در شمال تایپه در تایوان ، محلهای با خانه های فضایی متروکه شبیه به فیلمهای علمیتخیلی در زیر آفتاب داغ قرار دارند. به پروژه Futuro خوش آمدید.
با دور شدن صدای خودروهای عبوری، مکان این خانههای فضایی همراه با سکوت میشود. این نوع از سکوت را تنها گرمای بیش از حد، رطوبت و یا خانههای متروکه میتوانند ایجاد کنند.
در قسمت روبرو، منظرهای دیده میشود که مناسب آدمهای نخبه جامعه است. خطوط متعددی از دروازههای قوسی شکل وجود دارند. پشت سر آنها، خیابانی هست که در دو طرف آن درختانی کاشته شده و به سمت دریا کشیده میشود. به غیر از نوعی عظمت و زمینی مسطح، نوعی تجزیه وضعیت شهری دیده میشود. موانع بتونی دسترسی را محدود میکنند، خرده شیشه درون سنگفرش کف خیابان و ذرات فلزات مربوط به داربستهای فلزی و دیوارهایی با رنگ پریده در محیط وجود دارد.
اگر از جاده اصلی خارج شوید، انگار از زمان جدا شدهاید. درختان و گیاهانی که بیش از حد بلند شدهاند، انگار میخواهند ساختمانهای موجود را مخروب نشان دهند، هماهنگی کاملی از تیره و تار بودن میان طبیعت و علم وجود دارد. اما ساختمانها اصلا به چیزهای مرسوم کنونی شباهت ندارند. انگار که وارد محیطی شدهایم که در 1950 میلادی قرار بود پروژهای برای ترسیم آینده باشد.
پنجرههای گرد در ساختارهایی مدور و گرد بسیار شبیه به سفینههای فضایی فیلمهای تخیلی است. در نزدیکی آنها، خانههایی مستطیلی شکل با گوشههای گرد قرار دارند که قرار بوده عصر فضا را نشان دهند. اما سقفهای ریخته شده، پنجرههای خرد شده و دیوارهای فروریخته همه نشان از واقعیت ماجرا و تلخی حقیقت دارند.
اینجا جزیرهای در شمال تایوان است و یک ساعت با تایپه پایتخت این کشور فاصله دارد. این محله که خانههای پروژههای Futuro و Venturo قرار دارند، نامی رسمی ندارد اما از سوی برخی با عنوان دهکده فضایی وانلی (Wanli) از آن یاد میشود.
وعدهای تحقق نیافته
کمی که در ساختوسازها جلوتر برویم، درون محیطی قرار میگیریم که بسیار شبیه دنیای دیگری به نظر میرسد. آفتاب این محیط بسیار داغ است و به شدت این محیط را گرم کرده است. جیرجیرکها به نحوی جیغ و داد میکنند که انگار آنها هم از دست گرما کلافه شدهاند.
تصور کردن نو بودن این محیط چندان سخت نیست. چنین پتانسیلی با ساختاری پیشرفته و وعدهای تحقق نیافته از آیندهای پیشرفته خبر میدادند. خطوط منحنی شکل دیوارها و پنجرهها، مواد پیشرفته و مدرن مورد استفاده در ساختمانها با سنگ و کاشی درآمیخته شده است. انگار که یک موسیقی باشکوه در محیط شنیده میشود. در قسمتی دیگر چراغهایی شبیه به فشنگ وجود دارد. این مناظر زمانهای از امید را برای ما به تصویر میکشند. چشمانی که قرار بوده از اینجا به دنیاهایی فراتر از افق کنونی خیره شوند.
البته، این موارد و چشمانداز هیچ گاه به واقعیت تبدیل نشد. سازندگان اینجا رویایی را میفروختهاند که هیچ گاه به واقعیت تبدیل نشد. واقعیت آن زمان به تلخی واقعیت هماکنون است. این خانههای فضایی قرار بوده نوعی شبیهسازی از یک محیط ایدهآل باشد، جایی که در آن سوی دنیا قرار دارد.
