تجارت پویای مدرن تمامی افراد را وادار به تفکر اقتصادی می‌کند. یکی از مهم‌ترین جوانب اقتصاد مدرن سرمایه گذاری است. در این مطلب سعی می‌کنیم به این مفهوم و راه‌های مختلف موفقیت در آن بپردازیم.
سرمایه گذاری در نگاه اول برای بسیاری از افراد عادی و دور از دنیای تجارت بسیار پیچیده و حتی ترسناک است. اصطلاحات گیج‌کننده و حربه‌های چندلایه به کار رفته در دنیای تجارت سال‌ها زمینه را برای دوری عموم مردم از آن فراهم کرده بود. با پیشرفت دنیای مدرن اطلاع از جزییات این دنیا و روش‌های سرمایه گذاری به یکی از الزامات زندگی انسان‌ها تبدیل شده است. در این مقاله سعی می‌کنیم تا با سرمایه گذاری و راه‌های گوناگون آن آشنا شویم.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
- مفهوم سرمایه گذاری
- تاریخچه سرمایه گذاری
- انواع سرمایه گذاری
- سهام
- اوراق بهادار
- صندوق سرمایه گذاری اشتراکی
- صندوق سرمایه گذاری قابل معامله
- سپرده بانکی
- بیمه بازنشستگی
- ارزهای دیجیتال
- سرمایه گذاران موفق جهان
مفهوم سرمایه گذاری
در علم اقتصاد اصطلاح سرمایه گذاری به استفاده شخص از دارایی‌های مالی خود با هدف کسب سود در آینده اطلاق می‌شود. یک سرمایه‌گذار باید انتظار ضرر و از دست رفتن اموال خود را داشته باشد. معمولا سرمایه‌گذاری‌های بزرگ ریسک‌های قابل توجهی را با خود به همراه دارند. سرمایه گذاری تفاوت قابل توجهی با بهره بردن از فراز و نشیب‌های بازار دارد. بزرگ‌ترین این تفاوت‌ها وجود سرمایه شخصی فرد سرمایه‌گذار به عنوان یک فاکتور مهم است.
یکی از راه‌های متداول سرمایه گذاری در دنیای مدرن که در کشورمان نیز از محبوبیت بالایی برخوردار است، خرید و فروش ارز است. این عمل در قبال خود ریسک‌هایی را نیز به همراه دارد. یکی از اصولی‌ترین راه‌های کاهش ریسک در دنیای تجارت، سرمایه‌گذاری در حوزه‌های متنوع است.
تاریخچه سرمایه گذاری
نخستین چهارچوب و تعریف برای سرمایه‌داری توسط حمورابی، ششمین پادشاه بابل، در 1700 سال پیش از میلاد مسیح ارائه شد. این چهارچوب از تعاریف مشخصی برای بدهکار و طلبکار استفاده کرده و برای اولین بار مفهوم سود و ضرر را تعیین کرد. حمورابی در این قانون مجازات مشخصی برای بدهکاران اعمال کرده بود. تاجران دوران صدر اسلام در سرمایه‌گذاری‌های خود از قوانینی تحت عنوان کیراد (Qirad) پیروی می‌کردند. این قوانین به صورت توافقی بین یک یا چند سرمایه گذار و یک تاجر برقرار می‌شدند. در این حالت سرمایه گذاران با امید کسب سود، سرمایه خود را به دستان تاجر می‌سپردند. این سود به صورت توافقی بین طرفین قرارداد تقسیم می‌شد. مفهوم کیراد شباهت قابل توجهی به ایده شراکت محدود در اروپای غربی دارد و به نظر می‌رسد که پایه‌گذاران این دو از یکدیگر الگوبرداری کرده‌اند.
در اوایل قرن بیستم مفاهیم سهام، اوراق بهادار و موارد مشابه به صورت آکادمیک، تجاری و رسمی مطرح شدند. پس از سقوط سهام وال استریت در سال 1929 و تا پیش از دهه 50 میلادی، اصطلاح سرمایه گذاری برای تحقیر تاجران محافظه‌کار به کار می‌رفت. در این زمان دلالان سهام برای توصیف سرمایه‌گذاری‌های کلان و همراه با ریسک از لغت رویا پردازی (Speculation) استفاده می‌کردند.
