ویژگی‌هایی مانند چهار چرخ محرک (4WD) و تمام چرخ محرک (AWD) در خودروهای امروزی دو نوع از سیستم های انتقال قدرت هستند که در این مطلب، آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
ما معمولا زمانی که ویژگی‌های خودروهای امروزی را بررسی می‌کنیم، به خصوصیات جالبی بر می‌خوریم که یکی از آنها سیستم های انتقال قدرت است که انواع مختلف دارد که در این بین 4WD و AWD دو نوع این ویژگی‌ها را تشکیل می‌دهند. درست است که سیستم چهار چرخ محرک (4WD) یا سیستم تمام چرخ محرک (AWD) جزو خصوصیات خودروهای امروزی هستند اما جالب است بدانید که اولین حضور سیستم های انتقال قدرت در خودروی جیپ به وقوع پیوست. درواقع باتوجه به حضور موفقی که خودروی جیپ نظامی با بهره‌مندی از سیستم چهارچرخ محرک در جنگ جهانی دوم داشت، به خودرویی محبوب برای افراد ماجراجو تبدیل شد و جیپ را تبدیل به خودرویی کرد که مشتاقان سفر به کوهستان و مناطق جنگلی می‌توانستند با خیال راحت از آن استفاده کنند.
امروزه نیز در میان خودورهای آمریکایی شاهد استفاده از سیستم های انتقال قدرت تمام چرخ محرک یا چهارچرخ محرک هستیم به طوری که یک سوم خودروهای امریکایی به یکی از این ویژگی‌ها مزین هستند. درواقع این قابلیت‌های جدید برای افزایش چسبندگی به کف جاده و برای برقراری کشش مناسب بین تایر خودرو و سطح جاده استفاده می‌شوند.
به‌طور کلی امروزه اکثر پیکاپ‌ها و شاسی‌بلند های بزرگ دارای سیستم چهارچرخ محرک (4WD) هستند. این ویژگی یا به صورت استاندارد از طرف کارخانه سازنده در خودرو قرار دارد و یا اینکه ممکن است در قالب ویژگی قابل انتخاب ارائه شود. از طرف دیگر خودروهای کراس اوور و تعداد زیادی از خودروهای سواری و سدان محور نیز از سیستم تمام چرخ محرک (AWD) بهره می‌برند. مزیت هر کدام از این سیستم‌ها به عوامل مختلفی از جمله مدل خودرو و روش استفاده از آنها و همچنین فصول مختلف بستگی دارد که در ادامه به توضیح هرکدام خواهیم پرداخت.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
معرفی سیستم های انتقال قدرت 4WD و AWD و مقایسه آنها
سیستم چهار چرخ محرک (4WD)
در اواخر دهه 1980 میلادی و پیش از آن، تنها خودروهای وانت و مدل‌هایی مانند انواع پیکاپ‌ها از سیستم چهارچرخ محرک استفاده می‌کردند. معمولا این خودروها به خودروهای «دو یا جفت دیفرانسیل» معروف بوده و با نشان 4×4 خودنمایی می‌کردند. بیشتر نیز مشتریانی خواهان چنین خودروهایی بودند که اهل گشت و گذار در مناطق کوهستانی بوده و یا از ساکنین آن مناطق محسوب می‌شدند. با این حساب قابلیت‌های آفرود و عبور از جاده‌های پر دست انداز همیشه موردی بود که در خودروهای شاسی بلند مورد توجه قرار می‌گرفت؛ اما در آن زمان اگر راننده می‌خواست از این قابلیت در خودروی خود استفاده کند، می‌بایست از خودرو پیاده می‌شد و به صورت دستی، هاب‌های چرخ‌های جلو را قفل می‌کرد. در نتیجه تمام توان موتور به چهار چرخ می‌رسید. ولی امروزه داستان متفاوت‌تر و پیشرفته‌تر است و خودروهای امروزی به انواع تنظیمات برای بکارگیری سیستم های انتقال قدرت مجهز هستند که راننده می‌تواند در حین حرکت نیز این سیستم‌ها را فعال و یا غیرفعال نماید.
ساده‌ترین و در عین حال ارزان‌ترین سیستم چهار چرخ محرک با نام سیستم «یک جانبه» شناخته می‌شود. در این سیستم قدرتی که توسط موتور تولید می‌شود، فقط به اکسل عقب خودرو منتقل خواهد شد. البته در مواردی استثنا هم ووجود دارد؛ مثلا زمانی که راننده با استفاده از دکمه مخصوص مشخص کند که چرخ‌های جلو نیز از سیستم انتقال قدرت خودرو استقاده کنند. اکثر خودروهای شاسی بلند امروزی دارای ویژگی 4WD هستند که راننده می‌تواند حالت‌های مختلفی را برای آن انتخاب کند. این حالت‌ها با گزینه‌هایی مانند محور عقب، چهار چرخ محرک و خودکار قابل تنظیم هستند. البته در حالتی که سنسورهای موجود در خودرو تشخیص دهند، چرخ‌های جلو نیز نیرو می‌گیرند.
