زندگی نامه مارک زاکربرگ ؛ میلیاردر، برنامه نویس و خالق فیسبوک

مارک زاکربرگ مدیرعامل و موسس شبکه اجتماعی فیسبوک یکی از جوان‌ترین افراد ثروتمند جهان به شمار می‌آید. در این مطلب با زندگی و کسب و کار او آشنا می‌شویم.

زمانی که خالق فیسبوک مارک زا‌کربرگ (Mark Zuckerberg) در خوابگاه دانشگاه هاروارد بود، فیسبوک را همراه با چند نفر دیگر تاسیس کرد. او پس از اتمام سال دوم تحصیل خود دانشگاه را رها کرد تا وقت و تمرکز بیشتری برای وبسایت خود داشته باشد. وبسایتی که هم اکنون نزدیک به 2 میلیارد کاربر دارد و زاکربرگ را تبدیل به یک میلیاردر کرده است. زاکربرگ علاوه بر فیسبوک، همراه با استیون هاوکینگ، پروژه تحقیقاتی مهندسی Breakthrough Starshot را راه اندازی کرده و جزو اعضای هیئت مدیره آن است.

در سال 2007 زمانی که زاکربرگ تنها 23 سال سن داشت به عنوان جوانترین میلیاردر خود ساخته جهان شناخته شد. تا سال 2018 او تنها فرد زیر 50 سال در لیست ثروتمندترین افراد جهان مجله فوربز است. در سال 2010 مجله تایم از او به عنوان یکی از 100 شخصیت ثروتمند و تاثیرگذار جهان یاد کرد. علاوه بر این در سال 2016 نیز مجله فوربس زاکربرگ را در لیست 10 شخصیت قدرتمند جهان قرار داده بود. در ادامه زندگینامه این نابغه ثروتمند را بررسی می‌کنیم.

فهرست مطالب

بیوگرافی مارک زاکر برگ

در این بخش نگاهی به زندگینامه مارک زاکربرگ از کودکی تا زمان حال خواهیم انداخت و موفقیت‌های او را بررسی خواهیم کرد.

زاکربرگ در سال‌های ابتدایی زندگی خود به کامپیوترها علاقه‌مند شد و وقتی 12 سال داشت با استفاده از Atari BASIC یک برنامه پیام رسان به نام زاکنت (Zucknet) ساخت. پدرش در مطب خود از این برنامه استفاده می‌کرد تا منشی بتواند بدون نیاز به داد زدن ورود مریض‌ها را به او اطلاع دهد. علاوه بر این خانواده زاکربرگ در خانه از این برنامه برای برقراری ارتباط میان یکدیگر می‌کردند. او همچنین در اوقات فراغت خود همراه با دوستانش بازی‌های کامپیوتری می‌ساخت: «در آن زمان چند دوست هنرمند داشتم. آن‌ها به خانه ما می‌آمدند و من با استفاده از نقاشی‌هایشان یک بازی می‌ساختم.»

زاکبرگ در دبیرستان آردلی در تمامی کلاس‌هایش دانش آموز ممتاز بود. افزون بر این علاقه او به کامپیوترها نیز روز به روز بیشتر می‌شد. به همین دلیل پدر و مادرش از یک معلم خصوصی کامپیوتر به نام دیوید نیومن خواستند هفته‌ای یک بار به خانه آن‌ها آمده و به مارک آموزش دهد. نیومن بعدها گفت زاکربرگ با چنان سرعت زیادی درس‌ها را فرا می‌گرفته که او به سختی می‌توانسته سرفصل‌های جدید را آماده کند.

او پس از دو سال به یک مدرسه خصوصی به نام آکادمی فیلیپس اکستر رفت و در آنجا در دروسی مثل ریاضیات، ستاره شناسی، فیزیک و مطالعات کلاسیک جوایز مختلفی را از آن خود کرد. او همچنین در شمشیربازی نیز مهارت زیادی داشت و توانست به عنوان کاپیتان تیم شمشیربازی مدرسه انتخاب شود. با این وجود این کامپیوترها بودند که بیشتر از همه او را شگفت زده می‌کردند. زاکربرگ در طول دوران تحصیل خود همواره در حال ساخت برنامه‌های کامپیوتری جدید بود. او در دوران دبیرستان نسخه اولیه برنامه موسیقی پاندورا را نوشت. در آن زمان چندین کمپانی بزرگ از قبیل AOL و مایکروسافت به خرید این برنامه و همچنین استخدام این نوجوان، پیش از فارغ التحصیلی او از دبیرستان، علاقه نشان دادند اما زاکربرگ تمام این پیشنهادات را رد کرد.

