اقیانوس ها بیش از مقداری که تصور می شد گرما جذب می کنند

پژوهشگران می‌گویند طی 25 سال گذشته اقیانوس‌ها بیش از مقداری که ابتدا تصور می‌شد گرما را جذب کرده‌اند، موضوعی که به گفته آن‌ها عواقب جبران ناپذیری دارد.

براساس آخرین گزارش مجمع بین‌المللی تغییرات اقلیمی سازمان ملل (IPCC) اقیانوس‌ها بیش از 90 درصد گرمایی که به دلیل اثر گلخانه‌ای تولید شده‌اند را جذب خود کرده‌اند. اما گزارشی که به تازگی منتشر شده است می‌گوید طی 25 سال گذشته بشر 150 برابر کل انرژی که برای تولید الکتریسیته در سطح کره زمین مصرف می‌کند را وارد اقیانوس‌ها کرده‌ است. این مقدار 60 درصد بیشتر از مقداری است که قبلا تصور می‌شد.

پژوهشگران پیش‌بینی‌های خود از روند گرمایش زمین را با در نظر گرفتن گرمای حاصل از میزان گاز‌های گلخانه‌ای که در اثر فعالیت‌های انسان‌ تولید شده‌اند انجام می‌دهد. این محاسبات جدید نشان می‌دهد اقیانوس‌ها، گرمای بسیار بیشتری از آنچه تصور می‌شد را جذب خود کرده‌اند. این به این معناست که گرمایی تولیدی در اثر فعالیت‌های انسانی نیز بسیار بیشتر از مقداری است که تخمین زده می‌شد. در نتیجه وقتی میزان گازهای گلخانه‌ی ثابت مانده اما گرمای تولید شده بالاتر رفته باشد، نتیجه میگیریم زمین بیش از آنچه فکر می‌کردیم در برابر سوخت‌های فسیلی آسیب‌پذیر است.

پیامد این یافته‌ها چیست؟

پژوهشگرانی که این گزارش را منتشر کرده‌اند می‌گویند این بدین معناست که اکنون رسیدن به اهدافی که در توافقنامه پاریس به آن‌ها اشاره شده مانند مقدار حداکثری که برای افزایش دما (1.5 درجه) در نظر گرفته شده است، بسیار سخت‌تر خواهد بود. این در حالی است که اخیرا IPCC با انتشار گزارشی نسبت به پیامد‌های افزایش  دما به مقدار بیش از 1.5 درجه هشدار داده بود و حالا بر اساس این گزارش به نظر می‌رسد در نهایت شاهد افزایش 1.5 درجه‌ای دمای زمین خواهیم بود.

دکتر لورا رسپلندی استاد دانشگاه پرینستون نیو‌جرسی و یکی از پژوهشگران ارشدی که در نگارش این گزارش نقش داشته است در این مورد گفت:

شرایط بسیار نگران‌کننده است. اگر بخواهیم از مقدار 1.5 درجه‌ای که در توافقنامه پاریس برای حداکثر میزان افزایش دمای زمین در نظر گرفته شده است فراتر نرویم، کار بسیار مشکلی در پیش خواهیم داشت؛ چرا که یافته‌های ما نشان می‌دهد فرصت از دست رفته است.

بر اساس این گزارش برای جلوگیری از افزایش 2 درجه‌ای دمای زمین، میزان گاز‌های گلخانه‌ای تولید شده توسط بشر باید 25 درصد بیشتر از آنچه که قبلا تخمین زده شده بود کاهش یابد.

عواقب این امر برای اقیانوس‌ها چیست؟

گذشته از این که کار برای جلوگیری از افزایش 1.5 و حتی 2 درجه‌ای در طی این سده بسیار مشکل شده است، جذب این مقدار گرمای اضافه توسط اقیانوس‌ها تغییرات قابل‌توجهی در آب‌های زمین را به دنبال خواهد داشت.

دکتر رسپلندی در ادامه افزود:

هرچقدر دمای اقیانوس‌ها بالاتر برود، از میزان اکسیژن آب‌ها نیز کاسته می‌شود که بیشتر از همه عواقب خطرناکی برای اکوسیستم‌های دریایی خواهد داشت. افزایش سطح اقیانوس‌ها را نیز نباید فراموش کنیم. هرچقدر اقیانوس‌ها گرم‌تر بشوند، انسباط حرارتی بیشتری نیز خواهیم داشت که منجر به افزایش سطح آب خواهد شد.

