شرکت اپل در مراسم WWDC 2019 به صورت رسمی اعلام کرد، آیتونز به پایان عمر خود نزدیک شده و به جای آن سه سرویس پادکست، TV و موسیقی از طریق آپدیت macOS 10.15 در اختیار کاربران قرار می‌گیرند.
آیتونز یکی از نرم افزارهایی بود که باعث ایجاد انقلابی در صنعت موسیقی شد. این نرم افزار که از سال 2001 فعالیت خود را آغاز کرد حالا بعد از گذشت این همه سال در سال 2019 روزهای آخر عمر خود را تجربه می‌کند. درواقع توسعه و گسترش آیتونز از برنامه اپل حذف شده است و اپل قرار است سرویس‌های جایگزین دیگری را به جای این نرم افزار به دنیای رسانه معرفی کند. قرار است در این مقاله به داستان فراز و فرود این نرم افزار محبوب کوپرتینیویی‌ها با تیترهایی که در ادامه می‌آیند، بپردازیم:
- آیتونز چیست؟
- روند پیشرفت آیتونز
- آیتونز دقیقا چه کاری انجام داد؟
- چرا آیتونز بازنشست خواهد شد؟
- جایگزین های آیتونز
آیتونز چیست؟
نرم افزار آیتونز برنامه‌ای برای کاربران دستگاه‌های اپل است که کاربران از طریق آن می‌توانستند موسیقی‌ها و فیلم‌های مورد علاقه خود را خریداری کنند. درواقع با پرداخت هزینه‌ای مشخص، کاربران این قابلیت را داشتند تا به آلبوم‌ها و یا تک ترک‌های موسیقی دسترسی داشته باشند. اما این همه ماجرای آیتونز نبود. علاوه بر این خوب است بدانید مدیریت موسیقی‌ها و همچنین انتقال فایل های مختلف به آیپاد و آیفون (یا دیگر دستگاه‌های پخش صوتی دیجیتال) از طریق این نرم افزار در بین دستگاه‌های اپل امکان‌پذیر بود. هرچند آیتونز جزو انقلابی‌ترین نرم افزارهای موسیقی در این زمینه محسوب می‌شد و زمانی که معرفی شد مانند بمبی سرو صدای زیادی به پا کرد، اما رفته رفته در سال‌های اخیر با ظهور اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های جدید از محبوبیت این نرم افزار انقلابی کم شد تا جایی که هم‌اکنون شاهد پایان عمر آن هستیم.
اگر بخواهیم اندکی بیشتر در مورد تاریخچه آیتونز صحبت کنیم می‌توانیم اشاره کنیم که این نرم افزار در سال 2001 با پشتیبانی از موسیقی کار خود را آغاز کرد. در سال 2005 پشتیبانی از ویدیوهای مورد علاقه کاربران را در دستور کار خود قرار داد و در سال 2010 نیز امکان خرید کتاب‌های الکترونیکی نیز به آن اضافه شد؛ به طوری که کاربران می‌توانستند کتابخانه‌ای از سرگرمی‌ها را در قالب یک نرم افزار داشته باشند. با گذشت زمان هر بار شاهد آپدیت‌ها و نوآوری‌های جدیدی در این نرم افزار بودیم؛ حتی پیش از اعلام جایگزینی آیتونز با سرویس‌های جدید، در بسیاری از مراسم‌های WWDC پیشین، اپل به این موضوع تاکید داشت که قرار است قابلیت‌های جدیدی همچون تقویم و مرور وب به آن اضافه شود. اما این اتفاق نیفتاد و امسال اعلام شد که قرار است آیتونز بازنشست شود. اما آیتونز دقیقا چه از سر گذرانده است که بازنشستگی‌اش خبرساز شده؟
روند پیشرفت آیتونز
گفتنی است که آیتونز به عنوان یک نرم افزار فروشگاه موسیقی و هم به عنوان نرم افزار پخش موسیقی بیشتر با آیپاد شناخته شد. درواقع زمانی که اپل برای اولین بار اولین نسخه آیتونز را معرفی کرد، اعلام کرد که این نرم افزار می‌تواند برای انتقال موسیقی هم استفاده شود. این اقدام باعث شد تا آیتونز به یک نرم افزار قدرتمند تبدیل شود. حالا دیگر، کاربران می‌توانستند ترک موسیقی دلخواه خود را خریداری کنند و بعد از خریداری کردن، آن را در در لیست پخش مورد علاقه خود قرار دهند و لازم نبود که برای خرید یک ترک حتما سی دی آن را بخرند. در آن زمان اپل به این موضوع پی برده بود که کاربران برای داشتن فایل‌های مورد علاقه دیجیتال بیشتر وسوسه خواهند شد و این هم برای اقتصاد شرکت و هم دنیای موسیقی اتفاق جدیدی بود که توسط کوپرتینیویی‌ها رقم خورد.