دوران تحصیل و شکوفایی نبوغ

مارک پس از فارغ التحصیلی از آکادمی اکستر وارد هاروارد شد. او پس از گذراندن دو سال از مدت زمان تحصیل خود از دانشگاه انصراف داد تا بتواند به طور تمام وقت به مدیریت و توسعه شرکت خود، فیسبوک، بپردازد. او در مدت زمان کوتاهی که در هاروارد مشغول به تحصیل بود به دلیل توانمندی‌های فراوانی که در کار برنامه نویسی داشت به شهرت زیادی دست پیدا کرده بود. مارک در آن زمان برنامه‌ای به نام CourseMatch را ساخت که به دانشجویان کمک می‌کرد کلاس‌های خود را بر اساس واحدهای انتخابی سایر کاربران انتخاب کنند. او علاوه بر این برنامه Facemash را ساخت. در این برنامه تصویر دو دانشجوی دانشگاه کنار هم قرار می‌گرفت و کاربران می‌توانستند به هرکدام که از نظر آن‌ها جذابیت بیشتری داشت رای دهند. این برنامه به محبوبیت بسیار زیادی دست پیدا کرد اما در نهایت توسط مدیریت دانشگاه بسته شد.

با توجه به برنامه‌های موفقی که زاکربرگ در طول دوران تحصیل خود نوشته بود 3 دانشجوی دیگر به نام‌های دیویا نارندا، کمرون و تایلر وینکلوس با ایده ساخت سایتی به نام هاروارد کانکشن (Harvard Connection) به سراغ او آمدند. این سایت به گونه‌ای طراحی شده بود که با جمع آوری اطلاعات دانشجویان هاروارد به عنوان یک پلتفرم دوست یابی برای دانشجویان این دانشگاه عمل می‌کرد.

زاکربرگ پیشنهاد آن‌ها را قبول کرد اما پس از مدت کوتاهی از این جمع جدا شد تا شبکه اجتماعی خود یعنی فیسبوک را بسازد.

زندگی شخصی مارک زاکربرگ

زاکربرگ در سال دوم دانشگاه و در یک مهمانی دانشجویی با همسر خود پریسیلا چن آشنا شد. آن‌ها در سال 2012 و یک روز پس از عرضه اولیه سهام فیسبوک با یکدیگر ازدواج کردند. آن‌ها صاحب دو فرزند دختر به نام‌های مکس و آگست هستند. همسر مارک زاکربرگ پزشک اطفال و نیکوکار است و در مدیریت متا پلتفرمز (Meta Platforms) با نام سابق شرکت فیسبوک نقش دارد. خانه مارک زاکربرگ در پالو آلتو قرار دارد و گفته شده است که او حداقل 12 خانه دیگر نیز دارد. ثروت مارک زاکربرگ 46.9 میلیارد دلار تخمین زده شده است و در حال حاضر 25امین فرد ثروتمند دنیا از نگاه مجله فوربز محسوب می‌شود.

زاکربرگ در یک خانواده یهودی بزرگ شده ولی زمانی خود را به عنوان یک آتئیست معرفی کرده بود. اما اکنون دوباره نظرش را عوض کرده است. او در سال 2016 در این باره گفته بود: «من در یک خانواده یهودی بزرگ شدم ولی بعد وارد دوره به خصوصی شدم و سوالات بسیاری در مورد آموخته‌های مذهبی در ذهنم به وجود آمد. اما اکنون بر این باورم که مذهب بسیار مهم است.»

مارک زاکربرگ و تاسیس فیسبوک

مردم اکثرا دوست دارند بدانند که مارک زاکربرگ چگونه پولدار شده است. درباره این موضوع باید بگوییم که او همراه با 3 دوست خود، داستین مسکوویتز، کریس هیوز و ادواردو ساورین فیسبوک را ایجاد کردند. وبسایتی که به کاربران اجازه می‌داد برای خود پروفایل بسازند، تصاویرشان را آپلود و با دیگر کاربران ارتباط برقرار کنند. این گروه فیسبوک را تا سال 2004 از خوابگاه خود در دانشگاه هاروارد مدیریت می‌کردند. در این سال زاکربرگ از دانشگاه انصراف داد و شرکت را به پالو آلتو در کالیفرنیا انتقال داد. تا پایان سال 2004 فیسبوک توانسته بود حدود یک میلیون کاربر جذب کند.

