فرجاد و مجید صالحی

داستان زندگی آتقی و کامیونش خوش رکاب اولین سریال کمدی نوروزی بود که مخاطبان تلویزیون با اشتیاق آن را دنبال می‌کردند. آتقی عاشق کامیونش بود، اما در روزگار جنگ مجبور می‌شد برای کمک به رزمندگان در جبهه غذا و لباس ببرد. او در ابتدا راضی به این کار نبود، اما صحبت‌های همسرش و نیاز در جبهه سبب شد او ناچارا و در حالیکه راضی نبود تن به این سفر بدهد. او نمی‌خواست روی کامیونش حتی یک خط بیفتد، اما خبر نداشت که قرار است به دل عراقی‌ها برود و حتی در میان نیروهای بعثی محاصره شود و دست به اسلحه ببرد. تمام این لحظات دلهره‌آور، با حضور محمد کاسبی و مجید صالحی به شکل خنده‌داری بامزه از آب درآمده بود و همین سبب شد که آتقی و دوستانش به سریالی جذاب برای مردم در شب های نوروز سال81 شوند.

جایزه بزرگ

• سال تولید: 1384
• کارگردان: مهران مدیری
• بازیگران: مهران مدیری، رضا شفیعی‌جم، جواد رضویان، سیامک انصاری، بهنوش بختیاری، روشنک عجمیان و فلامک جنیدی

جایزه بزرگ شاید در کارنامه هنری مهران مدیری از نظر کیفی در میان سریال های متوسط قرا بگیرد، اما همین سریال متوسط با روایت داستانی کمیک و بهره گرفتن از کمدین‌های بزرگ و کاربلد به یک سریال پربیننده و محبوب در میان مخاطبان تلویزیون تبدیل شده بود. این سریال در ایام نوروز پخش شده و با اینکه داستان آن ارتباطی با نوروز نداشت، اما مورد استقبال اقشار مختلف واقع شد. داستان سریال درباره یک ماشین گرانقیمت به عنوان جایزه قرعه کشی بانک بود که بر اثر یک استباه سهوی متعلق به دو نفر اعلام شده بود. کاراکتر‌های  کامبیز باغی و مراد با بازی بی‌نظیر رضا شفیعی‌جم و جواد رضویان از جذابیت‌های درخشان این سریال بود که هر بیننده‌ را به خنده می‌انداخت.

ترش و شیرین

• سال تولید: 1386
• کارگردان: رضا عطاران
• بازیگران: حمید لولایی، رضا عطاران، مریم امیرجلالی، مجید صالحی، رضا شفیعی‌جم، آناهیتا همتی و سید جواد یحیوی

رضا عطاران پس از ساخت دو سریال مناسبتی پربیننده ویژه ماه مبارک رمضان و استقبال بی‌نظیر مردم، سراغ ساخت سریالی نوروزی رفت و با سریال نوروزی ترش و شیرین یک بار دیگر توانایی خود را در شناخت دقیق ذائقه مخاطبان نشان داد. ترش و شیرین داستان زندگی یک زن ترشی‌فروش بود که به دلیل فوت همسرش، خودش بچه‌هایش را با پول ترشی فروشی بزرگ کرده بود. بر اثر یک اتفاق مردی متمول از این زن ترشی می‌خرد و در همان چند دیدار عاشق و دلباخته او می‌شود. حالا این دو نفر می‌خواهند ازدواج کنند و مهمترین مسئله این است که فرزندان راضی به این وصلت نیستند و دو خانواده را در یک سطح و ظبقه نمی‌بینند. این سریال در زمان خودش بسیار پرمخاطب و خیابان خلوت‌کن بود. تیتراژ این اثر را محسن نامجو خواننده مطرح پاپ با همراهی رضا عطاران خوانده بودند.

پیامک از دیار باقی

• سال تولید: 1387
• کارگردان: سیروس مقدم
• بازیگران: محمدرضا شریفی‌نیا، افسانه بایگان، شیلا خداداد، حامد کمیلی، سروش گودرزی، حمید لولایی، رضا شفیعی‌جم، نادر سلیمانی و رامین راستاد

سیروس مقدم که یکی از پرکارترین و بهترین سریال‌سازان تلویزیون است، علاوه بر پایتخت چندین و چند سریال نوروزی در کارنامه خود دارد. در این میان یکی از سریال‌های جذاب و متفاوت او که قصه‌اش را محسن تنابنده و سعید آقاخانی نوشته بودند، سریال پیامک از دیار باقی بود. ماجرای مردی به نام منصور سیم خواه است که به دلیل بدهی زیاد و طلبکارانی که پشت در خانه و دفترش صف کشیده بودند، با همکاری دو پسرش تصمیم می‌گیرد خودش را به مردن بزند و با برگزاری مراسم ختم و کفن و دفن طلبکاران بی‌خیال او شوند. تا روز خاکسپاری نقشه بدون ایراد جلو می‌رود، اما اتفاقاتی عجیب و پشت سر هم رخ می‌دهد بطوریکه دو پسر گرفتار می‌شوند و پدر در داخل قبر گیر می‌افتد. در همین حین زنی به خانه آنها می‌رود و می‌گوید من همسر دوم منصور سیم خواه هستم. این کمدی جذاب در سال 87 از شبکه یک روی آنتن رفت و در کنار مرد هزار چهره نوروز پرباری را برای تلویزیون رقم زد.

