محققان ناسا با آزمایش تاثیر تابش یونی سنگین روی موش‌ها دریافتند که روده کوچک بشدت نسبت به تابش فضایی ناشی از سفر طولانی به اعماق فضا حساس و آسیب پذیر است.
همه ما آرزوی رفتن به فضا را داریم اما پیش از آنکه قدم از قدم برداریم و تصمیم به زندگی روی سیاره‌هایی چون مریخ بگیریم ابتدا باید به درک بهتری از پاتولوژی کیهانی و منشا بروز بیماری‌های فضایی برسیم.
محققان مرکز پزشکی دانشگاه جورج تاون (Georgetown) در واشنگتن دی سی این موضوع را بررسی کردند که چطور تابش یون‌ساز روی دستگاه گوارش انسان‌ها تاثیر می‌گذارد تا بدین‌ترتیب به فضانوردان کمک کنند سفرهای طولانی‌تری در منظومه شمسی داشته باشند. فضانوردها در چنین ماموریت‌های فضایی از سوی منابع مختلفی درمعرض تشعشع قرار می‌گیرند و در حال حاضر هیچ روش مناسبی برای جلوگیری از این تشعشع وجود ندارد.
کمال داتا (Kamal Datta) مدیر پروژه و محقق ارشد این تحقیق در نشست خبری روز دوشنبه عنوان کرد:
با فناوری حفاظتی فعلی به سختی بتوان فضانوردان را از تاثیرات سوء تابش یون‌های سنگین حفظ کرد. اگرچه یک روش، استفاده از دارو برای مقابله با این تاثیرات است اما هنوز چنین عاملی تولید نشده است.
دستگاه گوارش بهترین گزینه برای انجام آزمایش‌های پزشکی است چرا که تاثیرات تابش یونی روی فرایندهای بیولوژیکی کاملا محرز و مشخص هستند. طی یک دوره سه تا پنج روزه، سلول‌های درون جهاز هاضمه دوباره از نو تولید می‌شوند، سلول‌های جدید تکثیر شده و جایگزین سلول‌های قدیمی می‌گردند. توزیع این فرایند تغییرات زیادی ایجاد می‌کند تغییراتی که گاهی حتی ممکن است موجب تشکیل تومور و غده‌های سرطانی شوند.
دانشمندان در آزمایشگاه تابش فضایی ناسا (NASA) در نیویورک، موش‌ها را در معرض دوز پایینی از تابش یون‌های سنگین یا اشعه گاما قرار دادند. سپس دانشمندان موش‌های تشعشع دیده را با موش‌های سالم گروه شاهد مقایسه کردند. محققان براساس نتایج بدست آمده توانستند تاثیر خطرات فضا بر دستگاه گوارش را نشان دهند. موش‌ها هفت روز، 60 روز یا 12 ماه پس از قرار گرفتن در معرض تشعشع با روش اتانازی (کشتن از روی ترحم انسان یا جانور به خاطر نجات‌دادن آنها از درد) مرگ آسانی داشتند و پس از آن مورد ارزیابی قرار گرفتند.
نتایج ارزیابی‌ها نشان می‌دهند که اشعه گاما تنها تاثیرات کم و متوسطی بر سلول‌های روده کوچک گذاشته که بعد از 60 روز مجدد به حالت طبیعی باز می‌گردد. البته تابش یون سنگین تغییرات اساسی در این سلول‌ها بوجود آورد، میزان مهاجرت سلولی کاهش و تکثیر سلولی افزایش یافت و موجب تخریب مستمر دی ان ای (DNA) شد که حتی تا یکسال پس از تشعشع نیز همچنان ادامه داشت.
در گروه دومی از موش‌ها که به روش اتانازی 150 روز پس از دوز تابش یونی سنگین کشته شدند، تیم پژوهش دریافت که این تغییرات در روده کوچک پتانسیل افزایش احتمال رشد تومورها را بدنبال دارد.
داتا در ادامه می‌گوید:
هرچند سفرهای کوتاه مانند سفر فضانوردان به ماه آنها را در معرض این سطح از آسیب و خطر قرار نمی‌دهد، دغدغه اصلی ماندگاری آسیب ناشی از سفرهای طولانی مانند سفر به کره مریخ یا سایر ماموریت‌های فضایی عمیق‌تر و دوردست‌تری است که بیشتر طول می‌کشند.
کلید طولانی‌تر کردن زمان ماندن در فضا رسیدن به درک بهتری از تغییراتی است که روی فیزیولوژی انسان صورت می‌گیرند و اینکه چطور با پاتولوژی‌ها و بیماری‌های ناشی از این تغییرات مقابله کنیم. مطالعات بعدی باید به این مسئله بپردازند که چطور تشعشع روی پیش‌ماده این سلول‌ها تاثیر می‌گذارد تا بتوانیم در دهه آینده سفر امن و بی خطری به اعماق فضا داشته باشیم.
سخن پایانی
برای اطلاع بیشتر از اخبار علمی با پلازا همراه بمانید، شما همچنین می‌توانید در بخش نظرات، دیدگاه خود را با ما به اشتراک بگذارید.