هنگامی که به داخل ساختمانهای Venturo نگاه میکنیم، شیشهخردهها را میبینیم. پنجرههایی که از پایین تا سقف ادامه یافته، به گونهای به درون قسمت ایوان شکستهاند. در قسمت داخل، سقف فروریخته و قسمتهای زیادی را زیر آوار برده است.
این بخش، ترکیبی از نظم و ترتیب و در عین حال درهمبرهمی است. ظروف شیشهای در آشپزخانهها قرار دارند، در حالی که کابینتها به شکل بینظمی خالی از وسایل هستند. برخی از انبارها پر شدهاند و برخی دیگر چیزی درون خود ندارند. بسیاری از خانهها به گونهای هستند که حتما باید کفشهای آهنی خاص پایتان باشد تا بتوانید واردشان شوید.
پیش رفتن درون خانههای پروژه Futuro به سختی امکانپذیر است. اگر به آنها نگاه کنید، انگار که صاحبخانه به شکلی یکباره همه چیز را رها کرده و رفته و انتظار داشته چند روز یا هفته بعد به خانهاش برگردد. دمپاییها کنار در قرار دارند تا اگر خانوادهای برگشت از آنها استفاده کند. جای ادویه، ظروف شیشهای و قابلمهها در آشپزخانه قرار دارند. پتوها به صورت تا شده درون کمدها گذاشته شدهاند. زیر آینه یک شانه گذاشتهاند. هفت دست ملحفه نیز روی تخت قرار دارد.
با تمام اینها، کاملا مشخص است که وسایل خیلی قدیمی هستند. یک لایه گرد و غبار همه چیز را پوشانده است. تمام فلزات زنگ زدهاند و انگار نه انگار که روزی میدرخشیدند. آدمهای اینجا چه زمانی این محل را ترک کردهاند؟ آیا بعدها کسی برگشته تا این مکان را تمیز کند؟ شاید هم از این کار خسته شده و دیگر برنگشتهاند. چطور میشود که همه چیز این طور دست نخورده باقی مانده است؟ اگر چنین جایی در کشوری دیگر مخصوصا در آمریکا بود، حالا پر از نوشتههای گرافیتی شده بود و بسیاری از وسایل داخل خانه تا حالا از بین رفته بودند.
امیدی نشاندهنده ایدهآلهای گذشته
در صورتی که در میان خانههای فضایی Futuro و Venturo به گشت و گذار بپردازید، شاید هیچ کس را نبینید و این امکان نیز وجود دارد که برخی از رهگذران محلی را مشاهده نمایید، اما آنها توجهی نمیکنند و میروند. حس و حال این مکان بسیار عجیب و غریب است. به نظر میرسد که برای رهگذران وجود کسی در چنین مکانی جای تعجب ندارد و به او توجه نمینمایند.
اگر به سمت ساختمانهای بخش Futuro بازگردیم، شکل و شمایل خشنتری دیده میشود، بدون هیچ درختی که در سایه آنها این ساختمانها بتوانند از خشم طبیعت در امان بمانند. پنجرههای خانههای این بخش از بین رفته، آنها بیشتر از آنکه فکرش را کنید، به خانههای متروکه و رها شده شبیه هستند.
سمت دیگر این ساختمانها به سوی ساحل دریا امتداد مییابد. در اینجا با منظره عجیبی روبرو میشویم: یک خودروی کاملا جدید مدل S ساخت کمپانی تسلا. شاید وجود چنین خودرویی در این منطقه بسیار عجیب به نظر برسد، اما دقیقا جلوی یکی از ساختمانهای نوسازی شده پروژه Venturo قرار دارد. این بخش از منطقه با اختلاف بهترین شرایط را در میان ساختمانهای دیگر دارد. به سادگی میتوان فهمید که صاحب این خانه پول زیادی دارد که روی چنین پروژهای سرمایهگذاری کرده است.