نوع دیگری از سیستم 4WD نیز در خودروهای امروزی وجود دارند که به سیستم های انتقال قدرت دائمی معروف هستند. این سیستم‌ها به مانند حالت خودکار سیستم قبلی بوده اما در هر شرایطی تمام چرخ‌های خودرو، نیروی مورد نیاز را دریافت خواهند کرد که اندازه این نیرو بسته به موقعیت‌های مختلف، متفاوت خواهد بود.
به‌طورکلی همه سیستم‌های انتقال قدرت 4WD دارای دنده سنگین هستند؛ به‌طوری‌که در این حالت می‌توانند حداکثر گشتاور تولیدی را در اختیار خودرو قرار دهند. درنتیجه‌ی این امکان، عبور از شیب‌های تند و همچنین جاده‌های ناهموار میسر خواهد شد. برای استفاده از حالت دنده سنگین راننده باید با استفاده از دکمه و یا اهرم خاصی آن را فعال کند. خوب است خاطر نشان کنیم که دنده سنگین تنها برای استفاده در سرعت پایین و آن هم به مدت کوتاه طراحی شده است.
سیستم تمام چرخ محرک (AWD)
این سیستم انتقال قدرت در بسیاری از خودروهای سواری وجود دارد. به عبارت بهتر خودروهای سواری و سدان، تمام کراس اوورها و شاسی‌بلندهای جاده‌ای، همچنین شاسی‌بلندهای ساخته شده براساس پیکاپ و یک مینی ون (تویوتا Sienna) از جمله خودروهایی هستند که از این سیستم بهره می‌برند. کار این سیستم نیز به مانند سیستم چهارچرخ دائمی بوده و برای چسبندگی لازم در بین خودرو و جاده در آب و هوای بارانی و برفی، نیروی لازم را برای تمام چرخ‌ها فراهم خواهد کرد.
گفتنی است خودروهای مجهز به ویژگی تمام چرخ محرک (AWD) برای آن دسته از مشتریانی که در مناطق برفی زندگی می‌کنند و به خودرویی سرسخت برای رانندگی در شرایط خاص نیاز دارند، پیشنهاد می‌شود. البته این خودروها سواری راحت و روانی را نیز در جاده‌های صاف و هموار فراهم خواهند کرد.
برخی از سیستم های انتقال قدرت تمام چرخ محرک با استفاده از فناوری گشتاور برداری، باعث بهبود هندلینگ خودرو خواهند شد و سرعت خودرو را مخصوصا در پیچ‌ها افزایش می‌دهند. همچنین این سیستم های انتقال قدرت جدید اشکالاتی که سیستم‌های محور جلو و محور عقب داشتند را ندارند چراکه سیستم‌های محور عقب در خودروها ممکن است باعث انحراف خودرو شود و از طرفی سیستم‌های محور جلو نیز با مشکل انحراف فرمان مواجه هستند.
در شرایط عادی برخی از سیستم های انتقال قدرت تمام چرخ محرک، تمام قدرت تولیدی قوای محرکه را به چرخ‌های جلو منتقل می‌کنند. این در حالی است که برخی دیگر از خودروهای بهره‌مند از سیستم AWD نیروی تولیدی موتور را به صورت 50-50 بین چرخ‌های جلو و عقب خودرو انتقال خواهند داد. از طرف دیگر بسیاری از خودروهای لوکس و اسپورت بهره‌مند از سیستم AWD بیشتر نیروی تولیدی را به چرخ‌های عقب خودرو می‌فرستند تا خودرو بتواند ویژگی‌های رانندگی اسپورت و روان را حفظ کند. جالب است بدانید برخلاف سیستم های انتقال قدرت چهارچرخ محرک، سیستم‌های تمام چرخ محرک به دنده سنگین مجهز نبوده و درنتیجه قابلیت‌های آفرود نیز در ویژگی‌های این خودروها مشاهده نمی‌شود.