مرد هزار چهره

• سال تولید: 1387
• کارگردان: مهران مدیری
• بازیگران: مهران مدیری، سیامک انصاری، علیرضا خمسه، پرویز فلاحی‌پور، فلامک جنیدی، رضا فیض نوروزی و جواد عزتی

مهران مدیری پس از تجربه موفق چندین و چند سریال کمدی نوروزی به خصوص سریال جایزه بزرگ، تصمیم گرفت در نوروز 87 سریال درخشان مرد هزار چهره را که روایتگر به قدرت رسیدن مردی به نام مسعود شصچی بود، به تصویر بکشد. این سریال آخرین همکاری مهران مدیری و پیمان قاسم‌خانی پس از شش سال همکاری مداوم و مشترک بود و علاوه بر قاسم‌خانی‌ها، خشایار الوند، امیرمهدی ژوله و سروش صحت نیز در نوشتن فیلمنامه آن مشارکت داشتند. مرد هزار چهره نه تنها یکی از بهترین سریال های مناسبتی نوروزی تلویزیون، بلکه یکی از سریال های برتر تلویزیون در سه دهه گذشته به شمار می‌رود و در سایت آی ام دی بی جزو ده سریال برتر تاریخ تلویزیون قرار گرفته است. در سال 88 سری دوم مرد هزار چهره با با عنوان مرد دو هزار چهره روی آنتن شبکه سه رفت و باز هم با استقبال بی‌نظیر مخاطبان رو‌به‌رو شد.

چاردیواری

• سال تولید: 1388
• کارگردان: سیروس مقدم
• بازیگران: امیر جعفری، آتیلا پسیانی، سعید آقاخانی، بهنوش طباطبایی، جواد عزتی، مریم امیرجلالی، آزیتا لاچینی و محمد فیلی

بلافاصله بعد از ساخت اغما و پیامک از دیار باقی ، سیروس مقدم سراغ ساخت یکی دیگر از سریال های مناسبتی خود رفت. چاردیواری سریال طنز دیگری بود که فیلمنامه آن را باز هم سعید آقاخانی و محسن تنابنده نوشته بودند و با بازی امیرجععفری در نقش نادر و خود آقاخانی در نقش خیری لحظات طنز درخشانی را خلق می‌کردند. ماجرا از این قرار بود که دختری به نام مریم به دلیل اینکه می‌خواسته برای ادامه تحصیل به خارج از کشور برود و در این راه نیاز به اجازه پدر نداشته باشد، با نادر (امیر جعفری) ازدواجی صوری راه انداخته و هزینه این ازدواج دروغین را هم به نادر پرداخته است. حالا در ابتدای سریال این دختر برگشته و قرار است با راه انداختن دعوایی نمادین مقابل پدر، طلاق بگیرند. در این میان اما نادر عاشق مریم شده و نمی‌خواهد او را از دست بدهد. مشاور نادر، دوست و رفیق او خیری پسری شیرین و خنگ است که با راه‌حل‌های عجیب و غریب خود نادر را بیش از پیش در چاه می‌اندازد و گرفتار می‌کند.

سری پایتخت

• سال تولید: 1390 تا 1398
• کارگردان: سیروس مقدم
• بازیگران: محسن تنابنده، احمد مهرانفر، ریما رامین‌فر، علیرضا خمسه، نسرین نصرتی، هومن حاجی عبداللهی، مهران احمدی و بهرام افشاری

پایتخت را قطعا و بدون هیچگونه تردید می‌توان بهترین سریال مناسبتی دهه نود نامید. وقتی در سال 90 محسن تنابنده و سیروس مقدم در حال ساخت پایتخت 1 بودند، هرگز فکرش را هم نمی‌کردند نقی معمولی و خانواده‌اش آنقدر محبوب ایرانیان شوند که یک دهه تمام پرمخاطب، زنده و درجه یک باقی بمانند و شش فصل از این سریال ساخته شود. تنابنده و تیم نویسندگانش در طول این یک دهه برای پایتخت سنگ تمام گذاشتند و هر بار با طراحی موقعیت‌های جذاب و بکر و اضافه کردن شخصیت‌های کمیک و خارق‌العاده یک کمدی خانوادگی اجتماعی موفق تولید کردند. این سریال آنقدری محبوب است که علاوه بر مردم، مدیران هم هر سال به دنبال عوامل آن هستند تا سری جدیدش ساخته شود. اتفاقی که به نظر می‌آید برای تولید فصل هفتمش هم رخداده و پیش تولید پایتخت 7 برای پخش در روزهای عید امسال هم آغاز شده است تا شاید پایتخت 7 را بین سریال های نوروز 1400 هم ببینیم.

