RAM یا حافظه با دسترسی تصادفی یکی از قطعات اصلی درون کیس هر کامپیوتر یا گوشی هوشمند است. وظیفه حافظه رم به خاطر سپردن محاسبات انجام شده برای مدت زمان محدود بوده تا پردازنده کامپیوتر شما دوباره مجبور به انجام محاسبات نباشد.
اما فارغ از نقش مهم و اساسی این قطعه، بسیاری از کاربران اشتباهات و تصورات غلطی در مورد رم دارند. این اشتباهات گاهی اوقات باعث می‌شوند تا کاربران حافظه‌های رمی را تهیه کنند که اصلا مناسب استفاده آنها نخواهد بود. به همین دلیل در این مطلب قصد داریم چهار مورد از تصورات غلط و گمراه کننده در این زمینه را به شما نشان دهیم. همراه ما باشید.
1) من نیاز به رم بیشتری ندارم
شاید این‌طور فکر کنید که این میزان رم، برای اجرای نرم‌افزارها کفایت می‌کند و نیازی به خرید حافظه بیشتر ندارید. درست است که حافظه رم سیستم شما برای اجرای برنامه‌ها کافی خواهد بود، اما این دلیل نمی‌شود دل‌تان نخواهد برنامه‌ها با سرعت بالاتری اجرا شوند! حافظه رم بیشتر به شما کمک می‌کند و علت آن، نوع معماری نرم‌افزارها است.
اکثر توسعه‌دهندگان برنامه‌ها را به گونه‌ای کدنویسی می‌کنند که از درصد مشخصی از حافظه رمِ سیستم شما بهره ببرند. بنابراین هر چه میزان حافظه رمِ سیستم شما بیشتر باشد، با همان درصد ثابت، منابع بیشتری در اختیار برنامه قرار خواهد گرفت.
اگر در حال حاضر 60 درصد یا هر درصد کمتری از کل حافظه رم سیستم شما اشغال شده دلیل نمی‌شود که بگویید من به رم بیشتری نیاز ندارم. با توجه به پیشرفت روزمره برنامه‌ها و بازی‌ها، احتمال این‌که در آینده حافظه رم سیستم شما ناکافی باشد زیاد خواهد بود.
قوانین کلی اما غیردقیق و همچنین غیرثابتی وجود دارند که به شما می‌گویند به چه میزان حافظه رم احتیاج دارید. برای مثال 4 گیگابایت رم برای کاربران معمولی حداقل و 8 گیگابایت میزان پیشنهادی برای داشتن بهترین عملکرد خواهد بود. گیمرها و کاربران حرفه‌ای که کارهای گرافیکی، تصویری و صوتی انجام می‌دهند و یا به‌طور کلی علاقه‌مندان جدی کامپیوتر نیاز به 16 گیگابایت رم دارند.
2) ظرفیت حافظه رم تنها معیار مهم است
شما احتمالا می‌دانید که چه میزان حافظه رم در کامپیوتر یا گوشی هوشمند شما وجود دارد. بنابراین وقتی شخصی به شما بگوید سیستم یا گوشی وی حافظه رم بیشتری دارد، شما در ذهن خود سرعت بالاتری را برای آنها متصور خواهید شد. اما ظرفیت حافظه رم تنها عامل مهم در افزایش سرعت نیست.
پارامترهای متعددی وجود دارند که میزان کارایی و عملکرد حافظه رمِ شما را تعیین می‌کنند. به‌غیر از ظرفیت ماژول رم، سرعت رم و فرکانس کاری آن نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند. به‌طور خلاصه یک کاربر معمولی کامپیوتر شاید تفاوت محسوسی بین ماژول‌های 8 و 16 گیگابایت احساس نکند. تنها کاربران حرفه‌ای، گیمرها و یا کسانی که کار تدوین انجام می‌دهند و چند گیگابایت رمِ بیشتر تاثیر مستقیمی در کار آنها می‌گذارد، این تفاوت را احساس خواهند کرد.
اگر در حال حاضر کامپیوتری با 8 گیگابایت حافظه رم دارید، ارتقای آن به 16 گیگابایت تاثیر چشمگیری در عملکرد و کارایی سیستم شما نخواهد گذاشت. اما کافیست همان 8 گیگابایت رم را با حافظه رم سریع‌تر و با ظرفیت مشابه جایگزین کنید تا افزایش عملکرد را به‌صورت محسوس مشاهده نمایید. براساس نوع و میزان استفاده شما از کامپیوتر، بهتر می‌توان تصمیم گرفت که کدام یک از عامل‌های “رم سریع‌تر” و یا “رم بیشتر” تاثیرگذاری بیشتری در انتخاب و نتیجه کار خواهند داشت.
3) امکان افزودن رم‌هایی با ظرفیت متفاوت وجود ندارد
معمولا اکثر لپ‌تاپ‌ها و کامپیوترهای خانگی حداقل دو شیار (Slot) رم را در اختیار شما قرار می‌دهند. در این‌جا یک تصور غلط به‌وجود می‌آید که هر دو ماژول رم باید دقیقا یک ظرفیت داشته باشند.
بله همیشه توصیه می‌شود حتی‌الامکان از ماژول‌های هم ظرفیت، هم فرکانس و حتی تولید یک شرکت استفاده کنید. اما دلیل ساده‌ای برای این توصیه وجود دارد. همان‌طور که پیش‌تر گفتیم در حافظه‌های رم قطعات و پارامترهای مختلفی وجود دارند که همگی در کنار هم منجر به افزایش کارایی سیستم شما خواهند شد. برای این‌که ماژول‌های قرار گرفته در این دو شیار بهترین کارایی را داشته باشند باید هر دو ولتاژی یکسان داشته و کنترلر‌های آنها با یکدیگر و با مادربورد ارتباطی هماهنگ و مناسبی را ارائه دهند. به همین دلیل است که توصیه می‌شود از ماژول‌های یکسانی در تمام شیارهای ارتقا استفاده کنید.
