هوش مصنوعی در بازی های کامپیوتری

از جمله گسترده‌ترین مباحث در زمینه بازی‌های ویدیویی، هوش مصنوعی در گیمینگ محسوب می‌شود. در این مقاله مبحث هوش مصنوعی در بازی را کندوکاو خواهیم کرد. با ما باشید.

مقوله هوش مصنوعی از جمله مهمترین عوامل در عملکرد کلی یک بازی ویدیویی مدرن، فارغ از سبک آن محسوب می‌شود. البته شکی نیست که وقتی صحبت از هوش مصنوعی می‌شود، بحث بسیار گسترده‌تر از بازی‌های کامپیوتری است؛ اما در مقاله‌ای که در پیش رو دارید، می‌خواهیم سعی کنیم مبحث «هوش مصنوعی در بازی» را کندوکاو کرده و با پرداخت مختصری به تاریخچه هوش مصنوعی در بازی های کامپیوتری به کاربردهای آن و نهایتا برخی از بازی‌ها و شخصیت‌هایی که هوش مصنوعی در آن‌ها از کلیدی‌ترین عوامل است بپردازیم. با پلازا همراه باشید.

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• تاریخچه هوش مصنوعی در بازی های کامپیوتری
• کاربرد هوش مصنوعی در صنعت بازی سازی
• بازی هایی که بر اساس هوش مصنوعی ساخته شده اند
• کاراکترهای دارای هوش مصنوعی در بازی های ویدیویی

تاریخچه هوش مصنوعی در بازی های کامپیوتری

می‌توان گفت هوش مصنوعی در بازی از ابتدا یک مقوله تحقیقاتی محسوب می‌شد. یکی از نخستین مثال‌های عملی هوش مصنوعی در گیمینگ، بازی نیم (Nim) است که در سال 1951 ساخته و در 1952 منتشر شد. با وجود تکنولوژی پیشرفته‌ای که در سال ساخت این بازی وجود داشت، همچنین جا دارد اشاره کنیم که حدود 20 سال پیش از آن در بازی پونگ (Poing) نیز از طریق یک جعبه هوش مصنوعی کوچک، بسیاری از بازیکنان ماهر پونگ توسط آن شکست داده می‌شدند. دو مثالی که برایتان زدیم جزو اولین برنامه‌های کامپیوتری محسوب می‌شوند که تا به حال نوشته شده‌اند.

به غیر از موارد گفته شده می‌توان به برنامه نوشته شده توسط آرتور ساموئل (Arthur Samuel) اشاره کرد که برای بازی چکرز (Checkers) تدارک دیده شد و در دهه‌های 50 و 60 توسعه یافت. این برنامه پس از توسعه یافتن قادر بود توانایی‌های یک فرد آماتور را در بازی چکرز به چالش بکشد. پس از آن تلاش‌ برای برنامه‌نویسی، مخصوصا در بازی‌های چکرز و شطرنج (Chess) ادامه یافت که نهایتا در سال 1997 منجر به شکست افراد ماهری همچون گری کاسپاروو (Garry Kasparov) توسط کامپیوتری از شرکت آی بی ام (IBM) شد. پس از آن بود که به مرور در عناوین مختلف شاهد حضور بیشتر مقوله هوش مصنوعی به اشکال گوناگون بوده‌ایم.

کاربرد هوش مصنوعی در صنعت بازی سازی

هوش مصنوعی در بازی‌های ویدیویی کاربردهای مختلفی داشته و گستره استفاده‌های آن بسیار وسیع است. شاید بتوان گفت آشکارترین این کاربرد‌ها، کنترل کردن شخصیت‌های غیرقابل بازی (NPCها) باشد؛ اگرچه این‌ روزها جهت این امر از الگوریتم‌های دیگر همانند درخت تصمیم (Decision Tree) بیشتر استفاده می‌شود. از استفاده‌های دیگر هوش مصنوعی در گیمینگ می‌توان به مقوله راه‌ یابی (Pathfinding) اشاره کرد که نمونه‌های آن را به شکلی آشکارتر به ویژه در بازی‌های استراتژیک همزمان (Real-time strategy) می‌توان دید. در تعریف راه‌ یابی می‌توان گفت این امر متدی محسوب می‌شود که براساس آن تصمیم گرفته می‌شود که یک کاراکتر غیرقابل بازی به چه شکلی از یک نقطه به نقطه دیگر در نقشه بازی نقل مکان کند.

از سوی دیگر یکی از پرکاربردترین زمینه‌های استفاده از هوش مصنوعی در بازی عناوین شوتر اول شخص (FPS)، اکشن و ماجراجویی (Adventure) محسوب می‌شوند که در اکثر آن‌ها از هوش مصنوعی برای جایگزینی و همچنین رقابت با بازیکن‌های انسان استفاده می‌شود. شاید مهمترین کاربرد هوش مصنوعی در بازی‌های رایانه‌ای مدرن، قابلیت شکار (Hunting) باشد. می‌توان گفت قابلیت هوش مصنوعی در گذشته به خصوص در این زمینه به شکلی شدیدا مصنوعی عمل می‌کرد. اگر بازیکن‌ها در نقطه مشخصی قرار می‌گرفتند، هوش مصنوعی در پاسخ آن به شیوه‌ای کاملا تهاجمی و یا کاملا دفاعی عمل می‌کرد.