انواع سرمایه گذاری
در دنیای امروز سرمایه گذاری به دو دسته سرمایه‌گذاری‌های سنتی و جایگزین تقسیم می‌شود. دسته سنتی شامل مواردی چون سهام و اوراق بهادار و گروه جایگزین شامل سرمایه گذاری در دارایی‌های فیزیکی و مالی می‌شوند. در ادامه به انواع سرمایه گذاری می‌پردازیم.
سهام
شاید بتوان سهام را شناخته‌شده‌ترین و ساده‌ترین راه سرمایه گذاری در نزد عموم مردم به حساب آورد. افراد با خرید سهام، صاحب بخشی از یک کمپانی سهامی عام می‌شوند. از معروف‌ترین کمپانی‌های دنیا که سهامشان به صورت عمومی به فروش می‌رود می‌توان به ژنرال موتورز، اپل و فیسبوک اشاره کرد. خرید سهام علاوه بر دانش اقتصادی و شناخت بازار نیازمند شانس بالایی بوده و در کمال سادگی ممکن است بسیار خطرناک باشد. طبیعتا با افزایش ارزش سهام خریداری‌شده، سرمایه فرد نیز وضعیتی رو به رشد پیدا می‌کند. افراد می‌توانند به صورت آنلاین یا حضوری به خرید و فروش سهام از طریق دلالان بپردازند.
اوراق بهادار
با خرید اوراق بهادار، اساسا پول خود را برای مدتی محدود به یک سازمان، گروه یا فرد قرض خواهید داد. بسیاری از کمپانی‌های دولتی و خصوصی به صورت مداوم امکان خرید اوراق بهادار را برای علاقه‌مندان فراهم می‌کنند. در هر کشور وظیفه صدور این اوراق بر عهده خزانه‌داری است. پس از اتمام زمان ذکر شده در اوراق، افراد مقدار سرمایه گذاری خود را به علاوه سود آن دریافت خواهند کرد. توجه داشته باشید که سود ناشی از اوراق بهادار به مقدار قابل توجهی کمتر از خرید و فروش سهام است. البته این سود کمتر از ریسک پایین‌تر آن ناشی می‌شود.
صندوق سرمایه گذاری اشتراکی
سرمایه گذاری اشتراکی برای توصیف مجموع پول جمع‌آوری‌شده از چند کمپانی، گروه یا فرد با هدف سرمایه گذاری در یک یا چند تجارت یا کمپانی دیگر به کار می‌رود. در این حالت افراد می‌توانند صندوق سرمایه‌گذاری‌های خود را به شکل فعالانه یا گذرا مدیریت کنند.
مدیریت فعال از طریق به کارگیری یک مدیر مالی برای انتخاب بهترین کمپانی‌ها جهت سرمایه‌گذاری انجام می‌گیرد. در حالی که در صندوق سرمایه گذاری گذرا افراد صرفا ارزشمندترین سهام در آن زمان را برمی‌گزینند. برخی از گروه‌ها از ترکیب این دو روش برای مدیریت سرمایه خود بهره می‌برند. ریسک ناشی از سرمایه گذاری به صورت اشتراکی بسیار کمتر از خرید سهام یا اوراق بهادار به تنهایی است.
صندوق سرمایه گذاری قابل معامله
این صندوق‌ها صورتی مشابه با سرمایه‌گذاری‌های اشتراکی داشته و مجموعه‌ای متشکل از سرمایه چند گروه یا شخص هستند. با این حال این صندوق‌ها مستقیما از طریق بازار سهام مورد معامله قرار می‌گیرند. قیمت یک صندوق قابل معامله بسته به شرایط و وضعیت بازار سهام متغیر خواهد بود. از نقاط قوت این روش سرمایه گذاری می‌توان به تنوع بالای آن اشاره کرد. افراد می‌توانند با انتخاب صندوق‌های سرمایه گذاری متنوع، ریسک از دست دادن اموال خود را به حداقل برسانند.
سپرده بانکی
یکی از امن‌ترین راه‌های سرمایه گذاری را می‌توان سپرده بانکی دانست. در این حالت افراد به بانک‌ها مقادیر مشخصی پول را به مدتی محدود قرض می‌دهند. با اتمام این زمان افراد سرمایه اولیه خود را در کنار سود آن دریافت خواهند کرد. با افزایش زمان سپرده، سود ناشی از آن افزایش می‌یابد. در این روش خبری از ریسک‌های قابل توجه نیست. با این حال افراد حتما باید پیش از سپردن پول خود از تصمیمشان اطمینان حاصل کنند. بسیاری از بانک‌ها جریمه‌هایی را به افرادی که زودتر از موعد پول خود را برداشت می‌کنند اختصاص می‌دهند.