این موضوع به معنی اجبار شما به استفاده از ماژول‌های رم دقیقا یکسان نخواهد بود. برای مثال شما می‌توانید یک ماژول 4 گیگابایتی را داشته باشید و سپس یک ماژول 8 گیگابایتی جدید را به کامپیوتر خود اضافه کنید. اما زمانی که حالت دو کاناله (Dual Channel) را فعال کنید، در نهایت دو ماژول رم 4 گیگابایتی خواهید داشت. 4 گیگابایت رم دیگر نیز به‌صورت تک کاناله فعالیت خواهد کرد. به‌طور کلی اگرچه شما در این حالت سرعت پایین‌تری نسبت به وقتی که از دو ماژول با ظرفیت مشابه استفاده کنید، در اختیار خواهید داشت اما باز هم نسبت به گذشته افزایش سرعت و کارایی سیستم را مشاهده می‌کنید.
همین موضوع در مورد فرکانس و سرعت ماژول‌های رم نیز صادق است. ماژول‌هایی که در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، براساس فرکانس ماژولی که پایین‌ترین فرکانس را داشته باشد، کار می‌کنند. اما این به‌صورت پیش‌فرض است و اگر قصد ماجراجویی داشته باشید می‌توانید با تنظیم پروفایل XMP در بایوس مادربورد، کاری کنید که هر ماژول با حداکثر کارایی خودش فعالیت کند.
4) با خالی کردن رم سرعت افزایش پیدا می‌کند
این یکی از اسرارآمیزترین مواردی است که کاربران در مورد نحوه کار حافظه‌های رم تصور می‌کنند. تصوری غلط که با حضور نرم‌افزارهای افزایش رم یا RAM booster و همچنین بهینه‌ساز حافظه شدت گرفت.
اگر حافظه رم شما پر شده باشد، این کارها کمی کمک خواهد کرد. اصلا حافظه رم برای این ساخته نشده که بی‌کار بماند و یا آن را خالی نگه‌دارید. در واقع سیستم عامل و نرم‌افزار شما باید از هر بیت موجود در حافظه رم استفاده کند. افزایش حافظه رم با بهره گرفتن از نرم‌افزارهای بهینه‌ساز هیچ تاثیر خاصی نخواهد گذاشت. حتی باتوجه به این‌که با خالی کردن حافظه رم، برخی از محاسبات و وظایف حذف می‌شوند، امکان کندتر شدن سیستم نیز وجود خواهد داشت! این موضوع در مورد نرم‌افزارهای بهینه‌ساز رم یا Task Killer در سیستم عامل اندروید نیز صدق می‌کند.
این مطلب را ملکه ذهن خود کنید که حافظه رم مانند هارددیسک یا هر حافظه ذخیره‌سازی دیگر نبوده و خود را با شرایط تطبیق می‌دهد. اگر شما 4 گیگابایت حافظه رم داشته باشید، کامپیوتر شما با همان 4 گیگابایت رم، عمل نوشتن، خواندن و دوباره نوشتن را انجام خواهد داد. تمام این اطلاعات نیز هیچ‌گاه برای مدت زمانی طولانی ذخیره نخواهند شد و فقط برای محاسبات و به نتیجه رساندن وظایف لحظه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند. اطلاعاتی که قرار است ذخیره شود در هارددیسک شما قرار می‌گیرند و مرتب کردن آن نیز با خود شماست. بگذارید این‌طور خلاصه‌اش کنیم که داشتن فضای خالی بر روی هارددیسک یک مزیت است، اما داشتن فضای خالی در حافظه رم یک عیب محسوب می‌شود.
اگر از عملکرد کند و ضعیف کامپیوتر خود خسته شده‌اید روش‌های مختلفی برای جلوگیری از اتلاف حافظه رم و مشکل کمبود رم همیشگی وجود دارد. اما بهتر است دور نرم‌افزارهای بهینه‌ساز رم را خط بکشید چرا که نه تنها کمک خاصی به شما نخواهند کرد بلکه احتمالا باعث کندتر شدن عملکرد سیستم‌تان هم می‌شوند.
من به چه میزان رم نیاز دارم؟
حافظه رم قطعا یکی از مهم‌ترین قطعات در هر کامپیوتری محسوب می‌شود، اما متاسفانه مسایل گیج‌کننده‌ای پیرامون آن وجود دارد. برای مثال سیستم عامل 32 بیتی شما را محدود به 4 گیگابایت حافظه رم می‌کند. بنابراین اگر از ویندوز 32 بیتی استفاده می‌کنید، با نصب یک ماژول 8 گیگابایتی رم هیچ مزیتی دریافت نخواهید کرد (مگر این‌که از پچ PAE استفاده کنید).
فاکتورهای گوناگونی وجود دارند که بر روی سرعت عملکرد کامپیوتر شما تاثیرگذار خواهند بود. خبر بد این‌که در دنیای گوشی‌های هوشمند این موضوع پیچیده‌تر می‌شود. این روزها گوشی‌هایی مانند وان‌پلاس 5 را در بازار مشاهده می‌کنیم که 8 گیگابایت حافظه رم دارند. اما هنوز هم نمی‌دانیم که آیا واقعا به این میزان رم احتیاج داریم؟