خوب است بدانید، آیتونز در سال‌های اولیه تنها در فکر ساختن لیست موسیقی مورد علاقه کاربران آیپاد، به اشتراک گذاری موسیقی و همچنین فروش آهنگهای هنرمندان بزرگ بود. همان‌طور که در بالا هم اشاره کردیم آیتونز برای اولین بار در سال 2001 بر روی کامپیوتر مک معرفی شد و در اکتبر (پاییز) همان سال نیز برای آیپاد عرضه گردید. این نرم افزار در ترکیب با iTunes Store یا همان فروشگاه آیتونز در سال 2003 با پشتیبانی از 200 هزار ترک موسیقی وارد ویندوز شد. حالا علاوه بر کاربران مک و آیپاد، کاربران ویندوز هم می‌توانستند از این نرم افزار استفاده کنند. همچنین امکان برقرار ارتباط گوشی‌های آیفون و با کامپیوترهای ویندوز جهت انتقال موسیقی نیز فراهم گردید. در ویدیویی که در ادامه می‌آید می‌توانید اولین معرفی آیتونز را توسط استیو جابز مشاهده کنید.
در واقع اینجا زمانی بود که آیتونز بر روی بزرگ‌ترین و پرطرفدارترین سیستم عامل جهان در حال اجرا بود. این اتفاق منجر می‌شد تا کاربران ویندوزی هم بتوانند آیپاد داشته باشند و موسیقی خود را بین کامپیوتر و آیپاد خود به اشتراک بگذارند. پشتیبانی ویندوز از آیپاد به این معنی بود که شما می‌توانستید هزار آهنگ را در جیب خود داشته باشید. این موضوع بود که در آن زمان توانست آیتونز را به نرم افزاری قدرتمند در آن سال‌ها تبدیل کند.
آیتونز دقیقا چه کاری انجام داد؟
درواقع آیتونز توانست قانونی را تعریف کند که از طریق آن مردم می‌توانستند به صورت قانونی موسیقی و ترک مورد علاقه خود را خریداری کرده و موضوع کپی رایت را نیز رعایت کرده باشند. حالا دیگر خرید موسیقی قانونی برای کاربران آسان‌تر از سایر روش‌ها شده بود. به لطف محبوبیت آیپاد و اکوسیستم آیتونز، اپل خیلی زود توانست رکورد دانلود دیجیتال را در دست بگیرد. این موضوع باعث شد تا صنعت موسیقی نیز این حرکت را مورد تحسین و ستایش قرار دهد. اما از طرفی با برخی از انتقادات طرف بود. دیگر به جای اینکه مردم پول برای خرید یک آلبوم کامل موسیقی بدهند تنها ترک‌ها و موسیقی‌های مورد علاقه خود را خریداری می‌کردند. این موضوع باعث می‌شد تا هم هنرمندان ترک‌های جذاب تولید کنند و هم مردم برای داشتن یک ترک دلخواه، مجموعه‌ای از ترک‌های بلااستفاده را خریداری نکنند.
اما نباید از این موضوع غافل شویم که برگ برنده نرم افزار آیتونز، روش مدیریت و سازماندهی موسیقی‌های مورد علاقه کاربرانش بود. حالا دیگر کاربران می‌توانستند با پرداخت سالیانه از اشتراک ابری هم استفاده کنند و موسیقی‌های مورد علاقه خود را بر روی فضای اینترنت ذخیره کنند و با این حساب از هر دستگاهی که متصل به اینترنت بود می‌توانستند به موسیقی‌های مورد علاقه‌شان گوش دهند. همچنین اپل در کنار سازماندهی و رعایت حق کپی رایت توانسته بود نظر بسیاری از اهالی دنیای فناوری و همین‌طور موسیقی را به خود جلب کند.
نرم افزار آیتونز نه تنها باعث تغییراتی در دنیای موسیقی شده بود بلکه گسترش محصولات اپل باعث شد تا این محصول به نرم افزاری مورد علاقه کاربران اپل تبدیل شود. اتفاقی که ماحصل دستاوردهای نرم افزاری و سخت افزاری کوپرتینیویی‌ها در کنار یکدیگر بود. دوستداران فیلم نیز می‌توانستند از طریق ستاپ باکس اپل تی وی از ویدیوهای مورد علاقه خود استفاده کنند. این امکان اخیرا در اپلیکیشن اپل تی وی روی iOS و تلویزیون‌های هوشمند سامسونگ نیز فراهم است. حالا دیگر آیتم‌هایی مانند پادکست‌ها و کتاب‌های مورد علاقه می‌توانند به صورت مستقیم روی دستگاه‌های موبایلی دانلود شوند. همچنین آی کلود (iCloud) توانسته نیاز به ذخیره بر روی کامپیوتر را از میان بردارد و فایل‌ها را برای کاربران روی اینترنت ذخیره کند. هرچند پیش بینی می‌شود که قابلیت پشتیبان گیری بر روی USB نیز به زودی بر روی این سیستم ایجاد گردد.
