شرکت اینتل در اقدامی مرموز، یک پردازنده 28 هسته‌ای مخصوص کامپیوترهای شخصی را معرفی کرده که در هنگام معرفی، همه هسته‌های آن روی فرکانس 5 گیگاهرتز در حال اجرا بوده‌اند. این در حالی است که به نظر می‌رسد برای کارکرد همزمان 28 هسته در این فرکانس به یک خنک کننده عظیم‌الجثه نیاز است.
در طی چند روز گذشته شاهد معرفی یک ابرپردازنده 28 هسته‌ای توسط شرکت اینتل در مراسم کامپیوتکس بودیم که دیرتر و در سال جاری عرضه خواهد شد. در نگاه اول این پردازنده چیز عجیبی در خود نداشت و اینتل پیش از آن نیز تراشه‌های 28 هسته‌ای Xeon Platinum را عرضه کرده بود که برای استفاده در سرورها طراحی شده‌اند. فقط یک مساله وجود دارد آن هم اینکه اینتل آن را به عنوان یک CPU برای «کامپیوترهای شخصی» معرفی کرد. با این اوصاف، این اقدام اینتل عجیب و حتی کمی جنجال برانگیز به نظر می‌رسد.
پردازندههای دارای این خصوصیات معمولا به بزرگترین و گران‌ترین سرورها اختصاص می‌یابند. ارزان‌ترین مدل 28 هسته‌ای که در حال حاضر در لیست پردازندههای اینتل در وبسایت رسمی شرکت دیده می‌شود، یک مدل Xeon Platinum 8176 است که قیمتی معادل 8,719 دلار دارد. همان‌طور که می‌دانید پردازنده Xeon Gold 6140 که مخصوص سرورها طراحی شده است، هم ارز پردازنده Core i9-7980XE است که برای کامپیوترهای شخصی طراحی شده است. پردازنده اول، 2,445 و مورد دوم هم 1,999 دلار قیمت گذاری شده‌اند. حال اگر فرض کنیم اینتل حتی قیمت پردازنده تازه معرفی شده را به نصف قیمت Xeon 8176 که پیشتر از آن یاد شد تقلیل بدهد، باز هم به قیمت 4000 دلار می‌رسیم. به بیان دیگر شما باید به اندازه یک شاهزاده، ثروتمند باشید تا بتوانید این پردازنده را برای کامپیوتر خود خریداری کنید.
اما فعلا از بحث قیمت بگذریم و به کارایی آن بپردازیم. اینتل این تراشه 28 هسته‌ای را در حال اجرا نشان داده که همه 28 هسته و 56 رشته های آن فعال بوده و فرکانس همه هسته های آن نیز 5 گیگاهرتز بوده است. اما چیزی که در مراسم معرفی به آن اشاره‌ای نشده سیستم خنک سازی و نیروی برق مورد نیاز برای این حد از کارایی است.
بعد از معرفی اولیه، جزییات بیشتری منتشر شده است، اما این اولین بار نیست که اینتل پردازندههای به شدت اورکلاک شده را پیش از عرضه تراشه‌های جدید، معرفی و به نمایش می‌گذارد. اطلاعات روشنی از فرکانس کاری این پردازنده منتشر نشده است و کسی چیزی از فرکانس پایه سی پی یو یا فرکانس آن در توربو بوست و مواردی از این دست نمی‌داند.
همچنین به نظر نمی‌رسد 28 هسته این سی پی یو بدون یک سیستم خنک کننده عظیم، در فرکانس‌های بالاتر از 4 گیگاهرتز قادر به کار کردن باشند. به عنوان نمونه، حتی پردازنده 10 هسته‌ای Core i9-7900X در فرکانس 4 گیگاهرتز توان زیادی را مصرف می‌کند و این میزان در هنگام اجرای دستورالعمل‌های AVX به بالای 350 وات می‌رسد. پردازنده 18 هسته‌ای Core i9-7980XE پا را از این فراتر می‌گذارد و در فرکانس 4 گیگاهرتز با کلاک AVX 3.6 گیگاهرتز، می‌تواند بالغ بر 400 وات انرژی را مصرف کند. بسته به نوع مادربرد و منبع تغذیه (پاور)، مصرف انرژی بیش از این، اغلب منجر به ریست شدن سیستم می‌شود. در تست‌های انجام شده، این مورد در همه پردازندههای سری Core i9 شایع بوده است و دمای آنها با وجود خنک کننده Corsair H115i و استفاده از تمام توان خنک کننده می‌تواند به راحتی به بالای 90 درجه برسد.