برخی از شاسی‌بلندها و کراس‌اوورهای قدرتمند ویژگی به نام «سیستم مدیریت جاده» دارند. در این حالت راننده می‌تواند عملکرد AWD را به منظور بهره‌مندی از حداکثر چسبندگی و کشش بین خودرو و جاده در حالت‌های مختلف رانندگی تنظیم کند. معمولا چنین ویژگی‌هایی از طریق دکمه قابل تنظیم که در کنسول مرکزی قرار دارد، بین حالت‌های مختلف تنظیم خواهد شد. این حالت‌ها در حالت‌های رانندگی در شرایط عادی، برفی، گلی و شنی قابل تنظیم هستند.
معایب و محدودیت‌های سیستم‌های انتقال قدرت
معمولا اگر سیستم های انتقال قدرت در خودروها آپشنال و قابل سفارش باشند، قیمت نهایی تمام شده برای خودرو حدود 2 هزار دلار گران‌تر خواهد بود. البته این افزایش قیمت به محل فروش و منطقه مورد نظر بستگی خواهد داشت و گاهی هم افراد از پرداخت چنین هزینه‌ای راضی هستند. همچنین از آنجایی که سیستم های انتقال قدرت دارای تکنولوژی پیچیده‌ای هستند، لذا ممکن است هزینه زیادی نیز در زمینه نگهداری و تعمیر داشته باشند. علاوه بر این با نصب سیستم های انتقال قدرت وزن خودرو افزایش خواهد یافت و درنتیجه آن، مصرف سوخت نیز بیشتر می‌شود. جالب است بدانید که استفاده از این سیستم‌ها باعث خواهد شد تا لاستیک‌ها و چرخ‌های خودرو نیروی بیشتری را متحمل شوند؛ در نتیجه، بهره‌مندی از این امکان تعویض زود هنگام لاستیک‌ها را نیز در پی دارد.
پس توجه داشته باشید اگر در شرایط آب و هوایی سخت زندگی نمی‌کنید و یا اینکه با جاده‌های ناهموار رو به رو نیستید، این ویژگی چندان برای شما کاربردی نخواهد بود و تنها باید هزینه زیادی را برای آن باید متحمل شوید. علاوه بر این، خودروهای محور عقب می‌توانند مزایای بیشتری نسبت به سیستم چهار چرخ محرک داشته باشند و در شرایط برفی در حالی که میزان برف اندک باشد در مناطق شهری و اطراف آن خودروهای سدان محور جلو نیز پاسخگوی خوبی برای برآوردن نیازها هستند.
اما توجه داشته باشید که نکات منفی در ارتباط با آب و هوا در یک خودرو به سادگی قابل حل هستند. راه‌حل ساده آن نیز جایگزین کردن تایرهای معمولی با تایرهای مناسب آب و هوا است. به‌عنوان مثال اگر خودروی اسپرتی با تایرهای تابستانی دارید، در فصل زمستان نسبت به جایگزین کردن آنها با تایرهای زمستانی و یا چهار فصل اقدام نمایید. از طرف دیگر رانندگانی که در شرایط آب و هوایی زمستانی زندگی می‌کنند باید خودورهای خود را با تایرهای زمستانی تجهیز نمایند. درواقع آزمایش‌های صورت گرفته نشان می‌دهند که یک خودروی محور جلو با تایرهای زمستانی در مقایسه با خودرویی که به سیستم AWD و تایرهای چهار فصل مجهز بود، قدرت و عملکرد بهتری را در آب و هوای برفی از خود نشان داد.
در نهایت نیز باید بگوییم که خودروی شما به هر سیستمی که مجهز باشد، قوانین فیزیک را نمیتواند نقص کند و این بدین معنی است که در نهایت قوانین فیزیک پیروز خواهند شد. بهره‌مندی از سیستم AWD ممکن است در آب و هوای برفی و یخی سرعت بالاتری را برای خودرو به ارمغان آورد اما در عین حال در هندلینگ خودرو بهبود چندان زیادی حاصل نمی‌شود. درحقیقت باید این را نیز به یاد داشته باشید که این سیستم‌ها در فرایند ترمزگیری خودرو نیز تاثیر نخواهند داشت. درنتیجه حتی در قدرتمندترین خودروهای AWD نیز اگر راننده به شرایط جاده توجه نکند، خودرو از مسیر منحرف خواهد شد. پس بهتر است باتوجه به شرایط آب و هوا و در جاده‌هایی که از خودروی خود استفاده می‌کنیم، نسبت به انتخاب سیستم های انتقال قدرت در خودرو اقدام نماییم. در این صورت هم در زمینه خرید آگاهانه عمل کرده‌ایم و هم اینکه در هزینه‌های ناشی از تعمیر، نگهداری و مصرف سوخت نیز صرفه‌جویی خواهد شد. در بخش نظرات، دیدگاه خود را با ما به اشتراک بگذارید.