روزهای بد به در

• سال تولید: 1393
• کارگردان: سعید آقاخانی
• بازیگران: هومن برق نورد، بیژن بنفشه‌خواه، مهران رجبی، مریم امیرجلالی، غلامرضا نیکخواه و مهران غفوریان

روزهای بد به در، چهارمین سریال مناسبتی سعید آقاخانی برای نوروز و یکی از کمدی‌های خوب تلویزیون در روزگار کوچ مهران مدیری، رضا عطاران و پیمان قاسم‌خانی از صدا‌و‌سیما بود. این سریال که فیلمنامه آن را برزو نیک نژاد نوشته است درباره اردشیر سرایدار یک مدرسه است که قرار شده تا آخر سال آنجا را تخلیه کند و اتاق‌های سرایداری مدرسه را به سرایدار بعدی تحویل دهد. در این پسرش می‌خواهد با دختری به نام نگار ازدواج کند، اما به دلیل مشکلات مالی سعی دارد با گرفتن وام و روش‌های دیگر هزینه عروسی و زندگی خود و خانواده‌اش را تامین کند. در این مسیر برادر کوچکتر همیشه می‌خواهد به او کمک کند، اما هر بار کار را خراب می‌کند و لحظات کمدی بامزه‌ای رقم می‌خورد. ریتم روایت قصه در این سریال بسیار بالاست و در هرقسمت شخصیت‌های اصلی با اتفاقات مختلفی رو‌به‌رو می‌شوند که مشکلاتشان را رفته رفته افزایش می‌دهد.

نون خ

• سال تولید: 1397 تا 1400
• کارگردان: سعید آقاخانی
• بازیگران: سعید آقاخانی، حمیدرضا آذرنگ، علی صادقی، پاشا جمالی، هدیه بازوند، ندا قاسمی، میرطاهر مظلومی و سیروس میمنت

سعید آقاخانی بعد از ساخت چندین و چند سریال متوسط برای تلویزیون، بالاخره توانایی‌های خود را در ساخت یک اثر درجه یک رو کرد و توانست با استفاده از فیلمنامه جذاب امیر وفایی ، داستان زندگی مردی به نام نورالدین خانزاده و همشهری‌هایش را به شکلی شیرین و جذاب برای مخاطبان تلویزیونی روایت کند. نورالدین خانزاده مردی است که در کرمانشاه به تولید و فراوری تخمه آفتابگردان مشغول است و تلاش می‌کند به کمک مردی به نام میرزایی محصولات تخمه خود و همشهری‌هایش را به خارج از کشور صادر کند، اما در این مسیر با مشکلات عجیب و غریبی مواجه می‌شود. آقاخانی که خود اصالتا کُرد است، توانست با دورهم جمع کردن تعدادی از بازیگران تئاتری و بومی استان کرمانشاه و کردستان سریالی در حد و اندازه‌های پایتخت بسازد و حالا در حال تولید سری سوم آن برای نوروز 1400 است.

بهترین سریال های مناسبتی ماه رمضان

در این قسمت تعدادی از بهترین سریالهای ماه رمضان را با هم بررسی می‌کنیم.

گمگشته

• سال تولید: 1380
• کارگردان: رامبد جوان
• بازیگران: آتیلا پسیانی، فرامرز صدیقی، آتنه فقیه نصیری، حدیث فولادوند، پژمان بازغی و صالح میرزاآقایی

گمگشته اولین سریال مناسبتی پرمخاطب و محبوب تلویزیون است که هنوز هم بخش‌های مختلف آن به ویژه ترانه تیتراژش در ذهن ایرانی‌ها به یادگار باقی مانده است. این سریال را رامبد جوان ساخته بود و یک قصه معمایی کمدی را روایت می‌کرد. ماجرا از این قرار بود که بر اثر یک اتفاق یک دزد خرده‌پا متوجه شباهت خارق‌العاده‌اش با یک فرد مومن و متدین که به سید مشهور و مورد اعتماد تمام کسبه و محل است،می‌شود و به همراه دوستانش سعی می‌کنند از طریق سید به نان و نوایی برسند. آتیلا پسیانی در این سریال هم نقش سید و هم نقش دزد خرده‌پا را بازی کرده بود و جابه جایی این دو در قسمت‌هایی از سریال لحظات جذابی را برای تماشاگر رقم می‌زد. این سریال جزو اولین سریال های مناسبتی تلویزیون ایران محسوب می‌شود.