ایده شکار (Hunting) در هوش مصنوعی در سال‌های اخیر مطرح شده است و براساس برنامه‌ریزی آن، هوش مصنوعی به جای شیوه‌های مطلق در پی نشانه‌های واقع‌گرایانه می‌افتد؛ نشانه‌هایی همانند صداهایی که توسط شخصیت‌ها ایجاد می‌شوند و یا ردپاهایی که بازیکن‌ها بر جای گذاشته‌اند. این ارتقاها نهایتا منجر می‌شوند شکل پیشرفته‌تری از بازی برای افراد فراهم شود و بازیکن‌ها در زمینه رویارویی با دشمنان خود، به دنبال استراتژی‌های متفاوت‌تری باشند. از قلم نیندازیم که این مقوله در زمینه عناوین مخفی‌کاری (Stealth) نیز بسیار کاربردی است.

بازی هایی که بر اساس هوش مصنوعی ساخته شده اند

در ادامه با برخی از بازی‌هایی که براساس هوش مصنوعی ساخته شده‌اند آشنا می‌شویم.

بازی The Last of Us

اولین عنوانی که می‌خواهیم در این بخش برای شما معرفی کنیم بازی The Last of Us است که توسط شرکت Naughty Dog و در ژوئن 2013 (خرداد 1392) برای پلتفرم پلی استیشن 3 منتشر شده است. کاربرد اصلی هوش مصنوعی در بازی The Last of Us بیشتر از آن‌که مربوط به دشمنان بازی باشد، در رابطه با شخصیت الی (Ellie) است. این شخصیت که همراه شما به عنوان بازیکن اصلی محسوب می‌شود، دختری نوجوان است که در دنیای The Last of Us مهره کلیدی نجات بشریت به حساب می‌آید و به نوعی می‌توان گفت ستاره این بازی است. نهایتا می‌توان اذعان کرد از جمله مهمترین عواملی که سبب شده‌اند بازی The Last of Us در یاد و خاطره ما باقی بماند، هوش مصنوعی عالی آن به ویژه در رابطه با کاراکتر الی است.

بازی F.E.A.R

دومین عنوانی که در این بخش می‌خواهیم آن را مدنظر قرار دهیم، بازی F.E.A.R است که توسط شرکت Monolith Productions و در تاریخ 17 اکتبر 2005 (25 مهر 1384) برای پلتفرم‌های کامپیوتر، پلی استیشن 3 و ایکس باکس 360 منتشر شده است. می‌توان گفت یکی از بهترین موارد کاربست فناوری هوش مصنوعی در عناوین شوتر اول شخص، بازی F.E.A.R است. دشمنان شما در این بازی هیچ‌گاه به شکل یکسانی واکنش نشان نمی‌دهند. علاوه بر این، آن‌ها همواره موقعیت همدیگر را در نظر گرفته و هیچوقت یک خطا را دو بار انجام نمی‌دهند. همین امر سبب می‌شود که شما به عنوان بازیکن، همواره به دنبال عوض کردن تاکتیک خود بوده و موقعیت خود را تغییر دهید.

بازی Halo Reach

سومین عنوان این بخش بازی Halo Reach است که توسط استودیو Bungie و در تاریخ 14 سپتامبر 2010 (23 شهریور 1389) به شکل انحصاری برای پلتفرم ایکس باکس 360 منتشر شده است. بازی Halo Reach به واسه هوش مصنوعی عالی خود، از این منظر یک سروگردن از تمامی عناوین مایکروسافت جلوتر است. در بازی Halo Reach با تعدادی از باهوش‌ترین و در عین حال تهاجمی‌ترین دشمنان خود مواجه خواهید شد. کاربست هوش مصنوعی در بازی Halo Reach به قدری عالی است که می‌توانید بخش کمپین آن را بارها و بارها از نو بازی کرده و هیچ‌گاه خسته نشوید؛ چراکه مکانیزم هوش مصنوعی بازی، هر دفعه عملکرد متفاوتی از خود نشان خواهد داد.

بازی StarCraft II

بازی چهارم این قسمت از مقاله‌مان را به StarCraft II اختصاص داده‌ایم که توسط کمپانی بلیزارد (Blizzard Entertainment) و در تاریخ 27 جولای 2010 (5 مرداد 1389) به طور انحصاری برای پلتفرم کامپیوتر (PC) منتشر شد. شاید بازیکنان درازمدت و باتجربه استارکرفت از این انتخاب ما کمی شگفت‌زده شوند؛ چراکه عملکرد هوش مصنوعی حتی در درجه‌های سختی Hard و Elite، «عالی» نیست؛ اما از سوی دیگر ماجرا، این امر تنها زمانی صحت دارد که تجربه شما در این بازی بسیار زیاد باشد. جا دارد اشاره کنیم که بازی در مقابل هوش مصنوعی زمانی که در اوایل بازی و در برهه یادگیری هستید، تنها گزینه شما محسوب می‌شود و سیستم هوش مصنوعی در بازی StarCraft II به شیوه‌ای طراحی شده است که یادگیری شما و شکل‌گیری پایه‌های استراتژیکتان آسان‌تر انجام گیرد.