بنابراین اگر می‌خواهید بدانید خنک نگهداشتن یک پردازنده 28 هسته‌ای Skylake-X در فرکانس 5 گیگاهرتز چه خنک کننده‌ای را می‌طلبد ابعاد آن را این گونه در نظر بگیرید:
اینتل از خنک کننده LN2 (نیتروژن مایع) استفاده نمی‌کند اما این یک سیستم خنک کننده با حجم عظیم از مایع سرد شده بوده که برای این طراحی شده تا سی پی یو را در دمایی پایین‌تر از دمای محیط و احتمالا تا نزدیک به دمای انجماد نگه دارد. یک لایه مناسب برای عایق‌بندی باید روی لوله‌ها را بپوشاند تا در دماهای پایین جریان هوای بیرون پس از برخورد با لوله‌ها به مایع تبدیل نشوند. براساس تصاویر وبسایت Tom’s Hardware، مدل این دستگاه خنک کننده Hailea HC-1000B است. موتور این دستگاه خنک کننده با قدرت 1 اسب بخار، وظیفه خنک‌سازی ماده خنک کننده آن را دارد و با استفاده از آن، پردازنده می‌تواند تا 1000 وات انرژی مصرف کند. برآورد شده که با توجه به تجربه پردازندههای Core i9، این دستگاه عظیم، دقیقا همان چیزیست که برای اجرای موفقیت آمیز یک پردازنده 28 هسته‌ای Skylake-X در فرکانس 5 گیگاهرتز به آن نیاز خواهید داشت.
معرفی پردازنده 28 هسته‌ای مخصوص کامپیوترهای شخصی، اقدامی جالب از طرف اینتل محسوب می‌شود؛ اما این بیشتر کارکرد تبلیغاتی دارد و اغلب کاربران هرگز از آن استفاده نخواهند کرد. چه نیازی به خنک کننده‌های آن چنانی باشد چه نباشد شمار افرادی که خریدار یک سی پی یو 28 هسته‌ای باشند فوق العاده محدود است که این مساله به قیمت آن که احتمالا چند هزار دلار خواهد بود برمی‌گردد. مادربرد گیگابایت LGA3647 که در مراسم معرفی از آن استفاده شده بود نیز یک مادربرد گران قیمت و رده بالا به شمار می‌رود. مادربردی که از توان الکترونیکی 32 فاز برخوردار است و خودش به یک هیت‌سینک (گرمابر) عظیم الجثه دیگر با 4 فن کوچک و 4 اتصال جداگانه EPS12V نیاز دارد.
این در حالی است که حتی گران قیمت‌ترین پاورهای 1200 وات هم به طور معمول تنها از 2 رابط EPS12V برخوردار هستند. بدین ترتیب برای استفاده از این پردازنده، علاوه بر اینکه به خنک کننده Hailea نیاز دارید باید به جای یک پاور، یک جفت از پاورهای بسیار قدرتمند را تهیه کنید. ترکیب خنک کننده Hailea و سی پی یو اورکلاک شده احتمالا حداقل 2000 وات انرژی مصرف خواهد کرد که به تنهایی برای استفاده از تمام ظرفیت یک اشتراک برق 15 آمپری معمولی در ایالت متحده کافی است. طبیعتا نتیجه کار هم این است که همه چیز به سرعت داغ خواهد شد.
پاسخ شرکت AMD با پردازنده 32 هسته‌ای سری تردریپر، از نظر خنک سازی و سرعت کلاک به اندازه پردازنده معرفی شده توسط اینتل عجیب و جنجال برانگیز نیست. هرچند توییت AMD که در آن با استفاده از استعاره ادبی «هوی متال» گفته «ما با رایانش هوی متال 24 هسته‌ای به مراسم کامپیوتکس می‌آییم» نشان می‌دهد که برنامه اولیه این شرکت در مراسم کامپیوتکس این بوده که یک پردازنده تردریپر 24 هسته‌ای را معرفی کند. بسته به ابعاد خنک کننده شما، می‌توان آن را با فرکانس 4 گیگاهرتز برای همه 32 هسته‌های آن به کار انداخت که این امر موجب مصرف 300 وات انرژی توسط پردازنده شرکت AMD می‌شود.
این رقم در مقایسه با انرژی مصرفی تراشه معرفی شده توسط اینتل، زمین تا آسمان تفاوت دارد. اما انتظار اورکلاک این تردریپر در فرکانس‌های فراتر از 4.2 یا 4.3 گیگاهرتز را هم نداشته باشید. همچنین فرکانس پایه برای تمامی 32 هسته‌های آن بسیار پایین‌تر از این خواهد بود.
کلام آخر
جنگ هسته‌ها هم اکنون بین دو غول اینتل و AMD در حال وقوع است. اگر شما هم می‌خواهید بزرگترین و بهترین پردازنده‌هایی که تا به حال تنها در سرورها استفاده می‌شده را در کامپیوتر شخصی خود داشته باشید و سپس آنها را اورکلاک کنید، می‌توانید دیرتر و در سال جاری میلادی آنها را داشته باشید. در بخش نظرات، دیدگاه خود را با ما به اشتراک بگذارید.