بیمه بازنشستگی
در سراسر دنیا انواع مختلفی از بیمه‌های بازنشستگی وجود دارند. این طرح‌ها معمولا توسط کارفرمایان به کارکنان خود ارائه شده و تضمین‌کننده امنیت مالی آنها پس از بازنشستگی هستند. در بسیاری از کشورها بیمه بازنشستگی مستقیما از طرف دولت به افراد اختصاص می‌یابد.
علاوه بر موارد ذکر شده، افراد می‌توانند به صورت خصوصی از خدمات شرکت‌های بیمه‌ای در این زمینه بهره ببرند. این بیمه را نمی‌توان به صورت خاص سرمایه گذاری دانست، اما ترکیب آن با سهام، اوراق بهادار و سپرده‌های بانکی منجر به اطمینان خاطر افراد نسبت به آینده خود خواهد شد. عمده کشورها از اختصاص مالیات به حقوق بازنشستگی کارکنان خودداری می‌کنند.
ارزهای دیجیتال
یکی از هیجان‌انگیزترین حوزه‌های سرمایه‌گذاری در دنیای مدرن ارزهای دیجیتال هستند. از معروف‌ترین ارزهای دیجیتال در دنیا می‌توان به بیت‌کوین و اتریوم اشاره کرد. تعداد و تنوع این ارزها بسیار زیاد بوده و خرید هر کدام با امتیازات ویژه‌ای همراه خواهد بود. با این وجود فراز و نشیب‌های این ارزها، خرید و فروش آنها را به تجارتی مملو از ریسک تبدیل کرده‌اند.
سرمایه گذاران موفق جهان
در این بخش به افرادی که موفق به کسب درآمد بالایی از سرمایه گذاری شده‌اند می‌پردازیم.
وارن بافت
چهارمین فرد ثروتمند جهان را می‌توان یکی از موفق‌ترین سرمایه گذاران تاریخ دانست. بافت 89 ساله مدیر کل و رییس هیئت مدیره یکی از بزرگ‌ترین کمپانی‌های جهان، یعنی برکشایر هتوی است. سرمایه کلی او حدود 88.9 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. وارن بافت در جوانی به تجارت و سرمایه گذاری علاقه‌مند شد. او فارغ‌التحصیل دانشگاه‌های معتبری چون دانشگاه نبراسکا و دانشکده مدیریت کلمبیا است.
نگاه بافت به سرمایه گذاری، الهام گرفته شده از مفاهیم تجاری بنجامین گراهام است. او پس از ورود به بازار تجارت شروع به مشارکت با افراد و شرکت‌های معتبر کرد. بافت در سال 1956 میلادی کمپانی خود را تاسیس و شروع به سرمایه‌گذاری در تجارت‌های مختلف کرد. وی وعده تخصیص 99 درصد دارایی‌های خود به امور انسان‌دوستانه را داده است. برای خواندن زندگینامه وارن بافت می‌توانید به این مقاله مراجعه کنید.
ادوارد ثورپ
ثورپ ریاضیدان، نویسنده، استاده دانشگاه و محقق به نام انگلیسی است. او یکی از پیشگامان استفاده از تئوری کاربردی احتمال به حساب می‌آید. ثورپ بخش اعظمی از زندگی خود را معطوف به کشف روش‌های مختلف شرط‌بندی و ارائه تکنیک‌های تاثیرگذار و مهم در دنیای تجارت کرده است.
ادوارد ثورپ مدرک دکترای خود در رشته ریاضیات را از دانشگاه کالیفرنیا دریافت کرده و از آن زمان به عنوان استاد در بسیاری از دانشگاه‌های مدیریت دنیا فعالیت داشته است. بسیاری او را پایه‌گذار برخی از مفاهیم مهم سرمایه گذاری مدرن می‌دانند.
در این مطلب به سرمایه گذاری و مهم‌ترین روش‌های آن پرداختیم. شما وضعیت بازار سهام و اوراق بهادار در کشورمان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ بهترین روش‌های سرمایه گذاری در ایران از نظر شما کدامند؟ منتظر استفاده از تجربیاتتان در بخش کامنت‌ها هستیم.