خانه به دوش

• سال تولید: 1383
• کارگردان: رضا عطاران
• بازیگران: حمید لولایی، مریم امیرجلالی، علی صادقی، آناهیتا همتی، رضا عطاران، خشایار راد و غلامحسین لطفی

خانه به دوش ماجرای مردی به نام آقا ماشالله بود که به دلیل بیکاری و ناتوانی در تامین مخارج زندگی از سر ناچاری فریب یک کلاهبردار به اسم بیات را می‌خورد و قرار می‌شود توسط او راهی مالزی شود. اما وقتی روز عزیمت فرا می‌رسد متوجه می‌شود همه چیز یک کلاهبرداری بوده و خبری از مالزی رفتن نیست. شاید اگر بخواهیم بین آثار تلویزیونی رضا عطاران بهترین سریال را انتخاب کنیم، کار سختی داشته باشیم. اما با توجه به تمام مولفه‌های موفقیت و پرمخاطب بودن، در نهایت انتخاب ما قطعا سریال خانه به دوش خواهد بود. سریالی که هنوز بعد از گذشت نزدیک به هفده سال وقتی بازپخش می‌شود در لیست سریال های پربیننده تلویزیون قرار می‌گیرد و در نظرسنجی‌ها از تمام سریال های جدید بیشتر رای می‌آورد. رضا عطاران استاد خلق کمدی موقعیت است و آنقدر در سریال های مناسبتی خود این کارها را درست و دقیق انجام داده که لحن روایتش به لحن عطارانی یا کمدی عطارانی معروف شده است. عطاران قبل از خانه به دوش نویسندگی و کارگردانی چندین سریال معروف را برعهده داشت، اما کمدی عطارانی خاص او از سریال خانه به دوش شروع شد و این اثر را به یکی از بهترین سریال های طنز ماه رمضان در تمام ادوار تلویزیون تبدیل کرد.

متهم گریخت

• سال تولید: 1384
• کارگردان: رضا عطاران
• بازیگران: سیروس گرجستانی، مریم امیرجلالی، سعید آقاخانی، علی صادقی، محمود بهرامی، ملیکا زارعی و رضا عطاران

تقریبا یک سال پس از ساخت و پخش سریال خانه به دوش و استقبال بسیار زیاد مخاطبان از این سریال، رضا عطاران و رفقایش تصمیم گرفتند ماجرای جذاب دیگری درباره قشر متوسط و ضعیف جامعه را تحت عنوان سریالی به نام «متهم گریخت» را در ماه مبارک رمضان مهمان خانه‌های مردم کنند. متهم گریخت داستان زندگی فردی به نام هاشم اگزوزساز (معروف به هاشم اگزوز) بود که در شهرستان در یک تعمیرگاه اگزوزسازی مشغول به کار است. اما به دلیل بیماری و توصیه‌های پزشک مبنی بر عدم فشار کاری زیاد، تصمیم می‌گیرد به همراه خانواده‌اش و یافت کار به تهران مهاجرت کند. هاشم آقا اسباب و وسایل را جمع می‌کند و راهی تهران می‌شود، غافل از اینکه در تهران کلی گرفتاری و ماجرای ریز و درشت در انتظار اوست. این سریال رضا عطاران هم همچون خانه به دوش هم در زمان پخش و هم در بازپخش‌های بعدی تا امروز، مورد توجه بسیار زیاد مخاطبان قرار گرفته است.

او یک فرشته بود

• سال تولید: 1384
• کارگردان: علیرضا افخمی
• بازیگران: مرحوم حسن جوهرچی، بهاره افشاری، مریم کاویانی، ثریا قاسمی، رضا توکلی و مرتضی ضرابی

او یک فرشته بود، اولین سریال ایرانی است که شیطان را وارد سریال های تلویزیونی کرد و باعث شد تا چند سال رد پای شیطان در آثار رمضانی صدا‌و‌سیما مشهود باشد. این سریال درباره مردی مومن و متدین به نام بهزاد است که در بحث و جدلی با یکی از دوستانش، ادعا می‌کند بسیار باتقوا و پرهیزکار است و امکان ندارد گناهی از او سر بزند یا کسی او را از راه به در کند. بلافاصله بعد از همین ادعا، بهزاد با زنی بهنام فرسته تصادف می‌کند و در حالیکه تلاش دارد تا از او مراقبت کند به تدریج عاشق فرشته می‌شود. فرشته از یک سو و مردی به نام سرابی از سویی دیگر به تدریج بهزاد را گمراه می‌کنند بطوریکه او همسر خود را طلاق می‌دهد و با فرشته ازدواج می‌کند. اما با وقوع ماجراهایی عجیب و غیرمنطقی  و صحبت‌های فرزندان بهزاد و روحانی محل، او متوجه می‌شود که فرشته شیطان است! شبی که فرشته قصد کشتن فرزند او را دارد، بهزاد از گناهانش توبه می‌کند و به زندگی بازمی‌گردد. این سریال در زمان پخش با استقبال بسیار خوب مخاطبان رو‌به‌رو شد و بنیانگذار سریال‌های مناسبتی ماورایی در ماه رمضان بود.