بازی Arma 3

پنجمین بازی این بخش از مقاله مان را به بازی Arma 3 اختصاص داده‌ایم که توسط استودیو Bohemia Interactive و در تاریخ 12 سپتامبر 2013 (21 شهریور 1392) برای پلتفرم کامپیوتر منتشر شده است. بازی Arma 3 تنها عنوانی محسوب می‌شود که در آن تیراندازی به هدف از فواصلی همانند 300 متر و 400 متر امری معمول است؛ اما شاید بتوان گفت جالب‌ترین نکته در رابطه با هوش مصنوعی در سومین نسخه از سری Arma، قضیه قابل شخصی‌سازی بودن این مورد به شکلی کامل باشد. به عبارت دیگر نحوه برخورد دشمنانتان را در این بازی و شدت برخوردشان را می‌توانید کنترل کنید و از این حیث Arma 3 یک عنوان منحصربه‌فرد محسوب می‌شود.

کاراکترهای دارای هوش مصنوعی در بازی های ویدیویی

در ادامه با برخی از کاراکترهای دارای هوش مصنوعی در بازی های ویدیویی آشنا می‌شویم.

کاراکتر ادی (بازی Mass Effect)

از جمله مهمترین کاراکترهای هوش مصنوعی در صنعت گیمینگ، کاراکتر ادی (EDI) در بازی Mass Effect است. جا دارد اشاره کنیم که کاراکتر ادی در ابتدا و در اولین نسخه این سری بازی، صرفا یک ربات کارآمد بود که می‌توانستید رفتار او را تا حد زیادی پیش‌بینی کنید. می‌توان گفت در بازی Mass Effect 3 بود که با یک ادی کاملا جدید با کاراکتری متحول شده روبه‌رو شدیم که از همه جهت جنبه‌های شخصیتی‌اش گسترش پیدا کردند؛ تا جایی که ابعاد ارتباط او و جوکر (از شخصیت‌های دیگر نسخه سوم) بسیار شبیه به روابط انسانی شدند.

کاراکتر کورتانا (بازی Halo)

دومین کاراکتر هوش مصنوعی که می‌خواهیم برایتان معرفی کنیم، کورتانا در بازی Halo است که از همه جهت به جذابیت این عنوان افزوده است. کورتانا (Cortana) سال‌ها است که همراه ما بوده و صدایش را در گوش‌هایمان شنیده‌ایم و دانستن این امر که در عناوین جدید از او خبری نیست تا حدودی (به ویژه برای طرفداران قدیمی‌تر Halo) تاسف‌بار است. کاراکتر کورتانا از جمله نمونه‌های خوب استفاده از هوش مصنوعی جهت ارتباط هرچه بیشتر با مخاطب در یک بازی ویدیویی محسوب می‌شود.

کاراکتر گلادوس (بازی Portal)

سومین شخصیت هوش مصنوعی که در این بخش می‌خواهیم برایتان معرفی کنیم، شخصیت معروف گلادوس (Glados) در سری بازی پورتال (Portal) است. گلادوس از منظر اکثر افراد، یکی از ویژه‌ترین شخصیت‌ها در بازی‌های ویدیویی محسوب می‌شود؛ به خصوص در میان عناوینی که در سال‌های 2000 عرضه شدند. همچنین جا دارد اشاره کنیم که برخی از نشریات معتبر در رابطه با بازی‌های ویدیویی، او را به عنوان یکی از مهمترین ضدقهرمان‌ها در تاریخ بازی‌های ویدیویی معرفی کرده‌اند.

کاراکتر اوریانا (بازی League of Legends)

چهارمین و آخرین کاراکتری که در این بخش می‌خواهیم برایتان معرفی کنیم اوریانا (Orianna) است که از همه نظر جزو خاص‌ترین شخصیت‌های بازی League of Legends محسوب می‌شود. اوریانا چه از نظر ظاهری و چه از نظر پیشینه داستانی و قابلیت‌های خود در گیم‌پلی، از جمله کاراکترهایی است که همواره کلمه هوش مصنوعی و نمود قدرت‌های آن را به شکل یک قهرمان در بازی League of Legends برایمان بازنمایی می‌کند.

کاربردهای هوش مصنوعی در بازی را برایتان بازگو کرده و مقاله‌مان را با پرداخت به برخی مثال‌ها در این زمینه خاتمه دادیم. امیدواریم با خواندن این مقاله درک بیشتر و بهتری از مبحث هوش مصنوعی و کارکردهای آن در بازی‌های رایانه‌ای پیدا کرده باشید. نظر شما چیست؟ نظرات خود را از طریق بخش کامنت‌های سایت با ما در میان بگذارید.