این گزارش چه تفاوتی با دیگر گزارش‌ها دارد؟

از سال 2007 دانشمندان با راه‌اندازی سیستمی به نام «آرگو» که متشکل از 4 هزار بویه هواشناسی است میزان شوری و همچنین دمای اقیانوس‌های زمین را ثبت می‌کنند. اما قبل از این سیستم مکانیزم‌هایی که بوسیله آن‌ها دمای اقیانوس تخمین زده می‌شد نقص‌ها و کاستی‌های زیادی داشت. امروزه دانشمندان با طراحی راهکاری که به ادعای خودشان بسیار دقیق است، با اندازه‌گیری اکسیژن و کربن‌دی‌اکسید موجود در هوا، میزان دمای اقیانوس را اندازه‌گیری می‌کنند. بدین ترتیب می‌توان دمای اقیانوس‌های کره زمین را با دقت اندازه‌گیری کرد. علاوه بر این با توجه به اینکه از سال 1991 با راه اندازی شبکه‌ای جهانی از ایستگاه‌های ثبت اطلاعات، کار ثبت داده‌ها به شکل اصولی آغاز شده است، دانشمندان می‌توانند دمای اقیانوس‌ها از آن زمان تا به امروز را نیز اندازه‌گیری کنند.

نکته‌ای که باید بیشتر از همه به آن توجه داشت این است که با افزایش دمای آب‌های سطح زمین، اکسیژن و کربن‌دی‌اکسید بیشتری نیز وارد اتمسفر خواهد شد. دکتر رسپلندی ادامه داد:

وقتی اقیانوس گرمتر شود، حجم کمتری از گازهای گلخانه‌ای را می‌تواند در خود جای دهد. بنابر این ما ابتدا این حجم کاسته شده را محاسبه و سپس میزان حرارتی که برای چنین تغییری لازم است را اندازه‌گیری کردیم.

آیا در نهایت دمای اقیانوس به اندازه قبل بازخواهد گشت؟

دکتر رسپلندی می‌گوید بله، اما طی مدت زمان بسیار زیادی.

او افزود:

اگر ما با کاهش اثر گلخانه‌ای دمای زمین را کاهش بدهیم، گرمای جذب شده توسط اقیانوس‌ها نیز در نهایت دفع خواهد شد. اما حتی اگر این اتفاق رخ بدهد، اقیانوس‌ها چنان حجم عظیمی از گرما را جذب کرده‌اند که با افزوده شدن این حجم به اتمسفر زمین، کار بسیار سختی در محدود نگه داشتن دمای زمین در درجه‌ای از قبل تعیین شده خواهیم داشت. برای جریان‌های اقیانوسی، که میزان جذب و دفع گرما را کنترل می‌کنند، قرن‌ها طول خواهد کشید که این حجم از گرما را به تعادل برسانند و از همین رو طی سده‌های آینده اقیانوس‌ها همچنان به دفع این گرما مشغول خواهند بود.

 

دیگر پژوهشگران به این گزارش چه واکنشی داشته‌اند؟

پروفسور سایبرن دریفهوت از مرکز ملی اقیانوس شناسی بریتانیا با ابراز نگرانی نسبت به یافته‌های این گزارش گفت:

پژوهشگرانی که این گزارش را منتشر کرده‌اند افراد شناخته شده و با سابقه‌ای در این حوزه هستند و دیدن نام‌ آن‌ها به عنوان نویسندگان این گزارش برای معتبر دانستن این یافته‌ها کافی است. این یافته‌ها به این علت نگران کننده هستند که بر اساس آن احتمال اینکه زمین با افزایش 1.5 تا 2 درجه‌ای مواجه شود بسیار بالا است.

توماس فرولیخر از دانشگاه برن سوییس نیز در این مورد گفت:

حتی با استفاده از این متد جدید که البته کاملا قابل اتکا نیست، درجه خطایی که در تخمین تغییرات دما اقیانوس‌ها وجود دارد زیاد است. با این حال نتایجی که این گزارش از احتمال افزایش بیش از پیش دمای زمین منتشر کرده است بعلاوه این موضوع که حجم گازهای گلخانه‌ای باید 25 درصد بیشتر از میزان پیش‌بینی شده کاهش یابد، به خودی خود برای انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه کافی است.

این گزارش به طور کامل در مجله Nature منتشر شده است. در بخش نظرات، دیدگاه خود را با ما به اشتراک بگذارید.