اما این ساختمان تنها بخش دست نخورده این منطقه نیست. تعدادی از ساختمانهای این نقطه، دو سه مورد در بخش Venturo و شاید یک ساختمان هم در پروژه Futuro از بقیه بسیار تمیزتر به نظر میرسند و پردههایی تمیز دارند و تمامی پنجرههایشان سالم است. به سختی میتوان گفت که وضعیت این خانهها به چه صورت بوده است. شاید تنها برای مدتی کوتاه مردمی در آنها ساکن بودهاند. شاید برخی به نظافت و بازسازی آنها میپرداختهاند. البته هیچ یک از این خانهها به خوبی همان خانهای نیستند که جلویش ماشین کمپانی تسلا وجود دارد.
واقعیت خشن زمان
آفتاب بعد از ظهر که کمی کمرنگ میشود، صدای جیرجیرکها نیز کم میشود؛ به نظر شکست خود را پذیرفتهاند و به سوراخهای خود رفتهاند. هنگام عبور از این ساختمانهای بسیار جذاب و زیبا، فکری به ذهن خطور میکند. شخصی که برای ساخت این مکان سرمایهگذاری کرده، احتمالا ایدهای در مورد آینده داشته است. آدمهایی که اینجا را ساختهاند نیز احتمالا پتانسیلی را در ذهن خود داشتهاند.
البته اطلاعات ناکافی و متناقضی در مورد این منطقه در اینترنت و فضای مجازی وجود دارد. برخی میگویند که این منطقه در دهه 60 میلادی ساخته شده، سایت Atlas Obs که احتمالا بزرگترین سایتی است که این مکان را به عنوان دهکده فضایی Wanli نامگذاری کرده، به نظر میرسد که تاریخ ساخت اینجا را دهه 70 میلادی تخمین زده و هر دوی این تاریخها بسیار زیاد به نظر میرسند. به سختی میتوان تصور کرد که آب و هوا در طول 40 تا 50 سال تاثیری این گونه بر این محیط بگذارد. در صورتی که با سایتهای به زبان تایوانی جستجو کنیم، یکی از سایتهای جستجو، زمان ساخت این محل را به دهه 80 میلادی تخمین میزند و این گونه میگوید که این محل حدود ده سال بعد از آن رها شده است. این تاریخ، محتملترین زمان ساخت این منطقه به نظر میرسد.
آدم با دیدن این منطقه به این مسئله فکر میکند که چه بر سر مالکان این خانههای فضایی آمده، خانوادههایی که زمانی مسلما در این منطقه زندگی میکردهاند یا حداقل تعطیلات خود را در آن سپری مینمودند. امیدواریم که این آدمها اوقات خوبی در این منطقه داشتهاند. حالا سوال مهمتر این است که بر سر این ساختمانها چه میآید؟ دیگر در دنیا ساختمانهای زیادی از پروژه Futuros و Venturos باقی نمانده است. آیا این خانهها نیز به سرنوشت ساختمانهای فضایی Sanzhi دچار میشوند که به خاطر زمینهای باارزششان خراب شدند؟ در این باره نمیتوان با قطعیت نظر دارد و تنها باید منتظر ماند و به آینده چشم دوخت.
در حال حاضر، این خانهها میان زمان حال و عصر فضا نوعی مرز ایجاد کردهاند. در واقع، با نگاهی به چیزی که بودهاند و چیزی که قرار بوده شوند، به این نتیجه میتوان رسید. البته شاید نابودی آنها نیز همچون تمامی ساختههای بشری ناگزیر باشد. با تمام اینها، این خانههای فضایی و ساختمانها نمادی از طراحی، وعده و واقعیت هستند.
در صورتی که برای مشاهده خانههای فضایی رفتید، لطفا به وضعیت کنونی آنها و همین طور ساکنین احتمالیشان احترام بگذارید. در بخش نظرات، دیدگاه خود را با ما به اشتراک بگذارید.