برای آخرین بار

• سال تولید: 1384
• کارگردان: اکبر منصور فلاح
• بازیگران: امیر جعفری، یوسف تیموری، جمال اجلالی، سحر زکریا، شهره سلطانی، رامتین خداپناهی و فرزاد حسنی

برای آخرین بار، یکی دیگر از مجموعه های طنز رمضانی تلویزیون بود که در سال 84 روی آنتن شبکه تهران رفت. حبیب با بازی امیر جعفری کارگر ساده‌ی یک کارخانه به دلیل مشکلات اقتصادی تصمیم می‌گیرد رئیس کارخانه آقای قندی را بدزد و در ازای تحویل دادن او، طلب مقدار زیاد پول از فرزندانش کند. اما وقتی فرزندان متوجه این اتفاق می‌شوند، به این نتیجه می‌رسند بهتر است که پدرشان کشته شود تا ارث و میراث و مال و منالش را بین خودشان تقسیم کنند. در این میان حبیب عاشق دختر قندی می‌شود و داستان سریال وارد قسمت های پیچیده‌ی بامزه‌ای می‌شود. برای آخرین بار آهنگ تیتراژ ماندگاری نیز دارد که آن را احسان خواجه امیری اجرا کرده بود.

صاحبدلان

• سال تولید: 1385
• کارگردان: محمدحسین لطیفی
• بازیگران: حسین محجوب، محمد کاسبی، باران کوثری، پوریا پورسرخ، برزو ارجمند، ثریا قاسمی و اردلان شجاع کاوه

صاحبدلان ماجرای زندگی دو برادر به نام‌های سید خلیل و سید جلیل صحاف‌زاده بود که یکی از آنها (خلیل) به سبب آموزه‌های دینی و مذهبی شغل آبا و اجدادی پدر را ادامه داده و به صحافی امین و باتقوا در محل و بازار مشهور شده بود و دیگری (جلیل) با ارتزاق از مال حرام ثروتی هنگفت به دست آورده بود. داستان سریال از جایی شروع می‌شد که فردی یک قرآن قدیمی را برای صحافی نزد او می‌آورد و به تدریج خودش و نوه‌اش دینا (باران کوثری) درگیر ماجراهایی ماورایی با الهام از زندگی پیامبران می‌شدند.

زیرزمین

• سال تولید: 1385
• کارگردان: علیرضا افخمی
• بازیگران: فتحعلی اویسی، ابوالفضل پورعرب، رضا توکلی، مهتاج نجومی، بهاره رهنما، عمار تفتی و سروش صحت

سریال زیرزمین درباره سه دوست به نام‌های فرج فرجیان، کامبیز کلانی و مهران اسدی است که که با سندی جعلی سر فردی به نام کورانی کلاه می‌گذارند و پول هنگفتی را از او می‌گیرند. به هنگام تقسیم اسدی بر سر فرج و کامبیز هم کلاه می‌گذارد و کل پول را بالا می‌کشد. او به هنگام فرار بر اثر یک اتفاق مجبور می‌شود پول را در زیرزمین خانه‌ای در پامنار چال کند و فعلا به خارج از کشور فرار کند اما به هنگام فرار تصادف می‌کند و فلج می‌شود. بعد از گذشت مدتی اسدی از فرج می‌خواهد تا پول را از زیرزمین آن خانه بیرون آورد و تقسیم کنند اما وقتی فرج سراغ خانه می‌رود متوجه می‌شود که آنجا ساکنان متعددی دارد و زیرزمین هم مقابل دید همه است. در طول سریال اتفاقات تلخ و شیرین و لحظات طنز جالبی رقم می‌خورد که علیرضا بذرافشان به خوبی آنها را در فیلمنامه گنجانده است.

اغما

• سال تولید: 1386
• کارگردان: سیروس مقدم
• بازیگران: امین تارخ، حامد کمیلی، لعیا زنگنه، ایرج نوذری، نفیسه روشن و اسماعیل خلج

پس از ورود شیطان و ژانر ماورایی به سریال های ماه رمضان در «او یک فرشته بود»، سیروس مقدم هم ابلیس را وارد سریال معمایی و متفاوتش کرد و به وسیله آن، زندگی دکتر پژوهان با بازی امین تارخ را بطورکلی مختل کرد. دکتر پژوهان یک جراح زبردست و ماهر بود که در  بیمارستان و در میان آشنایان و دوستان به ایمان قوی و کارهای خیر شهره بود. شیطان در قالب دوستی قدیم به نام الیاس وارد خانه این پزشک می‌شد و به تدریج او را به سمت راه‌های خطا و ناصواب هدایت می‌کرد. اغما دومین سریال ماورایی موفق و پرمخاطب تلویزیون بود و در واقع ژانری به ژانر شیطان یا ماورایی در تلویزیون را باب کرد که تا چندین سال توسط کارگردانان مختلف آزموده می‌شد. این مجموعه جزو سریال های مناسبتی ماه رمضان سال 86 بود و در کنار میوه ممنوعه به معنای واقعی کلمه خیابان‌ها را خلوت می‌کرد.