چرا آیتونز بازنشست خواهد شد؟
حتی از نام آیتونز (iTunes) نیز بر می‌آید که این سیستم دیگر باید بازنشست شود. چون به سیستم یکپارچه‌تری برای سیستم Apple Music و رقابت با سرویس‌هایی همچون اسپاتیفای نیاز است. با همه این‌ها خوب است خاطر نشان کنیم که نمی‌توان بیش از این از آیتونز انتظار موفقیت بیشتری را داشت و به مانند همه نرم افزارهای کامپیوتری این چنینی، این نرم افزار به پایان عمر خود نزدیک می‌شود. از زمانی هم که مایکروسافت اپل را متقاعد کرد تا آیتونز را در فروشگاه مایکروسافت قرار دهد، کاربران ویندوز 10 نیز بیشتر از آن استفاده می‌کنند.
با همه این‌ها در طول سالیان متوالی که از عمر آیتونز می‌گذرد، فلسفه اصلی اپل برای ارائه یک سیستم یکپارچه که تمام رسانه‌ها را در بر داشته باشد، تقریبا باعث تضعیف این هدف در قالب آیتونز گردید. در حالی که جهان امروز در حال حرکت به سمت برخورداری اتصال اینترنتی در همه جا است، ذخیره سازی ابری به جریانی عادی در دنیای رسانه تبدیل شده است. از طرف دیگر خوب است اشاره کنیم که کوپرتینیویی‌ها قصد دارند به منظور اینکه کاربرانشان راحت‌تر باشند، اپلیکیشن‌های اختصاصی برای فیلم، موسیقی و یا پادکست را تقویت کنند. پس آیتونز که قرار بود همه رسانه‌ها را در بر بگیرد، جایی در این عرصه نخواهد داشت.
البته هنوز کاربرانی هستند که از آیتونز به دلیل دسته بندی خوب فایل‌ها استفاده می‌کنند، اما باید بگوییم که دیگر آیتونز با کلمه i در ابتدای آن نمی‌تواند جایگاهی در میان سایر سرویس‌های اینترنتی که خدماتی بهتر را ارائه می‌دهند داشته باشد. پس جای خود را به سرویس‌های دیگری خواهد داد که در ادامه در موردش صحبت خواهیم کرد.
جایگزین های آیتونز
در سیستم عامل MacOS 10.15 یا به عبارتی سیستم عامل کاتالینا که شما می‌توانید اطلاعات بیشتری را از اینجا درباره‌اش کسب کنید، عملکرد اصلی آیتونز با اپلیکیشن‌هایی مانند پادکست، تی وی و موزیک جایگزین شده است. این موضوع نشان می‌دهد بعد از گذشت تقریبا دو دهه (18 سال) از عمر آیتونز قرار است سرویس‌های جدیدی جایگزینش شوند. حالا از این به بعد همگام سازی دستگاه‌های اپل توسط اپلیکیشن Finder که هم‌اکنون توانایی بک آپ گیری، آپدیت و کارهای دیگری را در خود جای داده است، فراهم خواهد بود. خوب است بدانید با وجود اینکه برنامه آیتونز در سیستم عامل مک با سرویس‌های یاد شده جایگزین خواهد شد، اما براساس گزارشات رسیده برای مدت بیشتری در ویندوز و در اختیار افرادی که از آن استفاده می‌کنند، باقی خواهد ماند.
البته ممکن است در طرف مقابل این حرکت مخالفانی نیز داشته باشد، اما تغییرات و پیشرفت فناوری، قدرتمندانه در مسیر پیش رو در حال حرکت است. امروزه دیگر گوشی‌های هوشمندی همچون آیفون به سیستم‌های کامپیوتری نیازی ندارند و تبلت‌ها هم به عنوان لوازمی مستقل شناخته میشوند و ساعت‌های هوشمند بدون نیاز به گوشی‌ها، سرویس‌های خود را بر روی بستر اینترنت به کاربرانشان ارائه می‌دهند. پس دیگر نیازی به نرم افزار واسطی مانند آیتونز برای برقراری ارتباط نیست چرا که فناوری کلود امکان ذخیره سازی ابری را فراهم آورده است و با این حساب کاربران بدون محدودیت‌های سخت افزاری یا نرم افزاری خاصی می‌توانند به فایل‌ها و برنامه‌های خود از طریق سرویس‌هایی همچون پادکست، موزیک و تی وی دسترسی داشته باشند.