در سال 2005 یک شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر به نام اکسل به طور گسترده در کسب و کار زاکربرگ سرمایه گذاری کرد. اکسل 12.7 میلیون دلار در فیسبوک سرمایه گذاری کرد. این در حالی بود که فیسبوک در آن زمان تنها در دسترس دانشجویان دانشگاه‌های عضو آیوی لیگ متشکل از 8 دانشگاه برتر آمریکا بود.

کمپانی زاکربرگ پس از دریافت این مبلغ فیسبوک را در دسترس دیگر دانشگاه‌ها، دبیرستان‌ها و مدارس بین المللی نیز قرار داد و بدین ترتیب تا دسامبر سال 2005 اعضای این شبکه اجتماعی به 5.5 میلیون نفر رسید. در این زمان بود که وبسایت توجه دیگر شرکت‌های مطرح که به دنبال تبلیغ در آن بودند را نیز به خود جلب کرد.

علاوه بر این زاکربرگ پیشنهادات زیادی برای فروش فیسبوک دریافت کرد. کمپانی‌های مثل یاهو و MTV از جمله شرکت‌هایی بودند که قصد خرید فیسبوک را داشتند. اما زاکربرگ تمامی پیشنهادات را رد و در عوض تمرکز خود را بر توسعه سایت، همکاری با سایر برنامه‌نویسان و افزودن ویژگی‌ها و امکانات جدید معطوف کرد. فیسبوک در سال 2012 عرضه اولیه سهام خود را آغاز نمود و توانست سهام خود را به ارزش 16 میلیارد دلار به فروش برساند. این بزرگترین رقمی است که یک شرکت اینترنتی از طریق عرضه اولیه سهام بدست آورده است.

فیسبوک در سال‌های پس از آن همچنان به رشد روز افزون خود ادامه داد و در حال حاضر یکی از با ارزش‌ترین شرکت‌های جهان است. این کمپانی همچنین صاحب امتیاز شبکه‌های اجتماعی مطرحی همچون اینستاگرام و واتساپ نیز هست. مدیران فیسبوک اعلام کردند این پلتفرم هر ماه میزبان بیش از 2.3 میلیارد کاربر فعال است، این میزان بیشتر از هر شبکه اجتماعی دیگری در جهان است. علاوه بر این نزدیک به 40 هزار نفر در این کمپانی مشغول کار هستند.

انتخابات ریاست جمهوری 2016 آمریکا و رسوایی کمبریج آنالیتیکا

در ماه‌های پیش از انتخابات سال 2016 آمریکا زاکربرگ به دلیل عدم مقابله با پست‌ها و اکانت‌هایی که اخبار جعلی منتشر می‌کردند به شدت مورد انتقاد قرار گرفت. او در اوایل سال 2018 بهبود شیوه‌های مقابله فیسبوک با آزار و اذیت آنلاین و همچنین دخالت دولت‌های خارجی در انتخابات را از اهداف و چالش‌های شخصی خود دانست. او پیشتر در سال 2009 این چالش‌ها را خوردن گوشت حیواناتی که توسط خودش شکار شده بودند و همچنین یادگرفتن زبان چینی اعلام کرده بود.

زاکربرگ دوباره و پس از آنکه افشا شد شرکت کمبریج آنالیتیکا، که یک شرکت فعال در حوزه آمار و اطلاعات نزدیک به دونالد ترامپ است، در جریان انتخابات 2016 از اطلاعات خصوصی نزدیک به 87 میلیون کاربر فیسبوک بدون کسب اجازه از آن‌ها استفاده کرده مورد حمله قرار گرفت. پس از این خبر ارزش سهام فیسبوک با کاهش 15 درصدی مواجه شد. زاکربرگ پس از چند روز سکوت با حضور در شبکه‌های خبری اعلام کرد فیسبوک اقداماتی را برای محدود کردن دسترسی شرکت‌های متفرقه به اطلاعات کاربران انجام خواهد داد.

فیسبوک در روز 25 مارس با چاپ آگهی‌های تمام صفحه در 7 روزنامه بریتانیایی و 3 روزنامه آمریکایی نامه عذرخواهی زاکربرگ را منتشر کرد. او در این نامه قول داده بود که فیسبوک تمامی اپلیکیشن‌های خود را بررسی می‌کند و به کاربران یادآوری خواهد کرد که کدام یک از آن‌ها را می‌توانند خاموش کنند. او در این نامه نوشت:«از این که زودتر این اقدامات را انجام ندادیم عذرخواهی و قول می‌دهم در آینده تجربه بهتری را برایتان رقم بزنم.»