میوه ممنوعه

• سال تولید: 1386
• کارگردان: حسن فتحی
• بازیگران: علی نصیریان، گوهر خیراندیش، امیر جعفری، هانیه توسلی، عمار تفتی، نیما رئیسی، جمال اجلالی و طناز طباطبایی

یکی دیگر از سریال های ماه رمضان ، سریال میوه ممنوعه حسن فتحی است. سریالی که تک تک شخصیت‌های آن و حتی آهنگ تیتراژش در ذهن مخاطبان و علاقه مندان تلویزیون ماندگار شده است. حسن فتحی استاد به تصویر کشیدن عشق‌های نامتعارف و آتشین است. او در این سریال ماجرای زندگی مردی متدین و بسیار امین و باتقوا به نام حاج یونس فتوحی را روایت می‌کرد که پس از سال‌ها عبادت، تقوا و زندگی با آبرو، اسیر عشق دختر جوانی به نام هستی می‌شود و همه زندگی‌اش را در این راه می‌بازد. داستان جذاب و پرتعلیق در کنار شخصیت‌پردازی درخشان و هنرنمایی خارق‌العاده بازیگران بزرگی چون علی نصیریان، گوهر خیراندیش، امیر جعفری و هانیه توسلی سبب شد ایرانی‌ها در رمضان سال 86 بعد از افطار نتوانند از پای تلویزیون تکان بخورند تا لحظه‌ای از داستان زندگی پرفراز و نشیب حاج فتوحی و خانواده‌اش را از دست ندهند.

بزنگاه

• سال تولید: 1387
• کارگردان: رضا عطاران
• بازیگران: حمید لولایی، مرجانه گلچین، غلامرضا نیکخواه، علی صادقی، سوسن پرور، هنگامه حمیدزاده و رضا عطاران

بزنگاه آخرین سریال تلویزیونی رضا عطاران است. سریالی که ماجرای روزهای پس از مرگ یک نانوای شریف و اختلافات فرزندان آنها را بر سر ارث و میراث به تصویر می‌کشید. بعد از این سریال، کمدین درخشان و بزرگی که بهترین آثار کارنامه‌ی هنری‌اش به  سریال‌هایی که برا صدا‌و‌سیما ساخته بود بر می‌گردد، حالا قریب به 13 سال است که از تلویزیون کوچ کرده و حتی این روزها با وجود رفع ممنوع‌الکاری‌اش هرگز به صدا‌و‌سیما برنگشته است. در بزنگاه عطاران از جذابیت‌های داستانی و تکنیکی جدیدی رونمایی کرد. از شوخی‌های سمبلیک با مراسم ختم و عزاداری تا متلک‌های  نکته‌دار سیاسی فرهنگی همگی سبب شد مخاطبان یک سریال کمدی تماشایی و درست و حسابی دیگر از رضا عطاران ببینند. اما سانسورهای بیش از اندازه و تغییرات زیاد در خط داستان و عوض کردن کامل قسمت‌های پایانی باعث شد خستگی این کار بر تن رضا عطاران و دوستانش باقی بماند و او برای همیشه عطای کار در سیمای ملی را به لقایش ببخشد.

دودکش

• سال تولید: 1392
• کارگردان: محمدحسین لطیفی
• بازیگران: هومن برق‌نورد، بهنام تشکر، سیما تیرانداز، نگار عابدی، امیرحسین رستمی، الناز حبیبی و جواد عزتی

در ماه رمضان سال 92، محمدحسین لطیفی بعد از چند سال دوری از ساخت سریال های مناسبتی ، با سریال دودکش و روایت قصه‌ای از بطن جامعه توانست بار دیگر مخاطبان را پای جعبه جادویی بنشاند و ثابت کند رگ خواب مخاطب در دستان اوست. در سریال دودکش، زندگی فیروز و خانواده‌اش دستمایه روایت مشکلات و معضلات طبقه متوسط با زبان طنز و کمدی شده بود. با ساخت دودکش محمدحسین لطیفی نشان داد در ساخت آثار کمدی هم حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.

بهترین سریال های مناسبتی ماه محرم

در این قسمت از مطلب به برخی از ماندگارترین سریال های تلویزیون در ماه محرم اشاره می‌کنیم.