سایر پروژه هایی که زاکربرگ در آن فعالیت دارد

یک ماه پس از اینکه زا‌گربرگ فیسبوک را راه اندازی کرد، i2hub سرویسی برای اشتراک گذاری فایل‌های همتا را نیز راه اندازی کرد. این سرویس به دست وین چنگ (Wayne Chang) ساخته شد. فیسبوک و i2hub هر دو مورد توجه قرار گرفتند.

در سال 2013 مارک زاکربرگ Internet.org را راه اندازی کرد که کشورهای درحال توسعه برای اتصال به اینترنت به آن مراجعه می‌کردند. این برنامه در واقع قصد داشت تا اینترنت رایگان یا ارزان را برای مناطقی که دسترسی ضعیفی به آن دارند فراهم کند.

در سال 2016 نیز زاکربرگ یکی از اعضای هیئت مدیره پروژه فضاپیمای Breakthrough Starshot شد.

در سال 2021 خالق فیسبوک خبر جدیدی را به دنیا داد، خبری که هم جذاب و هیجان انگیز بود و هم ترسناک! او در اکتبر 2021 خبر داد که شرکت فیسبوک نام خود را به متا پلتفرمز تغییر می‌دهد. متاورس به معنای دنیای مجازی است که در آن کاربران می‌توانند به صورت آنلاین و مجازی باهم ارتباط برقرار کنند و این ارتباط جوری صورت می‌گیرد که فرد حس کند در حقیقت قرار دارد. البته این فناوری هنوز آنقدر پیشرفت نکرده است. اما در آینده امکان دارد تمام فیلم‌های علمی-تخیلی‌ای که دیدیم به حقیقت بپیوندند. اخیرا نیز زاکربرگ پیشرفت‌هایی که پروژه متاورس کرده است را نشان داد و حتی یک سلفی نیز از خود در دنیای متاورس گرفت.

حقایق جالب در مورد مارک زاکربرگ

•  در نوامبر 2015 او و همسرش با نوشتن یک نامه سرگشاده به دخترشان مکس اعلام کردند در طول زندگی خود 99 درصد سهامشان در فیسبوک را به موسسه‌های خیریه خواهند بخشید.
• دیوید فینچر در سال 2010 فیلم زندگینامه مارک زاکربرگ و نحوه تاسیس فیسبوک را با نام شبکه اجتماعی (The Social Network) ساخت. زاکربرگ اما اعلام کرد اتفاقاتی که در فیلم نشان داده شده واقعیت ندارد و تولیدکنندگان این فیلم تنها مدل تی شرت‌های او را به درستی به تصویر کشیدند.
• در سال 2006 تیم وبسایت هاروارد کانکشن او را متهم به دزدی ایده آن‌ها برای ساخت فیسبوک کرده از وی شکایت کردند. زاکربرگ در ابتدا این ادعا را رد کرد اما بعد پیغام‌های از او افشا شد که نشان می‌داد او آگاهانه از پرداخت حق مالکیت معنوی خودداری کرده است. زاکربرگ در نهایت با پرداخت 1.2 میلیون از سهام فیسبوک و مبلغ 20 میلیون دلار شاکیان خود را راضی کرد.
• او در سال 2014، 25 میلیون دلار برای مقابله با ویروس ابولا در غرب آفریقا اهدا کرد.
• حقوق زاکربرگ به عنوان مدیرعامل فیسبوک مانند استیو جابز سالیانه 1 دلار است.
• تئوری‌های توطئه زیادی پیرامون زندگی زاکربرگ قرار دارند. شایعه شده است که او نیز مانند بسیاری از افراد معروف جهان از نژاد رپتیلین‌ها (Reptilians) یا موجودات هوشمند فضایی است. حتی ویدیوهایی از تغییر مردمک چشم نیز پخش شده بود که متهم به فوتوشاپ شده و تمام نظریه‌ها رد شدند.
•  کتاب زندگینامه مارک زاکربرگ در 2015 منتشر شد. این کتاب با نام و قلم خودش است چاپ شد و به زندگی او می‌پردازد.

کلام آخر

مارک زاکربرگ طی چند سال گذشته به دلیل رسوایی‌های پیاپی که فیسبوک تجربه کرده تحت فشار بسیار زیادی بوده و تا به حال چندین بار در کنگره آمریکا نیز شهادت داده است. گزارش شده چندین سرمایه گذار بزرگ فیسبوک نیز خواهان برکناری و استعفای او بوده‌اند. اما اکنون به نظر می‌رسد زاکربرگ توانسته باشد دوباره اعتماد آن‌ها را کسب کند. با این همه شکی وجود ندارد که او یکی از افراد نابغه در حوزه برنامه نویسی و همچنین از موفق‌ترین مدیران جهان به شمار می‌آید.