شب دهم

• سال تولید: 1380
• کارگردان: حسن فتحی
• بازیگران: حسین یاری، کتایون ریاحی، پرویز فلاحی‌پور، رویا تیموریان، محمود پاک نیت و پرویز پورحسینی

شب دهم را بدون شک می‌توان ماندگارترین سریال در میان سریال های مناسبتی ماه محرم تلویزیون نامید. این سریال بارها از شبکه‌های مختلف بازپخش شده است و هنوز بعد از گذشت نزدیک به بیست سال برای مخاطبان جذابیت و تازگی دارد. داستان شب دهم درباره پسری لات و لاابالی به نام حیدر بود که بر حسب اتفاق با دختری قجری و پولدار به نام فخر الزمان آشنا می‌شد و از او تقاضای ازدواج می‌کرد. شرط فخرالزمان برای ازدواج با حیدر این بود که ده شب او محرم را در یکی از میادین اصلی شهر نمایش تعزیه اجرا کند. او در حالی این درخواست را از حیدر داشت که در آن زمان به دلیل حکومت نظامی و دستورات دولت وقت تجمع و برگزاری هرگونه مراسم مذهبی و محرمی ممنوع بود. حیدر و دوستانش در ده شب تلاش می‌کردند خواسته فخرالزمان را اجرا کنند، اما ماجرای شب دهم بسیار متفاوت و تراژیک بود. حسن فتحی استاد خلق عاشقانه‌های متفاوت است و در این سریال هم این توانمندی‌اش را به رخ همگان کشید.

سفر سبز

• سال تولید: 1381
• کارگردان: محمدحسین لطیفی
• بازیگران: پارسا پیروزفر، امین تارخ، محمدرضا شریفی‌نیا، سارا خوئینی‌ها، لادن مستوفی، گوهر خیراندیش و مصطفی طاری

پسری به نام دنیل در آلمان پس از مرگ والدینش متوجه می‌شود که اصالتا ایرانی است و برای پیدا کردن خانواده‌اش راهی ایران می‌شود. او در بدو ورود به ایران با یک راننده تاکسی و یک خانواده معتمد و مذهبی آشنا می‌شود و آنها تلاش می‌کنند حقایق زندگی دنیل را پیدا کنند و او را به خانواده‌ی اصلی‌اش برسانند. بخش‌های زیادی از سریال سفر سبز در در ایام محرم روایت می‌شد و به همین دلیل این سریال جزو سریال های ویژه محرم به شمار می‌آید. سفر سبز داستانی جذاب و مهیج دارد و کارگردانی خوب و بازی‌های درخشان سبب شد یکی از آثار ماندگار تلویزیون در میان سریال های مناسبتی قرار بگیرد.

وفا

• سال تولید: 1385
• کارگردان: محمدحسین لطیفی
• بازیگران: پوریا پورسرخ، هانیه توسلی، فرهاد قائمیان، فرهاد اصلانی و سیروس کهوری نژاد

در نوروز سال 85 که ماه محرم با نوروز همزمان شده بود، سریال جذاب و پلیسیِ وفا یکی از سریال های مناسبتی بود که همه طیف مخاطبی را پای تلویزیون نشاند. ماجرا از این قرار بود که یک مامور زبده موساد با نفوذ در سیستم انتظامی ایران، پسری به نام ژوبین را که به عنوان جاسوسی اسرائیلی در ایران زندانی شده بود  را فراری می‌داد و سپس در خارج از کشور قصد عملیاتی مهم را داشت. از طرفی ژوبین به واسطه آشنایی با دختری لبنانی به نام وفا در دانشگاه، درگیری رابطه‌ای عاشقانه و عاطفی با این دختر بود و گره خورد همین رابطه با مسائل پلیسی این سریال جذابیت‌های داستانی زیادی را در دل قصه ایجاد کرده بود. این سریال اولین حضور جدی پوریا پورسرخ به عنوان نقش اول سریالی تلویزیونی محسوب می‌شد.

پریدخت

• سال تولید: 1386
• کارگردان: سامان مقدم
• بازیگران: لیلا حاتمی، کامبیز دیرباز، علی مصفا، عباس امیری، شاهرخ استخری و داریوش ارجمند

سامان مقدم در محرم سال 86 توانست لیلا خاتمی و همسرش علی مصفا را به تلویزیون بیاورد و یک سریال تاریخی با تم محرم و آیین و عزاداری مرسوم این ماه را بسازد. مجموعه پریدخت که جزو موفق‌ترین آثار سامان مقدم  و همچنین جزو بهترین سریال های ماه محرم محسوب می‌شود، ماجرای زندگی دختری به نام پریدخت است که در یک مثلث عشقی گرفتار شده و بین دو خواستگار خود نادر و نصرت مانده است. داستان از سال 1314 شروع می‌شود و به کشف حجاب در زمان رضاخان می‌پردازد. مقطع دوم سریال به روزهای برکناری رضا‌شاه و روی کار آمدن محمدرضا پهلوی اشاره می‌کند و داستان عاشقانه سه جوان اصلی سریال در میان اتفاقات و وقایع تاریخی پیش می‌رود. پریدخت نمونه‌ای تقریبا مشابه از سریال شب دهم حسن فتحی است که در همان حال و فضا قصه‌ی جذاب خود را روایت می‌کرد.

بهترین سریال های مناسبتی دهه فجر

در ادامه برخی از سریال های ویژه دهه فجر را که بیشتر در خاطر مخاطبان مانده است با هم مرور می‌کنیم.

میعاد در سپیده دم

• سال تولید: 1377
• کارگردان:
• بازیگران: مجید مظفری، محمود عزیزی، گوهر خیراندیش، جمشید اسماعیل‌خانی، جمشد جهانزاده و شهره سلطانی

سریال میعاد در سپیده دم جزو سریال‌های ماندگار و فراموش‌نشدنی صدا و سیما در میان سریال های انقلابی است. قصه‌ی این مجموعه، در اوایل سال 57 و در روزهای منتهی به وقوع پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی رخ می‌دهد. حامد (مجید مظفری) به عنوان یک مسلمان مبارز برای انجام ماموریتی خطیر وارد ایران می‌شود، اما همزمان و همراه با او اسرائیل ماموری زبده به نام الیاس را راهی ایرانی می‌کند تا آخرین تلاش‌ها را برای کودتا و جلوگیری از وقوع انقلاب انجام دهد. در ادامه سریال وارد فاز معمایی پلیسی می‌شود و حامد و الیاس با هم درگیری می‌شوند. این مجموعه بعد از گذشت 23 سال هنوز هم از بهترین سریال های مناسبتی و البته معمایی سیما به حساب می‌آید.

 ارمغان تاریکی

• سال تولید: 1389
• کارگردان: جلیل سامان
• بازیگران: آرش مجیدی، امیر آقایی، سودابه بیضایی و لیلا زارع

ارمغان تاریکی اولین سریال در میان سریال های دهه فجری جلیل سامان و در اصل بهترینِ آنها محسوب می‌شود. در این سریال جلیل سامان به سال اولیه پس از انقلاب 57 اشاره دارد و اختلافات و درگیری های درون سازمانی منافقین را به تصویر می‌کشد. ماجرای اصلی این سریال مربوط به مردی به نام مجید است که هم هنر عکاسی را خوب بلد است و هم هوش و استعداد بالایی در شکار سوژه‌ها دارد. نیروهای منافقین با شناسایی و کار روی مجید او را برای انجام ماموریتی مهم و حیاتی انتخاب می‌کنند. جلیل سامان که علاقه بسیار زیادی به روایت قصه‌های متفاوت در مقطع زمانی انقلاب و سال 57 دارد، در ادامه ارمغان تاریکی سریال های مناسبتی پروانه، نفس و زیرخاکی را در همین حال و هوا ساخته است.

انقلاب زیبا

• سال تولید: 1393
• کارگردان: بهرنگ توفیقی
• بازیگران: مجید مظفری، آتیلا پسیانی، آزاده صمدی، علیرضا کمالی و مجید واشقانی

انقلاب زیبا درباره دختری به نام زیبا با بازی آزاده صمدی است که قصد دارد با حامد (علیرضا کمالی) ازدواج کند. ناپدری زیبا که قبلا ساواکی بوده و مدت‌هاست زیبا و مادرش را ترک کرده و از کشور خارج شده است، به ناگهان تصمیم می‌گیرد به ایران برگرد. از طرفی مادر و پدر اصلی زیبا و همچنین پدر حامد جزو مبارزانی بودند که در زندان‌های رژیم پهلوی و زیر دست ساواک شکنجه شده‌اند. حالا بازگشت جابر (ناپدری زیبا) همه چیز را تحت الشعاع خود قرار می‌دهد و زندگی و آینده‌ی زیبا و حامد را دگرگون می‌کند. این سریال اولین همکاری موفق حامد عنقا و بهرنگ توفیقی در زمینه ساخت سریال بود و پس از آن این همکاری سه بار دیگر تکرار شد که آخرینش همین سریال آقازاده است که این روزها در شبکه نمایش خانگی پخش می‌شود.

کلام آخر

در این مطلب مفصل سعی کردیم عصاره‌ یا منتخبی از سریال های مناسبتی صدا‌و‌سیما را در تمام دورانی که شروع به ساخت آثار مناسبتی کرده است برایتان معرفی و یادآوری کنیم. اگر می‌خواهید پرونده‌های مفصل تری درباره سریال های مناسبتی نوروز ، ماه محرم، دهه فجر بخوانید و یا در انتخاب بهترین سریال ماه رمضان و سایر مناسبت‌ها نظرات خود را اعلام کنید، با پلازا همراه باشید و نظرات خود را در زیر همین مطلب یا مطالب مربوط به سریال های مناسبتی بنویسید. به نظرتان کدامیک از سریال ها، در میان سریال های مناسبتی بهترین و بی‌رقیب بوده‌اند؟ شما با کدام سریال های مناسبتی خاطره دارید؟